Ekler Soruları

5 Tabloda verilen cümlelerdeki yüklemlerin hangi kip ekiyle çekimlendiğini ve hangi kipin anlamını vere- cek biçimde kullanıldığını ömekteki gibi yazınız. Yarın sizi ararım. Cümle Onümüzdeki hafta maç yaparız. Ay sonunda izmir'e gidiyorum. Bu cevabı duyar duymaz kendimi kaybedip adama bağıniyorum. Dün beni arayan, arkadaşım olacak. Acaba şu anda de beni düşünür müsün? Onunla iddiaya giriyor ve kazanıyorum. Bu ödevi yarım saatte bitireceksin! Nasrettin Hoca bir gün çarşıya iner. Her sabah yürüyüş yapıyor. Kullanılan Kip ve Eki Geniş zaman (-1) Kastedilen Fiil ve Kipi arayacağım (Gelecek zaman)

belirtme eğin "Du- cüğünde ="cümle- eki (-a), de "du- "Harita- n" söz- tır. nhan- 'a git- zarar gözü mış. a KÖŞEBİLGİ Yayınları 8. 1. Biraz televizyon izler, sonra da yeni aldığı kitaptan birkaç sayfa okurdu. 2. İşler yolunda gitmeyince babam dükkâ- ni kapattı. 3. Kuruma verdiğim belgeler eksik olduğu için benden yeni belgeler istediler. 4. Yıllar yılları kovalamış, nihayet beklediği- miz gün gelmişti. A) 1. Numaralanmış cümlelerin hangisinde hem ço- ğul hem de ayrılma hâl ekine yer verimiştir. B) 2. C) 3. D 9. -i eki yapım eki veya çekim eki olarak kullanılabi- lir. Örneğin "Kazı çalışmaları dı

F 11. Arkadaşlarım beni görmeye geliyor. Kimi çiçek, kimi meyve getiriyor. Sonra onlar kentin yaşamı- sen na dönüyor. Ben hastanenin sonsuz yalnızlığına. Geceler çok erken gelir hastanelere ama bitmek yen bilmez. Gün doğmak bilmez. Kış günlerinin he- men öğleden sonra kararıveren havasıyla birlik- te akşam çöker hastane koridorlarına. DENEME SINAVI 1 Bu parçada numaralandırılmış sözcüklerden han- gisi iyelik eki almamıştır? B) II C) III D) IV

O Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi isim çekim eki almıştır? Yolcu, öndeki arabayı durdurup bir şeyler sordu. Tuzsuz yemek olur mu? Gazetedeki başlık "İnsanlık Öldü mü?" şeklindeydi. Bu virane yapının önünde bir süre bekledik.

2 Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce alır yol; I || ||| Sallanmaz o kalkışta ne mendil ne de bir kol. IV Numaralanmış sözcüklerden hangisinin kökü isim değildir? A) I. B) II. C) III. D) IV. MUBA YAYINLARI

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek fiil almış birden fazla sözcük vardır? A) Dün akşam evimize giren hırsız, odur; onu ihbar edelim. B) En sevdiği şey yoldur onun, yollara düşmeyi özlemiş o. C) Eski bir paltosu ve yırtık beresi vardı su satan çocuğun. D) Eğer finaldeki rakibim oysa ben kesin şampiyonum.

QURUL Tekrarlamalısın....... konuları unutmayasın. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "mi" yanlış yazılmıştır. İşaretleyiniz. Sen mi yazdın bu yazıyı gerçekten? Bu işte sinirmi sinir bozucu bir hal var. Elbiselerimi eve geldimmi hemen dolabıma asarım. Akıllı mı akıllı bir çocuktur. Niçin kalemi mi almıyorsun? Benimle oyun oynamayı seviyor musun? Bu soruyu da çözdümmü tamam. Yanlışlıkla evinin yolunu mu şaşırmış? Bunu ninem geldi mi ona vereceğim. Okuldamı oldu bu olay?

almayac zim siper ak hareke a arkasın k. Hayre berber cek Efsan Cana 3. TEMA SONU DEĞERLENDİRME SORULARI Mehmetçik; vatan hizmeti için tarlasını, sabanını, annesini, karısını, çocuğunu terk ede- k ordunun hizmetine girmiş, devletin emirlerine mutlak surette itaat eden, onun gösterdiği aye uğrunda ölen Türk köylüsünün müşterek adıdır. O; köyünde alnının teri ile ekmeğini azanan, devlete vergisini veren, misafirperver, iyi bir vatandaş, yurt müdafaası söz konusu unca her şeyini terk eden, kendi varlığını dahi onun uğrunda feda etmekten çekinmeyen kahramandır. Bu iki büyük hususiyeti ile Mehmetçik, Türk milletinin gerçek ve üstün uvvetini temsil eder. O, hem gerçek hem ideal bir varlıktır. Ona baktığınız zaman, Türk kö- nün ve köylüsünün bütün ağır ve meşakkatli hayat şartlarını bulacaksınız. Fakat bu hayat artları, onu ezmemiş, bozmamıştır. Mehmetçik, köy veya ordu hayatının en zor durumları tasında sakin, iradeli, asil ve kahramandır. Türkiye'yi ayakta tutan en büyük kuvvet şüp- esiz Mehmetçik'in temsil ettiği bu kıymetlerdir. 1. Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız. a) Metne göre Mehmetçik'in özellikleri nelerdir? b) Metnin konusu nedir? c) Metnin ana fikri nedir? ç) Metne uygun bir başlık yazınız. Mehmet KAPLAN, Nesillerin Ruhu (Kısaltılmıştır.) d) Metinde yer alan türemiş kelimelerden beşinin altını çiziniz. 2. Aşağıdakilerden hangisi türemiş kelime değildir? A) Bilge B) Bilgi C) Bilim D) Bilet

Bazı sözcükler isim-fiil eki aldığı halde kalıplaşarak bir kavramın ismi olur. Bunlar fiilimsi özel- liğini yitirip kalıcı ad olur. Örneğin, "Bahçeyi kazma işini sonraya bırakalım." cümlesinde "kaz- ma" sözcüğü fiilimsiyken "Elinde kazma kürekle nereye gidiyorsun?" cümlesinde "kazma" sözcüğü kalıcı addır. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilimsi eki aldığı hâlde kalıplaşarak bir kavramı kar- şılayan sözcük kullanılmamıştır? A) Görüşlerini bizimle de paylaşmanı çok isteriz. B) Bir daha benimle böyle konuşma, diye uyardı. C) Tatil işini akşam yemekte tekrar konuşuruz. D) Marketten bir de çikolatalı dondurma almış.

9 1. 2. 3. 4. 3. ÜNİTE Fill (Eylem) ETKİNLİK 7 Aşağıda verilen cümlelerdeki fiillerin zaman (kip) ve s Cümleler Türkçe Ben de sizinle gelmek istiyorum. Yanınıza yine geliriz. Hemen elini, yüzünü yıkamalısın. Onun rolünü sen oynayacaksın. Hakkındaki gazete haberlerini okumaktayım. Her türlü tedbiri alsınlar. 5. 6. 7. Birlikte havuzda yüzelim mi? 8. Gördüğü rüyadan sonra uykusu kaçmış. 9. Sen onları bizden iyi tanırsın. 10. Akşam vaktine kadar evde dinlendik. ETKİNLİK 8 Asadida mastar hâlinde veril

Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcükler, kök ve eklerine doğru ayrılmışsa örnekteki gibi sondaki ku- tucuğa "D", yanlış aynılmışsa "Y" yazınız. 8. Her zaman evdeki hesap çarşıya uymuyor. 232 b. En kötü düşünce bile kararsızlıktan iyidir. B c. Güvercinler, mutfak balkonuna yuva yapmışlar. d. Başlıktan etkilenip aldığım kitabı hiç beğenmedim. e. Ağustosun ikinci haftasında serinlik çökmeye başlar. 1. Sazlıktan gelen sinekler, gece insana rahat vermiyor. Düşünen insan, hiçbir şeyi sorgusuz sualsiz kabul etmez. A. Günlerdir üzerimde anlamsız bir durgunluk var. i. Bahçedeki zararlı otlarla mücadele etmek için ilaç kullanıyoruz. j. Yokluktan böylesine zor işlerde çalışıyorum. k. Tiyatro, bir milletin çağdaşlık göstergesidir. 1. Durakta birkaç yolcu, soğuktan titreyerek araç bekliyordu. ev - de - ki kök ek ek kararsızlık - tan kök ek ek güver- cin - ler kök ek ek baş- lik-tan kök ek ek ser - in - lik kök ek ek saz-lık - tan kök ek ek sor-gu - suz kök ek ek durgun - luk kök ek zar - ar - li kök ek ek yok - luk - tan kök ek ek çağdaş - lik kök ek dur-ak-ta kök ek ek D

unvani ar? ring 12 SERBEST OKUMA TÜRK ASKERİNİN CESARETİ Mehmetçiğe karşı savaşma bahtiyarlığına kavuşmuş olan ve Çanakkale Savaşında teg men olarak görev yapan daha sonra Avustralya Genel Valisi olan Lord Casey'nin (Lord Keyzi) anlattıklan şöyle: "Biz Avustralyalılar, sizleri Gelibolu'da tanıdık ve sevdik. Ben de Çanakkale Savaşlarına teğmen rütbesiyle katılmiş idim. Her iki tarafın da mertçe sürdürdüğü savaşta edindiğim intiba- lan, hála aynı sıcaklıkla yüreğimde taşıyorum. Anbumu Cephesindeydik, siperler arasındaki mesafe 8-10 metre kadardı. Korkunç çar- pişmalar oluyordu. Yine cehennemi bir çatışmadan sonra, silah sesleri kesilmişti. Taraflar ya- vaş yavaş siperlerine çekildiler. Yaralılar ve ölüler ise savaş meydanındaydı. Bizim tarafta feryatlar, inlemeler vardı. İki siper arasında kalmış yaralı bir ingiliz Yüzbaşı açıkta: 'İmdat! Kurtarın beni, yardım edin!" diye bağırıyordu. Biri siperlerden bağırdı: "Biriniz gidip Yüzbaşı'yı alıp getirsin!" Askerler birbirlerine: 'Git, sen getir!", "Hayır, sen getir! Ölmek istemiyorum... Zaten Yüzbaşı da biraz sonra ölecek. Ne gereği var? Cesareti varsa komutan getirsin.' diyorlardı. Ingiliz komutan ise kızgınlıkla hálá bağırıyor, 'Çabuk getirin onu. O sizin komutanınız!" diyordu.

17. Bir eylemde bildirilen iş, oluş veya durumun zamana göre nasıl gerçekleştiğini veya ger- çekleşeceğini bildiren eklere kip ekleri, hangi şahıs tarafından gerçekleştirildiğini bildiren eklere ise şahıs ekleri denir. Örneğin "Okula geldim." cümlesinde "-di" eki gelme eyleminin geçmişte kesin olarak gerçekleştiğini bildirdi- ğinden geçmiş zaman kipi, "-m" eki ise bu eylemin 1. tekil şahıs (ben) tarafından gerçek- leştirildiğini bildirdiğinden 1. tekil şahıs ekidir. Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerde kullanılan fiillerden hangisinin çekimlendi- ği kip veya şahıs yanlış verilmiştir? ZIH A) Onunla konuşurum. (Geniş zaman kipi, 1. tekil şahıs) B) Eve geç dönmüş) (Geçmiş zaman kipi, 3. tekil şahıs) C) Bir saattir koşuyorsun. (Şimdiki zaman kipi, 2. tekil şahıs) D) Kitaplarını toplayacak. (Gelecek zaman ki- pi, 3. çoğul şahıs) X

16. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde kip eki cum- leye diğerlerinden farklı bir anlam katmıştır? A) Bir yaz günü geç saatlerde doğmusum. B) Anahtarları masada dün de unutmuşum. C) Yola çıkarken yanina birkaç eşya almamış. D) Bu saate kadar o da soru yazmış.

2. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi farklı bir isim çekim eki almıştır? A) Tepede büyük bir meşe ağacı vardı. B) Yarın ninemi hastaneye götüreceğim. C) Raftan kahvaltı için reçel aldım. D) Bu sabah başım çok ağrıyordu.

Fiil "-ter/-lar" eki aşağıdakilerin hangisine abartma anlamy katmıştır? A) Aksamları buralar serin olur. B) Bugün dünyalar kadar işim var. C) Kırk yaşlarında bir adam geldi. D) Martılar geçiyor gökyüzünden. 7. "de/da" hâl eki aşağıdakilerin hangisi- ne farklı bir anlam katmıştır? A) Baharda buralar çok güzel olur. B) Odamda müzik dinlemek istiyorum. C) Evde ekmek de su da kalmadı. D) Yolda bir arkadaşıma rastladım. Aşağıdakilerden har daha çok çekim ski A) islerimden C) kuşlara 8. Bu R Aşağıdaki cümlelerde yer ala sözcüklerden hangisi hate A) Gözleri çok güzeldi çe B) Arabanın kapısı bir s C) Elindeki kalemi ye D) Kapinin anahtam 152