Cümlenin Ögeleri Soruları
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğelerierin
mo
met
ak
a
10%
Bu bölgede kışların ne kadar soğuk olabile-
ceğini duymuşsunuzdur.
2.
Bu cümlenin öge sıralanışı aşağıdaki cümlele
hangisi ile özdeştir?
A Avrupa'nın pek çok bölgesinde ve Türkiye'nin ku
yinde beni görebilirsiniz. Y
Bir yılın neredeyse yarısını, hatta bazen daha
fazlasını uyuyarak geçiririm.
Doğada en yaygın bulunan uğur böceği türüyüm.
DEnerjimi tam olarak nasıl koruduğumu bulamadın
nesne
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri13. Ara söz, doğrudan yazılan konuyu ilgilendirmeyen, 15. Öz
dolaylı ve cümlenin anlamını tamamlayan yargısız
anlatımdır. Cümlede her ögenin söz dizimi içerisinde
açıklanma durumu söz konusu olabilir. Ara söz, bir
cümlenin açıklayıcısı olduğunda açıkladığı öge ile
aynı görevi üstlenir.
Buna göre,
Gaziantep'le özdeşleşmiş kutnu kumaşı yöresel kı-
yafetlerin yanı sıra çeşitli ürünlerde de- çanta, terlik,
perdelik kumaş kullanılır.
bu metindeki ara söz hangi ögenin açıklayıcısı-
dir?
A) Yer Tamlayıcısı
C) Zarf Tamlayıcısı
B) Belirtisiz Nesne
D) Özne
20
20
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde vurgu özne üzerindedir?
A) Aydın olmak için önce insan olmak lazım.
B) Şair! Sen üzüldükçe ve öldükçe yaşarsın
Arkamda açık duran balkon kapısından hafif bir rüzgâr giriyor.
D) Başımın üstünden yorgun bulutlar geçer.
8. SINIF TÜRKÇE
92
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri6.
2
Küçük yaramaz kız, dedesinden kalma tek katlı
evin giriş katında top oynarken vazonun kırıl
ma sesini duydu.
ne?
neshe
y.
amicipo BUF
Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerden hangisidin
A) Zarf tümleci - Özne - Yüklem
B) Özne - Dolaylı tümleç - Zarf tümleci - Yüklem
Özne - Zarf tümleci - Nesne - Yüklem
D) Nesne - Zarf tümleci -- Özne - Yüklem
Dec
A)
B) Öğ
C) Ku
D) M
2. Bay
öge
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriYÜKLEM
geleceğiz
?
si bu öge
GENEL TESTLER
Cümlenin Ogeleri
1.
Zarf
Tamlayıcısı
nasıl?, ne zaman?,
ne kadar?, niçin?,
neden?
4
Özne
kim?, ne?
Yer
Tamlayıcısı
kim-e, -de, -den;
nere-y-e, -de,
-den
CÜMLELER
A) Dedem, o kıyı kasabasına yıllar önce gitmişti.
B) Öğretmen, sınıfın en çalışkanını öne oturttu.
C) Kuşlar cıvıldaşır her sabah penceremde.
D) Martilar geminin üstünde nazlı nazlı süzülüyordu.
Belirtili
Nesne
neyi?, kimi?
Belirtisiz
Nesne
ne?
✓
Kim? Ne?
TEST-10
Yukarıdaki şemada cümlenin ögelerini bulmak için yükleme sorulan sorular yer almaktadır.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer alan soruların işaretlenmesinde yanlışlık yapılmamıştır?
✓
▼.........
Neyi? Nasıl?
Vi
tam
Torkçenin Ans Medaller
Ne
zaman?
✓
✓
Nereye? Nerede?
✓
✓
✓
✓
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri18.
(1) Denizatları, hakkında çok fazla şey bilinmeyen bir canlı türüdür. (II) Yaşam alanları genellikle
kara parçalarına yakındır. (III) Denizatları edebiyat, ekonomi ve dekorasyon gibi farklı alanlarda
sembolik olarak çokça kullanılır. (IV) Iklim değişimleriyle dengesi bozulan doğamızda, denizat-
larının da yaşam alanları yetersiz kalmaktadır.
Bu metinde numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi şöylenemez?
cümle sadece temel ögelerden oluşmaktadır.
BIl cumle "özne-zarf tamlayıcısı-yer tamlayıcısı-yüklem" şeklinde öge dizilişine sahiptir.
III. cümlede altı çizili ifade "zarf tamlayıcısı"dır.
IV. cümlede altı çizili ifade "yer tamlayıcısı"d
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri6.
Ben gidersem sazım sen kal dünyada
Gizli sırlarımı aşikâr etme
Lal olsun dillerin söyleme
Aşağıdaki dizelerin hangisinde, bu şiirdekine benzer
bir söz sanatı kullanılmamıştır?
A) Yolunu gözlüyor lamba ve merdiven,
Susmuş ninnilerle gıcırdıyor beşik
B) Dalga dalga hücum edip pişmanlıklar
Unutuşun o güçlü kollarını zorlar
CAşklar uçup gitmiş olmalı bir yazla
Halay çeken kızlar misali kol kola.
D Yalan yeminlerin tanığı çiçekler
Artık olmayacak baharlar içinde.
VITAMIN
8.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri9.
Bir cümlede işi yapan varlık cümlenin öznesidir.
Cümlede öznenin yaptığı işten etkilenen varlık
ise cümlenin nesnesidir. "Çocuk sınıfta kitabini
unutmuş." cümlesinde "unutmuş" ifadesi yüklem-
dir. "Unutma" işini yapan "çocuk" cümlenin özne-
sidir. Unutma işinden etkilenen "kitabını" ifadesi
ise cümlenin nesnesidir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerden han-
gisinde altı çizili bölüm cümlenin nesnesidir?
A) Uzay yolculuğu, insanların hayal güçlerini si-
nırların ötesine taşıyor.
B) Uzayda yaşamın varlığının keşfi, insanlığın bil-
gi dünyasını genişletiyor.
er
Uzay aracımız, Güneş sistemi dışındaki yıldız
ların yolculuğuna hazırlanıyor.
D Gezegenler arası seyallat, insanların gelecek-
teki yolculukları için büyük bir fırsattır.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri7. Bir yazarın dildeki başarısı, kültür alışverişinde bulunduğu ülkelerden aldığı sözcüklerle ölçülür.
Bu cümlenin ögeleri, aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?
A)
Özne, zarf tamlayıcısı, yüklem
B) Nesne, zarf tamlayıcısı, yüklem
C)
Özne, yer tamlayıcısı, zarf tamlayıcısı, yüklem
D) Nesne, yer tamlayıcısı, zarf tamlayıcısı, yüklem
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriSıralı Olay Metni/Okuyorum, Anliyorum ve Anlatıyorum
Bakarak Yazıyorum
Aşağıdaki metni oku! Boş bırakılan yere bakarak yaz!
Sarı Kuş
Benim güzel sarı bir kuşum var. Ama dün kafesinden çıkmış,
pencereden uçup gitmiş. Aranızda hiç kuşumu gören var mı?
Onu çok özledim. Hemen bulmak istiyorum. Şimdi belki bir
ağaca konmuş, beni bekliyordur.
Nasıl yazdım?
Soru cümlesinin sonuna soru işareti koydum.
Soru işaretinden sonra büyük harfle başladım.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri3. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemine sorulan
"kim" sorusunun cevabı bir sifat tamlamasıdır?
A) Birçok kişi, güneşin batışını büyük bir hayranlıkla izliyor
du
B) Alışverişten döndüğünde allı morlu elbiseler aldığın gör-
dük.
Barış'ın halasıspanaklı ve peynirli böreği çok güzel ya-
pardı.
Kocaman, kırmızı elmaları görünce iştahının kabardığını
hissetti
Yanıt Yayınları
4
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri15. Yer tamlayıcısı (dolaylı tümleç); bir cümlede, ismin
"-e, -de, -den" hallerinde bulunan, yüklemin bildirdiği
işi yer bakımından belirten ögedir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangi-
sinde yer tamlayıcısı kullanılmamıştır?
O
A) Yazar, çocuklar için yazdığı ilk romanında, okurları
destanlarla dolu bir yolculuğa götürüyor.
B) Iklim aktivistleri, sokakları doldurup hükümetleri ik-
lim krizine karşı acil önlemler almaya davet ediyor.
C) Derginin adı aynı olsa da son dönemde çıkarılanlar,
hepimiz için bir hayal kırıklığı oldu.
0
D) "Dünya Dünya İçinde" adlı kitap, resimleriyle okuru
gerçekten de rüya âleminde bir gezintiye çıkarıyor.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri2.
1.
A) 1
DEGERLENDIRME
Cümlenin temel ögeleri özne ve yüklem; yardımcı ögeleri ise nesne, yer tamlayıcısı ve zarf
tümlecidir.
Öğle yemeği için kendinize bir sandviç yaptığınızı hayal edin. (1) Bu eylemin üzerinde muhte-
melen çok düşünmemeniz gerekir. (2) Sandviçte ne tür bir et, peynir ve ekmek kullanacağınız,
mayonez mi yoksa hardal mı süreceğiniz bilinçli bir düşüncedir. (3) Bunları düşünürsünüz fakat
sandviçi nasıl bir araya getireceğinizi düşünmenize gerek kalmaz. (4) Muhtemelen sandviç ya-
parken aynı anda sohbet de edebilirsiniz çünkü bu bilinçaltı düşüncedir.
Yukarıdaki numaralandırılmış paragrafın kaçıncı cümlesi temel ögelerden oluşmaktadır?
C) 3
B) 2
D) 4
En az iki sözcükten oluşan ve genelde oluştukları sözcükten farklı anlamlara sahip
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde vurgu, zaman
belirten ifade üzerindedir?
A) Arkadaşını daha fazla merakta bırakmak istemedi.
B) Etrafı farklı bakış açılarıyla dikkatle izliyorlardı.
C) Mutfağa yakın masaya sessizce oturdular.
D) O çarpıcı dansı kendinden geçerken sergilerdi.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleririn
O
et
ak
a
10
TÜRKÇE
Bu bölgede kışların ne kadar soğuk olabile-
ceğini duymuşsunuzdur.
G
Bu cümlenin öge sıralanışı aşağıdaki cümleler
hangisi ile özdeştir?
A) Avrupa'nın pek çok bölgesinde ve Türkiye'nin kuz
yinde beni görebilirsiniz
N..N₁
B) Bir yılın neredeyse yarısını, hatta bazen daha d
fazlasını uyuyarak geçiririm.
C) Doğada en yaygın bulunan uğur böceği türüyüm.
D) Enerjimi tam olarak nasıl koruduğumu bulamadını
YOUT
neyi.
kimi
ne
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri1. (1) Okul, dört yanı duvarla çevrili, tepesinde
dam olan yer değildir. (II) Okul, her yerdir.
(III) Öğrenimin ve bilginin var olduğu her yer
okuldur. (IV) Yaşamayı, mücadele etmeyi,
doğa ile savaşmayı öğrenirsiniz orada.
Bu parçadaki numaralanmış cümleler-
den hangisi, ögeleri ve ögelerinin dizi-
lişi bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) 1.
B) II.
C) III.
D) IV.