Cümlenin Ögeleri Soruları
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri9.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi iki ögeli bir
cümledir?
A) Güler yüzlü, dinamik ve sevecen bir babam var.
B) Futboldan dostluğa geçişin başlangıcıydı bu
anlar. f
C) Adam, başını yasladığı camdan geri çekildi.
D) Huriye teyze, iki durak sonra adımlarına dikkat
ederek trenden indi.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri3.
"Mihriban'ın şairi
Abdurrahim Karakoç
Türk şiirine kazandırdığı "Mihriban", "İsyanlı Sükut" gibi eserleriyle tanınan şair ve
yazar Abdurrahim Karakoç, vefatının 8. yılında anılıyor.
1983 - 1998
Doğuş Edebiyat ve Genç
Kardelen dergisi,
"Abdurrahim Karakoç
Özel Sayısı" yayımladı.
2012
7 Haziran'da tedavi
gördüğü hastanede
vefat etti.
BAZI ESERLERİ
1932
1981
7 Nisan'da Kahramanmaraş'ın
Memurluktan emekli olduktan
Elbistan ilçesine bağlı
III
sonra yerleştiği Ankara'da
Ekinözü köyünde dünyaya
çeşitli gazete ve dergilerde
geldi.
köşe yazarlığı yaptı.
İlkokuldan sonra öğrenimine
Şiirleri Fedai, Devlet, Töre,
bir süre devam edemedi,
Bizim Ocak, dergileriyle
köyünde marangozluk ve
kendisinin çıkardığı Yeni
çiftçilik yaptı.
Ufuk gazetesinde
yayımlandı.
1958
Küçük yaşlarda şiire ilgi duydu.
Eserleriyle geniş kitlelere
Elbistan Belediyesinde
ulaşan usta şairin yazdığı
(umuhasebeci olarak
TV 100'e yakın şiiri bestelenerek
çalışmaya başladı.
çeşitli sanatçılar tarafından
seslendirildi.
Eserleri ilk olarak
Elbistan'da çıkan Engizek
gazetesinde yayımlandı.
1964
1958'de kaleme almaya bayladığı
birbirinin devamı 22 şiirden
meydana gelen "Hasan'a
Mektuplar" isimli eseri yayımlandı.
Yazdığı şiirlerden dolayı
hakkında çok sayıda dava
açıldı.
Mihriban
Hasan'a Mektuplar
El Kulakta
Vur Emri
Dosta Doğru
Gerdanlık
Suları Islatamadım
Çobandan Mektuplar
Düşünce Yazıları
Bu infografikteki numaralanmış cümlelerden hangisinin öge sıralanışı “Zarf tümleci - ver tamlayıcısı - yüklem
şeklindedir?
B 11
C) III
A)
D TV
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri4.
Özne, yüklemin bildirdiği işi yapan veya yüklemin bildirdiği
işi üzerine alan ögedir. Nesne ise cümlede yüklemin
bildirdiği işten etkilenen ögedir. "Annem evi temizledi."
cümlesinde temizleme işini yapan "annem air ve cümlenin
öznesidir. Temizleme işinden etkilonen ise "ev"dir ve
cümlenin nesnesidir.
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerin hangisinde altı çizili öge
cümlenin öznesidir?
A) Sınıftaki yaramaz öğrenciler masasında resim çizen öğren-
ciyi rahatsız ediyordu.
B) Gökyüzünü bir anda kaplayan bulutlar hasretle beklenen
yağmuru müjdeliyordu.
C) Kıyıda köşede kalmış bu köylünün çocuğunu memurlardan
biri okutuyordu.
D) Etrafında toplanan kişilerin çoğu boş konuşmayı her şeyden
çok seviyordu.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögelerionun bir gerek kayna
un svinan bir arastoder
Bu soğukta disan clearaan yine hastalanisin
Es dost demeden herkesi layasiya elastiriyordu.
11
HI
Gönül dacı, yağmur yağmur boran olunca
Akar can özüme sel. gizli gizli
Yukarıdaki dizelerden kural: bir cümle oluşturulur-
sa cümlenin öznesi aşağıdakilerden hangisi olur?
A Gönül dagi B. Yağmur
C. Can özüm
D. Sel
Aşağıdakilerden hangisinin öge sayısı diğerlerin
den fazladır?
A. Geçen yıl aldığım kemerimi yine kaybettim.
8. Bölge halkı bu olaya tepki göstermiş.
0. Calismak, insanı eninde sonunda mutlu eder.
0. Yeni perdelerimizi çok beğendim.
OS
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriTESTA
7. KONU
TEMEL ÖGELER
08C40D13
1.
Yüklem; cümlede iş, oluş ya da durum bildiren ögedir. Kip ve kişi eki almış fillerle ya da
fil almış isim soylu sözcüklerle oluşturulur. Örneğin "Rehber, turistleri gezdiriyordu." cüne
sinde iş bildiren “gezdiriyordu” sözcüğü yüklem görevindedir.
Bu açıklamaya göre,
I. Şehre erkenden vardık gün doğar doğmaz yola çıktığımız için.
II. Sendin en zor günlerimde bile beni hiç yalnız bırakmayan.
III. Sütçü her hafta sonu gelir bu mahalleye külüstür bir arabayla.
IV. Köylüler, artık tarlalarını sulayabilecekleri için çok heyecanlıydı.
cümlelerinin hangisinde altı çizili sözcük yüklem değildir?
ADI.
B) II.
C) UL.
DJN
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri8.SINIF CÜMLENİN ÖG
Aşağıdaki cümlelerin
hangisi, özne ve
yüklemden oluşmuştur?
A) Gün doğmadan hepimiz hazırlıklarımızı
bitirmiştik.
B) Bu işi başarmak, onun hayattaki en büyük
dileğiydi.
C) Vazodaki sarı güller, evin hanımının
zarafetini gösteriyordu.
D) Bu kitabı gençken bir yaz tatilinde
bitirmiştim.
2.
Aşağıdakilerin hangisinde nesne
açıklayıcısıyla birlikte kullanılmıştır?
A) Karşı vitrindeki oyuncağı, kırmızı olanı,
kendime alacağım.
B) Yurdumuzda, bu cennet vatanda, birço
alim yetişmiştir.
C) Sanatçılar, eser verenler, devlet
tarafından ödüllendirilmeli.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri6.
?
1. Aldous Huxley "Cesur Yeni Dünya" adlı eserinde a
bilim ve teknolojiyle ulaşılan bir dünya tasarlar.
II. Huxley tasarladığı bu yeni dünyada aileyi yok say-
mıştır.
III. Insanların geçmişle bağ kurmalannı önlemek için
tarihle ilgilerini kesmiştir.
IV. Huxley, bu ütopyasında bilim ve teknolojinin her
zaman insanları mutlu etmeye yetmeyeceğini an-
latır.
Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisinde
nesne bir söz öbeği dedildir)
A) 1.
B) II.
C) III.
D) IV.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri1) "
17. Ankara, bir Cumhuriyet anıtı, bir anıtsal kus, Gökkuşağı duruşu, rengarenk parıldayan yanısıyla...
Ankara, Cumhuriyet'in ilk konti, başkenti. Kentilik bilincinin de simgesi bu nedenle, Yurttaşlarını bu
doğrultuda halaylarla tutusturan aydınlanma ocağı, Ankara, bu nitelikleriyle edebiyat, tiyatro, bale,
resim ve müzik gibi tüm sanatların mayalandığı, Cumhuriyet yuzyilinin kenti.
Bu parçada Ankara'yla ilgili aşağıdakilerden hangisine yer verilmemistir?
) A) Cumhuriyet'in en değerli sembollerinden olduğuna
B) Tüm sanatların gelişip çoğalmasında rol oynadığına
n
C) Kentli olma konusunda, halkın aydınlanmasını sağladığına
D) Halay gibi halk oyunları, yurttaşlarla buluşturduğuna
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriÖzne; yüklemin bildirdiği işi yapan, yüklemde
bildirilen durumu üzerine alan ögedir. "Yıldız-
lar gökyüzünde gülümsüyorlar." cümlesinde
gülümseme işini yapan "yıldızlar" dir ve cum-
lenin öznesidir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin
hangisinde "özne" yanlış gösterilmiştir?
A) Her gördüğümde gözleri gül kokar.
B) Bir bir canlanır gözlerinde hatıralar.
C) Her gece rüzgâr yoksul evlerin perdelerini
aralar.
D) Zaman, insanın elinden kaçıp gider.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriCÜMLENIN ÖGELERİ
7. “Arkadaşım, maçtan sonra, eve gitmesi
10
gerektiğini bana söyledi.”
Yukarıdaki cümlenin öge dizilişi
aşağıdakilerden hangisinde doğru
verilmiştir?
-
A) Özne - zarf tamlayıcısı - belirtili nes-
ne - yer tamlayıcısı - yüklem
B) Özne - yer tamlayıcısı - zarf tamlayı-
CISI - belirtili nesne - yüklem
-
C) Özne - yer tamlayıcısı - belirtili nes-
ne - zarf tamlayıcısı - yüklem
D) Özne - zarf tamlayıcısı - yer tamlayı-
CISI - belirtili nesne - yüklem
8. “Aşırı sıcaklardan
tatil
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriCÜMLENİN ÖGELERİ
Cümlede açıkça yer almayan, yüklemin
aldığı şahıs ekinden anlaşılan öznelere
gizli özne denir.
han-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gizli özne
am
vardır?
yan
A) Sehpanın ortası kim tarafından yapıldığı belli olma-
bir sürü çizikle doluydu.
B) Ömrümde bir kez bile yalan söylemedim kimseye.
C) Kaplanlar, pek çok türü olan vahşi hayvanlardır.
D) Arkadaşım, bana hiçbir zaman kırılmaz.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriC)
02
7.
Cümlede yaklaşma, bulunma, uzaklaşma bildiren, yüklemi
yer anlamıyla tamamlayan öge yer tamlayıcısıdır.
Yer tamlayıcısı, "-e, -de, -den" ekleriyle oluşan sözcük
veya sözcük gruplarıdır ve yükleme sorulan "kime, kimde,
kimden; nereye, nerede, nereden; neye, neyde, neyden"
gibi sorularla bulunur.
Bu açıklamaya göre,
1. Son durağa geldiğimizde halk otobüsünde tek yolcu kalmıştı.
II. Yeni sürülen bu tarlaya patlıcan dikmeliyiz.
III. Amcam senin ağabeyinle 1996 yılında tanışmış.
IV. Geçen kış aşırı soğuklardan su saati donmuştu.
cümlelerinin hangilerinde yer tamlayıcısı vardır?
A) I ve II.
B) I, II ve III.
D) II, III ve IV.
C) Il ve III.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri2 cumlede anlatılan iş, olay, duygu, düşünce ya da yargıyı içeren temel ögeye "yüklem" denir. Yüklem; cümledeki iş, oluş, kılış,
istek, düşünce veya yargıyı zamana ve kişiye bağlı olarak bildirir. Yani içinde kip eki, şahıs eki veya ek filli barındıran öge yük-
lemdir. Bütün bir cümle yüklem üzerine kurulur. Diğer ögeler yüklemin anlamını tamamlar ve destekler. Yüklem, çekimli bir fi-
il ya da ek fiil ile çekimlenmiş isim soyundan bir kelime olabilir. Bütün sözcük türleri, fiilimsi, birleşik fiil, ikileme, tamlama ve de-
yimler yüklem olabilir. Bu nedenle yüklem; tek bir sözcükten, bir kelime grubundan meydana gelebileceği gibi bir cümleden de
oluşabilir. Türkçenin söz dizimi kurallarına göre yüklem genellikle sonda bulunur. Ancak, günlük konuşmalarda, şiir dilinde ve
atasözlerinde yüklemin yeri değişerek cümlenin ortasında ya da başında bulunabilir.
Bu bilgilere sahip olan Serkan, aşağıdaki cümlelerin yüklemlerini tespit etmiştir.
Düzenli ve planlı bir şekilde çalışmak, bir işte başarılı olmanın temel şartıdır.
II
Okulumuza bu sene gelen sira arkadaşım Metin, sınıfımızın en çalışkan öğrencisidir.
III
Mutluluğuma mutluluk katan, hayallerimi süsleyen, güzel kokulu, nadide bir çiçeksin sen.
IV
Torununun düğününe gelen ihtiyar adamın kıyafetleri de ayakkabısı da pırıl pırıldı.
Buna göre Serkan, numaralanmış cümlelerden hangilerinin yüklemini yanlış tespit etmiştir?
A) Yalnız II
B) Yalnız III
C) I ve IV
D) II, III ve IV
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleriangisinde
yapılmıştır?
öge ayn
Hiği bir anda 1
7.
SI
Soru cümleleri farklı ögeleri buldurmaya yönelik olabilir. Bir soruya verilen cevap hangi ögeyi kar-
şılıyorsa soru o ögeyi buldurmaya yöneliktir. Örneğin, “İzmir'e ne zaman geleceksin?” cümlesine
"yarin" cevabı verilebilir. Bu cevap da bize zarfümlecini buldurur.
jakit kaybetmede
Yer
Tamlayıcısı
sırrını bulabilms
Buna göre aşağıdakilerden hangisinde cevap verilen bölüm yer tamlayıcısı görevindedir?
A) - Bu tabloyu salonun bu köşesine kim astı?
- Ahmet
B)
Kadıköy'den Beşiktaş'a nasıl gidebilirim?
– Vapurla.
C) - Zeynep'le nerde karşılaşmıştınız?
Okul kütüphanesinde.
D) – Böyle bir günde yanında kimi görmek isterdin?
Tuna'yr.
CISI
al öğrenmeliyi
Yüklem
nce / başa
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri13.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf tüm-
leci yoktur?
A) Hayatı boyunca hep aynı şarkıyı söyledi.
B) Zavallı kadın evde yalnız yaşıyordu.
c) Karanlık dünyama güneş gibi doğdun.
D) Akşam, sevinci de yaşatan bir zamandır.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri6. Cümlenin temel ögeleri özne ve yüklem; yardımcı öge-
leri ise nesne, yer tamlayıcısı ve zarf tamlayıcısıdır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yardımcı ögelerin
tümüne yer verilmiştir?
A) Öğrencilerim, biraz kalin olduğu için gözlerini
korkutan bu kitabı tatilde okumak istiyorlarmış,
B) Ertelediğim işler, daima gelecekle ilgili planlarımın
bozulmasına sebep oluyor.
C) Sobanın yanına oturup soğuktan buz kesen ellerini
tsittı.
D) Ailesine ilk kez kendi kazandığı parayla güzel bir
hediye almıştı.
8. Sinif
ÜNİTE 5
"X
mo