Cümlenin Ögeleri Soruları

(1) Bir süredir mahalleye bir baloncu geliyordu. (II) Hemen hemen her gün elinde kocaman bir balon büyülenmiş gibi şaşkınlıkla izlerken "Bizim eve sığmaz." dedi. kümesiyle köşeden görünürdü. (II) Küçük çocuk, onun gelişini heyecanla bekliyordu. (IV) Baloncuyu C) III D) INV yüklem" şeklindedir? 23. Yukandaki numaralanmış cümlelerin hangisinin ögeleri sırasıyla "zarf tümleci / zarf tümleci/ dolaylı tümleç/ A) I B) II (Mustafa AKBALIK) Al

uio Nesne, cümlede öznenin yaptığı iş ve eylem- den doğrudan etkilenen ögedir. Yükleme soru- lan "ne, neyi ve kimi" soruları cümlede nesneyi Bookbuldurur. 9. Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangi- sinde nesne yanlış gösterilmiştir? 119 Q Bursa'nın adını yeni duyduğum tarihî semtlerini eski dostlarla teker teker dolaştık. 5 B) Bir sanatçıyı, içinde yaşadığı çağın ve toplumun değer yargıları biçimlendirir. p C) Gezmeye gelen turistler, bu bölgenin en iyi res- toranını sordu. D) Anném, evimize gelen misafirleri hep ayakta kar- şılardı. Y

19. Yer tamlayıcısı cümlede yönelme (yaklaşma), bu- lunma (kalma), uzaklaşma (ayrılma) bildirerek yüklemi tamamlar, (1) Tropikal kuşaktaki okyanuslarda yılda ortalama 80 tropik fırtına meydana gelir. (II) Koşullara göre, bu şiddetli fırtınalar kasırgalara dönüşebilir. (III) Kasırgaların hızı saatte 119 km'yi aşabilir. (IV) Bu nedenle, Afrika'nın batı kıyılarında oluşan tropik bir firtina Kuzey Amerika'nın doğu kıyılarına ulaşabilir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangi- sinde yer tamlayıcısı yoktur? A) 1 B) || C) III D) IV

BAHÇEŞEHİR KOLEJİ lıyız. mte opinis Dima- 19. Daha önce yıldızları doğru düzgün fark edememi- şim sanırım. Bu cümlenin ögeleri, sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) Özne- Zarf Tamlayıcısı- Nesne- Yüklem B) Nesne- Özne- Zarf Tamlayıcısı- Yüklem- Zarf Tümleci C) Zarf Tamlayıcısı- Nesne- Zarf Tamlayıcısı- Yük- lem- Zarf Tümleci D) Zarf tamlayıcısı- Yer tamlayıcısı- Zarf Tamlayı- CISI- Yüklem

1 CÜMLENİN ÖGELERİ 17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözde özne vardır? A) Sokaklar bayraklarla süslenmişti. B) Annem aynanın karşısında süsleniyordu. C) Camları güzelce silmişti. D) Söylediğim sözlere alındı. 10

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisi sadece özne ve yüklemden oluşmuştur? A) Beni dün arayan, arkadaşımın kardeşiydi. B) Seni dün okulda gördüm. C) Annem eve gitti. D) Sana daha fazla kitap vereceğim. pinalunod ba (A boni notex sommexUT (O

LG 10. İsim-fiill, cümlede özne, nesne ve yer tamlayıcısı olabilir. Örneğin "Onlarla konuşmayı ben istedim." cümlesinde "konuşmayı" sözcüğü isim-fiildir ve "onlarla" sözcüğü ile birleşerek cümlenin belirtili nesnesi olmuştur. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim-fiil, be- lirtili nesne görevinde kullanılmıştır? A) Bir an otobüsteki bebeğin o tatlı gülüşünü ha- tırladı. B) Toplantıya geç gelişin diğerlerini kızdırdı. Bugün burada yaşanan her şeyi bilmek istiyo- rum. Yağmur yağdığı için doğa yürüyüşüne katıla- mayacağım.

1. Söz öbekleri (kelime grupları), cümlenin herhangi bir ögesini oluşturabilir. Ögeleri bulurken söz öbekle- rini bölmemeye çok dikkat etmek gerekir. Örnek: Türkçe öğretmenimiz bize güzel sözler söyleyerek gönlümüzü hoş etti. ÖZNE (zarf-fiil grubu) Yüklem (isim tamlaması) (deyim grubu) 3630 Bu cümlede üç tane söz öbeği vardır. Öge bulunurken söz grubu birlikte alınır. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde ögelerine ayırmada yanlışlık yapılmıştır? A) Ardında beyaz köpükler bırakarak / bir gemi / geçiyordu. B) Şakaklarıma / kar mi / yağdı / ne / var? C) ihtiyar adam / martılara yem vermek için / her gün / sahile / giderdi. D) Hakkıdır / Hakk'a tapan milletimin / istiklal

Aşağıdaki cümlelerden hangisinin öge sayısı en azdır? B) A) Zorlu yollardan geçmiş, derin acılar çekmiş, ızdırapla olgunlaşmış bir adamdır. Gözünüzü yumsanız çocukluğunuzun geçtiği sokaklara uçar gidersiniz. Meydana gelen her yeni eser kişinin işine bağlılığını artırır. C) D) Bir yazar, yazmayınca hayatının kör kuyuya döneceğini söyler. babahaso no in

eb CDU Yüklem Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ögelerine ayırmada yanlışlık yapılmıştır? -nsion A Komşunun duvarının yanması / seni / de / ilgilendirir. Tel B) Bir defa kaybolmaktansa / iki defa yol sormak / evladır. sorbau C) Konuşmak yaratılıştan / susmak akıldan / gelir. D) Sabırlı bir adamın öfkesinden / sakınınız. melloy meblüy nash-iconst

2. Ne tür kitaplar okuduğumuz fark eder mi? Bazı eği- timciler kitap seçiminde klasiklerin önemine dikkat çekiyor. Bazı eğitimciler de öğrencinin hangi kitap olursa olsun okuması gerektiğini düşünüyor. Onlara göre popüler kitaplarla başlayan okuma süreci ken- diliğinden kaliteli kitaplara doğru gidecek. Çocuk- lukta oynadığımız oyuncakların yaşımız ilerledikçe değiştiğini ve geliştiğini düşününce ben de ikinci görüşün daha geçerli olduğu sonucuna varıyorum. Bu paragrafin anlatımında aşağıdakilerin han- gisi ağır basmaktadır? A) Tartışma C) Karşılaştırma B) Öyküleme D) Açıklama BAHCESEHİR KOLEJİ

mutumub 3. "Çocuk, oynarken ayağını burkmuş." cümlesine "oynarken" zarf-fiili zaman anlamı katmıştır. Çünkü bu sözcük, cümlenin yüklemindeki fiile sorulan "ne zaman" sorusunun cevabıdır. Bu açıklamaya göre aşağıdakilerin hangisinde zarf-fiil, cümleye zaman anlamı katmıştır? Görevlinin tarif ettiği sokağa doğru durmaksızın koşmuştu.1 Vatanını ölesiye seven atalarımız sayesinde huzur içindeyiz. Gençliğinde çektiği çileleri yutkuna yutkuna anlatıyordu. F Kardeşim, on sekiz yaşına girer girmez sürücü belgesi aldı. abpimus O

si 20. Cümlede yüklemin bildirdiği işi yapan veya yüklemin bildirdiği durumu üzerine alan kimseyi ya da şeyi belir- ten sözcük veya sözcük öbeğine "özne" denir. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne yanlış gösterilmiştir? A) Elli yıllık sadeleşme akımı, bugün bizi, özlü ve temiz bir Türkçeye kavuşturmuştur. B) Bir ülkenin gelişmişlik ölçütü, gazete ve kitap oku- ma oranıyla doğru orantılıdır. C) Romanda olayların yürümesi ve başkişinin belir- ginleşmesi, ikinci derecedeki karakterler sayesinde gerçekleşir. D) Çarşının ortasındaki asırlık çınar ağacının uç dalla- rında bir kedi oturuyor.

11. Öğrencilik yıllarımda, babamın görevi nedeniyle Anka- ra'da yaşıyorduk. Bu cümlede altı çizili bölüm cümlenin hangi öge- sidir? A) Yer tamlayıcısı B) Nesne C) Zarf tamlayıcısı D) Özne SİNAN KUZUCU YAYINLARI

Ara cümleler herhangi bir ögeyi karşılamaz, cümle dışı unsurdur. Ancak istenirse kendi içinde ögelerine ayrılabilir. Türk Dil Ku- rumu, "Güncel Türkçe Sözlük'te ara cümleyi şu şekilde tanımlamıştır: ara cümle isim, dil bilgisi Birleşik veya yalın cümlelerde anlamı biraz daha açıklamak, gereksinim duyulan bir anlamı eklemek veya anlatima zenginlik katmak için araya giren iki virgül veya iki kısa çizgi içinde verilen cümle, ara tümce: Cihan yıkılsa -emin ol- bu cephe sarsılmaz. Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisi, sadece özne ve yüklemden oluşan bir ara cümleye sahiptir? A) Ben geldiğim için, hiç değilse bunun için, mutlu olmalıydın. GÜNAY B) Dün pazara giderken, çok da yorulmuştum, bir kapıyı çalıp ev sahibinden su istedim. C) Yolcular-birçoğu perişandı bundan sonra ne yapacaklarını düşünüyorlardı. D) Mehmet çiçekleri sulayınca-bugüne kadar hep o baktı sanki- babaannemin bütün övgülerini topladı. 213

A) Ozne B) Yer tamlayıcısı 20. Aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı, yüklem olur? B) Ne zaman dönersiniz? D) Kulakları az mı işitiyor? 27 A) Mektup kime gelmiş? C) Cüzdanında para var mıydı? ring ina adım adım ulaşırlar." M