Cümlenin Ögeleri Soruları

MOBİL YAYINCILIK 71 8. Yer tamlayıcısı; yüklemi yönelme, bulunma, uzaklaş- ma bakımından tamamlayan ögedir. Yer tamlayıcısı "-e /-a/-de / -da / -te / -ta/ -den /-dan / -ten / -tan" ek- lerini alır ve yükleme sorulan "kime, kimde, kimden, neye, neyde, neyden, nereye, nerede, nereden" so- rularına cevap verir. Bu bilgiye göre, 1. Bu akşam eve gidince bana haber ver. 2. Yanına birkaç parça kek, biraz da su aldı. 3. O sırada uzaklardan bir ses işitmiştik. 4. Saat altida onunla görüşmeyecek miydin? cümlelerinde altı çizili bölümlerden hangileri yer tamlayıcısıdır? A) 1 ve 4 B) 2 ve 3 ve ve 3 D) 2 ve 4 Amaç Öğrenmekse Asla Vazgeçme.

2. Dünyaya faydalı olmak, mutlu olmanın tek yoludur. Görseldeki cümlenin öge dizilişi ve öge sayısıyla öz- deş olan cümle aşağıdakilerden hangisidir? A) Olayları sonradan duyan ablam çok üzüldü. B) Dün okulda eski bir arkadaşıma rastladım. C) Hayvanın en yırtıcı olanı kuyruğuna basılandır. D) Yıllardır çocuklarını hayata hazırlıyor. Adım Adım 8. Sınıf Türkçe + ma ha A) B) C D 5. G li E

Aşağıdaki cümlelerin öznelerini bularak yandaki bölüme yazınız. CÜMLELER Uzunca bir yolcuğun ardından şehre gelişi, herkesi mutlu etti. Bakınca yanında göremediğin şeyler için üzülme, dedi. Kız kardeşimin kaynanası, bugün bize gelecekmiş. Sessiz, sakin birisi olarak bilinen çocuk, bir anda herkesi şaşırttı. Seni severek ve bir o kadar da özleyerek nasıl yücelttiğimin farkında mısın? Caminin minarelerinden ezan sesleri vükseliyordu ÖZNELERİ 0/9/21, dane Bessin, Sabin birisi obrok Fallinen, Çocuk eo an Sorter

in 1. Bir insanın gerçek zenginliği, onun bu dünyada yaptı- ğı iyiliklerdir. 2. Başkalarının hürriyetlerini tanımayanlar, hürriyete la- yık değildir. 3. Duvarda bir gedik açmaya bir taşın eskimesi yeter. 4. Herhangi bir yerdeki adaletsizlik her yerdeki adalete tehdittir. Numaralanmış cümlelerden hangi ikisinin öge dizilişi aynıdır? A) 1-2 B) 2-4 C) 1-3 D) 3-4

10. Aşağıdaki cümlelerden hangisi "özne - nesne - dolaylı tümleç - yüklem" şeklinde sıralanmıştır? A) Sorularını bana sordu sınıfı terk etti. B) Yeni evlenen çiftler, evlerinin eşyalarını bu mağazadan almışlar. C) Çok konuşan bir nesil yetiştiriyoruz. D) Uykusuz kalan çocuk sıranın üstüne yatmış.

3. Aşağıdakilerin hangisinde cümle dışı unsur yoktur? A) Hey, kabini daha ne kadar meşgul edeceksin? B) Seni anlıyorum ama sana yardım edemiyorum. C) Bir an önce içeri gir de ev soğumasın. D) Olanları unuttuğunu, hatırlamak istemediğini söylüyor.

3. Cümledeki işi, hareketi, yargıyı bildiren çekimli unsura yüklem denir. Cümledeki temel ögelerdendir. Yüklem, cümlede yargı bildiren çekimli ögedir. Özne, cümlede yükleme sorulan "ne, kim?" sorularının cevaplarını veren ögedir. Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisi sadece özne ve yüklemden oluşmuştur? A) Haksızlığa karşı durmak, şiirin doğasıdır. B) Uzmanların dil araştırmaları, günden güne artıyor. C) Bilgisayar oyunları, gençlerin tüm gününü alıyor. D) Zamanını iyi planlayamayan insanlar, işlerinde zorlanırlar.

UYGULAMA 7 Aşağıdaki cümlelerde bulunan nesneleri belirtili - belirtisiz olmalarına göre işaretleyiniz. Cümleler 1. Kütüphanede ders çalışırken Ayşe'yi gördüm. 2. Otobü duraklarından birinde otobüs bekliyordu. 3. Ömer, arabasını bizim evin karşısındaki sokağa park etti. 4. Hasan Çavuş zaman zaman bize askerlik anılarını anlatır. 5. Elindeki paranın tümüyle çikolata almış. 6. Markete uğrarsan bana da bir paket tuzlu fıstık al. 7. Bu kitabı okudum, ne kadar tembel bir insan olduğumu anladım. 8. Annem kurabiye yaptı, kardeşim havalara uçtu. Belirtili Nesne Belirtisiz Nesne YANIT Yayınları

8. Ateşin düştüğü yeri seyret. Hasret zulmüne gör de öyle git. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili söz grubu, bu dizeler- deki altı çizili sözcükle öge yönüyle özdeştir? A) Türk milleti yüksek bir karaktere sahiptir. B) Bölgeyi besleyen ırmağın suyu azalmış. Bahçedeki kayısıları neşeyle topluyordu. Sınavı kazanması hepimizi sevindirdi. 5

Aşağıdaki atasözlerinde vurgulu ögelerin altını çizip hangi öge olduğunu eşleştirmede Sezen'e yar- dımcı olunuz. 1 Ekmeğin kestiğini kılıç kesmez. Abanın kadri yağmurda bilinir. 2 3 Mum dine ışık vermez. 4 5 6 Cahil adam meyve vermeyen ağaca benzer. Yağmurlu gün tavuk su içmez. Dere görünmeden paça sivanmaz. Oynayamayan gelin yerim dar dermiş. 7 8 Acele yürüyen yolda kalır. TÜRKÇE Zarf Tümleci Dolaylı Tümleç Nesne Özne açıklayıcısı olduğunu veya her-

12. 10. (1) Akıllı gözlükler son yıllarda gelişmekte olan giyilebilir teknolojik araçlardan biridir. (II) Akıllı gözlük- lerle fotoğraf ve video çekebilir. (III) Bu araçlarla yönümüzü bulup adım sayımızı ve nabız değerimizi öğrenebiliriz. (IV) Akıllı gözlük, bilgisayar, tablet ve akıllı telefondan aldığı bilgileri ekranına getirir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi temel ögelerden oluşmuştur? O B) II C) III D) IV 14. 11. (1) Hepimizin yaşam öyküsünde doğanın ve ağaçların bir yeri vardır. ( II ) Büyük küçük herkesin ağaçlarla ilgili bir anısı bulunur. ( III ) Resimlerde, fotoğraflarda, edebiyatta, sinemada kısaca tüm sanat dallarında ağaç temasını sıkça görü- rüz. (IV) Mitolojilerde, efsanelerde, destanlarda ağaç önemli yer tutar. Bu parçada altı çizili sözcüklerden hangisi bulunduğu cümlenin öznesi değildir? A) I B) II [6) ||| D) IV Sevgimi unutmak için seyrederim bir tabloyu.

Yağmur yağmaya başlayınca çocuklar hemen içeri girdi. Anladım öğretmenin dün anlattığı konuyu). Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimelerin hangi öge olduğunu yazınız. Öğretmen mi senin baban? Bu insanlar nereye bakıyorlar böyle? Soruyu yazarak mı çözdün? Sınava girmeyen kimmiş? O

5. Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün aşağıdaki sözlerinden hangisi öge sayısı bakımından diğerlerine göre daha faz- ladır? A) İnkılapların amacını kavramış olanlar sürekli olarak onları koruma gücüne sahip olacaklardır. B) Türk çocuğu ecdadını tanıdıkça daha büyük işler yapmak için kendinde kuvvet bulacaktır. C) Bugünün ihtiyaçlarına uygun kanun yapmak ve onu iyi uygulamak refah ve ilerleme vasıtalarının en mühimlerindendir. D) İnsanlar, toplumsal hayatta haklardan ve vazifelerden örülmüş bir ağ içinde düşünülebilir. 38 Türkçe Tüm Dersler Soru Bankası 2

a faz- 2. Yüklem cümlede yargı bildiren ögedir. Yüklem tek bir sözcükten oluşabileceği gibi bir söz grubundan da oluşabilir. Bu bilgiye göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem bir söz grubundan oluşmuştur? A) Yaşar Bey, bu atlar yüzünden yıllar yılı düşman olduğu komşusuyla barışacaktı. B) Bir türlü üç atı binlerce atın içinden seçemeyen Koca Yusuf, cehennem azabı içindeydi. C) Beyin hatırı olmasa bu tayları ne pahasına olursa olsun hiç kimseye vermezdi. D) Huzur romanında Seyis Yusuf'u sevenler, onun değerini onun kötü bir iş yapmayacağına inananlar da vardı.

7. yandı Ali dün alev alınca gözümüzün önünde ahşap ev Ali yukarıdaki kutulardaki kelimeleri kullanarak özne- nin vurgulandığı bir cümle kuracaktır. Buna göre Ali'nin kuracağı cümle hangisi olmalıdır? AY Ahşap ev dün alev alınca gözümüzün önünde yandı. B) Gözümüzün önünde ahşap ev alev alınca dün yandı. cybün alev alınca gözümüzün önünde ahşap ev yandı. Ahşap ev gözümüzün önünde dün alev alınca yandı.

1. Karların tamamen erimediği bölgelerde oluşan buz katmanları, uzun yıllar boyunca yağan yeni kar ve oluşan buz kat- manlarının etkisiyle sıkılaşıyor. Bu cümleyle öge sıralanışı bakımından özdeş olan cümle aşağıdakilerden hangisidir? A) Buz katmanlarında bulunan hava kabarcıklarının içinde tutulan parçacıklar, bozulmadan korunuyor. B) Temelde su moleküllerinden oluşan buzulların içindeki hava kabarcıklarında, sera gazları ve iyonlar bulunuyor. C) Havadaki parçacıkların buz katmanları arasında tutulması araştırmacılara yeni bilgiler sağlıyor. D) Buz katmanlarının yüzeye yakın kısımlarından alınan örneklerde, farklı dönemlere ait katmanlar tespit edildi.