Sözcükte Anlam Soruları

7. Ben kendi varlığı içinde taşan Uçsuz bucaksız bir denizim Bu dizelerdeki söz sanatı aşağıdaki cümlele- rin hangisinde vardır? A) Minik yavrucak elma gibi kıpkırmızı yanakla- rıyla gülücükler saçıyordu etrafa. B) İçimizdeki korkaklığı atıp cesur olmak zorun- dayız hepimiz. C) Kuşlar da kediler de küsmüşler ne yazık ki bize, gelmiyorlar artık buralara. D) Çevremizde pek çok iyi insan da olacaktır, kötü insan da.

7. Aşağıdakilerin hangisinde "kavuşmak" sözcüğünün anlamıyla kullanımı uyuşmamaktadır? ANLAMI A Ayrı kalınan, sevilen bir kimseyle bir araya gelmek, onu yeniden görmek B Bir araya gelmek, birlesmek C Bir yere varmak, Ulaşmak. A D Yokluğu çekilen bir şeye erişmek, onu elde etmek KULLANIMI Yıllardır görmediği kardeşine kavuşmuştu. Ceketinin önü bir türlü kavuşmuyordu. Çocuk annesine kavuşunca ağlamayı bıraktı. X Sağlığına kavuştuğu için gayet mutlu görünüyordu.

3. Bir cümlenin örtülü anlam belirtmesi için bağlaç veya bazı sözcükler kullanılır. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde örtülü anlam diğerle- rinden farklı bir şekilde oluşturulmuştur? A) Belli bir okuma hızının da okuma becerisine katkı sağ- adığı bulunmuştur. B) Çorum'da geçen ay geleneksel olarak yapılan güreşle- re halkın yoğun ilgisi vardı. C) Ressamın sevdiği en güzel renk onun düşüncelerini en iyi ifade eden renktir. D) Yazarın bazı sözcükleri kasıtlı olarak yanlış yazması bu eserinde yine karşımıza çıktı. 6.

16. Aşağıdaki cümlelerde renkli yazılmış sözcüklerin anlamlarını yazalım. Dayımlar köyden kaz yumurtası getirdiler. Kaz Şuraya bir çukur kaz. Kaz: Babam "Biraz odun kır." dedi. Kir: Yarın kır gezisine çıkacağız. Kir:

8. "Türkçe sondan eklemeli bir dildir. Kök veya göv- deye getirilen yapım ekleri ile yeni sözcükler üre- tilir. Bazen de yeni sözcükler üretmek için iki isim bir araya getirilir ve bunlara birleşik sözcükler de- nir." Bu parçada geçen aşağıdaki sözcüklerden hangi- si terim anlamda kullanılmamıştır? A) kök B) yeni C) ek D) gövde 9. "Aşağı yukarı on üç yaşlarındaydı." Altı çizili söz öbeğinin yukarıdaki cümleye kattığı anlam aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır? A) Yaklaşık olarak geliri iki bin liraydı. B) İleri geri konuşup duruyor, herkesi kızdırıyordu. C) Havalar yavaş yavaş ısınmaya başladı. D) Tam tamına iki haftadır buradayız.

UNITE 3 7. Şiirler; genellikle süslü, sanatlı ve imgesel (hayalî unsurlar içeren) bir dille ve duygular üzerine yazılan eserlerdir. Bazı şiirler, bundan farklı olarak bir konuda ders vermek, nasihat etmek amacıyla yazılır. Aşağıdaki şiirlerin hangisinde ders verme, nasihat etme amacı yoktur? A) Dileğin var ise iste Allah'tan Almak için uzak gitme topraktan Cömertlik toprağa verilmiş Hak'tan Benim sadık yârim kara topraktır C) Bülbül ne yatarsın, bahar erişti Ulu sular göl olduğu zamandır Kat kat oldu gül, yaprağa karıştı Gene bülbülün kul olduğu zamandır 8. Sınıf B) Dostun zülüfleri (saçları) bölük bölüktür Benim ciğerciğim delik deliktir Muhabbetin sonu tez ayrılıktır Dost beni gönder de var ondan ağla D Bırak sarı öküzü, varsın yayılsın Set çekme gözlere, herkes ayılsın Her köşeye bir fabrika koyulsun Uyan bu gafletten, uyuma yurttaş 96

(1) Şunu biliyoruz ki şiir, düzyazıdan önce ortaya çıkmıştır. (II) Bundan da olağan bir şey olamaz, ya- zının bulunması, insanların konuşmalarından çok sonradır elbet. (III) İnsanlık düzyazının ortaya çık- masını uzun bir süre beklemiş, bununla birlikte bir- takım yorucu denemeler geçirmiştir. (IV) Çünkü in- sanlar yazı yazmaya başlamadan önce, tapınırken, oynamaları sırasında söylemek istedikleri sözleri bir biçime sokuyorlar, onu oyunla ve ezgi ile zaman ve hareket bakımından benzeştiriyorlardı. (V) Böylece de ölçülü biçili sözler demek olan şiir ortaya çıkı- yordu. Bu metindeki numaralanmış cümlelerden hangi- si düşüncenin akışını bozmaktadır? A) II ||| C) IV 8. SINIF 1. DENEME D) V Turk rimla D) Ron nok 10 Bazı Onu türlü yatır ne k olar gün reki kar art biz BE B -<>

Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) B) kirli C) küçük beki kelimeler arasında eş anlamlılık ilişkisi vardır. deki kelimeler arasında zıt anlamlılık ilişkisi vardır. D) kötü güç pak kocaman iyi kolay temiz büyük kaba 29 ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HIZMETLER

h İlk sırada ben varım. c) Sabah yürüyüşü yaptım. 1. d) Kalın bir hikâye kitabı okudum. 8. Bugün Türkçe dersinden imtihan olduk. Bir önceki gün çok çalıştım. Çünkü ben görevlerini zamanında yapan bir öğrenciyim, Büyüyünce 3 2 mucit olmak istiyorum. Metni dikkatlice okuyarak numaralanmış kelimelerin eş anlamlarını aşağıdaki boşluğa sırasıyla yazın. 13

3. "K" alfabemizdeki kaçıncı harftir? 4. "Annesinin en sevdiği çikolatadan aldı." cümlesinde kaç hece vardır? 5. "Karpuz' sözcüğü satır sonuna sığmadığında hangi heceden ayrılır? 6. Bir hece en fazla kaç harften oluşur? Bulmaca Çözüyorum HARF-HECE-SÖZCÜK-SÖZLÜK-SÖZLÜKTE SIRALAMA ✔Bulmacayı çözünüz. Kutu içindeki sayıların bulunduğu harfleri şifre ku- tularındaki aynı sayıların altına yazarak şifreye ulaşınız. 1. Dildeki bir sesi gösteren her bir işarete ne denir? 2. Alfabemizde kaç harf vardır? 7. 'şek, ler, te, kür' heceleriyle hangi sözcük oluşur? 8. 'S alfabemizdeki kaçıncı harftir? 9. Tarak, tarım, tarla' sözcüklerinden hangisi sözlükte en önce gelir? 10. "Manto, manda, manti' sözcüklerinden hangisi sözlükte 2. sırada gelir? 2 9 00 2 00 10 3 8 ŞİFRE: 7 6 4 1 2 3 2 45 . 5 3 6 1 2. Sinif Torkçe Eğitim Kampusu-

7. 1. Sınavda ışık konusu da çıkacakmış. 11. İki noktadan geçen doğru sayısını kim söylemek ister? ram III. Tuvalin kenarına yine boya sıçramış. IV. Sen bu aralar hiç doğru konuşmuyorsun V. Sen bizim sanatımızın ışığısın. Yukarıdaki cümlelerin kaç tanesinde terim anlamlı sözcük kullanılmıştır? A) 2 8. Yazılıs B) 3 4 D) 5 11

Meraklinin Etkinliği Aşağıdaki sözcükleri alfabetik sırasına göre numaralandıralım. (1) RECEL ÜZGÜN SALATA 10 e KOLTUK ( ÇİÇEK C ( ÖNLÜK Alfabetik sırasına göre ilk harflerini kutucuklara yazarak şifreyi bulalım. 4 7. 1 2 12 ÜZÜM ZEYTİN 8 TERLİK baler 6 4 O 5 ELBİSE LEBLEBI KAVUN 11 3 4.S-TURKCE

1. C) Bölüm Değerlendirme yıllar. Imkânı olmadığı için arkadaşlarına özeniyor, onlar gibi eğlenmeyi, onlar gibi gezip tozmayı hayal ediyordu. Yıllar yıllar öncesiydi. Kuşlar kadar ötede, çiçekler kadar yakındaydı. Gözünü kırptığında gidecek bir hayaldi o Hayal ediyordu ama cebinde parası yoktu. Her okul çıkışında arkadaşlarının gittiği pastanede bir gün onlarla bir- tanenin önünden geçemeyip arka sokaktan dolaşır olmuştu. likte oturabilmenin hayalini kuruyordu. Kendisini davet eden arkadaşlarına söyleyecek mazereti kalmayınca pas- Bu metindeki bazı sözcüklerin anlamları" larak aşağıdaki bulmacaya yerleştiriniz. A simgeleriyle verilmiştir. Bu sözcükleri metinden bu- Bir şeyi zihinde tasarlayıp canlandırmak Neşeli, hoşça vakit geçirmek Bahane A Beğendiği şeye benzemeye çalışmak, o şeyi yapmak için çaba göstermek - ★ ● N D R E Numaralanmış kutularda yer alan harfler "ANAHTAR SÖZCÜK" bölümüne yerleştirildiğinde aşağıdakil den hangisi oluşur? A) E E ANAHTAR SÖZCÜK R E 2 B) 3 D) 4 N A N E N E N 3 E

Köy yolu yoğun kal ya 8. 1. canlı bitki - sebze - patlıcan 2. yol - trafik - araba - şoför 3. ilçeşehir - bölge - ülke 4. harf - kelime - hece - sözcük Numaralanmış sözcük dizilerinden hangisi özelden genele doğru sıralanmıştır? B) 2 C) 3 A) 1 METAFOR SORU BANKASI 3 ve 4 30 D) 4 GERÇEK BAŞARI GERCE

j S Bilim, sanat, spor veya meslek dallarıyla ilgili olan, bu alanlara özgü olan sözcüklere "terim anlamlı sözcük" denir. Terim anlamlı sözcük- ler cümlede bilim, sanat, spor veya meslek dallarıyla ilgili olmadıklarında bu anlamlarını kaybedip gerçek veya mecaz anlamlı kabul edilirler. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yukarıda- ki açıklamayı örnekleyen bir durum yaşan- mıştır? A Bitkiler besinlerinin yaklaşık % 85'ini kök- leri sayesinde alırlar. BY Hiçbir zaman kökünü reddetmeyen asil bir gençti. C) Geometri dersine tahtaya bir doğru çize- rek başladık. DY Öğretmenizin istediği kompozisyonu bu akşam bitirdim. Bir kelime oyununda kişilerden, içinde harfler olan oluşturmaları istenmektedir. Bir kelimeden yola çıkıla uyulacaktır:

Aşağıda bu metinde geçen sözcüklerden bazılarının anlamları verilmiş ve metinde kullanılan anlamı işaretlenmiştir. batmak Büyük Ayı, kepçeye benzeyen şekliyle dikkatimizi ilk çeken takımyıldızlardan biridir. Kutup Yıldızı'na yakınlığı nedeniyle de hiç batmaz, hep gökyüzündedir. Onu tüm gece boyunca göz- lemlersek Kutup Yıldızı'nın etrafında dolanıyor olarak görürüz. Özellikle ilkbahar aylarında hava karardığında kuzey yönünde en yüksek konumuna ulaşır. Ufuktan yüksekte olduğundan daha da belirgindir. karamak Dünya'nın dönüşü dolayısıyla Güneş, Ay ve yıldız ufkun altına inmek. Bir sıvının üstündeyken içine gömülmek. Rengi karaya dönmek, siyahlaşmak. Kederlenmek, canı sıkılmak. dolanmak yüksek Bir şeyin çevresine sarılmak. Bir şeyin çevresinde dönmek, gezmek, dolaşmak. Altı ile üstü arasındaki uzaklık çok olan, alçak karşıtı Derece veya makamı bakımından üstün. Buna göre hangi sözcüğün metinde kazandığı anlam yanlış işaretlenmiştir? A) batmak B) dolanmak Skararmak D) yüksek