Cümlenin Ögeleri Soruları
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri2.
20.
.
• Yüklem, cümleyi bir yargıya bağlayan sözcük ya da sözcük öbeğidir.
Yüklem, çekimli bir eylemden oluşabilir.
• Yüklem, ek eylem almış ad soylu sözcükten ya da söz öbeğinden oluşabilir.
• Yüklemler, kip ve kişi eklerini alabilir.
1.
Biz, dost yüzüne hasret kalmış garip kimseleriz.
II.
Bize yolu gösteren görevliye teşekkür ettik.
III. Elinizdeki kitap, sanatçının başyapıtıdır.
IV. Bu şiirler, ünlü halk şairlerinin en güzel şiirleridir.
Buna göre numaralanmış cümlelerden hangisinin yüklemi yanlış gösterilmiştir?
A) I.
B) II.
C) III.
D) IV.
YENİ TARZ YAYINLARI
Diğer sayfaya geçiniz.
16
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleriularına Göre Cümleler)
4. Afrodisias Müzesi, gerek tasarımı gerek koleksiyonu ile
Anadolu'nun en zengin ve en farklı müzelerinden biridir.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi, yapısı bakımından bu
cümleyle özdeştir?
A) Sokak lambaları yanmayınca ortalık kapkaranlık olur.
B) Gagasının boyu kendi boyundan uzun olan tek kuş,
kiliç gagali sinekkuşudur.
C) Çöllerdeki kumullar, hareketsiz dev kum yığınları gibi
görülür.
D) Atölyede yapboz parçalarını birleştirerek çini panolar
yaptık.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriTest 38
Cümlenin ögeleri
Beden dili insanların anlatmak istediklerini konuşmadan anlatabilmelerine yardımcı olur ve bir insanın beden diline bakarak,
ne anlatmak istediği anlaşılabilir. Örneğin, insanlar tamamen açık veya dürüst olmak istediklerinde her iki avucunu kar-
II
IV
şılarındaki insana açarak "Sana karşı tamamen dürüst olacağım." demek isterler. Yine bilinçaltından söylenen yalan dola
sözleri bastırmaya çalışırken el ağzı örter ve başparmak da yanağa bastırılır. Bazen bu hareket ağzın üzerine getirilen
birkaç parmak veya hatta kapalı bir yumruktan ibaret olabilir ama anlamı aynı kalır. Başka bir örnekte yazı yazarken
III
kullanılan elin işaret parmağı, kulak memesinin altını veya boynun yan tarafını kaşır. Bu hareket bir tür şüphe veya emin
olmama işareti olup "Sana katıldığımdan emin değilim." diyen bir kişiye özgü bir harekettir.
Bu metindeki altı çizili sözler ve cümledeki görevleri aşağıdakilerin hangisinde yanlış gösterilmiştir?
414
B) Hl. yer tamlayicisi
CI,
belirtili nesne
D) IV. zarf tamlayıcısı
özne
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriD) Sans
3. Asadad elmlelerde vurgulanan Ogenin altum cirip
hangi age oldugunu yazmuz.
• Bu konuda bana ailem destek oluyor
A) Yuna
Kambie
B)
C)
DY
D) Ya
Bir ons
caramba gert
bilimleri ve
yapacaktur. Yap
yapılacak
Berat
•
* Arkadaşını nerede gordon?
*Ismail akşam mı gelecek?
*Mahallemiz yine çok sessizdi.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri4. Eylemin kim tarafından yapıldığı belli olmayan cümlelerde işten etkilenen unsur, özne kabul edilir. Böyle öznelere
"sözde özne" denir.
cümlesinde "çöpler” sözü özneymiş gibi gözükse de aslında işi
yapan değil, işten etkilenen konumundadır.
Bu anlatımda boş bırakılan kısma aşağıdaki cümlelerden hangisinin getirilmesi uygun olur?
(A) Cöpler uzun süredir toplanmadığı için kokuyordu.
BY Çöpler, hayatımın anlamı gibi âdeta, artık işe yaramiyor.
C) Çöpler, kullanılıp atılır gün gelir, hiç düşünülmeden.
D) Çöpler ve koku, gecenin güzelliğini engelliyor.
engelliyor
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriBelli bu konuda okuyucunun dusunces
# Okuyucuya hathanol bir konuda bilgi vermek amacıyla yazıldır için açıklama puluylund,
M. Konuyu daha anlaşılır hale getirmek için örneklendirme yapılmıştır.
Ak Farklı durumlarla ilgili benzer ve ayn yönler ifade edilerek karşılaştırmaya yer verilmiştir.
numaralanmış ifadelerden hangisi söylenemez?
B
c) III
D) IV
13. Cümlenin temel ögeleri özne ve yüklemdir.
Yüklem. Cumlenin temel ögesidir. Yargı bildirir. Tek başına bir cümle niteliği taşıyabilir.
Özne
Cümlede yüklemin bildirdiği işi yapan ya da oluş içinde bulunan ögedir. Yükleme sorulan
"Kim?" ve "Ne?" sorularının cevabıdır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisinde cümle sadece yüklemden oluşmuştur?
A) Tek korkmanız gereken şey korkunun kendisidir.
B) Dereden kopup havaya sıçrayan haşarı bir su damlasıyım.
C) Bir bilginin ne işe yarayacağını anlamak, öğrenmektir.
D) Kendi kendisinin efendisi olmayan kimse özgür değildir.
Yüklem ve özne tek bir sözcük olabileceği gibi sözcük grupları (isim tamlaması, sıfat tamlaması,
deyimler...) halinde de olabilir.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri18. Bazı cümleler tek başına yüklemden oluşabileceği gibi, sadece yüklem ve özneden oluşan cümleler de olabilir.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi, yalnızca özne ve yüklemden oluşmuştur?
A) Seneler öncesinden günümüze kesintisiz şekilde ışık tutan bu yüce sanat vazgeçilmezdir
.
B) Günlerdir uyku görmeyen gözlerini elleriyle ovaladıktan sonra çalışmasına devam etti.
C) Ne vakittir beklediğimiz bu davet sona erince aradığını bulamamış bir şekilde mekâna veda ettik.
D]Aylardır salgının aşısını üretmeye çalışan bilim insanı bir fincan yorgunluk kahvesini yudumladı.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriŞişesi is bağlamış bir lambanın ışığı,
Her yüze çiziyordu bir hüzün kırışığı.
Bu dizelerdeki altı çizili ögenin türce özdeşi aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Birkaç gün sonra güneş çıkınca köyün üstündeki beyaz örtü erimişti.
B) Evinin hemen yanındaki küçük atölyede ahşaptan süs eşyaları yapardı.
C) Mahalledeki boş arsada arkadaşlarıyla top oynarken kol saati düşmüş.
D) Rüzgârlı havalarda açık bir alana gidip uçurtma uçurmaktan hoşlanırdı.
Ezgi, sinem
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri19. Yüklemi eylem olan cümlelerde vurgu, yük-
lemden önceki ögededir.
Yüklemi isim soylu sözcük olan cümlelerde
vurgu, yüklemdedir.
nesne
Buna göre, aşağıdakilerin hangisinde
vurgulanmıştır?
ſözler
ve en
le si-
A) Bu şiiri açtıran, senin göğünde gördüklerim-
dir.
B) Herkes bir gün gider, arkasına bile bakmadan.
C) söylenir ve yarım kalır, bütün aşklar yeryü-
zünde.
yt.
klem
D) Kusurlarımı, içimdeki çocuğu seviyorum her
zaman.
OF
LANGELO
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri5.
.
Büşra Hanım, gün içinde birtakım işleri için ecza-
ne, market, manav, gözlükçü, kasap ve kırtasiyeye
uğramıştır. Bu ziyaretlerle ilgili aşağıdakiler bilin-
mektedir.
Eczaneden önce iki yeri daha ziyaret etmiştir.
Kasaptan sonra markete uğramıştır.
Manav ve kırtasiyeye arka arkaya gitmiştir.
En son uğradığı yerde gözlüğünü tamir ettir-
miştir.
İlk gittiği yer manav değildir.
Buna göre Büşra Hanım'ın ikinci olarak gittiği yer
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Manav
B) Kırtasiye
C) Market
D) Kasap
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri10/13
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem
yanlış gösterilmiştir?
A) Memlekete gitmek için sabah erkenden yola
çıktık.
B) Yolu henüz yarılamışken erzağımız bitmek
üzereydi.
C) Balık tutmak için bu sabah deniz kenarina
gitmiştik.
D) Aşılar son derece güvenilir, biyolojik ürün-
lerdir.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögelerici olan okuyucuya doğru yol almıştı.
19. Günümü yıl eden şu kara bahtım
Engin gurbetlerden çağlar da geçer
Verilen dizelerde seçeneklerden hangisinin örneği
yoktur?
A) Özne
Zarf tamlayıcısı
B) Yer tamlayıcısı
6) Nesne
7
8. Sinif
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri17. Trafik kuralları, yaya ve sürücülerin yolda giderken uymaları gereken kurallardır. Günümüzde, özel-
likle büyük kentlerde insan ve araç sayısı çok artmıştır. Yollar kalabalıktır. Yaya ve sürücülerin bir
yere gidip gelirken birbirlerine zarar vermeden yol almaları ancak bu kurallara uymalarına bağlıdır.
Trafik işaret ve levhaları genel anlamda hayati bir öneme sahiptir. Hem araçların hem de insanların bir
uyum içerisinde olması için trafik işaret ve levhaları çok önemlidir. Trafikte insanların ve araçların nasıl
bir düzen içerisinde olması gerektiğini, nerede ve nasıl hareket etmesi gerektiğini bu trafik işaret ve
levhaları belirler. Birçok trafik işaret levhası vardır. Bunlardan biri de trafik bilgi işaretleridir. Trafik bilgi
işaretleri, sürücü ve yayalara yol ve yolun yakın çevresinde bulunan yerleşim yerleri ve hizmet birimleri
hakkında bilgiler vermektedir. Standart bilgi levhaları genel olarak mavi zemin rengi üzerinde oluşturulan
beyaz renkli ikinci bir bölüm üzerine konulan yazı veya sembollerden oluşur.
Aşağıdakilerden hangisi bu metinde açıklaması yapılan trafik bilgi işaretlerinden biridir?
A)
B)
C)
D)
X
2
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri8.
CÜMLENİN ÖGELERİ
G C
Temel Ögeler
Yardımcı Ögeler
Yüklem
Nesne
Özne
Yer Tamlayıcısı
Zarf Tamlayıcısı
Aşağıdakilerden hangisi sadece temel öge-
lerden oluşmaktadır?
A) insanlar evlilikten çok korkuyorlar.
B) Sinifin en çalışkanı benim yanımda oturan
Selçuk'tur.
C) İzmir'de deprem yaşanınca herkes sahil ka-
sabalarına taşındı.
D) Spor yapmak, insanın tüm yorgunluğunu alıyor.
Diğer sayfaya geçiniz.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri7.
için yakında onu ziyaret
edeceğim." cümlesinde boş bırakılan
yere aşağıdakilerden hangisi getirildi-
ğinde amaç - sonuç anlamı kazanır?
A) Yeni evine taşındığı
B) Bir süredir hasta olduğu
© Bazı konuları konuşmak
D) Uzun zamandır görüşmediğimiz
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriSOZEL BOLUM
TÜRKÇE TESTİ
1. Bu testte 20 soru vardır.
2. Cevaplarımızı, cevap kâğıdının Türkçe Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.
1, 2, 3 ve 4. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
Gündelik dilde bizim "kelime" veya "sözcük' dediğimiz dil bilimcilerin "gösterge" demesi ve dilin onune,
dil çözümlemelerinde fazladan söylenen, abartılan veya indirgenen, öznel değerlendirmeleri ortadan kar
ne dilin kendisini bir inceleme nesnesi olarak koymaları kuşkusuz önemli bir adımdır. Dilden hareket ette
dirmayı sağlayacaktır. Batı'da dil bilimine getirdikleri bu bakış açıları ile dil bilimciler, dili somut bir neats
gibi incelemek isterler. Ne var ki dili bu şekilde olgucu (somut) bir bakış açısıyla açıklamnak, yazınsal mein,
yan anlamlar, dilsel üretimdeki sözlerin anlam aşaması dikkate alınmadığı zaman sağlıklı bir anlama uz
mak neredeyse imkansızdır. Dil, soyut bir varlıktır ve pek de kalıplara sığmaz, değişmez bir niteliği yoki
Dilin özellikle gösterilen yanı çok farklı boyutlar sergileyebilir.
Bir sözün anlamı bağlam içinde oluşur. Bu özelliği sayesindedir ki dil, sanatın ve edebiyatın malzemesi ok
mustur. Dilin gösterilen boyutu kenara alınırsa, dil çözürnlernelerindeki tat, derinlik, enginlik de kaybolacaktır.
Kullandığımız sözcüklerin çoğu bir anlam kaybı yaşayacaktır. Söz gelimi "istiklal sadece "bağımsızlık demek
degildir. Bağımsızlık kullanıldığı metne göre büyülü bir kavramdır. Gündelik dilde birçok sözcük kullanınz
IV
Ama bu sözcüğün gösterilen düzeyini, sözcüğün ne anlama geldiğini pek de düşünmeyiz. Bu sözcük ve
kavramların içerik boyutu düşünüldüğünde dilin, sanatın, güzel sözün bir tadı vardır. Dilin gösterilen
boyutu, sözcüklerin, kavramların anlamı ve duygu değeri üzerinde düşünmek insanı daha da derinleştirebi-
lir; eşyanın özüne, hakikate ulaştırabilir.
1. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden
hangisinde farkh bir öge vurgulanmıştır?
B) || C) III D) IV
A)
3. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden
hangisi
söylenemez?
A) Tammiarna yapılmıştır.
B) Tanik gösterme yapılmıştır.
e Açıklamaya hasa
nlan