Cümlenin Ögeleri Soruları

(10) Ara sözler genellikle kendinden önceki ögenin açıklayıcısıdır. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde ara söz bir ögenin açıklayıcısı olarak kullanılmayıp ögenin içinde yer almıştır? A) Dünya kirlendikçe sağlığımızı, sahip olduğumuz en önemli şeyi, kaybediyoruz. B) Bazı konuları çarşamba günü, senin bize geleceğin gün, ayrıntılarıyla konuşalım. Mustafa'nın, takım arkadaşımızın, bazı öfkeli davranışları bizi rahatsız ediyordu. D) Bilim insanları Mars'ta, hayat olduğu düşünülen gezegende, çalışmalar yapacak.

b) 6. ETKİNLİK a) Aşağıdaki cümleleri ögelerine ayırınız. Bacalar ormanı alabildiğine uzuyor. Şapka gibi başında kalmış. Seyrederken dünyayı unutuyorsun. Tepeye gelenleri seyrederlermiş. renkli kutudaki cümlelerin fiilleri nesne alıyor. renkli kutudaki cümlelerin fiilleri nesne almıyor.

isi 4. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde edat yoktur? A) Bana göre tenis en güzel spor dalıdır. B) Yüzmeyi bilmediği için denize girmedi. C) Yalnız kalmak istemem çünkü korkuyorum. D) Dersim bitmişti ama öğleye kadar okulda bekledim. ETKİNLİK -3 Aşağıdaki cümle rilmiş sözcükleri - edat) boşlukla a. Bizim ev mayı yalı b. Akrabal ancak o

10. I. Rüzgar usul usul esiyordu yosunların karaya vurduğu deniz kenarında. II. Sanatçı, eserlerinde kalpten kalbe giden yolun haritasını ince detaylarıyla çizer. III. Yahya Kemal, şiirlerinde İstanbul sevgisini ta- rihsel bütünlük içinde ele alır. IV. Güneşi gören insanlar akın etti çocukların şen sesleriyle doldurduğu parklara. Numaralanmış cümlelerden hangilerinin öge di- zilişi aynıdır? A) I ve II C) II ve III B) I ve IV D) II ve IV

16. YER TAMLAYICISI Yönetme, bulunma, ayrılma bildirir. ÖZNE İşi yapandır. YÜKLEM İş veya durum İşten etkilenendir. NESNE ZARF TAMLAYICISI Sebep, durum, miktar bildirir. Hayatta başarılı olanlar, kendilerine gereken bilgileri öğrenmekten bir an geri kalmazlar. Cümlenin ögeleriyle ilgili sınıf tahtasında şu bilgileri yazmaktadır: Aylin Öğretmen, "Tahtada yazılı cümlede kullanıl- mayan bir öge var. Bu cümlede kullanılmayan ögeyi kendi cümlenizde kullanınız. Ayrıca tahtadaki cüm- lenin öznesinin yeri ile sizin cümlenizin öznesinin yeri farklı olsun." der. Buna göre hangisi Aylin Öğretmen'in öğrencile- rinden istediği cümle olabilir? A) Senin yaşamak istediğin hayatı, almaya cesaret edemediğin riskleri alanlar yaşarlar. B) Bilginin efendisi olmak için çalışmanın uşağı ol- mak şarttır. C) Camdan evde oturanlar başkalarına taş atma- malıdırlar. D) Gençken bilgi ağacını dikmezsek ihtiyarlığımızda gölgesinde barınacak ağacımız olmayacaktır.

19. Sen birazı tereddüt Birazı aşk ve gurur Çokça neşeyle beslenen bir zakkum çiçeğisin Bu cümlenin öğeleri ve öğe dizilişi aşağıdakiler- den hangisidir? A) Özne-Nesne-Zarf Tümleci-Yüklem B) Özne-Nesne-Yer Tamlayıcısı -Yüklem C) Özne-Zarf Tümleci- Yüklem D) Özne-Yüklem

12. (1) İnsanların çoğu, yaşlandıkça görme duyula- rının sağlığından bağımsız olarak okuma hızında düşüş deneyimler. (2) Okumadaki yavaşlamanın orta yaşlarda başladığına dair bulgular mevcut. (3) Henüz net bir açıklaması olmayan bu durumun olası nedenlerine dair öne çıkan bazı görüşler var. (4) Yaşlı insanların hatalardan kaçınmak için daha dikkatli ve yavaş okudukları görüşünü test eden bir deneyde genç ve yaşlı bireylerin okuma hızlarını ar- tırmaları sonucundaki kavrayış düzeyleri karşılaştı- rıldı. Numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) 1. cümlede özne vurgulanmıştır. B) 2. cümlede yüklem vurgulanmıştır. C) 3. cümlede özne, bir söz grubundan oluşmuştur. D) 4. cümle dolaylı tümleç, özne ve yüklemden oluş- muştur. BAH

11. (1) Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan virüs- lerden korunabilmek için yapılacaklar listesinde, günlük hayatımızda nelere dikkat etmemiz gerektiği detaylı olarak şu şekilde sıralanıyor: (II) Ellerinizi en geç iki saatte bir bol su ve sabunla en az 30 saniye iyice ovalayarak yıkayınız. (III) İş yerleri, alışveriş merkezleri gibi yerlerde mus- lukları ve kapıları açıp kapatırken temiz bir kâğıt pe- çete kullanınız. (IV) Ateş, boğaz ağrısı, öksürük, nefes darlığı, yor- gunluk gibi ortak belirtiler gösterirseniz acil yardım almak için en yakın sağlık birimine başvurunuz. Numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlenin öznesi sözde öznedir. B) II. cümlede yer tamlayıcısı yoktur. C) III. cümlede nesne vurgulanmıştır. D) IV. cümlenin öge dizilişi "özne/zarf tamlayıcısı/ yer tamlayıcısı/yüklem" şeklindedir.

8. Çocukluğumuzda sahip olduğumuz içgüdüler, ye- tişkin olduğumuzda kaybolur. Aşağıdakilerden hangisi öge dizilişi yönünden verilen cümleden farklıdır? A) Hasan Ali'nin yeteneği, antrenman yaparken fark edildi. B) Verimli okuma, okumaya odaklanınca gerçekle- nin'it şir. C) Yüzme havuzunun genel bakımı üç ayda bir ya- pilir. D) Ceviz ağacı zamanında aşılanınca çok ürün ve- rir.

17. "Bunları bana anlatıp yazdırırken babamın heye- canlandığını unutamam." cümlesinin öge dizilişi aşağıdaki seçeneklerin hangisinde sırasıyla ve- rilmiştir? A) Belirtili Nesne - Zarf Tamlayıcısı - Belirtili Nes- ne - Yüklem B) Zarf Tamlayıcısı - Belirtili Nesne - Yüklem C) Özne - Zarf Tamlayıcısı - Belirtili Nesne - Yük- lem D) Belirtili Nesne - Yer Tamlayıcısı - Yüklem

13. (1) İnsan beyni eş zamanlı bir şekilde sayısız bilgiyi işler. (II) Beyniniz algıladığı şekilleri, renkleri, kokula- rı, ısıları, ayağınızın altındaki basıncı, ağzınızın ne- mini aynı anda işler. (III) Beyniniz, duygusal yanıtları, anıları ve düşünceleri kaydeder. (IV) Nefes almanız, göz kapaklarınızı açıp kapamanız, yürümeniz, iç or- ganlarınızın çalışması bunların birkaçıdır. Bu metinde numaralanmış cümlelerin öge dizili- şiyle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede özne belirtisiz isim tamlamasından oluşmuştur. B) II. cümlede vurgu zarf tümleci üzerindedir. C) III. cümle özne ve yüklemden oluşmaktadır. D) IV. cümlede yüklem isim tamlamasından oluş- muştur.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklemin bil- dirdiği işten etkilenen varlık vurgulanmıştır? A) Düzenli spor yapmak sana çok iyi gelecek. B) Bugüne kadar ona olan hislerimde hiç yanılma- dım. C) Yarınki doğum gününe babam kardeşimi götü- recek. D) Son aylarda onun tüm işlerine ben yardım ettim.

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin öge sıralanışı diğerlerinden farklıdır? A) Kendini korumanın uygun bir yolu yoktu. B) Küçük çocuğun içindeki kitap okuma sevgisi ar- tıyordu. C) Renkli vazo, mağazadaki en güzel ve en göste- rişli objeydi. D) Yeni heyecanlarla doğan güneş, yine içimizi ısı- tıyordu.

2. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde vurgulanan öge temel ögelerden biridir? A) Bazen hayatımı büyük bir hikaye olarak düşünü- yorum. B) Mıknatıs gibi çekerdim toplumun dışında yaşa- mayı seçmiş Robinson Crusoe'ları. C) Rengini bilmediğim bir umudum oldu hep. D) Görünüşte hiçbir anlam ifade etmeyen eylemle- rimiz birike birike yerinden kımıldamayan davra- nışlara dönüşür.

4. (1) Köpekler insanların yüz ifadelerini anlamada oldukça başarılıdır. (II)Ancak burun çıkıntısı uzun olan köpek cinsleri insanların yüz ifadelerini gör- mekte zorlanabilir. (III)Farklı burun yapılarına sa- hip yaklaşık 600 köpekle yapılan bir araştırmada, orta ve uzun burun çıkıntılı köpeklerin %71'inin sık- lıkla başlarını yana yatırdıkları bildirildi. (IV) Daha kısa burun çıkıntılı ya da daha düz bir yüze sahip köpeklerin de %52'sinin benzer durumlarda başla- rını yatırması, bu hareketin tetiklenmesinde farklı etkenlerin de söz konusu olabileceğini işaret ediyor. Numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede vurgu yüklemin kendisidir. B) II. cümlede yer tamlayıcısına yer verilmiştir. C) III. cümlenin yüklemi bir söz öbeğidir. D) IV. cümlenin öge sıralanışı "özne- nesne-yük- lem" dir.

6. Cümlenin ögeleri bulunurken dikkat edilmesi gere- ken noktalardan birisi de söz öbekleridir. Söz öbeği birden fazla sözcükten oluşur ve tek bir anlamı ifa- de eden sözcüklerdir. Deyimler, tamlamalar, ikile- meler, eylemsilerin oluşturduğu yapılar, söz öbeği- dir. Bu sözcük toplulukları cümlede tek bir öge olur ve kesinlikle parçalanmaz. Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangi- sinde yüklem bir söz öbeğinden oluşmamıştır? A) Kar, hava 0 derecenin altına indiğinde bulutlar- dan buz kristalleri biçiminde düşen yağış biçimi- dir. B) Bu, çok haksız bir suçlamadır. C) Çiçekler, gökyüzü ile yeryüzü arasındaki bağdır. D) Yeryüzündeki çocuklar sevgiyle büyüdüğü za- man mutluluk oluşur.