Ekler Soruları

1. İsim veya isim soylu sözcüklere gelerek onların kime veya neye ait olduklarını gösteren eklere iyelik ekleri denir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde iyelik eki almış bir sözcük yoktur? A) Olaylara farklı pencereden bakmak hiçbir zaman gerçeği değiştirmeye yetmez. B) Kişiliğimizin şekillenmesinde okumanın, düşünmenin ve öğrenmenin etkisi büyüktür. C) İhtiyar, yılların verdiği tecrübe ile karşısındaki genç adamın hâlini yüzünden okuyordu. D) Şelaleler ortasındaysanız rüya gibi bir manzaraya karşı suların güzelliğini izleyebilirsiniz.

D) 24) 17) Ey köyleri hududa bağlayan yaslı (1) yollar Dönmeyen yolculara (II) ağlayan yaslı yollar! (III) Ey garip çizgilerle (IV) dolu yap han duvarları/Ey hanların gönlümü sızlatan duvarları!... A) Bu dizelerde numaralanmış sözcüklerden hangisi sözcüğün anlamını değiştiren bir ek almamıştır? A) 1. B) II. C) III. D) IV. B) C) D) E E

12. "-cik" eki, sözcüklerin sonuna gelerek küçültme ma, azlık, sevgi, şefkat bildiren adlar türetir. Buna göre "-cık' eki aşağıdaki altı çizili sözcü hangisine "küçültme anlamı katmamıştır? A) Bademcikler, boğaza gelen mikroplan filtreler B) Kitapçığını kontrol etmeden teslim etme sakın C) Bu müzik aletinde kamıştan yapılan borucuklar dir. D) Bu büyük adanın etrafında birçok adacık vardır. S

Kolej TÜRKÇE 1. Hangi seçenekte yer alan kelimeler hem ya- 4. pim hem çekim eki almıştır? A) bakmış - yürüdü - oturmuş B) işçiler - gezici - yazlık C) yazarlıktan - gözlükler - silgisi D) evde - simitçi - koşucu

B. Tablodaki sözcükleri örnekteki gibi ek ve köklerini türlerine göre ayırarak yapı bakımından inceleyiniz. Sözcükler öğretmen heceler aldır- yürüyecek gençlikte dolaba aklım bakım çocukluğum ağrılı elbisesi vicdansız okyanuslara barıştık balıkçılar çalışkanlık Sözcüğü Kökü öğret- here Kökün Türü fiil kökü isim 16 Ek -men Yapım Eki X Çekim Eki 2. A 3.

m ik n 7 D TDK'nin kuruluşu 12 Temmuz 1932'de Atatürk'ün talimatıyla gerçekleşmiştir. Türk Dili Tetkik Cemiyeti adıyla kurulan cemiyetin kurucuları; milletvekili ve dönemin tanınmış edebiyatçıları olan Sâmih Rifat, Ruşen Eşref, Celâl Sâhir ve Yakup Kadri'dir. Cemi- yetin ilk başkanı Sâmih Rifat'tır. Türk Dili Tetkik Ce- miyetinin kuruluş amacı "Türk dilinin öz güzelliğini ve zenginliğini meydana çıkarmak, onu yeryüzü dil- leri arasında değerine yaraşır yüksekliğe eriştirmek" olarak tespit edilmiştir. Bu parçada noktalama işaretlerinin işleviyle ilgili aşağıdakilerden hangisinin bir örneği yoktur? A) Kısaltmalara getirilen ekler kesme işaretiyle ay- B) Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için virgül konur. C) Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve ke- lime gruplarının arasına virgül konur. İkiden fazla eş değer ögeler arasında virgül bu- lunan cümlelerde özneden sonra noktalı virgül konur.

152 BAHÇ 10. Kitabı sevmek; hayattaki can sıkıcı saatleri, güzel saatlerle değiştirmektir. Bu cümle için aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Yapım eki almış birden fazla sözcük vardır. B) İsimden fiil yapan ek almış sözcük vardır. C) Fiilden isim yapan ek almış sözcük vardır. D) Fiilden fiil yapan ek almış sözcük vardır. A # D E S H Bu lam A)

dik- iş- zi- e- ek. en n 15. Fiil, ad kök veya gövdelerine gelerek bağlı ol- dukları kelime gruplarına göre kelimeler ara- sında durum (hâl), iyelik, çokluk, zaman, kişi ilişkisi kuran eklere "çekim eki" denir. Eklen- diği sözcüğün anlamını değiştiren, o sözcük- ten yeni bir sözcük türemesine yol açan ek- ler ise "yapım eki" olarak adlandırılır. Aşağıdaki kelimelerden hangisi yalnızca çe- kim eki almıştır? A) Yavru köpek açlıktan yorgun düşmüştü. B) Usta haberci yine hepimizi şaşırtmayı ba- şardı. C) Saygısız tavırları yüzünden toplantıdan ko- vuldu. O D) Onun aldığı elbiseler hep rengârenk olur- du.

1. Türkçede "-i" eki hem belirtme hâli hem iyelik eki olarak kullanılır. Buna göre, aşağıdakilerdne hangisinde "-i, -i, -u, -ü" eki, hâl eki olarak kullanılmamıştır? A) Sevim, kalemi çöpe atmış. B) Oyunu hiç yanmadan bitirdi. C) Resim defteri her zaman hazırdı. D) Su içtikten sonra bardağı yıkardı.

18."Güvenme varlığa, düşersin darlığa." cümlesinde yer alan fiiller sırasıyla hangi kiplerle çekimlenmiştir? AJ Emir kipi - Geçmiş zaman B) Istek kipi - Gelecek zaman C) Emir kipi - Geniş zaman DJ Gereklilik kipi - Şimdiki zaman

SÖZEL BÖLÜM 1. Dilek (tasarlama) kipleri; gereklilik, istek, dilek, şart 4. veya emir bildiren kiplerdir. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiil, dilek kiplerinden herhangi biri ile çekimlenme- miştir? A) Canım oğlum, inşallah okuyasın da adam olasın tez zamanda. B) Çık artık odadan, bırak da kardeşin mışıl mışıl uyusun. C) Bence yanına gidip ondan hatan için özür dile- melisin. D) Sen zaten sadece kendi bildiğine gidersin, ben ki- mim ki?

7. "-i" eki 3. tekil kişi iyelik zamiri olabile- ceği gibi ismin belirtme durum eki de olabilir. Aşağıdaki cümlelerdeki altı çizili söz- cüklerden hangisinde "-i" eki iyelik zamiri olarak kullanılmamıştır? A) Okulu buraya çok yakınmış. B) Konuşması çok akıcıydı. C) Köpeği yürüyüşe çıkardın mı? D) Gömleği ona çok yakışmış.

5 5. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük gövde hâlindedir? A) Senin bu ellerinde ne var bilmiyorum göğe ba- kalım. B) Falanca durağa şimdi geliriz göğe bakalım. C) Bu senin eski zaman gözlerin ağaçlar gibi. D) Tuttukça güçleniyorum kalabalık oluyorum.

. Aşağıdaki dizelerin hangisinde haber ve di- lek kipleri bir arada verilmiştir? A) Susarak anlattım bütün gizliyi. Sakladım duygumu ben konuşarak. B) Oraya gitme, demedim mi sana? Seni yalnız ben tanırım, demedim mi? C) Bağladım canımı zülfün teline. Sen beni bıraktın elin diline. D) Sermayem derdimdir, servetim ahım. Karardıkça bahtım karalansa da.

3. Çokluk eki (-lar/-ler) cümleye "yaklaşıklık, saygı, abartma, aile, benzerlik, sayısal çokluk" gibi anlamlar katabilir. Buna göre, I. Yirmi yirmi beş yaşlarında gencecik bir delikanlıydı. II. Müdire Hanımlar, bugün makamında misafirini ağırlayacak. III. Çiğdemler, yarın akşam bize oturmaya gelecek. IV. Cumhuriyet Bayramı için hazırlanan törene Vali Beyler bizzat katılacak. cümlelerinin hangilerinde çokluk eki (-lar/-ler) cümleye aynı anlamı katmıştır? A) I ve II B) I ve IV Dll ve IV C) II ve III

TÜRKCE TESTI A. Aşağıdaki sözcüklerin köklerini bulup aldığı ekle isim mi yoksa fiil mi türettiğini yazınız. 1-helalleş helal - isim kök -les isimden fiil türetmiş 2- akşamleyin 3- bencil 4-kitaplık 5- bakıcı 6- cansız 7-sula 8- söndür 9-saygı 10- suskun 11-okut 12- güldür 13- atkı 14- ormancı doki çözcükleri uygun sekilde eşleştirerek örnekteki gibi birleşik sözcükler oluşturunuz. ¡1