Cümlenin Ögeleri Soruları

3. Aşağıdaki sorulardan hangisine verilen yanıt özne de yüklem de değildir? A) Dün gece kiminleydin? - Annemleydim. B) - Kaybettiğin çantanda neler vardı? - Param ve kredi kartlarım. C) - Baban doğum gününde ne aldı? Bilgisayar D) - Kim sinirlendirdi seni? - Arkadaşlarım.

Numaralan A) 1. MLENIN OGELERI 5. Asačidal 2. Soru sözcükleri ile kurulan soru cümlelerinde vurgu, cümlede soru anlamını sağlayan sözcüktedir. Orneğin "Buraya ne zaman gelecekmiş." cümlesinde vurgu "ne zaman" ifadesinin üzerindedir. Yani zart tamlayıcısı vurgulanmıştır. Soru eki "mi, mi" ile oluşturulan soru cümlelerinde ise vurgu soru ekinin bağlı olduğu, soru ekinden önce gelen sözcüktedir . “Kalemi sen mi aldın?" cümlesinde vurgu "mi" ekinin önün- deki "sen" sözcüğündedir. Bu açıklamaya göre, Szre 1. Yarın yapılacak ihale için mu en düşük fiyatı vermiş? II. Buraya göz kulak olması için kimi görevlendirmişler? III. ilçe merkezinden köye gitmek ne kadar sürer? 2.T- IV. Yıl sonunda onu mu yerine getirmeyi düşünüyormuş? ozne cümlelerinin hangilerinde vurgu aynı ögenin üzerindedir? Alth BIH 171-1V. DJTI-IV. A) Altmis B) Baba - Yüz

DAD TEST Og 08F20069 7. KONU CÜMLEDE VURGU "Kardeşimin boyu benden uzundu." cümlesinde yüklem isim olduğu için vurgulanan öge yük. lemdir ancak "Arkadaşım telefonunu düşürdü." cümlesinde yüklem fiil olduğu için vurgulanan Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde diğerlerinden farklı biröge vurgu öge, nesne görevindeki telefonunu" sözcüğüdür. Janmıstır? Atesten yüzü kıpkırmızı kesilmiş çocuğun üstünde ince bir çarsaf örtülüydüs Meine Avluda bir o yana bir bu yana koşan adamlar kapıdan giren kişiyi görmedi.dzne Birkaç gün aç kalmış kediler tabağa uzanmaya çalışırken sütu dökmüştü. Nesne Üç usta hızlı bir şekilde çalışıp yarım günde tüm odaları ve salonu boyadı, Neon

8 cümlesinde "taşındı' yükleminden önce gelen kalabalık bir aile" sözcük grubu öznedir ve bu cümlede Özne vur- Yüklemi fiil olan cümlelerde vurgu, yüklemden önceki öge üzerindedir. "Yan binaya kalabalık bir aile taşındı. olursa vurgu yüklem üzerinde olur. Yüklemi isim soylu olan cümlelerde ise vurgu yüklem üzerindedir. "Gelecek gulanmıştır. Eğer "YÜrüyorum dikenlerin üstünde." cümlesinde olduğu gibi fiil olan yüklem, cümlenin başında günlerden umutluyum. cümlesinde "umutluyum yüklemi isimdir. Dolayısıyla vurgu yüklemdedir. Aşağıda bazı kişilere ait cümleler verilmiştir. ihtiyacımız olan en önemli şey yeni zaferlere inanmaktır. Nehir Annemin doğum günümde aldığı kareli elbiseyi evde unuttum. Tuna at Annesi karşıdaki bakkala göndermiş yaş maya ve süt alması için. Hakan + Akın Bey, her gün yorgun argin bir şekilde işten gelirdi. Nazli Buna göre aşağıdakilerden hangisinin cümlesinde diğerlerinden farklı bir öge vurgulanmıştır? A) Nehir B) Tuna D) Nazlı ©)Hakan TANDEM YAYINLARI

ol bi 7. a • Apollo 11 uzay aracıyla Ay'a giden üç astronottan biri Neil Armstrong'dur. • 21 Temmuz 1969'da, Neil Armstrong Ay'a ilk ayak basan kişi olarak "İnsan için küçük, insanlık için dev bir adım." demiştir. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? Neil Armstrong, iki ABD'li astronotla birlikte 21 Temmuz 1969'da Apollo 11 Uzay aracıyla Ay'a ayak bastıklarında "Insan için küçük, insanlık için büyük bir adım." sözünü söyleyen kişidir. B) 21 Temmuz 1969'da, Ay'a ilk ayak basan kişi olarak "İnsan için küçük, insanlık için dev bir adım." sözünü söyleyen Neil Armstrong, Apollo 11 uzay aracıyla Ay'a giden üç astronottan biridir. 21 Temmuz 1969'da, Apollo 11 uzay aracıyla Ay'a ilk ayak basan üç ABD'li astronottan biri olan Neil Armstrong "insan için küçük, insanlık için dev bir adım" sözünü söylemiştir. D) Apollo 11 uzay aracıyla Ay'a giden üç astronottan biri olan Neil Armstrong, 21 Temmuz 1969'da Ay'a ilk ayak bastığında "İnsan için küçük, insanlık için dev bir adım." demiştir.

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem A) Bu işin hiçbir tarah aklıma yatmadı. B) Kimseye verilemeyecek hesabım yok benn C) Beni de yanına alacağına söz verdi. D) Kar taneleri aklımı okudu tüm gece. 2

31. Yüklemi fiil olan cümlelerde yüklem başta de- ğilse vurgu, yüklemden bir önceki öge üzerin- dedir. Yüklem cümlenin en başında ise vurgu, yüklemin kendisi üzerindedir. Buna göre, aşağıdaki cümlelerin hangisin- de vurgu farklı bir ögededir? A) Yaşanan onca olaydan sonra yaşlı adam kimseye kızmadı. B) Bu elbiseyi geçen sene bana babam almıştı. C) Kardeşinin geçen haftaki nişanından sonra parkta oturduk. D) Bu düşünceleri okumuş olduğu yüzlerce kitaptan edinmiş.

Yön, zaman, tarz, sebep, miktar, vasıta ve şart bildirerek yüklemi tamamlayan ve yükleme sorulan “ne zaman, nasıl, niçin, niye, neden, ne kadar, ne şekilde?" gibi sorulara cevap veren söz ya da söz öbekleri cümlede zarf tümleci (zarf tamlayıcısı) olarak kullanılır. Buna göre, (1) Ütüyü tarihte ilk kez Çinliler kullandı. ( II ) Demirden yapılan ilk ütüler içlerine konulan kömür sayesinde isıtılıyordu. (III) Elektrikle çalışan ilk ütüyü ABD'li mucit Henry Seeley geliştirdi. (IV) Günümüzdeki ütüler elektrik enerjisi kullana- rak isinir. numaralanmış cümlelerin hangisinde zarf tümleci yoktur? C) III B) || D) IV A) 1

14. Aşağıdakilerin hangisinde yanıt cümlesi yer tamlayıcısı ya da yüklem değildir? - A) - Bu saatte nereden geliyorsun? - İşten. B) – Kimden öğrendin? – Arkadaşlardan. C) - Şu anda ne yapıyor? Uyuyor. D) – Kimi arıyorsun? ? Kardeşimi.

Bir cümlede birden fazla nesne bulunabilir. Ancak bu nesneler belirli ya da belirsiz aynı cinsten olmalıdır. "Kar- deşlerini, tüm sessizliğini ve dürüstlüğünü her şeyi pahasına koruyordu." cümlesinde “tüm sessizliğini ve dürüst- lüğünü" söz grupları "neyi, kimi?" sorularına cevap verdiğinden belirtili nesne olarak kullanılmıştır. Böylece bir cümlede aynı cinsten iki nesnenin kullanıldığını görürüz. Bu açıklamalara göre, aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla nesne kullanılmıştır? A) Hafta sonunu evimizi ve bahçemizi temizleyerek geçirdik. B) Babam; anneml, anneannemi ve kardeşimi alarak lokantaya götürdü. C) Haberi alınca ne yediğimi ne içtiğimi bilemedim... Sokaklarda, caddelerde, parklarda dolaştık durduk tüm gün.

"İlim ilim bilmektir İlim kendin bilmektir Sen kendini bilmezsin Ya nice okumaktır" (1) Bu dizelerinin sahibi halk şairi Yunus Emre/ "in- sanın" kendi özünü bilmesinin önemine değiniyor. İnsanın özünü bilmesi için de öncelikle insanı an- lamak gerekiyor. (II) İnsanı anlamayı dert edinen "İnsan Her Koşulda" kitabını bugünlerde okumak ise ayrı bir keyif oldu benim için. “İnsan Her Koşulda"nın yazarı Koç Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayşe Bilge Selçuk, şu cümlelerle anlatıyor kitabını: (III) "Istedim ki bilinen anlamda bir çocuk yetiş- tirme kitabındansa bu kitap benim ilk kitabım ol- sun. (IV) Sesim önce, insana dair önemsediğim, bazen dert ettiğim konuları içimden geldiği gibi anlatsın." Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangi- sinde yer tamlayıcısı vardır? A) B) II. C) III. D) IV.

di aink Mikail gavel Ayak başparmağına ve en küçük olanına baktı kaygılı. Fülimsi: bop porrusina (mani) Cümlenin ögeleri: Cümlede vurgu: Özne-Yüklem ilişkisine göre çatısı: Vesne-Yüklem ilişkisine göre çatısı: Yüklemin türüne göre: Anlamına göre: Yüklemin yerine göre: Yapısına göre:

MUTLAK BAŞARI SORU ay 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf tamlayıcısı vardır? me um u. A) 'Beni en çok etkileyen sıcak bakışlarıdır. B) Yaptığınız tüm hatalar korkunuzun sonucudur. C) Akıllı insan düşmanını hiçbir zaman küçümsemez.y D) Çok çalışmak başarının reçetesidir, derdi.y

5) Aşağıda verilen cümleleri ögelerine ayırın. (12 puan) Dün akşam Hasan ve Ali büyük bir tehlike atlattılar. Ballıca Ortaokulu öğrencileri sınıfta mutlu mutlu zamanlar geçirmenin gayreti içindeler. Ankara'nın en büyük alışveriş mağazasının içinde bulunan LC Waikiki giyim mağazası büyük indirim günlerini başlattı. Hasan Tahsin, İzmir'de düşmana ilk kurşunu korkusuzca sıkmıştır.

3. (Oy 12. Giden gece, daha gölgedeg eteklerini toplayama- mişti. ce SI (IT)Y (IV) Bu cümlede aşağıdaki ögelerden hangisine yer verilmemişti? A Oente Zarytamlayıcısı araktı. Num etker C) Belirtili nesne DIYertamlayıcısı A) 1 180

19. Özne; yüklemin bildirdiği işi yapan, yüklemin bildirdiği durumu üzerine alan ögedir. Nesne ise cümlede öznenin yaptığı "eylemden" etki- tenen ögedir. “Kenan kapıyı çaldı." cümlesin- de calma işini yapan "Kenan"dır ve cümlenin öznesidir. Kenan'ın çalma eyleminden etkile- nense "kapı"dır ve cümlenin nesnesidir. Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili söz öbeği cümlenin nes- nesidir? A) Arkadaşlara küçük şakalar yapmakta bir yanlışlık yoktur. B) Arabanın anahtarını görevliye verip içeri gir- dik. C) Akşam toplantıdan kaçta çıkacağımız bel- li olmazdı. D) Askerde vakit buldukça özlem dolu şiirler yazardım.