Yapısal Bozukluklar Soruları

6. 2018 PYBSO Masalını, ninnisini dinlemeden uyumayan, sokaktan eve girmeyen çocuklarımızın dünyası değişti. Kendimize ait özelliklerimiz teker teker yok olmaya, hayat pınarlarımız kurumaya başladı. Çünkü teknolojinin nimeti olan yığınla alet hayatımızdaki yerini çoktan aldı. Bilgisayar fareleri, televizyon kumandaları çocukların emziği gibi. Ne yapsak da çocuklarımızı yeniden masallarla, sokaktaki oyunlarla, doğayla buluştursak? Bu metnin konusu aşağıdakilerden hangisidir? A) Çocuk oyunlarının yok olması C) Masallara gereken önemin verilmemesi B) Teknolojinin çocukların hayatına etkisi D) Elektronik aletlerin çeşitliliği

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf tam- layıcısı eksikliğinden kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır? A) Kimin buraya gelmek istediğini kimin git- mek istediğini bilmiyorum. B) Yarın öğretmeninin yanına gidip konuşa- cakmış. C) Belediye başkanı halkın sorunlarını dinler ve çözüm bulurdu. D) Sinemayı çok sevdiğini sık sık gittiğini söy ledi.

5. Türkçe sınavında anlatım bozukluğu sorusunu Engin Deniz, aşağıdaki gibi cevaplamıştır: SORULAR Adı Soyadı: Engin Deniz Numara : 196 Sınıf :7/A S1) Aşağıda cümlelerde görülen anlatım bozukluklarının nedenlerini yazınız. (6x5 = 30 puan) a) Bu yol yaya yürüyerek nasıl bitecek. →Gereksiz sözcük kullanımı b) Bu kötü koşullar onun acımasız biri olmasını sağlamıştı. → Anlamca çelişen sözlerin bir arada kullanılması c) Bugünlerde yüzünden dökülen bin parçaydı. → Yanlış anlamda kullanılan sözcükler d) Oylamayı 40'a karşı 12 oyla ben kazandım. → Mantık yanlışlığı e) Her yolda kalan insana yardım etmelisiniz. → Anlam belirsizliği f) Yabancı gazeteciye tüm bildiklerini anlattı. → Anlam belirsizliği Buna göre Engin Deniz, bu sorulardan kaç puan almıştır? A) 15 B) 20 C) 25 D) 30

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlama yan- lışlığından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır? A) Bu coğrafya dağların ve nehirlerin denize dik uzandığı, sert rüzgârların eviydi. B) Anne ve babaların tüm çabası çocukları için iyi bir gelecek sağlamaktır. C) Haberleri gazeteden okumayı, televizyondan ya da radyodan dinlemeye tercih ederim. D) Çocuklara kulak vermenin bizi her zaman daha iyi insan yapacağına inanmalıyız.

2. Aşağıda verilen cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu yoktur? ABen öğretmenime inanır ve severim. Neden en çok şairlere kızarlar, korkarlar? Dürüst biri olduğundan dün de bugün de kuşkuya düşmüyorum. D) Ahlak düzelmeden hiçbir şey düzelmez.

Somutlamadan 3. Mecazlardan İkilemeleden numaralanmış ifadeler hangisinden ya da hangilerinden yararlanılmamıştır? Aalnız 1. B) Yalpz 2. C) 1 ve 3. 1. Eklerin yanlış kullanımı II. Nesne eksikliği III. Yer tamlacısı eksikliği numaralanmış anlatım bozukluklarının hangi ikisinin örneği vardır? A) I ve 11. B) II ve III. C) I`ve ill. Dy 11. Bağımsızlık bir eve benzer, tek tek tuğlalardan inşa edersin. Koyduğun ilk tuğla irade gücündür. Bu özellik her- hangi bir anda sana doğru şeyi yapma ilhamı verir. Sürmekte olduğun yaşam biçimini kabul etmekten çok, hayal ettiğin yaşamı sürme kontrolü sağlar. Disiplin sağlayacak başka pek çok pratikler de vardır. İster inan ister inan- ma irade gücünü geliştirmen kaygı duyma alışkanlığını ortadan kaldıracak. Bu metinde X 82 ve 4. D) Yalnız II.

Konu ğreten Test 89 ANLATIM BOZUKLUĞU (NESNE EKSİKLİĞİ. 1. Cümlede kullanılması gereken bir ögenin bulunmaması, anlatım bozukluğuna yol açar. Sıralı veya bağlı cümlelerde nesne alması gereken yüklemin nesne almama- si anlatım bozukluğuna neden olur. Örne- ğin "Derse zamanında gider, can kulağıy- la dinlerdi." cümlesinde nesne eksikliğin- den kaynaklı anlatım bozukluğu söz ko- nusudur. Bu cümlenin anlatım bozuklu- ğundan arındırılmış hâli "Derse zamanın- da gider, dersi can kulağıyla dinlerdi." şek- lindedir. Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlele- rin hangisinde nesne eksikliğinden kay- naklı bir anlatım bozukluğu söz konu- sudur? A) Arabasını, evini, arsalarını satıp yurt di- şına gittiler. B) Gölden tuttuğumuz balıkları annem akşam yemeği için pişirdi. C) Ağaçlara bakım yapar, bahar gelme- den budardı. D) Bu küçük evde birkaç gün kaldık, son- ra da kısa sürede toparlanıp çıktık. 2. "Her zaman işini en doğru şekilde yapar, işten kaçmazdı." cümlesinde zarf tamla- yıcısı eksikliğinden kaynaklanan ki 3. Sıralı ve CISI alm CISI alm. olur. Ö bir şeyl layıcısı zukluğu latım be deşini y söyledi Buna g 1. Per II. Yer III. An IV. Ok cümle eksikli ğu var A) I. 4. (1) Pla isimler

50- m- 14. Anlatım Bozuklukları TEST 19 Türkçede isim ve sifat tamlaması farklı yapıya sahip iki tamlama türüdür. Tamlanan olan sözcük, isim tamlamasında iyelik (aitlik) eki alırken sifat tamlamasında bu eki almaz. Bu yüzden isim ve sıfat türündeki sözcüklerin aynı tamlanana bağlanması anlatım bozuklu- ğuna yol açar. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlama yanlışlığından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır? A) En yeni yabancı filmler ve Türk filmleri bu festivalde izleyicilere gösterilecek. B) Belgisiz sıfatlar ve sayı sıfatları isimlerin önüne gelerek onları belirtir. C) Özel okullar ve devlet okulları bir hafta süreyle tatil edildi. D) İki devlet arasında ekonomik ve kültür anlaşmaları imzalandı. 5. Ek yanlışlıkları bir cümlede ekin eksik kullanılması, fazla kullanılması ya da yanlış kullanılması gibi değişik nedenler-

16. Kışın, sıcakta yaşayabilen kuşlar, sıcak yerlere göç diye, kürkleri kalınlaşıyorlar. (III) Annelerimiz, bir kış ediyorlar. ((II) Bazı hayvanlar soğuktan etkilenmesinler hazırlığı içindeler; bunu da unutmamak lazım. (IV) On- lar yaklaşan kış için ne gerekiyorsa hepsini hazırlıyor, konserveler, turşular yapıyorlar. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangilerin- de özne - yüklem uyuşmazlığı vardır? A) I vell. CII ve lit -36 = 3 36=2 xtir B) I've IV. D) III ve IV.

Z TEST Anlatım Boz Yapısal Anlatım 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tam- lama yanlışlığı yapılmıştır? A) Selim ve ben fırsat buldukça görü- şüyoruz. B) Marketten ekmek ve baharat alır mı- sin? C) Bize kurabiye ve portakal suyu ik- ram etti. D) Konuyu akşama uzun uzadıya ko- nuşabiliriz. 5

61. Düşünce, hayat tarzı, politika vb. anlamlar bildirdiğinde doğu ve batı sözlerinin ilk harf- leri büyük yazılır. ● UYARI: Bu sözler yön bildirdiğinde özel isimden sonra veya tek başına kullanıldığında küçük, özel isimden önce kullanıldığında büyük yazılır. Buna göre, I. Yarın hepimiz Doğu Anadolu'ya doğru hare- ket edeceğiz. II. Bugün kuzeyden gelenleri ağırladık. III. Son günlerde Batılı politikacıları dinliyorum. IV. Tatil için bu sene Güney'e indik. cümlelerinin hangisinde yazım yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV

8. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde ek fiil ek- sikliğinden kaynaklanan bir anlatım bozuklu- esen ğu vardır? A) Eserin konusu güzel ancak dili akıcı değil- di. B) Isparta'nın doğası insanı dinlendirir, canlı- zinsena lık verir. C) Gece gündüz demeden her gün çalıştı, pes etmedi. D) Hiç kimse yangının niçin çıktığını bilmiyor, araştırma yapıyordu. thack birb de zu 1

18. Duruluk, anlatımda gereksiz sözcük veya ek bulunma- masıdır. Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisi duru bir cümledir? Bütün ödevlerini, bana güvenmeden kendin yapma- lısın. B) Çok yorgun olduğum hâlde bugün mecburen mar- kete gitmek zorunda kaldım. C) Gümüşten yapılmış kolyesini boynundan hiç çıkar- maz. D) Arabam arızalanınca Konak'a kadar yaya yürümek zorunda kaldım.

TEST 68 Yapıya Dayalı Anlatım Bozuklukları 1. (1) Bir kitap okuruz, bütün yaşamımız değişir ve gelişir. (II) O kitabın yazarına o kadar saygı duyarız ki bunu kendimize bile izah edemeyiz. (III) İşte içinde bulunduğumuz bu duruma "hayranlık" denir. (IV) Hayranlık, gerçekçi temellere dayanmayınca ölçüsüzleşir ve hayran olduğumuz kişiyi kusursuz sanacağımız için zarar verir. Bu metindeki numaralanmış cümlelerden hangisinde anlatım bozukluğu vardır? A) 1. C) III. B) II. D) IV.

8. 1. Bu konuda kimseye kırgın değilim, affettim. II. Yıkılan hayallerim, her gece karşıma geçip benimle dalga geçiyorlar. III. Ayvalık'a yerleşmeyi düşünüyormuş çünkü çok seviyormuş. IV. Ben çamaşırları yıkamayı, Zeynep de onları katlamayı seçmişti. Numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? Ak cümlede nesne eksikliğinden kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır. cür cümlede özne-yüklem uyumsuzluğundan kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır. C) III. cümlede nesne eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır. D) IV. cümlede yüklem eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır. kçe Soru Bankası 231

Bazı sözcükler isim-fiil eki aldığı hâlde kalıplaşa- 2. rak bir varlığın, kavramın ismi olur. Bunlar fiilimsi olarak kabul edilmez. Örneğin "Bahçeye ekmek için birkaç domates tohumu aldık." cümlesindeki "ekmek" sözcüğü fiilimsidir. "Günde sadece yarım ekmek yiyorum." cümlesindeki "ekmek" sözcüğü ise isimdir. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde fiilimsi eki aldığı hâlde, kalıplaşarak bir varlığı veya kavramı karşılayan bir sözcük yoktur? A) Yaz aylarında en çok dondurma yemeyi seve- rim. B) Çok kızartma yemek insan vücuduna zararlıdır. C) Uzun soluklu bir çalışmanın sonuna gelmiş bu- lunmaktayız. D) Olumsuz hava şartları yüzünden uçuşlar iptal edildi.