Cümlenin Ögeleri Soruları

10. Aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı, mm) dolaylı tümleç veya özne değildir? A) – Aileniz şimdi nerede? - Köyde. B) - Çocukları okuldan kim alacak? - Ahmet. - C) Bu çocuk kime benziyor? - Babama. D) - Bu kitabı kim aldı? ? Ben. -

1 9. (1) Insanoğlunun başını yukarıya kaldın, gökcisimlerini, gök olaylarını izlemeye başladığı ilk günlerden bu yana oldukça uzun zaman geçti. (11) Bu süre içerisinde gelişmelerin ivmelen- mesini sağlayan bazı olaylar, kişiler gök bilimine yön vermiş- tir. (III) Her şeye karşın, bugünkü düzeye ulaşılmasındaki en büyük pay, geçmişten gelen bilgi birikimlerinin yanı sıra, son 50-70 yıl içerisindeki bilgisayar ve teknolojideki çok hızlı geliş- melerdir. (IV) Ancak unutulmaması gereken en önemli konu yeni bilgilerin, önceki bilgi birikimlerinin üzerlerinde yeşeriyor olmasıdır. 1 1 1 1 Bu cümlelerden hangi ikisinin öge sıralanışı aynıdır? A) I ve IV. B) I ve III. C) II ve IV. D) III ve IV.

Uygulama Aşağıdaki cümleleri ögelerine ayıralım. o Her uygar ulusun dili, ihtiyaçlara cevap veren kültür dilidir. 1 Tiyatro salonundaki seyirciler, büyük bir dikkatle oyunu seyrettiler. 2 Şairin tecrübelisi de tecrübesizi de şiirde güzelliğin ve başarının ölçüsünü kendi bakış açısıyla sınırlar. 3 1962 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi John Steinbeck, dünyaca ünlü bir romancıdır. Bizim zamanımızda televizyonlarda bilgi yarışmaları çoktu. 5 isemyayincilik 107 www.isemkitap.com

YAYINLARI 1. E "Kim, ne" sorularına cevap olup yüklemdeki yargıyı ger- çekleştiren, eden varlığa özne denir. "Komşumuz, bah- çesini yine temizletti." cümlesinde "temizletti" yüklemine sorduğumuz "kim" sorusuna aldığımız "komşumuz" ce- vabı öznedir. nyklem pere Buna göre, aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne kullanılmamıştır? A) "Yaban" adlı romanın yazarı elçilik de yapmıştır. B) Doğu Akdeniz'deki doğalgaz arama çalışmaları tüm hızıyla devam ediyor yorien C) Ay sonundaki yarışmaya güzelce hazırlanıldı. D) Sanat eserlerini korumak amacıyla Ahmet Bey mü- zeye gitti.

A A A Türkçe 11. C 9 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisi sadece özne ve yüklemden oluşmuştur? A) Sürrealizme konu oluşturan malzeme, akla da- yali değildir. B) Hepimiz başımızı, kollarımızı ya da ellerimizi kullanarak iletişim kurmaya çalışırız. C) Güzel bir roman okurken kitap, kâğıt, harf orta- dan kalkar. D) Günümüzde birçok yazar, ünlü yazar ve şairler- den alıntılar yapıyor. 0. Sifat-fiiller; fiil kök veya gövdelerine "-an, -asi, -maz, -ar, -dik, -acak, -mış..." ekleri getirilerek yapılır ve cümlede adlaşmış sifat veya sifat göre- vinde kullanılır.

OBD406DD 41 GELER Victor Hugo'nun dünyaca bilinen eseri "Se- filler", yazarın yoksulluk ve bilgisizliğe karşı verdiği savaş nedeniyle gönderildiği sürgü- nün meyvesidir. Bu cümlenin yüklemi aşağıdakilerin han- gisinde doğru verilmiştir? A) meyvesidir sürgünün meyvesidir C) savaş nedeniyle gönderildiği sürgünün meyvesidir D) yazarın yoksulluk ve bilgisizliğe karşı ver- diği savaş nedeniyle gönderildiği sürgü- nün meyvesidir bi

7. Aşağıdaki cümleleri ögelerine ayırarak hangi ögenin vurgulandığını belirtiniz. a. Beyin dalgalarının okunmasıyla rüyada ne görüldüğünün anlaşılabileceği belirtildi. b. Sezen, evrakları doldurmayı istemediğini çeşitli bahaneler ileri sürerek belli etti. c. Nisan ayı fiyatları ocak fiyatları kadar yüksek değil. d. Sinema filmlerinde hangi konulara ağırlık vermek gerekir? e. Kalemliğini şu kırtasiyeden mi aldın? f. Arif Damar, bu kitabıyla tam bir yenilikçi şair olarak boy gösterdi. g. Behçet Necatigil, genç şairleri en çok izleyen sanatçıydı. h. Misir hükümdarları kendileri için anıt mezarlar yaptırmışlar. 1. Sizin bu düşüncelerinize katılamıyorum. i. Bu etkinlik için birbirinden farklı yöntemler denendi. j. Uzun süredir size ayrıntılardan bahsediyorum. k. Kumsal boyunca yürüyüp taş topladık. 1. Türk Dil Kurumuna yaptığı başvuru sonunda onaylandı. m. Aidatların artması çalışanları öfkelendirdi. n. Sezon ortasında tüm fiyatlar indirilir.

CORLENINOGE inaa Aşa yici A) ştur- 1-Gençken yazdıklarını önemser her şair Bu cümlede vurgulanan ifadenin cûmledeki görevi aşağıdakilerden hangisidir? A) Belirtisiz nesne B) Belirtili nesne Cf tümleci D) Yüklem B) E DYS Aşa na ned na 2. Sanatçı; olay örgüsünü, gözlem gücüne bağlı olarak gerçek bir yaşam öyküsüne dönüştür- A)

TÜRKÇE KA 3. Deneme 8. Şiir yazmak; kimine göre büyük bir sanat icra etmek, kimine göre duyguları dışa vurmak, kimine göreyse son derece gereksiz bir iştir. Bazıları ise kelimeler oyunu olarak görür şiiri. Bu, böyle devam edip gider. Belki sokaktan yüz kişi çevirip sorsak “Sizce şiir ya da şiir yazmak nedir?" diye eminim çok farklı cevaplar alırız. Bu cevaplar arasında birbiriyle alakasız olanlar çıkacaktır elbet. Bu metinde geçen aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangisi belirtilen görevde kullanıl- mamıştır? A) Virgül: Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve kelime gruplarının arasına konur. B) Tırnak işareti: Özel olarak vurgulanmak istenen sözler tırnak içine alınır. C) Noktali virgül: İkiden fazla eş değer ögeler arasında virgül bulunan cümlelerde özneden sonra konur. D) Soru işareti: Soru eki veya sözü içeren cümle veya sözlerin sonunda kullanılır.

16. Özne; yüklemin bildirdiği işi yapan, yüklemin bildirdiği durumu üzerine alan ögedir. Nesne ise cümlede özne nin yaptığı eylemden etkilenen ögedir."Mustafa kitabını evde unutmuş." cümlesinde unutma işini yapan "Mus- tafa"dır ve cümlenin öznesidir. Mustafa'nın unutma işinden etkilenen ise "kitap"tır ve cümlenin nesnesidir. Bu açıklamaya göre aşağıdakilerin hangisinde altı çizili öge cümlenin öznesidir? A) Dedemin çizgilerle yoğrulmuş yüzü yılların yorgunluğunu anlatıyordu. B) Bu ulu dağlar çocukluğumu geçirdiğim kasabayı hatırlatıyordu. C) Fırından yeni çıkan ekmeğin kokusu mahallemizin bütün çocuklarını kendine çekiyordu. D) Mahallenin en sevilen kedisini üç beş yaramaz kovalıyordu. 8

Aşağıdaki cümlelerin yer tamlayıcılarını bularak yandaki bölüme yazınız. Yeni yapılan bu binada, her şey mevcutmuş. Yanındaki adamdan, hiçbir şey anlamıyorum. Daha dün aldığı kalemini,sınıfta unutmuş. Meryem, seni okulun önünde bekliyormuş. Hazırladığım notları, kırtasiyeden alın. Arkadaşlarıyla bahçede oyun oynuyorlar. Dağ başından duman eksik olmazmış. Yanımızdan uzaklaşarak yolun karşısına yürüdü. Arabayla bayırdan aşağıya yuvarlandık. Televizyonda, yeni bir yarışma başlamış.

(Dy Hepimizin katkısıyla / dilimiz / giderek / yozlaştırılıyor (Özne / Yer T. I Zar ti Özne I Zart T. I Yükler Harfleri İngilizce telaffuzuyla dillendirdik. Bali Nesne Türkçe sözcükler İngilizce eklerle zenginleştiriliyor, Zarf T. / Ozne i Zarfly Konuştuğumuz, yazdığımız Türkçemizi sevmiyoruz (Özne Zarf T. I Yer T. IYO Oo Diziler bu konuda âdeta yarışıyorlar. Belirtit testet der Türk dili; giderek benliğinden, özünden uzaklaşıyos. Kişi mesleğini sevmezse hayatta başarılı olamaz. Özne / Zart T. / Yer T.1 Yuiken Özne / Belirtisiz Nesnel Yuke

YARDIMCI ÖGELERİ (NESNE - YER T Kazanım "Şair, edebiyat için çalışan bir çıraktır." cümlesinin öge dizilişiyle özdeş olan cümleyi aşağıdaki öğrenciler- den hangisi söylemiştir? Waz. Dil, her gün konuşmak suretiyle gelişir. isi cümle Dila mamist Ay, sudan çıkmış gibi bembeyaz parlıyordu. felsefesin dal gezind. Kaan mbanın için Bu ülke için savaşan yiğitler unutulmadı. / bize/ça Baha Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın? Didem A) Dila C) Baha B) Kaan D) Didem 2. Dünyaya faydalı olmak, mutlu olmanın tek yoludur.

2. Cümlede Soru Hangi Ögeyi Buldurur? Bir cümlede soru anları "mi/mi/mu/mü" soru edatı ile sağlanıyorsa o cümlede soru, soru edatin- dan önceki ögeyi buldurmaya yöneliktir. Örneğin, “Kardeşim evde mi uyuyor?" cümlesinde soru "mi” soru edatından önce gelen “evde" sözcüğünü yani yer tamlayıcısını buldurmaya yöneliktir. Bir cümlede soru anlamı soru sözcüğüyle sağlanıyorsa cümledeki soru, o soru hangi ögenin soru- suysa o ögeyi buldurmaya yöneliktir. Örneğin, “Çocuklar ne zaman uyumuş?" cümlesinde cüm- leye soru anlamı katan “Ne zaman?" zarf tamlayıcısının sorusu olduğu için bu cümlede soru zarf tamlayıcısını buldurmaya yöneliktir. Buna göre, 1. Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen konserler yarın akşam mı başlayacakmış? II. Bu kadar büyük bir sorumluluğu bu iş yerinde kim üstlenecekmiş? III. Günümüz insanı birbirine karşı neden bu kadar sorumsuz davranıyor? 1. İstanbul'un eski sokaklarında gezerken sen de şanlı tarihimizi mi özlüyorsun? cümlelerinden hangi ikisinde soru aynı ögeyi buldurmaya yöneliktir? A) I ve II. B) I ve III. C) II ve IV. D) III ve IV.

5. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde gizli özne kullanıl- mıştır? A) Yüzüme vuran güneş uyandırdı beni bu sabah. B) Kuşlar neşe içinde civildiyordu penceremde. C) Zor olsa da şu kısa ömrüm güzel geçmişti. D) Bir bahar sabahı anladım yorulduğumu.

ETKINLIK Aşağıdaki cümlelerde altı çizill ifadeler cümlenin hangi ögesidir? Karşısındaki boşluğa yazınız. One 1. Bir ekmek sofraya gelmeden birçok insanın elinden geçer. 2. Öğretmenimizin anlattığı masalı tüm sınıf can kulağıyla dinledi. - 3. Arkadaşların çoğu filmin başlamasına çok az bir zaman kala geldi. 4. Birkaç gündür keyfim yerinde olmayınca dışarıya pek çıkmak istemedim. 5. Insanlar arasındaki algılama farklılığı sanatın doğmasını sağlamıştır. 6. Çalışmayı seven insan hiçbir zaman geçim sıkıntısı çekmez. 7. Benim için yaptığın bu iyiliği yaşamım boyunca asla unutmayacağım. 8. Küçük bahçeye erik, büyük bahçeye de şeftali dikeceklermiş. 9. Güzel hayat isteyen güzel insan biriktirsin, demiştir Cemal Süreya.