Cümlenin Ögeleri Soruları
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri5 (1)Uyku; bağışıklık, kas, iskelet ve sinir sisteminin düzgün çalışması için gerekli olan hücre yenilenmesi-
nin gerçekleştiği, büyümeyle ilgili süreçlerin yürütüldüğü ve vücudun enerji tasarrufu sağladığı hayati bir evre.
(2)Ayrıca gün içinde öğrenilen bilgilerin belleğe kaydedilmesi, dikkatin sağlanması ve sürdürülebilmesi için
de uykuya ihtiyaç duyuyoruz. (3)Ömeğin sınav dönemlerinde uykusuz kalmak bize çoğu zaman düşük notlar
olarak geri dönüyor.
Bu cümlelerle ilgili,
İlk cümle özne ve yüklemden oluşmaktadır.
II. İkinci cümlede yer tamlayıcısı vurgulanmıştır.
NI. En fazla öge, üçüncü cümlededir.
yargılarından hangileri söylenebilir?
A) Yalnız II
B) Yalnız III
3
C) I ve III
D) I, II ve III
8. SINIF/LG
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri8.
Zarf tamlayıcısı; yüklemin anlamını zaman, durum, yön, miktar, tarz, vasıta, şart, sebep, birlikte-
lik yönlerinden tamamlayan kelime ve kelime grubudur. Zarf tamlayıcısını bulmak için yükleme
"nasıl, ne zaman, ne kadar, nereye?" ve "kiminle, neyle, niçin, neden, niye?" soruları sorulur.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf tamlayıcısı diğerlerinden farklı bir soruya cevap ver-
mektedir?
A) Atmosferdeki iki nokta arasında basınç farkı oluştuğunda yüksek basınçlı noktadan bir hava akımı başlar.
B) İlk kez geçtiğimiz yıl düzenlenen TEKNOFEST İstanbul Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali, 17-22 Eylül
tarihleri arasında Atatürk Havalimanı'nda gerçekleştirildi.
C) Vücudumuzu bakteriler, mantarlar, protistler, arkeler gibi farklı türlerden oluşan ve gözle görülemeyece
kadar küçük trilyonlarca canlı ile paylaşıyoruz.
D) Günümüzde elektronik endüstrisinde kullanılan transistörler aktif hâle geçtiğinde (akımı iletirken) bir m
tar enerji ısıya dönüşür.
5
8. SINIF/
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri17. Yüklemden hemen önce gelen öge, vurgula-
nan ögedir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin
hangisinde diğerlerinden farklı bir öge vur-
gulanmıştır?
+
A) Güneşin altında kalınca parlak tüyleri sol-
muştu. 2.F.
bilin.
Açık pencereden serçeleri kemanın sest
ucurdu
b.sizn.
C) Sanki gökyüzünden rengarenk notalar ya
ğıyordi
plage
8246
D) Serçelerin her biri, bir ağaç dalında şarkı
söylüyordu are
bsi20
Y
Dia
22230805
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriAşağıdaki cümlelerin hangisi öge dizilişi yönün-
den diğerlerinden farklıdır?
A) Öğrenimden kazancımız, daha iyi ve daha akıllı
olmaktır.
B) Kendini beğenme, insanın yaratılışında olan bir
hastalıktır.
C) Güzellik, insanların çok önem verdiği bir şeydir.
D) Kimseye muhtaç olmamak için çabalıyorum.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri12.. Fiil cümlelerinde vurgu yüklemden bir önceki öge üze-
rindedir. Örneğin "Çocuk, dağılan eşyalarının hepsini
dolabına kaldırdı." cümlesinde "dolabına" sözcüğü
yani yer tamlayıcısı vurgulanmıştır.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangi-
sinde yer tamlayıcısı vurgulanmıştır?
A) Ayşe, yolun kenarında duran çelimsiz sokak kedi-
sine mama verdi.
B) Küçük çocuk istediği oyuncak alınmayınca odası-
na çıktı.
Annem, yarın misafirler gelecek diye bütün evi de-
e,deid
taylı bir şekilde temizledi.
D) Kurs öğretmenim hastalanınca bu hafta yapılacak
olan tüm dersler iptal edildi.
26
Kamp'ı Keşfet
16
Türkçe
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriÖGELERİ
mâlde bulunur. Özneyi bul-
imiz "Ne?, Kim?" sorula-
han çay içti." cümlesinde
"Erhan"dır ve özne göre-
onra sorulan "Ne?" soru-
adır. Bu da nesnedir.
i cümlelerin hangisinde
olmuş.
ordu.
im.
mış.
şlerini genellikle eksik-
rden hangisidir?
e fiilimsi cümlenin
na küpe olmuştu.
ması kuruyordu.
iştiriverdi.
wirt eder.
n görüntüler içinde
kta uçan balonlar
u vardır. Sait Faik'i
arkta ya Beyoğlu
zıt'taki havuzun
sinda ya Meserret
-den hangisi söy-
BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL SORULAR
5 ve 6. soruları aşağıdaki kutulara göre cevaplayınız.
A KUTUSU
Zole
TEST-3
"Ahmet Hamdi Tanpınar, romanlarının çoğunda
insanların psikolojilerini detaylı olarak gözler önüne
sermiştir."
B KUTUSU
"Geçmişten ders çıkaran toplumlar geleceği daha
özne
iyi şekillendirir."
Bli
4 Len
5 A kutusundaki cümlenin ögeleri aşağıdakilerden
hangisinde sırasıyla verilmiştir?
A) özne, belirtili nesne, zarf tamlayıcısı, yüklem
B) özne, yer tamlayıcısı, belirtili nesne, zarf tamlayı-
CISı, yüklem
özne, yer tamlayıcısı, zarf tamlayıcısı, yüklem
Dözne, yer tamlayıcısı, belirtili nesne, yüklem
6
B kutusundaki cümle ile aşağıdaki cümlelerden
hangisi ögelerinin dizilişi bakımından özdeştir?
A Köy romanlarının çoğu Anadolu köylerini yanlış
tanıtır.
B) Eleştirmenlerin kitaplara yönelik yargıları genel-
likle aynıdır.
Hikâye türünde, kahramanlar genellikle sıradan
insan tipini yansıtır.
Bu kitapta psikoloji ile ilgili bilgilere de yer veril-
miş.
7 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem yanlış gös-
terilmiştir?
A) Sorunlar karşısında soğukkanlı olmak en etkili çö-
züm yoludur.
B) Duygulara ve hayallere tercümanlık edebiyatın var
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriA) Öznesi
C) Nesnesi
BECERİ TEMELLI YENİ NESİL SORU
B) Yer tamlayıcISI
D) Zarf tamlayıcısı
10 Merdiven basamaklarında aşağıdan yukarıya doğru giderken "Yüklem / özne-yüklem / özne-nesne-yüklem / özne
nesne-yer tamlayıcısı-yüklem /özne-nesne-yer tamlayıcısı-zarf tamlayıcısı-yüklem" sıralaması aşağıdakilerden han-
gisinde vardır?
A)
Topu - masmavi - berrak - denizde - bulduk
Topu denizde - suda - bulduk
Topu - patlak - bulduk
Topu - bulduk
bulduk
0-kötü-bir - türkü - söyledi
Kötü-bir - türkü - söyledi
0-türkü söyledi
0-söyledi
D) Zavallı kadın, hayat arkadaşını iki ay önce kaybe
mişti.
söyledi
B)
D)
Havada çok kötü - karartı - var
Havada kötü - kararti - var
Havada karartı - var
Havada - var
var
Sude - kediyi - bahçede - güzelce - sevdi
Sude - kediyi - bahçede - sevdi
Sude-kediyi-sevdi
Sude-sevdi
sevdi
C) Neyi?
13 Aşağıdaki cümle
layıcısı vardır?
A) Valizleri arab
B) Raflarda yıpr
C) Aytuğ onlan k
D) Kaybolan dağ
14 Aşağıdakilerde
nın açıklayıcısı
A) Turistlerin c
görüyordu.
B) Mahallemizi
bize uğramis
C) Arkadaşlan
Sokağı'nda
D) Bu romani,
muştum.
15-e, -de. -den
yüklemin anlam
mindan taman
dolaylı tümlec
Açıklamaya g
rin hangisind
A) Başka bir o
B) Insani hay
sanattır.
C) Günlük ha
ğınır.
D) Gelişmiş ü
görür.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleriuğunu çeken
imse
fler birleştiri-
çıkarmamak
4
iştiriverdi.
D) Okuyan insan, doğru ile yanlışı ayırt eder.
Nedense ölüp gitmiş insanları birtakım görüntüler içinde
yaşatırız belleğimizde... Anılar boşlukta uçan balonlar
değildir. Bir yeri ve havası, bir konumu vardır. Sait Faik'i
de ya bir sinema koltuğunda ya bir parkta ya Beyoğlu
Caddesi vitrinleri önünde ya Beyazıt'taki havuzun
başında ya Küllük'ün gölgeli bir masasında ya Meserret
Kahvesinin bir sedirinde anımsıyorum.
Yukarıdaki metinle ilgili aşağıdakilerden hangisi söy-
lenemez?
A) Cümle dışı unsur kullanılmıştır.
B) "Özne - Belirtisiz Nesne - Yüklem" şeklinde sıralan-
mış cümle vardır.
C) Yüklemi sonda olmayan cümle vardır.
D) Metinde kurulan cümlelerin tümünün öge dizilişi ay-
nıdır.
45
7
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriFemusz-Kap
20. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yalnızca özne ve yüklemden oluşmaktadır?
A) Ünlü tiyatrocu, son oyununda kendini tekrar etmekten kurtulamamış
B) Evden çıkarken yanınıza şemsiye almayı unutmayin.
C) Bu kitap, tek seferde okunup rafa kaldınlacak bir kitap değil.
D) Gençliğimde umut dolu ve sonsuz iyimser biriydim.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriSınavı - 4 A
bilir. Gelişen
nleyebilme-
verdiyseniz
liyorsunuz
-mez?
A
TÜRKÇE
16.
1. Kışı Antarktika'da geçiren bir insan, herhangi bir bitki ya da hayvan göremez
II. Yaşanabilir gezegen arayışlarında su bulmak, önemli bir olaydır.
yoviy
D)
C)
111. umbani
soğuk, uzun ve kapkaranlık kış aylarıyla uzaya benzer.
Numaralanmış cümlelerin öge sıralanışı, aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
A)
B)
1.Cümle
II.Cümle
III.Cümle
1.Cümle
II.Cümle
III.Cümle
I.Cümle
II.Cümle
III.Cümle
1.Cümle
II.Cümle
III.Cümle
Özne
Özne - Yüklem
Özne - Zarf tamlayıcısı - Yer tamlayıcısı - Yüklem
Nosyy
Naye
-
Belirtisiz Nesne - Yüklem
Özne - Yüklem
Zarf tamlayıcısı Özne - Belirtisiz Nesne - Yüklem
Özne Zarf tamlayıcısı - Yüklem
Yer tamlayıcışı - Özne - Yüklem
Yer tamlayıcısı Özne - Belirtisiz Nesne - Yüklem
Özne-Yer tamlayıcısı - Yüklem
8. Sınıf Deneme Sınavı - 4
Zarf tamlayıcısı - Yer tamlayıcısı - Özne - Yüklem
Özne - Yüklem
Özne - Yer tamlayıcısı - Yüklem
A
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriAra sözler herhangi bir ögenin açıklayıcısı olabilir. "Bu memleketi, Tunceli'yi, çok seviyorum."
cümlesinde Tunceli'yi ara sözü nesnenin açıklayıcısı durumundadır.
24. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ara söz yer tamlayıcısının açıklayıcısı durumundadır?
A) O gün, çarşamba, size gelmişti arkadaşımız.
B) Mustafa Bey, bu toprakların sahibi, baytardır.
C) O eşsiz koyların bulunduğu yere, Datça'ya, her sene giderim.
D) Bu kitabı, İnce Memed'i" daha evvel de okudum.
(Yılmaz AYDIN)
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri16. Yer tamlayıcısı; cümlede yönelme, bulunma, ay-
rılma bildiren, yüklemi yer anlamıyla tamamlayan
ögedir. Örneğin "Çocuklar bahçeye çıktılar." cümle-
cubesinde "bahçeye" sözcüğü yönelme anlamı bildirerek
yer tamlayıcısı olmuştur.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki sorulara verilen ce-
vaplardan hangisi yer tamlayıcısı görevindedir?
A) Yeni aldığım gömlek nerede?
Kıyafet dolabında.
-
B) Tatili nerede geçireceğiz?
Altınoluk'ta.
C) Seninle ne zaman görüşebiliriz?
- Toplantı bitişinde.
D) Ahmet hangi sınıfta?
- A sınıfında.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri. Hâl eki olan "-da / -de" kendinden önceki sözcüğe
bitişik yazılır ve ünsüz uyumuna uyar.
• Bağlaç olan "da / de" ayrı yazılır ve kendisinden
önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı olarak büyük
ünlü uyumuna uyar.
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerin hangisinde
"da /de"nin yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmış-
tır?
A) Ne kadar dil döksem de başkan adayı olması için
ikna edemedim onu.
B) Anadolu da birçok gelenek yüzyıllardır nesilden
nesile aktarılmıştır.
C) Ağustosun sonunda çadırlar toplandı, yaylacılar
şehrin yolunu tuttu.
D) Güneş, vücudun D vitamini ihtiyacını karşıladığı
gibi eklem ağrılarının azalmasına da yardımcı
olur.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri- 1. Ne olursa olsun bu işi başaracağım.
2. Arkadaşımın bir kız çocuğu olmuş.
3. Terliyken soğuk su içtiği için hasta oldu.
4. Annemin yemekleri hep güzel olur.
Murat, üzerinde yardımcı eylemle oluşturulmuş
birleşik fiil yazılı olan kitabı alacaktır.
Buna göre Murat hangi kitabı almalıdır?
A) 1.
B) 2.
C) 3.
D) 4.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriNesne
Cümlede öznenin yaptığı eylemden
etkilenen ögedir. Örneğin "Gülten
teyze bize kek pişirdi." cümlesinde
Gülten teyzenin pişirme eylemin-
den etkilenen "kek"tir ve cümlenin
nesnesidir.
Yer TamlayıcıSI
Cümlede yönelme, bulunma, ayrıl-
ma bildiren, yüklemi yer anlamıyla
tamamlayan ögedir. Örneğin "Bah-
çeye meyve fidanları diktik." cüm-
lesinde "bahçeye" sözcüğü yönel-
me anlamı bildirerek yer tamlayıcısı
olmuştur.
Zarf Tamlayıcısı
Yüklemin anlamını zaman, durum,
miktar, yer-yön, amaç, sebep gibi
yönlerden tamamlayan ögedir. Ör-
neğin "Gölün manzarası buradan
harika görünüyor." cümlesinde "ha-
rika" sözcüğü yüklemin anlamını
durum bakımından tamamlayarak
zarf tamlayıcısı olmuştur.
Aşağıdakilerin hangisinde yukarıda açıklaması verilen cümle ögelerinin tümü örneklendirilmektedir?
A) Geçen ay Kızılay'dan aldığım Japon balıklarından biri akvaryumun suyunu değiştirdikten sonra öldü.
B) Tabiatın o muhteşem pastoral güzelliğini her yerde göremiyoruz artık.
C)Yıllar önce küçük bir çocukken ayrıldığım bu kasabaya müzik öğretmeni olarak döndüm.
D) Birleşmiş Milletler, "Çevre Konferansı"nda 5 Haziran'ın "Dünya Çevre Günü” olmasını kararlaştırdı.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri5. O Ara sözler kendinden önceki ögenin açıklayıcısı olabileceği gibi cümlenin herhangi bir ögesini açıklamadan da kullanıla-
bilir.
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisinde ara söz, bir ögenin açıklayıcısı olarak kullanılmamıştır?
A) Geçen yaz Muğla'ya, doğup büyüdüğüm ve en güzel günlerimi yaşadığım şehre, gidememiştik.
B) Yıllarca kapandığı kütüphanesinde, huzur bulabildiğine inandığı tek yerde, ciltler dolusu kitap okumuştu.
C) Bağlamayı, çocukluğunda sadece merak edip de eline aldıktan sonra bir daha bırakamadığı sazı, tutkuyla seviyordu.
D) Murat'ı, en değerli dostumu, tanıdığım ilk günlerde onun çok sert bir insan olduğunu düşünmüştüm.