Sözcükte Anlam Soruları
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam12
Etmek edilmek, eylemek olmak, olunmak yardımcı fiilleriyle kurulan birleşik fiiller, ilk kelimesinde her-
hangi bir ses düşmesi veya türemesine uğramazsa ayrı yazılır.
Kelimelerden her ikisi veya ikincisi, birleşme sırasında anlam değişmesine uğradığında bu tür birleşik
kelimeler bitişik yazılır.
Bağlaç olan ki ayn yazılır.
+ Millet, boy, oymak adlan büyük harfle başlar.
Bu bilgilere göre aşağıda altı çizili sözcüklerin hangisi yanlış yazılmıştır?
Türk dili, dillerin en zenginlerindendir yeter ki bu dil, şuurla işlensin.
Kibns ta bulunduğum sınıfta üç Kırgız ögrenci vardı.
Kahveciden üç tane kuşburnu istedik.
Havalar soğumaya başlayınca kuşlar sıcak ülkelere göçettiler.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam3. • Eve haber verdikten sonra hep birlikte tiyatroya
gidebiliriz. (Ad aktarması)
Beyaz cam hepimizi etkisi altına alıp zamanımı-
zi verimsiz geçirmemize neden oldu. (Dolaylarna)
Güneş tepemizde pırıl pırıl parlayıp bizi mutlu
ediyordu. (Yansıma sözcük)
Onun bu kadar yüreksiz olduğunu hiçbirimiz tah-
min etmiyorduk. (Soyut sözcük)
Yukarıdaki cümlelerde parantez içinde verilenler-
den biriyle ilgili hata yapılmıştır.
Hatanın düzeltilmesi için seçeneklerdeki cümle-
lerden hangisinin yazılması uygun olur?
Zeka Küpü Yayınlan
A Yavru vatandan gelen güzel haber hepimizin yü-
Jeğine su serpti.
B) Geçen sene okuduğum Yaşar Kemal üzerine bir
konuşma yapmam istendi.
C) Hepimiz dışarıdan gelen gürültülere kulak kesi-
lip neler olduğunu öğrenmeye çalışıyorduk.
D) Yakında göz ameliyatı olacak olan ablası sev-
mediği gözlüklerinden kurtulacaktı.
8. Sin
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam1. İnsanlara verilen öğütler ne hikmetse kulak ardi edilir, önemsenmez. Önemsiz gibi görünen bu na-
sihatler aslında o kadar kıymetlidir ki kişiler bunun farkına varmaz. Bunu anlamaları için illa kötü bir
duruma düşmeleri gerekir. Nitekim onlar da bunu tecrübe ettiklerinde kendinden sonrakilere bunları
aktarırlar. Fakat aktardıkları insanlar da bunu kulak ardı eder ve aynı tecrübeyi onlar da yaşar. Bu
durum bu şekilde süregelir ve dünya kanunları oluşur.
Bu metindeki bazı sözcüklerin ya da söz öbeklerinin anlamı aşağıda numaralanmış olarak yer
almaktadır. Bulmacayı aşağıdaki "yukarıdan aşağıya” ya da “soldan sağa" yönergelerine uygun
olarak çözünüz.
Soldan Sağa
Yukarıdan Aşağıya
1. Bir kimseye yapması veya yapmaması
gereken şeyler için söylenen söz
2. Bilinmeyen bir sebepten ötürü
1. Sonuç olarak
2. Deneyim
3. Ne olursa olsun, hangi şartta olursa ol-
sun
3. Geçerli olan kural
1
2
1->
3
2-
3>
Yönergelerden yola çıkılarak bulmaca çözüldüğünde *, ,, A sembolleriyle belirtilen yerlere
sırasıyla gelmesi gereken harflerin oluşturduğu sözcük aşağıdakilerden hangisi olur?
A ATAK
B) ARSA
C) SARI
D) SÜRÜ
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamBir sözobon akla gelen ilk anlamına gerçek an-
Sam'. gerçek anlamından tamamen uzaklaşarak
kazandigi yeni anlama mecaz anlam" denir.
Buna göre,
Insanlann en temel ihtiyaçlanndan biri bannmadır,
Çanko zortye çevre kopullarından ve tehlikell
canlılardan korunmak için govor bir yuvaya
ihtiyaç duyar. Geçmişte insanlar ağaç ve taş gibi
doğal mal
hein kullanarak banaklar yapıyordu.
Zaman geçtikçe bannma ihtiyacını karşılamanın
ötesinde leviere sahip yapilar inşa edilmeye
başlandi.
metninde numaralanmış sözcklerden hangisi
mecaz anlamda kullanılmıştır?
AL
B)
D) V.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamYAPBGS
14. Yandaki bulmaca basit
KAP
sözcüklerle tamamlan-
BALIK
mak isteniyor. Ahmet,
S RA
aşağıdaki hangi sözcü-
ğu bulmasaya yazarsa
sözcüklerin tümü basit olur?
B. İçlik
D. Sular
A. Odaad
C. Ersiz
5
c
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam1/Yiğidim yiğit olmasına ya
Yanik türkülere vurmayın beni
Tutuşur dizelerim sonra
Her biri yıldız kenti hâlinde
Sayıklasam dizelerimden
Acıyı, duvar nemini
Kirli gömleğimi koklarmış annem.
Koklasın şiirimi sıcak bir ekmek gibi.
Ağadakilerden hangisi, bu iki dörtlüğün ortak yön-
lerinden biri değildir?
A) İsteğin dile getirilmesi
B) Benzetme yapılması
C) Mecaz anlamlı kelimelerin kullanılması
Karşıt durumlardan yararlanılması
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamAşağıda bazı kelimelerin anlamlan ve bu kelimelerin bu anlamda kul-
lanıldıklan cümleler verilmiştir. Bu kelimeleri cümlelerin içinden bularak
bulmacanın satırlarına yazınız.
3.
4.
5.
8.
14.
ANLAMLAR
1. Söylenilen sözlerin birbirini tutmaması
2. Buluş
3. Dünya ölçüsünde geniş bir bakış açısıyla benimsenen
CÜMLELER
• Tutarsız davranışları ile çevresinde şaşkınlığa sebep oldu.
Bu makinenin icadını kimin yaptığı bilinmiyor.
Küresel olaylar bir zincir şeklinde tüm ülkeleri etkilemektedir.
Buna göre bulmacanın 3. sütununda yer alan harfler aşağıdakiler-
den hangisidir?
B) A, C, U
C) R, T, S
D) T, A, R
SHOT ON MI 8
AI DUAL CAMERA
Plastik atiklan geri dondurup
nstik coplennZ
123
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam(1) Olümünün ardından zaman geçtikçe tanınan Johannes
Vermeer, çevresini resmeden bir ressamdı. 17. yüzyılın Al-
man ressamı Vermeer'in en başarılı tablolarından biri de
Inci Küpeli Kız olmuştur. Genç kızın masumiyeti, etkileyici
bakışları ve inci küpeleri... İnci Küpeli Kız, “Kuzey'in Mona
Lisa'sı" olarak da anılmaktadır. 1665 yılı civarında yapılmış
olan bu ünlü eser, Hollanda'daki Mauritshuis Galerisinde
sergilenmektedir. (II) Pek çok kaynakta "Kuzey'in Mona
Lisa'sı" ya da "Hollandalı Mona Lisa" olarak geçen eserin
hikâyesi 2000 yılında, ABD'li yazar Tracy Chevalier tarafın-
dan kaleme alınan aynı isimli romana da konu olmuştur.
2003 yılında da Olivia Hetreed tarafından yine aynı isimli,
Peter Webber'in yönetmenliğinde, başrollerinde Scarlett
Johansson ve Colin Firth'in oynadığı bir sinema filmine de
aktarılan İnci Küpeli Kız'daki odak noktası, kızın kulağındaki inci küpe... Filmdeki hikâyeye göre
bu küpe, Jan Vermeer'in karısına aittir ve kızın boynuna yansıttığı eşsiz gölgeden dolayı Vermeer
tarafından modelinin kulağına takılmıştır. İşık oyunlarının ve yansımaların ustası diye anılan
Vermeer'in bu eserinde, incinin tene yansıyışındaki güzellik göz alıcıdır. (III) Eser üzerinde yapı-
lan araştırmalar sonucunda da modelin bir hayal ürünü olmadığı anlaşılmıştır. Bunun üzerine
tablonun hikâyesine dair farklı rivayetler ortaya çıkmış; kimilerine göre Inci Küpeli Kız, ressam
Vermeer'in öz kızı; kimilerine göre bir yakını, kimilerine göre ise evindeki hizmetçisidir. (IV) Son-
rasında yapılan araştırmalarda Vermeer'in kızının yaşıyla tablonun yapıldığı yılın bağdaşmadığı
görülmüştür.
1. Bu metinde geçen aşağıdaki cümlelerden hangisi kanıtlanabilirlik açısından diğerlerinden
farklıdır?
A) 17. yüzyılın Alman ressamı Vermeer'in en başarılı tablolarından biri de Inci Küpeli Kız olmuştur.
B)nci Küpeli Kız, “Kuzey'in Mona Lisa'sı" olarak da anılmaktadır.
C) 1665 yılı civarında yapılmış olan bu ünlü eser, Hollanda'daki Mauritshuis Galerisinde sergi-
lenmektedir.
DNşık oyunlarının ve yansımaların ustası diye anılan Vermeer'in bu eserinde, incinin tene yan-
sıyışındaki güzellik göz alıcıdır.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamKonuşmak çoğu zaman insana daha iyi gibi görünse de aslında bazen susmak kişinin yararınadır. Bazı durumlar karşısında susmak çok daha iyi sonuçlar vermektedir. O yüzden konuşup yanlış bir şey yapmaktansa susup dinlemek karşımızdaki kişilerden faydalanmak belki de en doğrusudur.
Aşağıdaki atasözlerinden hangisi bu parçada anlatılanlarla anlamca zıt doğrultudadır?
A) Söz gümüşse sükût altındır.
B) Lafla peynir gemisi yürümez.
C Sükût ikrardan gelir.
D) İki dinle bir söyle.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlamyorgunluğunu açığa vuruyordu.
A]
C) Dünya'nın büyük bölümü sularla kaplıdır.
C)
D) Onu karşımda görünce dünyalar benim oldu.
13
10.SORU
As
do
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde
yazım yanlışı yapılmıştır?
A) 2776 sayılı Kanun tekrar gözden
geçirildi.
B) Medeni Kanun 89 yıl önce kabul edildi.
C) Yasa Resmi Gazete'de yayımlanarak
yürürlüğe girdi.
D) İç Anadolu Bölgesi`nde yağış
beklenmiyor.
11.SORU
Aşağıdakilerden
hangisinin yazımı
doğru acaba?
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamFim Anlam
4. Aşağıda cümlelerin hangisinde terim anlamlı
sözcükler kullanılmıştır?
7. Aşağıdaki cü
sözcük gerçe
A) Atmosfer tabakası evreni sarar.
A) Bu işten ç
B) Bugün öğleden sonra yağmur yağacakmış.
B) Ne olursa
C) Verilen metindeki soruları cevaplamamızı iste-
di.
C) Sözlükte
sin?
D) Onun ne
D) İngilizce öğrenmek için dil kursuna gitmeye
karar verdi.
olmaz.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamBir sözcüğün akla gelen ilk anlamına gerçek anlam denir. Bir sôzcüğün gerçek anlamından uzaklaşarak kazandığı yeni anlama ise mecaz anlam denir. Örneğin "Yanımdaki koltuk boştu." cümiesinde boş sözcüğü gerçek, "Beni boş vaatlerle daha fazla kandırma." cümlesinde boş sözcüğü mecaz anlamda kullanılmıştır.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük yay ayraç içinde verilen anlama uygun kullanılmamıştır?
A Yaprakların üzerindeki su damlaları parlak bir boncuk gibi görünüyordu. (gerçek)
B) Sınıfa yeni gelen öğrenci, koyu bir Türkçe taraftan Cıkti. (mecaz)
C) Son çıkan fırtına, dere kenarındaki evimizi kökünden salladı. (gerçek)
D) Senin ısrarla uygulamaya çalıştığın kurallar artık öldü. (mecaz)
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam1. DENEME
ENERJİ
T.C. IN
6. Aşağıdaki sözlerden hangisi ulusal bağımsızlık ile ilgili değildir?
AT
A) Ya İstiklal! Ya Ölüm!
B) Hâkimiyet kayıtsız, şartsız milletindir.
C) Manda ve Himaye fikri kabul edilemez.
Ben size savaşmayı değil ölmeyi emrediyorum.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamTürkçe
3. 1. Sığmak
II. Yer almak, katılmak
III. Erişmek, ulaşmak
IV. Yeni bir duruma geçmek, dönüşmek
"girmek” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde numaralanmış anlamlarından biriyle kul-
lanılmamıştır?
A) Bu yil okulumuzun tiyatro Kulübüne girmeyi düşünüyorum.
B) Utancından kıpkırmızı olmuştu, bir türlü konuya giremiyordu. Il
C) İyice kilo aldım artık elbiselerim vücuduma girmiyor.(
D) Gökyüzü renkten renge giriyor, bulutlar güneşle dans ediyordu. IV
4.
I. Gerekli bir sözü tam zamanında ve yerinde söylemek
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamHastalığa Sebep
Kuş gribi salgın bir hastalıktır.
Sadece hayvanlarınızı değil, sevdiklerinizi de öldürür.
1 191
A Bu cink karsilastirma
cumleslynis NEDE
la ?
için;
anatlılara
Oyundan sonra ellerinizi
sabunla yıkayın.
Bu bilgileri çevrenizle paylaşın.
argıların başına "/" işareti koyunuz.
verilmiştir.
5 K
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamBu lustle 2U SUI U Valull.
1.
Düşünmek ve söyle-
mek kolay fakat yaşa-
mak, hele yaşamı başarı
ile sonuçlandırmak çok
zordur.
(ZİYA GÖKALP)
Güzellik, çoğu zaman
kusurları gizleyen bir
örtüdür.
(BALZAC)
Öğretmen bir kandile
benzer, kendini tüke-
terek başkalarına işık
verir.
(RUFFINI)
Mecaz anlam bir kelimenin gerçek anlamından tamamen uzaklaşmasıyla oluşan yeni anlamıdır. Örneğin
"Aramızdaki iyi niyet köprülerini attı" cümlesinde "köprü" sözcüğü mecaz anlamda kullanılmıştır.
Buna göre yukarıdaki özlü sözlerde (vecize) yer alan kelimelerden hangisi mecaz anlamda kullanılmamıştır?
A) Gizlemek
B) Örtü
Başarı
D) Işık