Cümlenin Ögeleri Soruları
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriCÜMLENİN ÖGELERİ
Yıllarca aile ziynetlerini satın alan Mihran
Usta ailenin yanından ayrılmıştı. (1) Ancak
Leyla Hanım bu geleneğin devam edeceğine
ve şimdi oğlu Varujan'ın imdada koşacağına
çok_emindi. (ID) Evden ayrılırken elinde kalan
son parçaları sakladığı işlemeli küçük ahşap
kutuyu bavulun içine koymuştu. (III) Kutudan
çıkardığı yüzüğünü satıp borçlarını ödemeyi ve
bir otele yerleşmeyi planlıyordu. (IV) Dünyanın
en rahatsız otelinin bile bu evden daha rahat
olacağını düşünüyordu.
Bu metinde numaralanmış cümlelerden
hangilerinin öge sıralanışı"nesne, yüklem”
şeklindedir?
B) I ve III.
A) I ve II.
D III ve IV.
C) II ve IV.
anndan olu
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriTemel Ögeler
1.
Yüklem; cümlede iş, oluş ya da dururn bildiren
ögedir
. Ya çekimli fiilden ya da ek-fiil almış isim
ve isim soylu bir sözcükten oluşur. Söz gelimi
"Bu olayı çözen kişi oydu." cümlesinde "oydu”
adılı ek-fil alarak yüklem olmuştur. "O, bu olayı
çözdü." cümlesinde "çözdü" fili yüklem göre-
vindedir.
Buna göre,
1. Bu konudan istediğim çalışmayı yaparsa onu eki-
bime alırım. +
II. Hayatta kalmak için çocukluğundan beri mücade-
te eden kişi benim
III. Bir günde terk etti yıllardır yaşadığı güzelim şehri,
ne olduğunu anlayamadık.
IV. Avustralya'daki büyük yangında 500 milyona ya-
kin canlı yaşamını yitirdi.
cümlelerinin hangisinde altı çizili bölüm yüklem
değildir?
B) II. C) III. D) IV.
A) 1.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriTEST - 4
4.
1. 1. Ela gözlerini sevdiğim dilber,
Uyuyup uykuya kanamaz oldum
2. Âlemde güzeller padişah olsa
Ona hizmet eden kul incinir mi
3. Bozulmuş anladım bu son seferde
Eski sır kalmamış mesafelerde
4. Bu kapı üstünde bugün ve yarın
Altın turalarda geçmiş yılların
Numaralanmış dizelerin hangisinde cümlenin
ögesi olmayan bir söz kullanılmıştır?
A) 1.
B) 2.
D) 4.
C) 3
son
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriCÜMLENİN YARDIMCI ÖGELERİ
da söz
ETKİNLİK-3
Aşağıdaki cümlelerde yer alan altı çizili bölümlerin cümlenin hangi ögesi olduğunu belirtilen boşluklara yazınız.
1. Yaşadığı her şeyi günü gününe defterine yazarmış.
2. Mutluluğun değerini, onu kaybedince anlarız.
3. Yüzündeki sahte gülücük, asıl duygularını örtemiyordu.
4. Deneyimli bir sanatçı, içinde bulunduğu toplumsal koşullardan yararlanır.
5. Yola çıkarken kazanmak umuduyla başlayan yolculuğumuz, beklenmedik yenilgilere sahne olabilir.
6. Kaderiniz, karar anlarında biçimlenir.
7. Neşeli, eğlenceli olaylar yaşadığımızda zamanın nasıl geçtiğini anlayamayız.
n-
8. Kompozisyonlarınızda düşüncelerinizi kısa ve öz anlatın.
Aşağıdaki cümleleri ögelerine ayırınız ve cümlelerdeki ara sözleri bularak ara sözlerin hangi ögenin açıklayıcısı
ETKİNLİK - 4
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri19.
Yüklemi fil soylu sözcük olan cümlelerde vurgu, yükleme en yakın öge üzerinde gerçekleşir. Yuklemi
soylu sözcük olan cümlelerde ise vurgu, yuklemin kendisinde olur. Omneğin "Uyumadan önce kitap okudum."
cümlesinin yoklemi filolduğu için "kitap" sözcügü vurgulu söylenir dolayısıyla vurgu nesne üzerinde gerçek
leşmiştir. "Arabasının rengi kırmızıydı. cümlesinde ise yükler isim olduğu için "kırmızıydı" sözcüğü vurgulu
söylenir dolayısıyla vurgu yüklem üzerinde gerçekleşmiştir.
Bu açıklamaya göre,
(1) Çin kökenli bir oyun olan ve tarihi çok eskilere dayanan GO. uzun süren ve savaş meydanlarında son
lanmayan savaşların galibini belirlemek amacıyla oynanmış bir oyundur. (IT) Bu oyunda strateji geliştirmek
ve bunu uygulamak oldukça zor bir iştir. (III) Düşünce gücü, sezgi ve deneyimler yardımıyla sayısız strateji
geliştirilebilir. (IV) Aslında GO oyunu, savaşın kendisidir.
numaralanmış cümlelerden hangisinde diğerlerinden farklı bir öge vurgulanmıştır?
A) T.
B) II.
C) III.
D) IV.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru farklı
bir ögeyi buldurmaya yöneliktir?
A
A) Sinan mı sizi buraya davet etti?
B) Çarşıdan, pazardan neler aldınız?
sphory
C) Sabaha kadar seninle ne konuştu?
D) Bu saate kadar yemek mi yaptın?
ven
o no
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriA) Ozne Zarf tumled-Nesne - Yüklem
B) Nesne - Yer tamlayicisi - Yuklem
zarf tumlech - Yer tamlayicisi - Özne - Yuklem
Özne - Yer tamlayıcısı - Yüklem
SORU 2
Bilim insanlari, dev çukurlar olarak bilinen obrukların
yer altı su seviyesinin düşmesiyle oluştuğunu söylüyor.
Aşağıdakilerden hangisi bu cümle ile aynı öge
dizilişine sahiptir?
A) Turistler ülkemizin doğal güzelliklerini ve tarihi
zenginlerini beğeniyor.
B) Konya Havzası'nın ekonomisi temel olarak tarıma
dayanır.
C) Türkiye'nin su kaynakları hızla azalıyor.
D) Insanların, üzerinde yaşadıkları yeryüzünün düz
olmadığını anlamalarında denizciliğin gelişmesinin
önemli bir katkisi vardır.
SORU 3
Aşağıdaki cümlelerin hangisi, özne ve yüklemden
oluşmuştur?
A) Gün doğmadan hepimiz hazırlıklarımızı tamam-
lamıştık.
tatilinde okumuştum.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri4) I ve II.
C) Il ve IV.
B) I ve III.
D) ili ve IV.
4
21. Yunus ailesi, Karadeniz'in hırçın dalgalı sularındaki
özgür yaşamlarını, gruplar hâlinde dolaşıp avlana-
rak ya da gelip geçen gemilerin dümen suyuna ta-
kilip onlarla yarışarak sürdürüyordu.
Bu cümlenin öge dizilişi ile aşağıdaki cümleler-
den hangisinin öge dizilişi aynıdır?
A) İhtiyar adam, en sevdiği şapkasini evde unutmuş.
B) Bazı insanlar sevdiklerini mutlu etmek için çalışır.
C) Ayşe Hanım, kendisi için yapılan yemekleri iştahla
yedi.
D) Öğrencilerin birçoğu nasıl çalışmaları gerektiğini
bilmiyor.
1. Karaya çıkan askerler / ak sakallı bir ihtiyarin I
kendilerine doğru koştuğunu gördüler.
11
AL
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri2.
2
(1) Kocabaş ile ben birbirimizi hiç çaba-
lamadan anlıyoruz. (II) Çünkü sevgimiz;
bir kelime veya hırlamayı, ricayı, kuyruk
sallamayı, gözlerdeki ifadeyi bizim için
anlaşılır kılıyor. (III) Şimdilerde kullanım
enflasyonundan anlam değerini hızla
kaybeden “empati” değil ama bu.
(IV) Sevginin dili ne de olsa sevenler için
her zaman müşterektir, bu müşterek dil
sayesinde canımız sıkkın mı, oyun oy-
namak mı istiyoruz hemen anlaşılıyor.
-3.2
Bu metindeki numaralanlmış cümlelerdeki altı çi-
zili ögelerden hangisi diğerlerinden farklı bir öge-
dir?
A) I.
Oo
B) II.
C) III.
D) IV.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri8. BÖLÜM
3.
Bir cümlenin ögelerini tespit edebilmek için ilk olarak yüklemin bulunması gerekir. Yüklemi bulmak in
soru sorulmaz. Fiiller ya da isim soylu sözcükler çekimlenerek yüklem görevini üstlenir. Yüklem, bir söz-
cükten oluşabileceği gibi isim tamlaması, sifat tamlaması, deyim vb. bir sözcük grubundan da oluşabai
Buna göre aşağıdaki dizelerden hangisi yalnızca yüklemden oluşmaktadır?
A) Sorglum sarigede
B) Dostlar beni hatırlasın
Uzun ince bir yordayım Ben 160
Oköy bizim köyümüzdür
D
4.
Gizli Özne
Cümlede bulunmamasına rağmen şahıs eklerinden çıkarabileceğimiz öznedir.
Ben 160
hatırlamıyorsam, eski öğre
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri"Deniz kızı, ben pek inanmiyorum, hikayesini herkes
bilir."
12-Cümlesindeki ara sözler ilgili olarak aşağıdakiler
den hangisi söylenebilir.
A. Ara söz hiçbir öğenin açıklayıcısı değildir.
B. Ara söz öznenin açıklayıcısıdır.
C. Ara söz nesnenin açıklayıcısıdır.
D. Ara söz zarf tümlecinin açıklayıcısıdır.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriKa
1. Her doğan günün bir dert olduğunu,
İnsan bu yaşa gelince anlarmış.
Bu dizelerle kurallı bir cümle oluşturulursa cümlenin
öznesi aşağıdakilerden hangisi olur?
A) doğan gün
B) dert
D) insan
C) bu yaş
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriAşağıdaki cümlelerin öznelerini bularak karşılarındaki kutucuklara çeşitlerini yazınız.
(Gerçek Özne, Sözde Özne, Gizli Özne)
Seneye yeni bir eve taşınmayı düşünüyorum.
Geceleyin bir ses böler uykumu.
Benim sadık yârim kara topraktır.
Ahmet'i nerede bulacağımı bilmiyorum.
Binanın dış yüzeyi boyandı.
Kitabı okurken önemli yerlerin altını çizdi.
Maçtan önce iki ülkenin marşları okundu.
Apartmanların yükseldiği bu yer bir zamanlar tarlaydi.
Efe, okulumuzun basketbol takımına seçildi.
Hafta sonu sinemaya gittik.
8. Sınıf Türkçe Konu Taulam
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri9. Aşağıdaki cümlelerin hangisi, sadece özne ve yük
lemden oluşmuştur?
A) Bu mahallenin çocukları okuldan erken geldi.
B) Deli gibi konuşan, uzun boylu diri bir adamdı.
C) Geçmişin umutulmayan, her zaman anlatılagelen
anılarıydı.
D) Onun bizden ayrılan yönü, ezber yeteneğidir.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriTÜRKÇE DERSİ
7. Gerçek yiğitlerin harman olduğu.
Eşsiz bir diyardır güney illeri.
Bu dizelerin anlamlı ve kuralli cümleler hâline geti-
rilmiş biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gerçek yiğitler harman olur. Güney illeri, eşsiz
bir diyardır.
B) Gerçek yiğitler, eşsiz bir diyar olan güney illerin-
de harman olur.
C) Güney illeri, gerçek yiğitlerin harman olduğu eş-
siz bir diyardır.
D) Güney illerindeki gerçek yiğitler eşsiz bir diyarda
harman olur.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri16. Pazardan ikata Kenanin uzerindeyd
Geç tark ettim bana yapdan bu hazug
Senin kalemin benim pantanda kam
IV Aglayan çocukların sesini dinlemekle geçh sinavim
Ya
DO
Numaralanmış cümlelerden hangisi sadece temel ögelerden oluşmuştur?
<
A) L. comte
B) Il comia
c) Il cümle
C
D) IV. cunde