Fiil Çatısı Soruları
Ortaokul Türkçe
Fiil ÇatısıUL
Test 5
1.
"Yüklemi isim ve isim soylu kelimelerden oluşan cümlelerde çatı özelliği aranmaz
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde çatı özelliği aranmaz?
Kursiyerler sertifikalarını eğitimlerin hepsini bitirince alacaklar.
B Takım olarak omuz omuza verdik mi kazanırız bu yarışmayı.
e kendisini hasta hissettiği zamanlarda bir demlik ihlamur kaynatırdı.
Kasabanın en kuytu köşesinde Osmanlı zamanından kalma bir çeşme vardı.
5 Kas
Ortaokul Türkçe
Fiil Çatısı5
Ormanların değeri ve işlevleri her zaman göz ardı
edilir. Oysa ormanlar, canlılara oksijen sağlamanın
yanı sıra toprak erozyonunu önler ve küresel isin-
manın olumsuz etkilerini azaltır. Su döngüsünün
dengelenmesini, atmosferdeki karbondioksidin so-
1ğurulmasını, temiz suyun depolanmasını, hayvan-
ların yuva yapmasını ve besin elde etmesini sağlar..
Bu metnin sonuna “Canlılar için hayati öneme sa-
hip olan ormanlarda daha çok, insanlar tarafından
dilyangınlar çıkarılmaktadır" cümlesi getirildiğinde
metindeki fiillerin özne-yüklem ilişkisine göre
dağılımı nasıl olur?
etter ediger
A) Etken fiillerin sayısı, edilgen fillerden fazla ofur.
) .
Etken ve edilgen fiillerin sayısı eşitlenir.
C) Edilgen fiillerin sayısı etken fiillerden fazla olur.
efleen
D) Bir tane edilgen fiil olur.
1
Ortaokul Türkçe
Fiil ÇatısıEten eri yuklem olduğu cümlelerde şi
bed Ancak ediligen illerin yüklem
umlelerde işi yapan belli değildir. Or
in Bulce, misafirlere çay verdi." cümle
sinde si yapan Gulce'dir
. Bu nedenle "verdi
setkendir. "Misafirlere çay verildi" cümle
sinde ise işi yapan belli değildir
. Bu nedenle
verildi" fili edilgendir.
Bu açıklamaya göre, aşağıdaki cümlelerin
hangisinde işi yapan bellidir?
Sınav sonuçları pazartesi günü açıklana-
cakmış
Sanal dünyada artık her ürün satılıyor
Oniversiteyi bitirdikten sonra Adana'ya
atanmış,
Düşmemek için sandalin kenarına tutun-
muştu.
Ortaokul Türkçe
Fiil Çatısı20. I. Insan, sosyal bir varlık olduğu için tek başına
yaşayamaz. Başkalarıyla iletişim kurmaya ih-
tiyaç duyar. Bu kişilerden belki de en önemlisi
insanın dostlarıdır.
II. Bazı olaylar için görünenin dışında bir açıkla-
maya gerek yoktur. Bu durumu açıklayan çok
güzel atasözlerimiz vardır.
III/ Kültür değerlerinin çoğu, dille ifade edilir. Ken-
di dilimiz olmadan kendimize özgü edebiyatı-
mızın, müziğimizin olması düşünülemez.
IV. Kendi dışındaki bir şeyi gösteren, düşündüren,
onun yerini alabilen, sözcük, nesne, görünüş
veya olgulara "gösterge" adı verilir. Sözcük,
resim, şekil, işaret vb. diğer ögelere de "gös-
terge" denir.
Numaralanmış metinlerle ilgili,
1. metinde yüklemlerin ikisi de geçişlidir.
II. metindeki cümlelerde çatı özelliği aranmaz.
L
III. metinde yüklemler geçişsizdir.
IV. metinde geçişli fiil yoktur.
yargılarından kaç tanesine ulaşılabilir?
A) 1
B) 2
.
D) 4
Ortaokul Türkçe
Fiil Çatısı6. 1. Sen başka sınıfa gönderiliyorsun.
2. Eskiden birlikte çok eğlenirdik.
3. Çocukluk günlerimi, çok özlüyorum.
Yukarıdaki numaralandırılmış cümlelerde, çatı
özelliği bakımından aşağıdakilerden hangisinin
örneği yoktur?
A) Edilgen-geçişsiz
C) Etken-geçişli
B) Etken-geçişsiz
D) Edilgen-geçişli
Ortaokul Türkçe
Fiil ÇatısıBosit
Gemi, hızla karaya doğru sürükleniyordu.
Lralli
olumlu
Sen Augustin (Sen Agistin) Burnu'ndan geçerek okyanusa açıldık.
Üç tayfayı hırçın dalgalara kaptırdık.
Çiftliğimde olsaydım keyifle kahvemi yudumluyordum.
Kamaramdan korkuyla dışanı fırladım.
Korkunç bir gürültüyle sarsıldık.
Kaptan, kurtuluş planlarımızı dinliyordu.
Ortaokul Türkçe
Fiil Çatısı13
BİSİKLET
DOĞACI
SELE
KASK
Kısa mesafelerde
bile kask kullanıl-
malıdır.
Çocuklarınıza
ayakta bisiklet
kullandırtmayın!
Doğaya zarar ver-
memek için bisiklet
kullanımı yaygınlaştı-
rılmalıdır.
2
3
GÜÇLÜ KALP
GÜNEŞ GÖZLÜĞÜ
Güneşli günlerde göz-
lük takılmalıdır.
ÖZEL KIYAFET
SAĞLIKLI
Bisiklet kullanımıyla
daha sağlıklı bir
yaşam sağlanmalıdır.
7
Bir öğretmen "Bisiklet" başlıklı bu afişi sınıfa getirerek öğrencilerden boş bırakılan simgelerin karşısına simgelerle
uyumlu ve sırasıyla "edilgen - etken" fiil çatili cümleler getirmelerini istiyor.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi boşluklara getirilebilecek en uygun ifadelerdir?
A) (4) Kalp sağlığı için düzenli olarak bisiklet sürülmelidir.
(6) Kazalarda ölüm oranlarının azalması amacıyla bisikletçiler için üretilen kıyafetleri tercih edin.
B) (4) Güçlü bir kalbinizin olmasını istiyorsanız bisiklet kullanabilirsiniz.
(6) Kaza anında ağır yaralar almamak için özel kıyafetler giyilmelidir.
C) (4) Güneşli günlerde güneş gözlüğü ihmal edilmemelidir.
(6) Bisiklet kesinlikle ayakta sürülmemelidir.
D) (4) Kalbinizin güçlenmesi için bisikletle işe gitmeyi tercih edin.
(6) Bisiklet kullanırken özel kıyafet giymeye özen gösterin.
23
Ortaokul Türkçe
Fiil ÇatısıEtken Ed
Ağacın gövdesi yarılarak içinden beş çocuk çıktı. X
2 or 2 alle in Langleisi
Çinli prenses, sarayını Hatun Dağı'nda kurdu.
22ne
Cocuklarından bir başkası yurda hakan seçildi.
One
92
Bir gün Uygur tahtına yeni bir hükümdar oturdu. Benson
zach. Jerr bem layley, Sol, ohne
yoklem
Büyük bir şölen yapılmış.
21 am going golem
Beste
x
Prenseslerine karşılık, bu kaya Çinlilere verildi. cox
2 ftom. Celat tomber sagde oz no yer tam gore
'Göç! Göç!" diye derin üzüntüyle bağırdıkları duyuldu.
yoll
Parçaları arabalara yükleyerek birer birer Çin'e götür-
duler.
Gollerin
suyu tükendi.
Ortaokul Türkçe
Fiil ÇatısıD) Deneyimli bilim insanlar
hazırlandığına
(Spot 1, 2 ve 3'e göre)
SADIK UYGUN YAYINLARI
SADIK UYGUN YAYINLARI
2. Amcamdi beni şiirle tanıştıran ilk insan.
Şiiri benim gözümde hep çok yüceltti.
Sonra ortaokulda bir baktım, defterleri-
min kenarına, masalara şiirler yazıyo-
rum. Edebiyat öğretmenim şiir yazma
ödevi veriyor, ben saniyesinde yazıyo-
rum. Sanki şiir beni seçti, bir daha da
hiç bırakmadı. Şiirler içimde hissettiğim
duygusallığa tercüman oluyor.
Bu metin aşağıdaki sorulardan han-
gisinin yanıtıdır?
© SADIK UYGUN YAYINLARI
A) Genç bir kalemsin, seni şiire yönel-
ten ne oldu?
B) Hangi şairler seni daha çok etkiledi?
C) İyi bir şair olmak için neler yapılmalı?
D) Şiirin yaşamınızdaki anlamı nedir?
(Spot 4'e göre)
© SADIK UYGUN YAYINLARI
Ortaokul Türkçe
Fiil ÇatısıTÜRKÇE ÇALIŞMA TESTİ
5.
Bulut geçti, kaldı çimende
Seher yeli eser, yutar eteğini
gülün
Güle baktıkça çırpınır yüreği
bülbülün
Bu dizelerde geçen altı çizili fill ile ilgili
aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Öznenin iradesi dışında gelişen bir fiildir
B) Öznenin içinde bulunduğu durumu ang
latan bir fiildir.
C) Öznenin bir nesneyi etkilediği fiildir. )
D) -mak/-mek" mastar eki getiremediğimiz
bir cümledir.
Ortaokul Türkçe
Fiil Çatısıvarlık yok.
- Yaptığı espriye hepimiz güldük. (Kimi, neyi, ne qui
• Hafta sonu sinemaya gidelim. (Kimi, neyi, ne gidelim?)
Etkinlik 36
- Aşağıdaki cümlelerin nesne - yüklem ilişkisine göre çatı özelliğini tabloda işaretleyiniz.
Geçişli
Geçişsiz
Cümleler
X
1.
Sırasının üzerinde duran sarı yapraklı defterini açtı.
x
2.
Rüzgâr şiddetli estiğinden dalgalar hırçın bir şekilde kayalara vuruyordu.
3.
Bilim insanları Güneş'teki lekelerin kaynağını bulmak için uğraşıyor.
4.
Rakibine sert bir faul yapınca hakem kırmızı kart gösterip maçtan attı.
5.
Ömer, kalbimi en çok yoran bir sima gibi hatırımda kaldı.
6.
Kardeşim kendisine oyuncak alınmadığını duyunca kıyameti kopardı.
7.
Bir ülkeyi idare etmeye çağrılsaydınız ilk iş olarak ne yapardınız?
8.
Mağazada görüp beğendiği her elbiseyi satın almak istiyor.
9.
Yazılışları aynı, anlamları farklı kelimelere eş sesli (sesteş) kelime denir.
229
10.
Güvercinin konduğu fabrikanın işçileri alkışlarla, çığlıklarla dışarı çağrıldı.
» Çatı
Ortaokul Türkçe
Fiil Çatısı1.
5.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylem
çatısı özne-yüklem ilişkisi açısından fark-
Indir?
A) Bu konu daha önce anlatıldı.
B) Yabani otlar bahçeden temizlendi.
C) Olaydan sonra bütün mahalle sokağa dö-
küldü.
D) Evimizdeki bütün kapılar yenilendi.
Ortaokul Türkçe
Fiil ÇatısıAşağıdaki cümleleri özne-yüklem ilişkisi bakımından inceleyip ilgili sütuna "
"auniz.
CÜMLELER
ETKEN
EDİLGEN
1. Elmalar, armutlar ve adını sayamadığım birçok meyve pazarda satılıyordu.
2. Soruları cevaplamak için büyük bir heyecanla parmak kaldırdı.
3. Olgunlaşan meyveler ağaçlardan özenle toplandı..
4. Kiremitleri evin çatısına düzgün bir şekilde yerleştirdi.
5. Oyundaki en başarılı futbolcu maçtan atildi.
6. Kitasiyeden kitaplar, defterler ve kalemler alındı.
7. Kuşlar sürü olarak uzak diyarlara göç ediyorlardı.
& Karşıdan karşıya geçerken dikkatle etrafına bakti.
9. Ahirin yaninda yer alan loprak zeminde maç yapıldı.
10 Koltukların ve sandalyelerin kırık ayakları onanldı.
Ortaokul Türkçe
Fiil Çatısı• Aşağıdaki cümlelerin çatılarını öznesine ve nesnesine göre inceleyip tabloya işaretleyiniz.
ziniz
Öznesine Göre
Flesnesine Göre
Siz
CÜMLELER
Etken
Edilgen
Geçişli
Geçişsiz
a)
Yanşma için çok güzel resimler yapmış.
b)
Geçen haftaki smay sonuçları henüz açıklanmadı.
c)
)
Hazırlanan yeni taslak program, kurula sunuldu.
ç)
Doğum günü pastastni bu sabah getirmişler.
d)
Konser alanında beş yaşlarında, kumral bir erkek
çocuk bulunmuştur.
e)
Işçiler bahçedeki meyveleri hafta sonu toplamış.
0
Yolculuk için valizler hazırlandı.
Hendirip
9)
Sokaktaki çöpler mahalleli tarafından temizlendi.
ğ)
Şiir, her mekânda zevkle okunur.
h)
Gelin arabasını özenle süslemiştik.
5. Aşağıdaki tabloda yer alan cümleleri özne-yüklem ve nesne-yüklem ilişkisine göre inceleyerek tabloyu örnek-
teki gibi doldurunuz.
Ortaokul Türkçe
Fiil Çatısı7. Nesne alabilen fiillere geçişli fiil, nesne almayan
fiillere geçişsiz fiil denir. Bazen cümlede yüklem
olan fiil, nesne alan geçişli bir fiil olsa da cüm-
lede nesne bulunmayabilir. Örneğin “İki saattir
okuyor.” cümlesinde fiil geçişli olmasına rağmen
cümlede nesne yoktur.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi ge-
çişli bir eylem olduğu hâlde cümlede nesne
kullanılmamıştır?
A) Sizi ne kadar çok sevdiğimi biliyorsunuz.
B) Her zaman birinci olmayı hedefledik.
C) Daha çok vakit kazanmak için oyalanıyordu.
D) Masasında iki saattir durmadan yazıyor.
Ortaokul Türkçe
Fiil ÇatısıS.9. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde bir fiilimsi
yer almamaktadır?
A) Karnım acıktığında eve gidip bir şeyler yerim.
B) Boş zamanlarımı kitap okumayla değerlendiririm.
C) Yaz tatillerinde değişik yerleri gezer, farklı
insanlarla tanışırım.
D) Benim konuşmam pek faydalı olmadı.