Cümlenin Ögeleri Soruları
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriYüklem
Cümlenin en önemli ögesidir.
Türkçede yüklem olmadan
cümle kurulamaz. Yüklemler
cümlede temel yargıyı barın-
dırır. Yüklemi bulmak için özel
bir soru yoktur, yükleme temel
yargıyı barındıran (çekimli fiil
veya ek fiil bulunduran öge)
sözcük veya sözcük öbekleri-
dir, diyebiliriz.
Yer
Tamlayıcısı
Özne
Yüklemin bildirdiği işi veya
durumu gerçekleştiren ögedir.
Yüklemden sonra en önemli
öge odur. Yükleme sorulan
"ne" ve "kim" sorusuna cevap
verir.
Yüklemin bildirdiği yargının
yöneldiği, bulunduğu, ayrıldığı
yeri ve yönü bildiren ögedir.
Zarf
Tamlayıcısı
Benim hayatım; uzun, ince, dik bir yokuştur.
Komşu, komşunun külüne muhtaçtır.
Nesne
Eylemden etkilenen ögedir.
Belirtili Nesne: Yükleme
sorduğumuz "neyi" ve "kimi"
sorularına cevap verir.
Belirtisiz Nesne: Özneyi bul-
duktan sonra yükleme sora-
cağımız ikinci "ne" sorusunun
cevabı belirtisiz nesne olur.
Yüklemi yer-yön, durum,
zaman, miktar yönünden
etkileyen ögedir.
açıklamalara göre aşağıdaki cümlelerden hangisi sadece özne ve yüklemden oluşmaktadır?
B) Sana dün bir tepeden baktım Aziz İstanbul.
D) Yalancının mumu yatsıya kadar yanar.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri1.
UZEMGO GÜRSEL ONLINE UZAKTAN EĞİTİM
UZEMGO LGS 2023 SÖMESTR KAMPI-11(KURUMSAL DENEME SINAVI-8
TÜRKÇE
Karacaoğlan, halk edebiyatının en büyük şairlerinden biridir. O, insanlara engin bir sevgiyle bağlıdır yalnız dini konu-
lara değinmemiştir. Şiirleri aşk ve doğa üzerine de kuruludur. Ayrılık, gurbet, aşk, sıla özlemi ve ölüm en çok değindiği
konulardır. Şiirlerinde sıkça adları geçen duygularını içten ve gerçekçi şekilde dile getirir. Çok yalın ve temiz bir Türkçe
kullanmıştır. Kendisinden sonra gelen birçok ozanı da derinden etkilemiştir.
Bu metne göre aşağıdaki dörtlüklerden hangisi Karacaoğlan'a ait olamaz?
A) Gökyüzünde İsa ile
Tur Dağı'nda Musa ile
Elimdeki asa ile
Çağırayım Mevla'm seni
C) Telli turnam sökün gelir
İnci mercan yükün gelir
Elvan elvan kokun gelir
Yâr oturmuş yele karşı
Mail oldum senin ince beline
Canım kurban olsun tatlı diline
Âşık olup senin hüsnün bağına
Kırmızı güllerin dermeye geldim.
D) Deli gönül gezer gezer gelirsin
Arı gibi her çiçekten alırsın
Nerde güzel görsen orda kalırsın
Ben senin derdini çekemem gönül
UzemGO
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri17. Soru cümleleri, farklı ögeleri buldurmaya yönelik olabilir.
Bir soruya verilen yanıt, hangi ögeyi karşılıyorsa soru,
o ögeyi buldurmaya yöneliktir. Soru anlamı "mi" edatıy-
la sağlanan cümlelerde "mi" soru edati, hangi ögeden
sonra geliyorsa soru, o ögeyi buldurmaya yöneliktir.
Buna göre aşağıdaki soru cümlelerinden hangi-
si diğerlerinden farklı bir ögeyi buldurmaya yö-
neliktir?
A) Bütün arkadaşlar gelecek mi doğum günü parti-
sine?
B) Sabah sabah seni arayan kimmiş?
C) Evin tadilatına yarın mı başlayacaksınız?
D) Akşam izlediğiniz film nasıldı?
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri22. Verilen cümlelerden ögelerine ayırmada yanlışlık yapılanlara (Y), doğru olanlara (D) yazınız.
1
2
3
4
5
Cümleler
Ali/ birkaç fesleğen yaprağını /kokladı.
Cesaret,/ korkuya direnmek ve ona/ galip gelmektir.
Kardeşi /yorgandan/ dışarıda kalan ayaklarını /gıdıkladı.
Evin küçük bahçesindeki saksıların içinde/ fesleğenler/ vardı.
Kızarmış ekmek kokan odada/ çaydanlık /kaynardı.
eler
Doğru
Yanlış
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri7. Metinden alınan aşağıdaki cümlelerin ögelerini bul.
a)
b)
Evrenin ya da olayların bir bölümünü konu olarak seçen, deneysel yöntemlerle ve gerçekliğe
dayanarak yasalar çıkarmaya çalışan düzenli bilgidir bilim.
Teknolojiyi kısaca bilimsel bilgiden yararlanarak yeni bir ürün geliştirmek, üretmek ve hizmet
desteği sağlamada gerekli bilgi, beceri ve yöntemler bütünü olarak tanımlayabiliriz.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğelerireyi/-
un
e
15.
●
Cümlede işi, oluşu, hareketi ya da yargıyı bir
zamana bir duyguya ve kişiye bağlayarak bil-
diren sözcük ya da sözcük grubuna yüklem
denir.
Yüklemde bildirilen iş ya da hareketi yapanı,
yargıya ya da oluşa konu olanı bildiren ögeye
özne denir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin han-
gisi özne-yüklemden oluşmuştur?
A) Yıllar sonra onunla bu sokakta karşılaştık.
B) Akıllı, becerikli, az konuşup çok iş yapan bir
gençti.
Sessiz sedasız yanımızdan ayrılalı iki yıl oldu.
D) Annem, biraz kilolu ama şirin mi şirin bir hanı-
mefendiydi.
17.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriERİ DENEME SINAVI
Sınıf:
in
e /
me /
ğunu/
Nu:
Fimizi /
Puan:
4. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde
vurgu farklı bir öge üzerindedir?
A) İklim değişikliği her geçen gün insan hayatını
Yüklemi fiil olan cümlelerde vurgu yüklemden
bir önceki sözcük üzerindedir.
zorlaştırıyor.
B) Deniz kenarındaki balıkçı barınağı bir süredir
ilgimi çekiyordu.
C) Universiteyi bitirince Türkiye'nin birçok yerini
gezmeyi çok istiyorum.
D) Çocuklar teneffüs ziliyle birlikte dışarı çıktılar.
biraz 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisi temel
ögelerden (özne - yüklem) oluşmuştur?
A) Burası, Türkiye'nin en gözde tatil
yerlerinden biridir.
B) Arkadaki kamelyada oturan Cahit Bey,
çocuklara seslendi.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriTÜRKÇE
9. * Cümledeki işi, hareketi, yargıyı bildiren çekimli
unsura yüklem denir.
Yüklemin bildirdiği iş, oluş ya da durumu yapan
veya cümledeki olanı karşılayan ögeye özne denir.
Buna göre,
t
I. Gözlerin İstanbul oluyor birden.
II. Amasralılar gözyaşlarıyla uğurladı çok sevdikleri
Barış Akarsu'yu.
Y
soru kales
YAYINLARI
III. Yakalandığı hastalığı iyileştirebilen tek bitki, de-
reotuymuş.
IV. Sen; hayallerimi süsleyen, unutulmaz, nadide bir
çiçeksin.
S
cümlelerinin hangileri temel ögelerden oluşmak-
tadır?
A) I ve II
B) I ve III
C) || Ver
DWII ve IV
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri31. Yazar "Şaşırtıcı Gezginler" adlı kitabında doğduğu
şehrin büyülü ortamından söz ediyor.
Bu cümlenin yüklemi aşağıdakilerden hangisidir?
A) ediyor.
B) söz ediyor.
C) şehrin büyülü ortamından söz ediyor.
D) doğduğu şehrin büyülü ortamından söz ediyor.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleriduğu
sidir.
unde
dün-
den
er-
ele-
Jtür
war
de
da.
kültü-
kültür
wasi-
türü
la-
a,
e
8. Sınıf TÜRKÇE
14 ve 15. soruları aşağıdaki metne göre
yanıtlayınız.
(1) Dedelerimiz, ömürleri boyunca verim-
li bir arkadaş saydıkları ağacı her yerde
arayıp yetiştirmiş, ona gönüllerinin en de-
rin sevgisini ve saygısını armağan etmiş-
lerdir. (II) Ağaçlarımız böylece halkımızın
duyuşuna, düşüncesine girmiş; sinmiş
tir. (III) Bu sebeple masallarımızda ve şi-
Lirlerimizde hep ona da yer vermişizdir
(IV) Ağaç kelimesi eski çağlardan beri dili-
mizde yaşamaktadır. (V) Eski metinlerimiz-
de ağaca karşı derin bir ilgi görmekteyiz
14. Bu parça iki paragrafa bölünmek istenirse ikin-
ci paragraf kaç numaralı cümle ile başlar?
A) II.
B) III.
C) IV.
D) V.
A) Öznesi
B) Nesnesi
C) Yer tamamlayıcısı
D) Zarf tamlayıcısı
ini donela
15. Metinde yer alan altı çizili söz grubu, içinde bu-
lunduğu cümlenin hangi ögesidir?
ağaca karşı derin bir ilgi
SYSTEMATIK
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleridoğdu- Savur- ilçesinde- Aziz Sancar- Mardin'in
özne/ yer tamlayıcısı / yüklem
edenlerdir-hizmet- bilime- taht- gönlünde- insanların-kuranlar
özne / yüklem
iyimserlerle- kötümserlerin- oranı- gücüne- manevi- insanın- bağlıdır
özne / yer tamlayıcısı / yüklem
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri16. Karışık olarak verilen sözcükleri istenilen öge dizilişine uygun cümleler haline getiriniz.
Örnek:
aradığı konuyu- gösterdi- bilgisayar görevlisi- kendi- bilgisayarında
nesne / özne / yüklem
Kendi bilgisayarında aradığı konuyu bilgisayar görevlisi gösterdi.
insanlara- teknoloji- üreten- firmalar- gösteriyor- kolaylık
özne / yer tamlayıcısı / yüklem
doğdu- Savur- ilçesinde- Aziz Sancar- Mardin'in
özne / yer tamlayıcısı / yüklem
edenlerdir-hizmet- bilime- taht- gönlünde- insanların-kuranlar
özne / yüklem
iyimserlerle- kötümserlerin- oranı- gücüne- manevi- insanın- bağlıdır
özne/ yer tamlayıcısı / yüklem
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri15. Verilen cümlelerin ögelerini bulunuz.
-Büyük denizci Piri Reis'in Osmanlı'nın denizci kenti olan Gelibolu'da doğduğu kabul edilmektedir.
-Bilim insanı Marie CURIE (Mari KURI)'nin hayatını konu edinen bir kitap okudum.
-Yeni satın aldığımız yazılım programı işimizi kolaylaştıracak.
-Ticari olmayan bir organizasyon tarafından yürütülen Mars One (Mars Van) projesi Mars üzerinde ilk insan
kolonisini kurmayı amaçlıyor.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriYardımcı Ögeler
A)
da sözcük grubu; cümleye "zaman, durum, sebep ve amaç" anlamı
Cümlede "-e, -de, -den" eklerinden herhangi birini alan bir sözcük ya
katıyorsa yer tamlayıcısı değil, zarf tamlayıcısı olur.
Tahtaya bu açıklamayı yazan bir öğretmen, aşağıdakilerden hangisini açıklamasına örnek göstereme
B)
Siparişlerinizin hepsi akşama hazır olur.
Okulumuza gelen sanatçı, hepimizi gönülden selamladı.
C) Geçen yılın sonbaharında büyük bir doğal afet meydana gelmişti.
D) Amcasının çiftliğinde tavuklarla ilgilenerek zaman geçiriyor.
Jº
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğelerimekliye ayrılmış.
ak geçiniyorum.
i ögeyi bul-
ş olur. Ör-
cüğü öz-
man gr
tı çizili
n Yayınları
farklı bir ögedir?
A) I.
B) II.
A) Soru: Okula kimi davet ettiniz?
Cevap: Gülten Dayıoğlu'nu...
9. Aşağıdaki sorulardan hangisine verilen cevap nesne de
ğildir?
uki altı çizili bölüm
C) III.
B) Soru: Araç, kazadan önce yolda nasıl ilerliyormuş?
Cevap: Çok hızlı...
C) Soru: İşten eve dönerken ne alayım?
Cevap: Ekmek...
D) Soru: Bugün neyi tamir edelim?
Cevap: Bozuk radyoyu...
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri4.
aları
Sıralı cümlelerde herhangi bir öge, bütün cümlelerle uyum-
luysa ortak öge olarak kullanılır. Örneğin "Sila kitabını oku-
du, arkadaşına verdi." cümlesinde hem özne hem nesne or-
tak ögedir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde or-
tak öge kullanılmamıştır?
A) Öğretmen, tahtaya bir şeyler yazıyor; öğrenciler, yazılan-
ları defterlerine aktarıyordu.
B) Pazardan aldığı elmaları dilimledi, çocuklarına yedirdi.
C) Mehmet planlarını arkadaşlarıyla paylaşıyor, onların dü-
şüncelerini dinliyor.
D) Önce kitabını okudu Nilgün, sonra derslerine çalıştı.
197