Cümlenin Ögeleri Soruları
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri15. Öznenin bildirdiği işten etkilenen öge nesnedir. Belirtili nesne, yükleme sorulan "neyi, kimi" sorularına cevap
verir. Belirtisiz nesne ise hâl eki almaz ve yükleme sorulan "ne" sorusuna cevap verir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru, nesneyi buldurmaya yöneliktir?
A Seni böyle cesaretsiz olmaya hatta sesini bile çıkarmamaya iten sebep ne?
B) Bir öğretmene nasıl cevap vermen gerektiğini hâlâ öğrenemedin mi?
C) Romanını "e" harfini hiç kullanmadan tamamlayan yazar kimdi?
D) Bir haftalık Avrupa seyahatinizde hangi ülkeleri gezmeyi düşünüyorsunuz?
9
<<< LGS'nin Maksimumu
LIK
ATA YAYINCILIK >>>
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriTÜRKÇE
ei
poash
11. Özne, yüklemin bildirdiği işi yapan ya da durumu
üzerine alan ögedir. Yer tamlayıcısı ise yüklemi yo-
nelme, bulunma, ayrılma bakımından tamamlayan
ögedir. "Mete okula gitti." cümlesinde gitme işini
yapan “Mete'dir ve camlenin öznesidir. Mete'nin
gitmek için yöneldiği yer ise "okul"dur ve "okula"
sözcüğü, cümlenin yer tamlayıcısıdır.
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisin-
de yer tamlayıcısı yanlış gösterilmiştir?
A Bavulları ve poşetleri arabamın bagajına
özensizce yerlestirmisler.
Kimseyi tanımadığından bütün gece yalnız
oturmus
Seni, en iyi arkadasima emanet ediyorum.
DX Köydeki şirin bahçede hafta sonlarımı geçiri-
ve
eti-
tün
lir?
im.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri.........)
omşusuna tatil dönüşünde Giresun fındığı getirdi.
N
laras dondurmasın, dolaptan çıkarıp yemişler.
rkettekiler avukatların getirdiği dosyaları incelediler..
4
.]
kula başladığındaki heyecanını hala koruyor,
N
.........)
letin Amca, dört mevsimi de sevdiğini söyledi.
4
......)
urj olması için telefonun fişini pirize takti,
N
Y
..]
ocuğun yaşlı adama yardım ettiğini gördü.
.]
lisafirlerine sütlaç tatlısı ikram etti.
atlasujkram etti.
.]
rkadaşını evine kadar bırakıp geri döndü,
Y
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriAşağıdaki cümlelerde-de-da /-den-dan eklerinin ha
gi cümlelerden dolaylı tümleç (Yer Tamlayıcısı) yapma
dığını belirleyiniz ve işaretleyiniz.
[ ] Ekinler yeşerdiğinde bahar doğuyor yeryüzüne.
[] Şehrin ortasındaki kemer köprüde onarım yapıyorlar.
[ ] Etiketin üzerinde kıyafetin fiyatı yazmıyordu,
[ ) Korktuğundan köpeğe hiç yaklaşmadı.
[ ] Şelaleye ulaşmak için ormandan geçtiler.
[ ] Gömlekte ketçap lekesi vardı.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriVII Asagidaki cümlelerin ögelerinin dogru aynilip
animadigini kontrol edinis, ogolari dogru aynilanta
in parantate boy bwakilan yore arti (), yanlis
ayrilanlarigin okol) igareti koyunuz
4. Yuxande, pombe dizilerdeki zengin, iyi egitim
gomus, olu kalpli gani kilara özgu carpik bir
gulumseme vardi
Gecen gun Reklamolar Demaginin
gecesinde onlardan birini gördüm. ()
6. Kapagilio da salona girdikleri anda basma
gelecek olan felaketi anlamistum()
7. Bu heykelcik yeni dogana verilirmiş hayatı
boyunca yanında saklaması igin()
8. Teklifinin nasil karsilandigini anlamak için bir
ona bir diğerine bakıyordu)
1. Buyuk bir meraka / karşısındakilere
bakıyordu)
2. Cocugun gittigi yuvanın / kizamik salgınında
kapatılmis olması / bana is /olkarmisti ()
3. Yildiz dolu güzel bir gece/ vardi
gökyüzünde()
4. Onun / parlak gülümsemesi / icimi
aydinlatıyor
5. Sen / kendi başına / bir şeyler yapmı
sansina / sahipsin()
6. Kazandigi zaferin tadini çıkarmak için bir an
sessizce/durdu,
7. Dikiş dikerek para kazanmayı hiç
düşünmemiştim, ()
8. Hazırladıklarını / salondaki yuvarlak, mavi
ortalu masaya / taşıdı. ()
9. Onünde durdugu / apartmanın bahçesindeki
agaca / dikkatlice / bakti. ()
10. Kiymetli misafirlerinin nelerden hoşlandiğini
yakından / takip ederdi.()
V. Augidaki cümlelerde alt gleill bölümlerin görevini
yazine
1. Ülkesing, arkada birakligi adaye, ne zaman
dönecegini artık bilemiyordu,
2. Siz bize verilen en büyük armağanlar
oldunuz
3. Onu dinleye dinleye insanın sacları ağanır,
Elinde gizemi mektubunu tutarak
taburelerden birine oturdu,
5. Genis bir alana uzanan tsk kath evlerden
birinde oturuyordu,
6. Mahcup gözlerle bana bakarak basarısını
paylasmami bekledi.
7. Acisini hafifletmeye çalışırcasına kollarını
bedenine doladi,
VIII, Asagidaki cümlelerin ögelerini yazınız,
VI. Asagidaki soruların hangi geyi buldurmaya
yönelik olduğunu belirtiniz,
1. Biz, bunu senden başka kimsenin
başaramayacağını düşünüyoruz,
2. Yaşlıca bir adam geniş kenarli sapkasını
çıkararak bize selam verdi.
3. Yazar, düşüncelerini daha iyi açıklayabilmek
için farklı bir tarz kullanmış,
4. Her ayın birinde ailesine iyi olduğunu bildiren
bir mektup yazardı.
5. Yemegi bittiğinde kendini çok daha güçlü
hissediyordu.
6. Dağlara bakan pencerenin önünde yıllardır
tanışıyormuş gibi konuşmaya başladılar.
7. Uyandigimda evde kimse kalmamıştı.
8. Gozyaslan yanaklarından asasiya
denetimsiz bir biçimde akıyordu.
1. Beni ne zaman arayacaksınız?
2, siz Orhan'ı mı arıyordunuz?
3. Istedigimiz malzemeleri göndermişler mi?
4. Geçen yaz nereye gitmiştiniz?
5. Soruyu nasıl çözdügünü bana da söyler misin?
6. Bu sözleri sana kim soyledi?
7. Bu yaramazlar yine neyi kırdı?
8. Doğum günü için ona ne aldınız?
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri15. Temel ögeler özne ve yüklemdir
. Yüklem; cümleyi kuran, kesin yargıya bağlayan, çekimli sözcük ya da sözcük
grubudur. Özne ise yüklemdeki durumu, yargıyı üstlenen, işi yapan varlık
olarak tanımlanır. Özne, yükleme so-
rulan "Kim, ne?" sorularına cevap verir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisi sadece temel ögelerden
oluşmamıştır?
Ar istanbul'dan İzmir'e gitmek kolaylaştı.
Qğrencilerinin gösterdiği başarılar nu mutlu etti.
C) Insanoğlunun en büyük hatası, hirse açgo dluğuydu
D) Antrenörün onu ilk on bire alacağı içide dagmuştu.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleribila ders
SARMAL DENEME 2
YATINO
8. Öğretmenin istediği cümleler şöyledir:
Kerem, gizli öznesi olan bir cümle,
Melek, yer tamlayıcısı olan bir cümle,
Emrah, nesnesi sözcük grubu olan bir cümle,
Sevgi, zarf tamlayıcısını buldurmaya yönelik
bir soru cümlesi yazacaktır.
Öğrencilerin yazdığı cümleler:
Araştırmacılar, Nemrut Dağı'ndaki heykelleri neden inceledi?
II Uçağın iniş takımlarını uçuşa başlamadan önce detaylıca kontrol etti.
Il Mahalledeki çocuklar parkta oyun oynuyordu.
I. Beren Hanım, elindeki kitapları özenle dolaba yerleştirdi.
Necmettin Öğretmen, 8. Sınıf öğrencilerine cümlenin ögeleri konusunu anlattıktan sonra konuyu pekiştir-
mek için öğrencilerinden aşağıdaki bilgiler doğrultusunda örnek cümleler kullanmasını ister.
Necmettin Öğretmen; dört öğrenciden cümle oluşturmasını, sınıfındaki diğer öğrencilerin ise bu cümlelerin kime ai-
olduğunu bulmalarını ister.
Buna göre hangi seçenekte bu kişilerin cümleleri doğru bir şekilde tespit edilmiştir?
1. CUMLE
II. CÜMLE
IL CÜMLE
IV. CÜMLE
A)
Emrah
Melek
Sevgi
Kerem
B)
Sevgi
Kerem
Melek
Emrah
Kerem
Melek
Emrah
Sevgi
D)
Melek
Sevgi
Kerem
Emrah
18
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri4. Viraja gelince arabadan telaşla indi. Araba
nin önünde duran yaralı ceylani kucajina a
di. Ceylan'ı hemen arabanın bagajına koydu
Veterinere gittiğinde ceylanın durumunun iy
olduğunu öğrendi. Bu duruma oldukça se
vindi.
Bu parçada geçen aşağıdaki sözcüklerden
hangisi zarf görevinde kullanılmamıştır?
A)
telaşla
B) yaralı
hemen
D) oldukça
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriNirvana
Türkçe
2-4. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
aktadır. 1881 yılında Vali
-ndan tamamlattırılmıştır.
e prizma şeklindedir ve
ir. Temel derinliğinin 35
kuleleri vardı. Bu saat
Dünya coğrafyası üzerinde olağanüstü güzelliğe sahip o kadar yer var ki çoğu zaman bu güzellikleri
sözlerle tarif etmek mümkün olmuyor. Bunlar volkanik olaylar ya da göktaşı düşmesi sonucu oluştuğu
gibi milyonlarca yıl süren doğal asinimlar sonucu da oluşabilmektedir. Kimi çölün ortasında, kimi deniz-
lan uzun bir süre sonra
-apılmıştır ki 1998'deki
de, kimi yerin altında, kimi uzaydadır bu güzelliklerin. Bunlardan biri de Belize'deki "Büyük Mavi
Çukur" dur.
Büyük Mavi Çukur, Buzul Çağı'nda deniz seviyesinin henüz düşük olduğu bir dönemde mağara olarak
oluşmaya başlamıştır. Deniz seviyesinin yükselmesi sonucunda bu alan sular altında kalmış, böylece
basınca karşı koyamayan mağaranın tavanı çökmüştür. Maya medeniyetinin bir parçasını oluşturan yerli
halk, Büyük Mavi Çukur'un oluşumu ile ilgili bu teoriyi kabul etmektedir. Bölgede yaşayan bazı kişiler,
bu çukurun geceleri gümüş rengine döndüğünü iddia etmektedirler.
ulesi'ne" aittir?
2.
Bu parçanın dil ve anlatımı ile ilgili,
1. Geçiş ve bağlanthifadesi kullanılmıştır.
II. Mecaz anlamlı kelime kullanılmıştır.
III. Neden-sonuç ilişkisine yer verilmiştir.
yargılarından hangileri söylenebilir?
Al ve II.
B) I ve III.
ChIl ve ith
D), II ve III.
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım
bozukluğu yapılmamıştır?
A) Gazeteci çocuğun sözlerine inanamamıştı.
BBen ve Sevil buraya daha önce de gelmişti.
Nedense okumasini sevmeyen bir milletiz.
Eski evimiz küçüktü ve oldukça da eskiydi.
ana Deneme Sinavi
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri15. Aşağıdaki cümlelerin hangisi sadece özne ve yüklemden oluşmuştur?
A) Dolu tanelerinin büyüklüğü, bulutun içindeki suyun miktarına ve bulutun ne kadar yükseğe
ulaştığına bağlı olarak değişir.
B) iki bin yedi yüz yıllık geçmişiyle onlarca farklı kültüre ev sahipliği yapmış olan Katanya,
Sicilya bölgesinin ikinci en büyük şehridir.
C) Geçenlerde, yaşlanmakta olan ünlü ve yetenekli bir oyuncunun hayatının anlatıldığı bir
film izledim.
D) Herhangi bir çocuğun günlük hayatta yaptığı bir benzetmeyi siz belki çalışıp betimleme-
lerle bezeyip günlerce düşünseniz yapamazsınız.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriAşağıdaki cümlelerin hangisinde belirtili nesne ortak öge olarak kullanılmıştır?
A) Tarladaki işini bitiren adam, hemen elindekileri arabaya koydu, arabayı çalış.
tirip yola çıktı.
B) Zil çalınca öğrenciler okulun bahçesine çıkmış, öğle arasında türlü oyunlar
oynayarak eğlenmiş.
C) Birkaç yıldan beri gurbette olduğu için ailesini özlüyor, sık sık ariyor.
D) Geçen hafta annesi İzmir'e gitmiş, bu hafta da babası gitmiş.
3
KONU ANLATIMI
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri8.
Yayınlan
I. Koku çıkarmak
*. Çürüyüp bozulmak kötü kokmak, kokuşmak
III. Koklamak
W. Kokusu gelmek
"Kokmak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde
numaralanmış anlamlarından biriyle kullanılmamış.
tir?
A) Her seferinde odası lavanta kokuyor.
By Sokağa atılan çöpler iyice kokmaya başladı.
C) Ortalık savaş kokuyordu.
Mutfak, kızartma kokuyor.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem isim
tamlamasından oluşmuştur?
A) Bir başkadır bizim memleketin havasi.
B) Edebiyat yazıları yazmaya karar verdim.
C) Yağmurdan sonra açan güneş içimizi isittı.
D) Bugünkü dersimizin konusu, cümlenin ögele-
riydi.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri4. Deneme
B
TÜRKÇE
4. Nesne cumlede yüklemin bildirdiği işten etkilenen ögedir. Nesne, belirtili ve belirtisiz olmak üzere
ikiye ayrılır. Belirtili nesneyi bulmak için yükleme “neyi", "kimi” soruları sorulur; belirtisiz nesneyi
bulmak için ise yükleme "ne" sorusu sorulur.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde nesne kullanılmamıştır?
A Annem, sabahın erken saatlerinde bize poğaca yaptı,
B B bölgede yaşayan eski insanlar, tarihi sinemanın yapılışına yardım etmişler.
C Arşveriş yaparken karşı komşumuzun en büyük oğlunu gördük.
Dr Tatilde, babamın doğum günümde hediye ettiği kitapları okudum.
se
5. Ayşe Emine Hülya, Zeynep ve Saniye adlı kişiler Aktürk Sitesi'nin A, B, C, D ve E Bloklarında
oturmaktadırlar. Bu kişilerin oturduklan bloklarla ilgili bilinenler şunlardır:
Saniye ve Emine'nin oturdukları blokların arasındaki blokta oturan kişi Hülya değildir,
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleriyor
Cümle, ögelerine ayrılırken isim ve sıfat tamlama-
ları, deyimler, edat ve bağlama grupları, fiilimsi
grupları, birleşik fiiller gibi söz öbekleri ayrılmaz.
Örneğin "Hakkıdır Hakk'a tapan milletimin istik-
lal." dizesi yüklem ve özneden oluşmaktadır. "İs-
tiklal, Hakk'a tapan milletimin hakkıdır." şeklinde
kurallı hâle getirildiğinde yüklemin tamlama öbe-
ğinden oluştuğu görülmektedir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisi ögelerine
yanlis aurilmistur?
A) Türk camcılığının en eski ve en özgün örnekler-
niden biri olan çeşm-i bülbül / Farsça bir keli-
medir.
B) Siyah pirinç / az yetiştiği ve sadece impara-
torlar tüketebildiği için / Çin'de / yasak pirinç
adıyla / bilinir.
C) Sürdürülebilirlik / doğadaki kaynakları kulla-
nirken / yerine yenilerini koymak anlamına /
geliyor.
Brezilya, Hindistan ve Batı Afrika topraklarında
yetişen kaju / tropikal iklimleri seven bir bitki-
dir.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri14 Egitim-öğretim süreci bir sistem olarak dünüldogünde bu sistemi oluşturan birtakım ögeler bulunmak
tadır. Bu sistemin düzgün bir pekide çalışabilmesi için Oretmen, ögrenci, motredat, idareci personal,
materyal vb birçok ogenin bir araya getirilmesi gerekmektedir. Ama bu sistem ögelerinden bazılan var ki
sistemin olmazsa olmazandir Okul sisteminin olmazsa olmaz en temel iki ogesi ogretmen ve ögrencidir
Bir okul öğretmensiz ve öğrencisi düşünülemez çünki bu iki oge temeldit Aynı durum cümlenin Ogeleri
için de geçerlidir. Cümlenin Ogelerini de bir sistem olarak döşündüğümüzde özne, yüklem, nesne, tumec
gibi Ogeler karşımıza çıkar ama bu ögelerden en temel olanlar yüklem ve öznedir Bir cümlede mutlaka
bir yargı vardır ve bu cümlenin apik ya da gizli bir nesi bulunmalidir
Bu bilgilerden hareketle aşağıdaki cümlelerin hangisi sadece temel ögelerden oluşmuştur?
A) Onun bizim için yaptigi fedakarlıklar unutamam
B) Son zamanlarda gribal enfeksiyonlarda bir artış oldu.
C) Ciçekleri sulamak için sabahın erken saatinde uyanmis babam
D) Beni en çok üren şey, insanların empati yapmamasıdır.
Diger sayfaya gedir