Cümlenin Ögeleri Soruları

11. Açıklama Yüklem; cümlede iş, oluş, hareket ve durumları kar- şılayan, yargı bildiren sözcük ya da şözcük grupları- dır. Yüklem ya çekimli bir fül ya da ek fiil almış isim soylu sözcüklerden oluşur. Özne, yüklemde bildirilen işi yapan ya da yüklemde bildirilen durumu üzerine alan/ögedir. gözyaşı Bu bilgiye göre, Sonra mukaddes bir şeymiş gibi gördüğü ipek ciltli fo- toğraf albümünü özenle çıkardı. (II) Hayatındaki birkaç değerli eşyadan biri olan bu albüm, onun yaşam sinema- sıydı. (III) Seyahatlerinde tanıştığrherkesin ve tüm arka- daşlarının resmi vardı albümde. (IV) Resimler, eskilerde kalmış hüzün verici anılarını canlandırıyordu. metnindeki numaralanmış cümlelerden hangisi yal- nızca özne ve yüklemden oluşmuştur? 4₁. B) II. Deneme Sınavı - 4 kişilik YAYINCILIK D) IV. ama rasında Mustafa Kemal'in haklılığı zor olmaktaydı. Nitekim Balkan S olan askerlerin bir arada hareket er fırsatta söylüyordu. Siya siyasetle uğraşmal siyaset birt Yukarıda verilen bilgil Kemal Atatürk'ü na çıktığ 6

8. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin ögeleri "özne - yüklem" şeklinde sıralanmıştır? A) Erkeklerin askerlik anıları, kadınların düğün hatıraları anlatılmaktan bıkılmayan konulardır. B) Şiir yazmaya öğrencilik yıllarında başlayan Mehmet Akif, anlaşılır bir dille halkın dertlerini dile getirmiştir. C) Öyküler, romanlar gibi tiyatro da insan yaşamından, insanların çevresiyle olan ilişkilerinden kesitler sunar bize. D) Halikarnas Balıkçısı; insanı, çevresinin ayrılmaz bir parçası gibi görüyordu.

Özenle hazırladığım çiçek bahçesinin heder oldu- ğunu görmek, kâbus görmekten farksızdı. Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerden han- gisinde doğru verilmiştir? A) Belirtisiz Nesne, Zarf Tümleci, Dolaylı Tümleç, Yüklem B) Özne, Dolaylı Tümleç, Yüklem C) Özne, Zarf Tümleci, Dolaylı Tümleç, Yüklem D) Özne, Yüklem

sur? A) C) Comle Vurgusu Bilgt: Yüklemi fill soylu sözcük olan cümlelerde vurgu, yükleme en yakın olan soacak ya da sözcük öbeği üzerindedir Yüklemi isim soylu sözcük olan cümlelerde vurgu, yüklemdedir. Soru sözcükleri ile kurulan soru cümlelerinde vurgu, cümlede soru anlamin sağlayan sözcüktedir > Soru eki "mi, mi" ile oluşturulan soru cümlelerinde ise vurgu soru ekinin bağlı olduğu, soru ekinden önce gelen sözcük te/ogededir. Örnek: Dağ başlarında, karda açan beyaz bir kardelendi. *Zor anlarımda beni her zaman dostlarım arardi. • Aldığı ev neredeymiş? A Bu yazılanı mı dergide yeniden yayınlayacak? Yukarıdaki bilgiden yola çıkarak örnek cümlelerdeki vurgulu ögeleri bulup bulmacaya yerleştiriniz. Numaralanmış kutularda yer alan harfler "ANAHTAR SÖZCÜK" bölümüne yerleştirildiğinde aşağıdakilerden hangisi olu- N N E S N N E E B) N D) Z E 2 E Y N E 2 A 3 4

en büyük gölüdür. Hatta bu kadar Ha: 14. Aşağıda bazı öğrencilerin öğretmenlerine yönelt- tiği sorular bulunmaktadır. Beyza: Öğretmenim, bu hafta odev verecek misiniz? Ersin: Öğretmenim, kitaplarımızı çıkaralım mı? Doğa: Öğretmenim, sınavda hangi konular çıkacak? Adar: Öğretmenim, çantalarımızı hazırlayalım mı? Buna göre öğrencilerin hangisinin sorusu farklı bir ögeyi buldurmaya yöneliktir? A) Ersin B) Beyza C) Adar D) Doğa ÖZDEBİR YAYINLARI 15

Arda Arda'nın bu açıklamasına göre aşağıdaki öğrencilerden hangisi kurduğu cümledeki yer tamlayıcı- sını yanlış belirlemiştir? A) Yer tamlayıcıları ismin yönelme, kalma, çıkma durumunda bulunur. Yönelme durumun- da bulunan yer tamlayıcıları, öznenin yaptığı işin nereye yönelip yaklaştığını; kalma durumundakiler nerede olduğunu ya da kaldığını; çıkma durumundakiler de nereden başlayıp uzaklaştığını gösterir. C) Babamla ben biraz sonra alışveriş merkezine gideceğiz. Siparişleri, tek başına yukarıya taşıyordu. D) Aykut ve kardeşi, Bilecik Cumhuriyet Lisesine gidiyor. Bu çikolatalı gofretlerin hepsini Meriç'e vereceğim.

Ahmet: 14. Aşağıda bir grup öğrencinin proje görevleri için üzerinde çalıştıkları atasözleri verilmiştir. Rüzgâr eken fırtına biçer. İnsanı gam, duvarı nem yıkar. Özüm: ve II. Efe: D) II ve IV. Ebelin eşeğini türkü çağırarak arar. Ağaca çıkan keçinin dala bakan oğlağ olur Bu atasözleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Ahmet'in atasözü, “özne, nesne ve yüklem'den oluşmaktadır. B) Özüm'ün atasözünde özne ve nesneler bir yükleme bağlanmıştır. e Efe'nin atasözü, "özne, nesne, zarf tamlayıcısı ve yüklem"den oluşmaktadır. D) Yusuf'un atasözünde "özne, nesne ve yüklem" şeklinde öge dizilişi yer almaktadır. 5 Yusuf: GUNAY YAYINLARI

ar- 0- n 4. (1) Eski Yunan ilmi ve felsefesi ulaşabileceği en yüksek noktaya Aristo ile ulaşmıştır. (II) Aristo keskin zekâsı, tecrübeci ve eleştirici karakte- riyle çağının bilinen bütün ilimlerini bir düze- ne soktu. (III) Başta mantık olmak üzere bir- çok ilmin kurucusu sayılan Aristo, felsefenin bütün disiplinleriyle ilgilendi ve geriye yüze yakın eser bıraktı. (IV) Eserleri Eflâtun'unki- ler gibi diyalog şeklinde olmayıp sistematik ve didaktiktir. Bu metindeki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A numaralı cümlede karşılaştırma yapılmış- tır. B) numaralı cümlede benzetme yapılmıştır. III numaralı cümlede abartma yapılmıştır. DIV numaralı cümlede örnekleme yapılmıştır.

4. Özne; yüklemin bildirmiş olduğu iş, oluş, hareket veya yargıdan sorumlu olan, cümlede yargının oluşmasını sağlayan kişi ya da varlıktır. Hareket bildiren cümlelerde işi yapan varlık özne iken isim cümlelerinde yargıya konu olan varlık öznedir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili söz grubu cümlenin öznesi değildir? A) Rus edebiyatının hiçbir kahramanı, Raskolnikov kadar Rus insanını temsil edemez. B) İnsanların gizli kalmış ayırıcı özelliklerini bulup gös- termeyi başarmak, sanatçının özelliğidir.+ C) Öteki kitaplarında çokça gördüğümüz imgesel anla- tim bu kitabında yok.+ D) Günlerimizin, gecelerimizin süsü olan geleneklerimiz kayıplara karıştı

Jyük- erden VICISI ayıcısı 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru, yer tamlayıcısını buldurmaya yöneliktir? 187 A) Pazar çantasını mı kaybetmiş? B) Bize gelmek istiyorlar mıymış? Üç yıl yurt dışında mı kalmış? D) Kendine bir silgi aldın mı?

erdi den han- tümleç - f tümleci tümleç - ümleci - karekök 5. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde soru, zarf tümlecini buldurmaya yöneliktir? A) Saatini nereden buldun? B) Bu televizyonu kim aldı? Dün gece ne kadar çalıştın? D) Bulaşıkları sen mi yıkayacaksın?

gisi düşüncenin ak A) I B) II) C) III D) IV 14. Özne; yüklemin bildirdiği işi yapan, yüklemin bildirdiği durumu üzerine alan ögedir. Nesne ise cümlede öznenin yaptığı "eylemden” etkilenen ögedir. "Han, kendisine hediye edilen saati çok beğenmiş." cümlesinde beğenme işini yapan Han'dır ve cümlenin öznesidir. Han'ın beğenme eyleminden etkilenense "kendisine hediye edilen saat'tir ve cümlenin nesnesidir. Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde "nesne" yanlış gösterilmiştir? A) Postmodern akımda edebiyat kendi içine gö- müldüğü için sorunlarını dişladı. B Son birkaç kuşaktır, oyun sözcüğünün ilk akla gelen anlamı değişiyor. Büyük yazarlar her zaman insanı ve haya- tin gerçeklerini anlatmışlardır. D) Troya Savaşı'nı anlatan Homeros, edebiyat panteonundan sizi acıklı gözlerle süzer. Diğer Sayfaya Geçiniz.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde öge sayısı diğer cümleler- den fazladır? ozre A) Yorgun bir coğrafyanın zahmete yazgılı kadınları beyleri- ne babamın anneme olan aşkını anlatırlardı. T B) Babam bir başka ülkeye uzanan kara yolunun sağına ve soluna yayılan kır çiçekleri arasında son nefesini verdi. C) Ailemiz uzun yıllar hayattan kopmadan siyahın gölge- sinde yaşadı. 21 2 hâlâ bir bahar sabahında yitirdiği eşiyle yaşamaya de- vam ediyor. D) SILDHOV 11

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde öge sayısı diğer cümleler- den fazladır? ozre A) Yorgun bir coğrafyanın zahmete yazgılı kadınları beyleri- ne babamın anneme olan aşkını anlatırlardı. T B) Babam bir başka ülkeye uzanan kara yolunun sağına ve soluna yayılan kır çiçekleri arasında son nefesini verdi. C) Ailemiz uzun yıllar hayattan kopmadan siyahın gölge- sinde yaşadı. 21 2 hâlâ bir bahar sabahında yitirdiği eşiyle yaşamaya de- vam ediyor. D) SILDHOV 11

15. 14 12 10 8 6 4 2 0 2000 Roman A YAYINEVİ 2001 Hikâye 2002 2003 LIMIT YAYINLARI Şiir 2004 14 12 10 8 6 4 2 0 7 6 5 2000 11 9 2 B YAYINEVİ 2001 Roman 6 5 2 2002 12 8 2003 Hikâye TO 8 5 2004 Şiir 23 Bu grafiklerde iki farklı yayınevinin 5 yıl boyunca yayımladığı kitapların türlerine göre sayıları yer almakta- dır. Bu verilere göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Hikaye türündeki kitaplar, bazı yıllarda roman türündeki kitaplardan daha fazla sayıda yayımlanmıştır. İki yayınevinde de yayımlanan kitap türlerinin yıldan yıla artan ya da azalan bir seyir izlemediği gözlem- lenmiştir. (değişmiş) 2004 yılında B Yayınevi'nin yayımladığı toplam kitap sayısı, A Yayınevi'nin yayımladığı toplam kitap sayısından daha fazladır. 23 Her yılın verileri tek tek değerlendirildiğinde iki yayınevinin de her yıl şiir türündeki kitapları en az sayıda yayımladıkları görülmektedir. (2000 yılında hikaye daha az ) Ünlüler Karması - 1 6

5. eyeceği bir şeyi söylemek için geldim. D) Hiçbirimiz beklemediği bu büyük hatayı yapınca gözden düştü. Özne; yüklemin bildirdiği işi yapan, yüklemin bildirdiği durumu üzerine alan ögedir. Nesne ise cümlede öznenin yaptığı "eylemden" etkilenen ögedir. Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde "nesne" yanlış gösterilmiştir? A) Etrafa savrulmuş kağıtların oluşturduğu çirkin manzaradan kurtulmayı başarmalıyız. B) O da bizim gibi en kısa sürede ödevlerini bitirmek istiyordu. → C) Apartmanın girişinde meydana gelen buzlanmayı akşama doğru giderdi. D) Günümüzde hala 300 milyondan fazla kişi ormanlarda yaşamayı tercih ediyor. L toimi Dy lego lemst cinsime Hoy hinsiunga na eleposegla sibet S Yer tamlayıcısı yükleme sorulan "kime, kimde, kimden, nerede, nereye, nereden, neyde, neye, neyden" gibi so- ruların cevabıdır. Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde "yer tamlayıcısı" yanlış gösterilmiştir? A) Sürtünme kuvveti cisimlerin yüzeylerindeki pürüzlerin birbirine temas ettiği yerlerde ortaya çıkar. Iki yüz fitte gagasını dik bir şekilde aşağı eğip elli milin üstüne çıktığı her anda kanatlarını sabit tutarak dalma