Cümlenin Ögeleri Soruları

2. CAT WAS Bu görselden hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Sanatın güzelliğinin bazı insanlar tarafından yeterince algılanamadığına B) Sporun hayatımızda çok önemli bir yeri oldu- ğuna C) Programa seçilen jüri üyelerinin tüm alanlarda yetkin kişiler olduğuna D) Günümüzde yapılan programlarda sanatın her şeyden üstün tutulduğuna

5. İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı 1 Önce hafiften bir rüzgâr esiyor; 2 3 Uzaklarda, çok uzaklarda, Sucuların hiç durmayan çıngırakları 4 Bu dizelerde numaralanmış sözcüklerden han- gisi fiilimsidir? A) 1 B) 2 uzde C) 3 D) 4

5. Özne, yüklemin bildirdiği işi veya durumu gerçekleştiren öge- dir. Nesne ise öznenin yaptığı işten etkilenen ögedir. Örneğin "İki arkadaş kendilerine ikram edilen simitleri yedi." cümle- sinde "iki arkadaş" özne, "kendilerine ikram edilen simitle- ri" ise nesnedir. Buna göre, (1) Latif Bey, Boğaz'daki eski ama görkemli bir köşkte otu- ruyor. (II) Köşkün işlerini Adil Efendi ile eşi birlikte yapıyor- lar. (III) Latif Bey'in bayramdan bayrama ziyarete gelen bir de oğlu var. (IV) Paraya düşkün olan oğlu, her şeyin en iyi- sini ister. metnindeki numaralanmış cümlelerden hangisi özne, nesne ve yüklemden oluşmuştur? A) I. B) II. C) III. D) IV. 7. Cur ma kö dis Sit B le

Cümlenin Ogeleri ayanlar, dir? vanlar TEST Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili söz grubu cümlenin farklı bir ögesidir? A) Bu coşkuyu herkes bir gün yaşamalıdır. B) Güneş ışığı odaya vuruyordu. Herkes ödevini zamanında yapsın. D) Bu rüzgâr bile kuşları durduramaz.

6. 7. Cümlenin temel ögesi olan yüklemin içinde bulunduğu bölüme "temel cümle" denir. Temel cümleyi tamam- layan, içinde fiilimsi olması gereken bölüme "yan cümle" denir. "Karpuz yemeyi çok severim." cümlesinde "severim" sözcüğü yüklem yani temel cümledir. "Karpuz yemeyi" söz öbeği de belirtili nesne görevinde kullanılan bir yan cümledir. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümle diğerlerinden farklı bir görevde kullanılmıştır? Annemin sözlerini büyüyünce daha iyi anladım. B) Ook para harcayarak zengin olamazsın. C) Kitap okuyunca kendimi iyi hissediyorum. D) Sanat ile beslenen ruhu hiçbir hastalık kolay kolay yıkamaz. Edebi bir yapıtta niteliğin ölçütü işlenen konudur.

5. • Cümledeki işi, hareketi, yargıyı bildiren çekimli un- sura yüklem denir. • Yüklemin bildirdiği iş, oluş ya da durumu yapan veya cümledeki olanı karşılayan ögeye özne denir. Buna göre, Gülüşün, en tatlı sabahlarımín güneş ışığıdır. Leyla, bu zamana kadar gördüğüm en kibar hanı- mefendi bir öğrenciydi. W. İstanbul, herkesin hayallerini süsleyen dünyanın en gözde şehridir.. IV Yağız, her akşam olduğu gibi bu akşam da arka- daşlarıyla beraber sahilde yürüdü. cümlelerinin hangisi özne ve yüklemden oluşma- maktadır? ve yukle A) I G) 111 B) II u DY IV 2

14. Aşağıda bazı öğrencilerin öğretmenlerine yönelt tiği sorular bulunmaktadır. Beyza: Öğretmenim, bu hafta ödev verecek misiniz? Ersin: Öğretmenim, kitaplarımızı çıkaralım mı? Doğa: Öğretmenim, sınavda hangi konular çıkacak? Adar: Öğretmenim, çantalarımızı hazırlayalım mı Buna göre öğrencilerin hangisinin sorusu farklı bir ögeyi buldurmaya yöneliktir? A) Ersin C) Adar B) Beyza D) Doğa

eler- a uy- n iz yok - cilen ok 2) Limen 3) Seftali 4) Ilma A 7 armut kinez kayısı 18. Ara söz, cümle arasına giren ve cümlenin her- hangi bir öğesi olmayan söz ya da söz grupla- Tidir. Cümlede herhangi bir öğenin açıklayıcısı (durumunda olabileceği gibi, cümleyi söyleye- hin araya girerek düşüncesini bildirmesi biçi- minde de olabilir. Buna göre, 1.Zafer, portakalı -vitamin deposunu- çok severdi." cümlesinde ara söz belirtisiz nes- neyi açıklama görevindedir. II. "O_mahalle -çocukluğumun geçtiği yer- çok büyük bir yerdi." cümlesinde ara söz yer tamlayıcısını açıklama görevindedir. III. "Dayım -o da mühendisti- beni yanına alacaktı." ara söz herhangi bir ögeyi açık- Jamamaktadır. yargılarından hangilerinde ara sözün göre- vi doğru verilmiştir? A) Yalnız I C)Yalnız III B) I ve II D) Love III

2 ( 2. Aşağıda numaralanmış cümleleri yazan bir öğrenci öge- lerine doğru ayırdığı her cümle için "2 puan" alırken yan- lış ayırdığı her cümle içinse "1 puan" silinmektedir. 1. Ünlü müzisyen 1990'da doğduğu köye dönmüştü. Özne Yer t. Zarf t. Yüklem II. Şeyma, elindeki beyaz kâğıttan bir gemi yaptı. Özne Yer t. Nesne Yüklem III. Kardan adam güneşi görünce erimeye başladı. Özne Nesne Zarf t. Yer t. Yüklem IV. Gün boyu koşan köpekler arada bir dinleniyor. Özne Zarf t. Yüklem V. Ön sırada oturan bir öğrenci tahtayı sildi. Özne Nesne Yüklem Buna göre bu öğrenci toplam kaç puan toplamıştır? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6

1. CÜMLENİN ÖGELERİ Cümlede Vurgu Aşağıda ara sözün kullanım özellikleri ve bu özelliklerle ilgili örnek cümleler verilmiştir. Ara söz iki virgül veya iki kısa çizgi arasında gösterilir II. Ara söz öznenin açıklayıcısı olarak kullanılabilir. kimi Ara söz nesnenin açıklayıcısı olarak kullanılabilir. Annesinicanından cok sevdiğini özlemişti. (Ayşe Hanim karşı Komşumuz mahalleden taşınma- ya karar vermiş. Ara söz dolaylı tümlecin açıklayıcısı olarak kullanılabilir Mozaik Size, kim ne derse desin, guvenim tam. Buna göre kaç numaralı örnek verilen açıklamaya uygun değildir? B) IN C) III. D) IV. TEST 3 IV. Ara soz zarf tymtecinin ankieyon olarak kullandablic Yarın, cumartesi gunu Istanbul'a gideceğiz. Yayınları otk 4. 1. Bazı insanlar dertlerini görmezden gelir. B.N

6 15. Dar kapısından başka aydınlık girecek hiçbir yeri olmayan dükkânında gece gündüz kıvılcımlar saçarak çalışan Koca Ali, tıpkı kafese konmuş terbiyeli bir aslanı andırıyordu. Uzun boylu, iri pençeli, kalın pazılı, geniş omuzlu bir pehlivandı. 1 11 On yıldır bu karanlık in içinde ham demirden dövdüğü kılıç ve namluları tüm Anadolu'da, tüm Rumeli'de sınır boy- larında büyük bir ün kazanmıştı. Hatta İstanbul'da bile yeniçeriler, satın alacakları kamaların, saldırmaların, yatağanların üstünde "Ali Usta'nın işi" damgasını arıyorlardı. O, çeliğe çifte su vermesini biliyordu. Uzun kılıçlar değil, yaptığı kısacık bıçaklar bile iki kat olur, kırılmazdı. "Çifte su vermek" sanatının yalnız ona özgü bir sırrı vardı. Yanına çırak almaz, kimseyle çok konuşmaz, IV dükkânından dışarı çıkmaz, durmadan uğraşırdı. Kılıçtan, demirden, çelikten, ateşten başka söz bilmez; pazarlığa girişmez, müşterileri ne verirse alırdı. Yalnız savaş zamanları ocağını söndürür, dükkânının kapısını kilitler, kaybo- lur, savaştan sonra ortaya çıkardı. Bu metindeki numaralanmış söz gruplarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? AYT. söz grubu, sifat tamlaması olduğu için bölünmez; cümlenin öznesidir. B) II. söz grubu, pehlivanın özellikleri verildiği için sifat tamlamasıdır ve yüklemdir C) Hl. söz grubu, belirtili isim tamlamasıdır ve cümlede yer tamlayıcısı olarak kullanılmıştır D) IV. söz grubu, isim tamlamasıdır ve belirtisiz nesnedir. 8. SINIF OCAK TATİL FASİKÜLLERİ

IV. Masal Şatosu'nda "Düşündüren Masallar Şenliği" 2018'den beri yapılmaktadır. çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir? A) Ivett. B) ve TV. 12. C) I ve III. Cümlenin yardımcı ögelerinden olan zarf tamlayıcısı; yüklemin anlamını zaman, durum, yön, miktar, tarz, vasi- ta, şart, sebep, birliktelik vb. yönlerden belirten sözcük ya da sözcük gruplarıdır. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf tamlayıcısı bulunmamaktadır? Gerçek sanat eserleri, varlıklarını çağlar boyunca sürdürür. 2.† LBY Kahveden içeri giren adam, bir masaya oturuverdi sessizce. M Insanların sevinçleri, zamanla büyük mutluluklara dönüşebilik. DIT D) İki arkadaş, sahildeki palmiyelerin altında yapmıştı son kahvaltılarını. 8. Sınıf BDS-3 B) lil ve IV. 5 Diğer sayfaya geçiniz

86. Belirtisiz nesne, cümlede hâl eki almayan, yalın hâlde bulunan nesnedir. Cümleye sorulan "ne?" sorusunun cevabını verir. Belirtili nesne ise ismin belirtme hâli (-1, -i, -u, -ü) ekini alan ve cümleye sorulan "Neyi, Kimi?" sorularının cevabını veren nesnedir. Örneğin "Babam kitap almış." cüm- lesinde kitap sözcüğü Ne?" sorusunun cevabı olup belirtisiz nesne olarak kullanılmıştır. "Babam kitabımı almış." cümlesinde ise belirtme hâli ekini alarak "Neyi?" sorusuna cevap olmuş ve belirtili nesne olarak kullanılmıştır. Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin han- gisinde farklı türde bir nesne kullanılmıştır? Üzerinden ne kadar zaman geçerse geçsin söylediklerini asla unutmayacağım. B) Burada yaptıklarını başka bir yerde yapmasına kimse "olur" demez. Günlüklerimi izin almadan karıştırmışlar. D) Spora başlamadan mutlaka ayakkabılarını te- mizler.

87. Cümlede yüklemin bildirdiği işi, oluşu, hareketi yapan veya yüklemin bildirdiği durumu üzerine alan ögeye "özne" denir. Öznenin yaptığı ey- lemden etkilenen varlığa ise "nesne" adı verilir. Örneğin "Babam kalemimi açtı." cümlesinde "babam" açma işini yaptığı için öznedir. Kalem ise babamın yaptığı açma eyleminden etkilendiği için nesne görevindedir. Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin han- gisinde farklı bir ögenin altı çizilmiştir? A) Dedesi ve kardeşi hiç ara vermeden bahçeyi Suluyorlardı. B) Abisi, ailesini yanında kalmaya ikna etmiş. C) Oğlu yarın askerliğini bitirip dönüyormuş. D) Mahallemizdeki başıboş köpeklerin sayısı her geçen gün hızla artıyor.

Kendi yürüme şeklini beğenmeyen kuzgunun biri, can sıkıntısıyla o yana bu yana bakınırken seke seke yürüyen, güzel mi güzel bir keklik görmüş. Kekliğin zarafetine, şiirsel güzelliğine ve alımlı yürüyüşüne hayran kalmış, izlemeye başlamış onu. Tek gayesi onun gibi olmak, onun gibi yürüyebilmekmiş... Her şeyin farkında olan keklik ise bundan rahatsız ol- maya başlamış. Kuzguna "Ey siyah tüylü, ne isti- yorsun benden?" diye sormuş hiddet kokan bir sesle. Kuzgun, sesini incelterek "Tatlı yürüyüşünüze hayranım, ben de sizin gibi yürümek istiyorum sul- tanım!" demiş. Keklik "Sende o yetenek yok, boşu- na uğraşma, vazgeç! Kişi ne ise odur, sana verilenle yetinmelisin." demiş ama kuzgun bu, vazgeçer mi? İnatla peşinden koşmaya devam etmiş, kekliğin yürüdüğü şekilde yürümeye çalışmış fakat nafile, onun gibi yürümeyi bir türlü becerememiş. İşin tuhaf yanı, kuzgun zaman içerisinde kendi yürüyüşünü şaşırmış. ^ 5 ve 6. soruları yukarıdaki metne göre cevaplayınız! 5. Bu metinde vurgulanmak istenen düşünce, aşağıdaki atasözlerinin hangisinde vardır? A) Karga, bülbülü taklit edeyim derken ötmeyi unutmuş. B) Karga, adını değiştirse bile sesinden tanınır. C) Karga, mandanın bitini babasının hayrına te- mizlemez. D) Karga, yavrusuna bakmış "Benim ak pak ev- ladım!" demiş. DMK De K r Soru Dünyası

3. A 13. GUN Metin Öğretmen, aşağıda verilen görsellerde yapılanlan öğrencilerinden bir cümleyle tanımlamalarini istemiştir. • Pazardan alınan elmalar, güzelce yıkandıktan sonra masaya konulmuştu. Ev Dnev İhtiyaç sahipleri için birbirinden güzel rengârenk kazaklar örülüyordu. Buna göre hangi görselde verilen cümlede, yüklemde belirtilen eylem öznenin kendisi tarafından yapılmıştır? Öğretmenin verdiği ödevler, uzun uğraşlar so- nucu tamamlandı. B) • Bugün yapılacak balo için gün boyunca süs- lendi. Ev Ode