Cümlenin Ögeleri Soruları

35. Türkçe Öğretmeni Eymen Bey, cümlenin ögeleri konusunu anlattıktan sonra öğrencilerin konuyu kavraması ama- cıyla farklı bir etkinlik planlamıştır. Öğrencilere "orman" sözcüğünü farklı ögeler olacak şekilde yazmalarını iste- miştir. Bunun için her bir öğrencinin kuracağı cümleleri şu şekilde aktarmıştır: Ayşe : Kelimeyi bir nesne içerisinde söz öbeği şeklinde, Arif : Kelimeyi zarf tümleci olacak şekilde, Eslem : Kelimeyi özne olacak şekilde, Erdem: Kelimeyi yer tamlayıcısı olacak şekilde cümlelerinde kullanacaktır. Buna göre hangi cümle Eymen Bey'in istediği şekilde kurulmamıştır? A) Bir orman gibi kardeşçesine yaşıyoruz bu dünyada biz. B) Bu kış ormana yakacak toplamaya gidememişler. C) Orman, yurdumuzun en önemli ve en güzel örtüsüdür. D) Bugünün çocukları oyun oynamak için ormanı tercih eder.

17. * Derin Deniz Fener Balığı * Pelikan Yılan Balığı * Mavi Halkalı Ahtapot * Damla Balığı Küçük canlılan kendine çekip aviayan fener balığının büyük ağzı ve korkunç dişleri dikkat çeker. → 500 ila 3000 m derinliklerde yaşayan pelikan yılan balığı ince uzun bedenine oranla çok büyük olan ağzıyla kendinden in balıkları bile yutar. Derin denizlerin en zehiri canlılarından biridir. - Akışkan bir jöle kıvamında olup dokunmak istemeyeceğiniz cinsten bir balıktır. Hangi deniz canlısı ile ilgili verilen bilgide yüklem bir söz grubundan oluşmamıştır? A) Derin Deniz Fener Balığı B) Pelikan Yılan Balığı C) Mavi Halkalı Ahtapot D) Damla Balığı

3 Aşağıdaki cümlelerde yer tamlayıcılarını bularak altlannı çizelim. Ihsan Bey kararlaştınlan saatte buluşma yerine geldi. Çocuk hızla sokağa fırladı. Onlann bu sorulanna çok kızmıştı. Bahçesine çok düşkündü Selma Hanım. Genç adam alelacele yerinden kalktı. Avucuna sıkıştırdığı kâğıdı tezgâhın üzerine bıraktı. Dikkatle bakınca tabaktaki şekli bir balığa benzetti. Bir parça dinlenmek için bir sandalyeye oturdu. Akşamüzeri bir çiftlik evinin yakınlarına gelmiş. Başlamış hınıltılı sesler çıkarmaya. Kitabı imzalayarak şermin'e hediye etti.

GÜÇ KONU TESTİ - 1 Özne, yüklemin bildirdiği işi, oluşu, hareketi yerine getiren ögedir. Bu açıklamaya göre, aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne yanlış gösterilmiştir? A) A onur Onun tek arzusu mutlu olmaktır. B) Bizim sınıf okulun en başarılısıdır. C) Mutlu adam gülüşüyle etkiledi bizi. D) Gitmeliyim artık bu şehirden ben.

GÜÇ KONU TESTI-1 4. Özne, yüklemin bildirdiği işi, oluşu, hareketi yerine getiren ögedir. Bu açıklamaya göre, aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne yanlış gösterilmiştir? A) Onun tek arzusu mutlu olmaktır. Jonun B) Bizim sınıf okulun en başarılısıdır. C) Mutlu adam gülüşüyle etkiledi bizi. D) Gitmeliyim artık bu şehirden ben.

TEST 1 CÜMLENİN ÖGELERİ 4. Her birine çok büyük saygı gösterdiğim bazı kitapevlerinin 80'li yıllardan itibaren değişik derecelerde yozlaştığı görüşündeyim. Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Özne - Yüklem C) Yer Tamlayıcısı - Nesne - Yüklem B) Yüklem D) Zarf Tamlayıcısı - Nesne - Yüklem

6. Zarf tamlayıcısı cümleye "sebep, zaman, miktar, durum, vasıta, birliktelik, şart, yön" gibi anlamlar katan keli- me veya kelime grubudur. "Pazar günü Ankara'ya gideceğim." cümlesinde zaman anlamı taşıyan kelime grubu "pazar günü"dür ve zarf tamlayıcısıdır. Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde "zarf tamlayıcısı" yanlış gösterilmiştir? A) Arabasını iki ağacın arasına park etmek isteyen babam biraz geri geldi. Akşam yemeğini yerken ağabeyim çıkageldi. 23 Nisan konulu şiirimin yarışmada birinci seçilmesine çok sevindim. D) Şehrin bu en işlek caddesinden 1 milyon liraya ev aldı.

5. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin ögeleri "özne, zarf tamlayıcısı, nesne, yüklem" şeklinde sıralanmıştır? Aşair Mehmet Akif, yürekleri çelikleştiren İstiklal Marşı'nı yazarak İstiklal Mücadelesi'ne katılmıştır. X B) Mehmet Akif'in en büyük meziyeti, her misrasını inanarak yazmış olmasıdır, yuklen C) İstiklal Marşı okunduğu zaman gözleri dolu dolu olmayanları anlamıyorum. D) Hamdullah Suphi, bilinen kabiliyetiyle Akif'in beyitlerini okudu x BL

2. Cümlenin en önemli ögesi olan yüklem; cümlede Aş, oluş, durum, hareket ve yargı bildiren ögedir. Kip ve kişi eklerini alan fiiller ile ek fiil alan isim ve isim soylu sözcükler yüklem olabilir. "O günleri anlatırken gözleri doluyordu." cümlesinde yüklem fiildir. "En sevdiğim yemek patates kızartmasıdır." cümlesinin yüklemi ise isimdir. Bu bilgiye göre aşağıdaki cümlelerin hangi- sinde yüklem farklı türden bir sözcüktür? A) Abimin bana aldığı doğum günü hediyesi bil- gisayarmış./ B) Bilmediğimiz pek çok şeyi kitap okuyarak öğ- renebiliriz. C) Her pazartesi olduğu gibi annemin sesiyle uyandım. D) Ortalık biraz sakinleşince kitap okumaya baş- ladı. 2

11. Bir yer var, biliyorum Her şeyi söylemek mümkün Epeyce yaklaşmışım, duyuyorum Anlatamıyorum Bu dizelerde diğerlerinden daha fazla sayıda olan öge aşağıdakilerden hangisidir? A) Özne C) Nesne B) Yüklem D) Zarf Tamlayıcısı

5 Etkinlik - 8 (Boşluk Doldurma) Aşağıdaki cümlelerde sırasıyla hangi soruların ceva- binin bulunduğunu örnekteki gibi yazınız. ou 6 7 8 Ünite 5 94 Kazanım Testi Güneşin ilk ışıklarıyla birlikte başını yuvasın- dan çıkardı. Geçen hafta vitrinde gördüğüm kırmızı ara- bayı kardeşime alacağım. Hayallere sığınmak, kimi zaman insanı rahat- latır. Yıllar önce Bulgaristan'dan göç eden aile, ilk zamanlar birçok zorlukla karşılaşmış. Çoluk çocuk, kilometrelerce öteden ellerinde bidonlarla evlerine su taşıyorlar. Etkinlik- Aşağıdaki cümleler ögel yanlış Demişsa y yo Bir yıl kadar önce gördüğümde babası epey yaşlanmıştı. Şehrin manzarası bu sabah bana pek heybet- li göründü. Bir zamanlar dünyanın üç kıtasında adaletle hükmediyorduk. Babam/ geçen a istiyor. Temiz havayı/ arabadan/ind Dinleyiciler a dinleyen, not Gökyüzünü başlayacak Rüzgârda yaprak / Günün b pişman Biliyor ğunu. Bu nir C

2. Özne ve yüklem, cümlenin temel ögele- ridir. Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisi temel ögelerden olusmuştur? A) Yorgun gözlerinden durmaksızın akan yaşlar onun içinde bulunduğu durumu anlatıyordu. B) Bu kocaman, şatafatlı evde, gürültü, patirti, kavga neredeyse hiç yaşanmazdı. C) Eski konağın sokak kapısındaki büyük ve renkli cam kırılmıştı. D) Elindeki tüm işleri bitirmiş olmanın huzuruyla ken- dini salondaki koltuğa bıraktı.

3. Kadın, komşusunun çamaşır astığını gördüğü her sabah aynı yorumu yapmaya devam etmiş. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin öge si- ralanışı bu cümle ile özdeştir? A) Akşam yağan yağmur yolda su birikintileri oluşturmuştu. B) Eve varmak için kullanılan bu dik yokuşu kışın inmek çok zor. C) Evin önündeki otomobil bu sabah başka bir yerdeydi. D) Mahallemizin zeki çocuğu Ahmet, gün boyu kütüphanede oturmuş.

ETKİNLİK 4 A) Aşağıdaki soru cümlelerinin hangi ögeyi buldurmaya yönelik oldukla- rını yanlarına yazınız. 1. İstanbul'a ne zaman gideceksin? 2. Ahmet sana ne aldı? 3. Biraz önce kim geldi? 4. Onunla nerede karşılaştınız? 5. Bu işi nasıl yaptınız? 6. Bu saatte nereden geliyor? 7. Dün akşam size neyi verdi? 8. Büyük ödülü kime verdiler? 9. Toplantıya niçin hepiniz katılmadınız? 10. Herkes neyden şikâyet ediyordu? Zarf TamlayıcISI

ÜNİTE İLİYOR SUNUZ? -aplar. in yolunu nlatır. CÜMLENİN ÖGELERİ TÜRKÇE 8. Sinif ETKİNLİK 3 Aşağıdaki cümlelerde ögeler yanlış ayrılmışsa cümlenin başına "Y", doğ- ru ayrılmışsa "D" yazınız. Ben / 1976 yılında / Bursa'da / doğmuşum. Dün / onu / fuarda görmüş. Birkaç gün sonra / heybesi / kaybolmuş. Ayağında yara izi / vardı. Bu kravatı / babama geçen yıl / almıştım. Bu elmaları / Yasemin'den aldım. Merve, / konuşmasıyla / herkesi / büyüledi. Salih'i / sabah / okulda / göremedim. Çocuklar içeriye sokulmadı. Çocukken/ farklı / akar/ zaman. İşiniz / bitince / misafirlere / yukarıyı / gezdirin. Evden atılan adam / beş parasızdı. Gülbahar / deniz kenarında / balık / tutuyor. İkinci romanını / özlemle bekliyorum. Kültür, / toplumların yaşama / biçimidir. Kapıyı çalmadan / içeriye / girdi. ym

5. Aşağıdaki cümlelerden hangisi "nesne, yer tamlayıcısı, zarf tamlayıcısı ve yüklem'den oluşmuştur? A) Bildiğimiz bir şeyi bizden iyi bilen birileri mutlaka yardır. B) Hayatın bütün gerçeklerini birkaç sayfalık yazıdan bulabilirsiniz. Kardeşimi, evin küçük odasında sessizce kitap okurken bulduk. D) Karşıdaki yaşlı adam uzun zamandır bizi izliyormuş.