Cümlenin Ögeleri Soruları
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri1.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ara söz, bir ögenin açıklayıcısı olarak kullanılmamıştır?
Düzenli çalışsan, emin ol, sen de başarılı olursun.
Bu kadıncağız, yan komşumuz, yıllarca evinde hasta yattı.
C) Annemi ve babamı, her şeyimi borçlu olduğum insanları, çok özledim.
D) Şu ramazan davulcularına, ekmeğini kazanmaya çalışanlara, imrenerek bakmışımdın
GÜNAY
YAYINLARI
183
ZGOM »
200
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri14. "Almanya'daki Dresden Teknoloji Üniversitesi Tıp Fakültesi ve bazı şirketlerin ortaklığında yürütülen bir projeyle uzay
benzeri bir ortamda insan kani plazması kullanılarak yapay deri üretildi." cümlesi için aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
A) Nesne, vurgulanmiştir.
B) Dört ögeli bir cümledir.
C) Öznesi bir söz öbeğinden oluşmuştur.
D) Yüklemi bir söz öbeğinden oluşmuştur.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriVideo Çözümler
Gizli özne cümlede bulunmadığından cümlenin öge sayısı belirlenirken gizli özne sayılmamalıdır. "Bugün çok yo-
ruldum." cümlesinde "ben" gizli özne, "bugün" zarf tamlayıcısı, "çok" zarf tamlayıcısı, "yoruldum" yüklemdir. Gizli
özne öge sayısında sayılamayacağından bu cümle üç ögelidir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisindeki öge sayısı diğerlerinden fazladır?
A Köye güzel ve kullanışlı bir ev yaptırdık.
B) Öyküler ve romanlar iç yaşayıştan doğmuştur.
C) Öğrencilerimiz başarılı olmak için çok çalışmak gerektiğini çok iyi biliyordu.
Ene
D), Beny sana uzaktan bakmaya doyamam.
B
Yes.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri8. BÖLÜM
3e-de, -den" ekleri çoğunlukla yer tamlayıcısını verir. Ancak bu hâl ekleri zaman, sebep ve amaç bildirdiginde ye
tamlayıcısı değil zarf tamlayıcısı olur. Bu eklerin cümleye hangi anlamı verdiğine dikkat etmek gerekir.
Hocaya
Örnek:
Seni gördüğümde günüm güzelleşiyor.
Yüklem: güzelleşiyor
Soru: Güzelleşen ne?
Cevap: günüm (Özne)
Soru: Günüm ne zaman güzelleşiyor?
Cevap: seni gördüğümde (Zarf Tamlayıcısı)
0208mm
A) Okur gönlüm, okur aşkı ezberden
4 Yüklen
C) Diz çöküp önünde, kaldırdım yerden
gane
4. 1. Elif Şafak bu ay yeni bir kitap yazdı.
Gece yarısı onu telefonla aradım
t
Syuklama
Buna göre "Sabahtan uğradım ben bir fidana" dizesindeki altı çizili sözcüğün öge türü yönünden özdeşi
gizli ane
aşağıdaki dizelerin hangisinde yoktur?
Örnek:
Seni gördüğüm yerde eşyalarımı unutmuşum.
Iklem
Yüklem: unutmuşum
Soru: Unutan kim?
Cevap: ben (Gizli Özne)
Soru: Ben eşyalarımı nerede unutmuşum?
Cevap: seni gördüğüm yerde (Yer Tamlayıcısı)
B) Okuyup öğrenmiş, bilir mi nereden
D) Sevdiğim, bu gönlüm çini kâsedir
Glen no
yüklam
3
1. Öğretmen "ögeler" konulu bir etk
Cümleler ögelerine ayrılarak
Cümle dışı unsurlar varsa
.
.
KAVRAMA TESTİ
Cümle dışı unsurların yaz
Örneğin "Hayatımın en heyec
.
Hayatımın en
heyecanlı günü
Buna göre aşağıdaki tab
A)
B)
Biz küçükler
Bugün
Sabahin seheri
ötüşen kuşlar
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriERI
ara
Fok
tili
.
ETKİNLİK ZAMANI
Aşağıdaki altı çizili ifadelerin cümlenin hangi ögesi olduğunu "✔" işaretiyle belirtiniz
istanbul birçok tarihi döneme şahitlik etmiştir.
2 Kitap fuarları okuyucular için çok önemli bir etkinliktir.
3 Kışın sobada pişirilen patatesin tadına doyamadım.
Yağışlar beklenenden çok gelince mazgallar tıkandı.
5 Baslamak, bir iş için en büyük andır.
6 Çocukları mutlu görmek en büyük mutluluktur.
7
Yağmurdan sonra oluşan gökkuşağı herkesi büyüledi.
8 Cesaretimiz ve inancımız bu işi başarmamızı sağladı.
9 İşçiler mola verip biraz yemek yediler.
10 Sınıfın panolarına benim yaptığım resmi astı öğretmen.
11 Çocuk yapılan uyarılara kulak asmadı.
12 Hava sıcaklığı normalin üzerindeydi.
1
CÜMLENİN ÖGELERİ 13
Yüklem Özne Nesne
Dolaylı
Zarf
Tümleç Tümleci
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriBahçeşehir
Koleji
TÜRKÇE
HAFTA SONU ÖDEVİ - 12
Sevgili Öğrencilerimiz,
Bahçeşehir Yayınları Soru Bankası'ndan Test-41 (Cümlede Anlam Özellikleri-2), Test-94 (Basit Zamanlı
Eylemler) ve Test-95'i (Birleşik Zamanlı Eylemler) çözmeyi unutmayınız.
İNCELİKLİ ŞEYLER
Günlük yaşamda tekrarlayıp durduğumuz eylemler, alışkanlıklarımız ve tekrar tekrar yürümek zorunda kaldığı-
mız yollar, bulunduğumuz yerde bir derinlik oluşturup yaşamın içinde bize bir yer açar. Bütün bunların bize ödettiği
bir bedel de vardır: Hayata alışkanlıkların penceresinden bakmak, merak ve şaşırabilme yetilerimizin zaman içinde
en alt düzeye gerilemesi. Büyük olayların ve gündemlerin gürültü patırtısı arasında sessiz sedasız işleyen sonsuz
sayıdaki ayrıntıya karşı körleşiriz. Oysa özgür bırakılan bir kuşla birlikte kendi özgürlüğümüzün kapısını aralayabil-
mek, gökyüzünde süzülen balonların içine düşlerimizi yerleştirerek sıradanlığın zincirlerinden kurtulabilmek bu ay-
rıntıları fark etmekle başlar.
7.
SINIF
"İncelikli şeyler"dir bunlar ve biraz özenli olmayı gerektirir. Küçücük bir ayrıntının peşine takılıp onun içine yer-
leşmiş ve de ortaya çıkmak isteyen sonsuz potansiyeli görmek için biraz duraksayıp "sorgulama'yı öğrenmek ge-
rekir. Bizi, etrafımızda olup bitene ve varlıklara belli bir alışkanlık düzeni içinde koşullanmışlıkla bakmaktan kurtarıp
yeni bir bakış açısı kazandırabilmek için yazarlar da sık sık başvurur "sorgulama" yöntemine. Olayları toplumsal an-
lamından sıyırıp doğada oldukları biçimde görmeye başlar, başka bir deyişle yaşama çocuk gibi bakmayı öğreniriz
bu sayede.
"İncelikli şeyler" bizi, yaşamın hızı ve ağırlığının görünmez kıldığı bu minik ayrıntıları görmeye çağırır. Bu minik
ayrıntılar da hayatın tadına varmamıza aracı olur, günlük hayatın rutininden biraz sıyrılıp nefes almamız için bize
yol açar. Böylelikle her gün tekrarladığımız rutinimizden biraz sıyrılmak sizce de güzel olmaz mı?
1. "Sıradanlığın zincirinden kurtulmak" sözüyle anlatılmak istenen nedir? Açıklayınız
2. Metne göre "sorgulama" bize ne kazandırır? Açıklayınız.
3. Günlük yaşamın içinde bize kendimizi iyi hissettirecek "incelikli şeyler"e iki örnek veriniz.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri8.
Bu konuyu sizinle daha sonra görüşelim.
Bu cümlenin öge dizilişiyle aşağıdakilerden han-
gisi özdeştir?
A) Yolda bizi üç arkadaş karşıladı.
B) Dün akşam üzeri biri sizi sordu.
C) Sizi yarın mutlaka bekliyoruz.
D) Evin önünde ördekler, kazlar vardı.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ögelere ayır-
mada yanlışlık yapılmamıştır?
A) İnancın yeşerttiği umut / bizi / yola / çıkardı.
B) Kırmızı elbisesinin/püsküllerini / savurarak koş-
tu.
C) Uyandığımızda / kendimizi / çok ulu ve geniş
yapraklı bir ağacın altında / bulmuştuk.
D) Köpeklerle dolu çıkmaz sokaktan / uzaklaşınca
/ rahatladık.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriAşağıdaki sorulardan hangisi nesneyi buldurmaya yöne-
liktir?
AY Otobüs kalkış saatlerini kime soralım?
B) Şiir okuma yarışmasına kimi hazırladınız?
Dilekçemizin cevabını kimden alalım?
Yazdırdığım notların bütünü kimde var?
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri5. Altı çizili cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Dolaylı Tümleç / Özne / Yüklem
B) Dolaylı Tümleç / Zarf Tümleci / Özne / Yüklem
C) Zarf Tümleci / Özne / Yüklem
D) Dolaylı Tümleç / Özne / Zarf Tümleci / Yüklem
|||'
doga
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleriarı
arf
U.
la
1
(1) Zamanın kıymetini insanoğlu genç yaşlarda bilemiyor.
(2) Gençler, kendilerinin bir şey öğrenmelerine yarayacak
en kıymetli zamanlarını boşu boşuna harcıyorlar. (3)
Harcanan para yeniden kazanılabiliyor. (4) Ama boşuna
harcanmış zamanı eski yerine koyamıyorsunuz.
1. Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin
hangisinde zarf tamlayıcısı kullanılmamıştır?
AB) 2
€) 3
(D) 4
MK
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf tamlayıcısı (zarf
tümleci) yoktur?
AÇocuklar, bir hafta sonra sınava girecek.
B) Sándıktan para kesesini yavaşça çıkardı.
Geçen gün arkadaşlarından biri seni çok aradı.
D) Babam çocukluğunu bu köyde yaşamış.
TEST
3. Aşağıdakilerin hangisinde zarf tamlayıcısı cümleyi
farklı bir yönden tamamlamıştır?
A) Kitapçıya gittiğimizde ben de o romandan alacağım. Zan
B) Gün batarken sahilde yürüyüş yapıyorduk. Zaan
C) Annem tek başına bütün evi temizlemiş. Nasıl
D) Onunla her karşılaştığımızda hâl hatır sorar.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisi zarf tamlayıcısı almış bir
cümledir?
A) Uzaktan babasının sesi duyuluyordu.
B) Sana söylemem gereken şeyler var.
C) Görme Engelliler Okulundan mezun olmuştu.
Diki tane, saman yüklü kamyon aşağı gidiyordu.
5. Aşağıdaki sorulara verilen cevaplardan hangisi zarf
tümleci görevindedir?
A Bu şiiri kim güzel okur?
- Hasan.
B-Bundan evdekilerin haberi var mı?
Var.
C)-Öğretmen bu okula ne zaman geldi?
Geçen sene.
Bu yaz tatilde nereye gideceksin?
- Çok sevdiğim köyüme.
I
1
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf tümleci
kullanılmıştır?
A) Balıkçı teknesi sahilden hızla uzaklaşıyordu. Nasıl
Denizin büyük dalgaları sahile vuruyordu.
Güneşin altın gibi ışıldadığı pırıl pırıl bir sabahtı.
DYMartı seslerini sahilden uzak olanlar bile duyuyordu.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriINLARI
11. Bir cümledeki yüklem; tek sözcükten, deyim,
isim ya da sifat tamlaması gibi sözcük
gruplarından oluşabilir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde
yüklem, sözcük grubundan oluşmuştur?
A) Ocak ayı, birçok gökyüzü olayına ev sahipliği
yapıyor.
B) Uçağı havada tutan dört ana kuvvet vardır.
C) Günümüzde artan çevre kirliliğini önlemek için
ahşap yapıların kullanımı artıyor.
D) Deniz yosunlari fotosentez yaparak
vücutlarında karbonhidrat içeren besinleri
depolar.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri7.
tam/mat
B) Belirtili nesne
A) Yer tamlayıcısı (dolaylı tümleç)
Yukarıdaki altı çizili kelime grubu cümlenin hangi ögesidir?
Tabiat, ilkbahar mevsiminde yeni ve taze bir yaşama başlamaktadır.
D) Belirtisiz nesne
C) Zarf tamlayıcısı (zarf tümleci)
TÜRKÇE
yeni
5. sin
gil "
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri5.
Minik serçe!
Hep böyle özgürce öt.
Sakın hain ellerden,
Önünde yeni ufuklar açılsın
Uç uçabildiğin kadar,
Kanatların kırılmasın!
Bu şiirde, altı çizili sözcük ya da sözlerin görevleri, sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Yer tamlayıcısı - zarf tamlayıcısı - Özne - zarf tamlayıcısı
B) Zarf tamlayıcısı zarf tamlayıcısı nesne yer tamlayıcısı
C Zarf tamlayıcısı - yüklem - özne - zarf tamlayıcısı
D) Zarf tamlayıcısı - yüklem - nesne - zarf tamlayıcısı
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriURKÇE
6. Aşağıdaki seçeneklerde bulunan cümlelerden
hangisi temel ögelerden oluşmuştur?
A) Okulumuzun en değerli ve saygın öğretmenlerin-
den biriydi, Erol Bey.
17.
B) Büyük bir gürültüyle beraber dışarı kaçan herkes
korku içinde etrafa bakıyordu.
C) Geminin güvertesinden gelen martı sesleri her
tarafta yankılanıyordu.
D) Şiddetli yağan yağmura yakalananlar, sığınacak
yer aradı.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriIzmir'in işgalinde Yunanlıların, kocasını ve oğlunu öl-
dürmeleri üzerine önce İstanbul'a gelen ve sahip ol-
duğu Türklük şuuru ve mücadele azmiyle İstanbullu
gençlerin bilinçlenmesini sağlayan Ayşe'nin uyandır-
dığı heyecana kapiian subaylar Anadolu'ya geçerler.