Fiilimsiler Soruları
Ortaokul Türkçe
Fiilimsilerome
Bazı fiiller, isim-fiil eklerini alıp kalıplaşarak bir varlığa isim olur. Bu sözcükler artık fiilimsi özelliğini yitirir-
ler. "Mart kapıdan baktırır, kazma kürek yaktırır." cümlesindeki "kazma" sözcüğü yeni bir varlığı karşıladığı
için fiilimsi olarak kabul edilmez.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde buna benzer bir kullanım vardır?
ADO kadar bana dolmana gerek yoktu, konuşarak anlaşabilirdik.
B) Bu bölgede en yaygın görülen yağış türü yağmurdur.
C) Şimdiden sinema salonları tıklım tıklım dolmuş, bir tane bile boş yer kalmamıştı.
D) Babam bahçe toprağını kazmak için Veli amcadan yardım istedi.
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler2. İsim-fiil eki alan bazı sözcükler cümlede sıfat gö-
revinde kullanılabilir.
Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamayı örnek-
lendiren bir kullanım vardır?
A) Sevdiğimiz insanları anlamak aslında onlara
değer vermektir.
B) Satranç, oyuncularına ileriyi görebilme yete-
neği kazandırır.
C) İlk defa tadına baktığı çekme helvayı birçok
tatlıdan şekerli bulmuştu.
D) Bursa sadece gezilmek için değil, yerleşmek
için de uygun bir kenttir.
TÜRKCE
2
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler10. Aşağıdaki cümlelerden hangisi, dilek kipiyle
çekimlenmiştir?
avipul
A) Büyüklerin sözünü dinleyeceksin.
B) Her gün bu parkta koşar.
C) Sabahtan beri aynı şarkıyı söylüyor.
D) Kimse derse geç kalmasın.
Ortaokul Türkçe
FiilimsilerD) İşin yoksa şahit ol, borcun yoksa kefil ol.
EAğaran baş, ağlayan göz gizlenmez.
7. Aşağıdaki
atasözlerinden hangisinde birden çok fiilimsi vardır?
A) Ağaca dayanma, kurur; adama dayanma, ölür.
B) insan bilmediğini ayağının altına alsa başı göğe erer.
C) Irmaktan geçerken at değiştirilmez.
D) Her gün gezen kırda, bir gün uğrar kurda.
E) En kolay iş yemek, çiğnemeden yutulmaz.
Ortaokul Türkçe
FiilimsilerAAAAAAAAAA
TÜRKÇE
16. Sifat-fiiller; fiil kök ya da gövdelerine "-an/-en, -asi/-esi, -maz/-mez, -r/-ar/-er, -dik/-dik, -acak/-ecek,
-mış/-miş" ekleri getirilerek türetilir. Cümlede sifat göreviyle kullanılır. Sifat-fiiller önlerindeki isim düş
tüğünde adlaşmış sifat-fiile dönüşür. Örneğin "Okunan şiirlerin hepsi birbirinden güzeldi." cümlesinde
"okunan" sözcüğü sifat-fiildir ve "şiirler" ismini nitelemiştir. Bu cümleyi "Okunanların hepsi birbirinden
güzeldi." şeklinde yazdığımızda "okunanlar" sözcüğü önündeki isim düştüğü için adlaşmış sifat-fiil olur.
Bu açıklamaya göre,
1. Akan su yosun tutmaz.
II. Minareyi çalan kılıfını hazırlar.
(
III. Misafirin umduğu ev sahibine iki öğün olur.
IV. Ağaca çıkan keçinin dala bakan oğlağı olur.
atasözlerinden hangilerinde adlaşmış sifat-fill bulunmaktadır?
B) I ve IV
A) I ve III
C) II ve III
D) II ve IV
Ortaokul Türkçe
FiilimsilerJKX
er, filleri zaman ya da durum yönüyle belirten fiil soylu sözcüklerdir.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde, bağfiil olan sözcük bu işlevlerinin
dışında kullanılmıştır?
A) Kimseyi tanımadığından nereye oturacağına karar veremedi.
Yoklen.
B) Saatlerce dil dökerek, babasından gezi için izin alabildi.
Uygulamamızı indirin ve
10 000$'a varan kayıt
bonusu kazanın!
C) Bu insanlarla boş yere uğraşıp kendinizi zor duruma sokmayın.
D) Küçük kız, dedesinin geldiğini öğrenince çok sevindi.
E) Adam, mektubu okur okumaz telefona sarıldı.
"
ve b
A) Okş
yer
Söyle
B)
c) Gelmesin.
0) on inden
işte kar
an bi
Ortaokul Türkçe
FiilimsilerA
1.
TEST-5
Altı arkadaş yukandaki altıgen dama oyununu oynamaktadır. Bu oyun için aşağıdaki kuralları be-
lirlemişlerdir:
Oyunda her oyuncu dört adet taşı ilerletebilecektir.
İlerletilen her taş için uygun cümle kurabilen oyuncu puan alacaktır.
- İlerletilen her taş için istenen cümlelerin özellikleri şunlardır:
Birinci tas: Isim-fill bulunan cümle (10 puan)
İkinci taş: Sifat-fiil bulunan cümle (15 puan)
- Üçüncü taş: Zarf-fill bulunan cümle (20 puan)
- Dördüncü taş: 3 farklı türde de fillimsi bulunan cümle (25 puan)
Dört taşı da ilerletip uygun cümle kurabilen oyuncu tam puan alacaktır.
Bu yarışmada Ece, dört taşı da ilerletebilmiş ve aşağıdaki cümleleri kurmuştur.
Herletilen Taş Sayısı
10p
A) 20
1. TAŞ
2. TAŞ
3. TAŞ
GENEL DEĞERLENDİRME
do
4. TAŞ 25
50
Verilenlere göre Ece altıgen dama oyununda kaç puan almıştır?
B) 35
C) 40
Kurulan Cümle
Bu oyunu oynamak çok heyecan verici.
Yaralı yolcular hastaneye kaldırıldı.
Gün doğmadan neler doğar demişler.
Konuşarak halledemeyeceğim şeyler
için üzülmek yersiz bence.
D)
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler5. Dünyada deniz seviyesi gün geçtikçe yükseliyor.
Bazı kaynaklarda 1 metrelik bir yükselme, neredey-
se günümüzdeki en iyimser beklentiyi yansıtıyor.
Ancak daha kötümser görüşler deniz seviyesinin
yüzyılın sonuna dek 4-6 metre arasında artabilece-
ğini söylüyor. Kıyı şehirlerinde yaşayanlar bu 4-6
metre artışın ne anlama geleceğini çok daha iyi
anlayacaklardır. Çukurova'da deniz seviyesinden
6 metre yüksekliğe ulaşabilmek için Karataş'tan
Adana yönüne 25 km gitmek gerekir. Sular 6 metre
yükseldiğinde Adana ile Akdeniz arasındaki mesa-
fe yarıya inmiş olacaktır. Çarşamba Ovası, Çukuro-
va'ya göre daha şanslıdır, orada deniz seviyesinde
6 metrelik bir yükselme sadece denizden 7-8 km
mesafedeki alanları sular altında bırakacaktır. Daha
az şanslı Söke Ovası'nda bu mesafe 25 km'yi,
Meriç Havzası'nda ise 30 km'yi bulmaktadır.
Bu metnin anlatımıyla ilgili olarak,
1. Benzetmeye başvurulmuştur.
II. Tartışmacı anlatımdan yararlanılmıştır.
III. Kuralli cümlelerle oluşturulmuştur.
IV. Örneklendirmeye yer verilmiştir.
V. Sayısal veriler kullanılmıştır.
yargılarından hangileri söylenemez?
A) I ve II.
C) II ve V.
B) II ve III.
D) III ve IV.
Ortaokul Türkçe
Fiilimsilersorup
aut-
Bir müz
Abbas
Haydi abbas, vakit tamam;
Akşam diyordun işte oldu akşam.
Kur bakalım çilingir soframızı;
Dinsin artık bu kalp ağrısı.
Şu ağacın gölgesinde olsun;
Tam kenarında havuzun.
yok
lirlerden oluşan bir albüm çıkarmayı düşünüyor.
Serenad
Demek gecelerden sonra nihayet gün doğuyor.
Kimdir bana gülümseyen yeşillik balkonundan
Bir gülüşündü gençliği döndürdü yolundan;
Yanan şu alnım elinin gölgesiyle soğuyor.
Güzelsin ya, ne olursan ol, girdin hikâyeme;
Çok değil evi barkı unutup sana uyduğum,
Selo
Abbas
Gün Olur Ki
Memleket İsterim
Memleket isterim
Ne zengin fakir, ne sen ben farkı olsun;
Kış günü herkesin evi barkı olsun.
Memleket isterim
Yaşamak, sevmek gibi gönülden olsun;
Olursa bir şikayet ölümden olsun.
2 isim
Memleket Isterim
Serenad
Buna göre, fiilimsi sayısı az olandan çok olana doğru sıralanacak olan şiirlerin albüm sıralaması nasıl ol
malıdır?
Gün Olur Ki
Gün olur ki ne gökyüzü para eder,
Ne deniz kenarı, ne bağlar bahçeler.
Gün olur ki ne hayat ne şiir,
Hiçbir sey insan sarmaz, kandıramaz;
Her çeşmeden boş döner, elindeki tas.
Gün olur ki çıldırmak işten değildir.
3
B) Gün Olur Ki
Abbas
Serenad
Memleket İsterim
C) Abbas
Memleket İsterim
Gün Olur Ki
Serenad
D) Abbas
Serenad
Memleket Isterir
Gün Olur Ki
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler3.
6
TÜRKÇE 1. Dönem
Fiillere getirilen birtakım eklerle oluşturulan; fiillerin isim, sıfat, zarf şeklini yapan sözcüklere fiilimsi denir. İsim-fiil ekleri, fillere gelerek
onları cümle içinde "isim" yaparlar. Sifat-fiil ekleri eklendiği fiili sıfata çevirirken zarf-fiil ekleri eklendiği fiili zarfa çevirir. Türkçede
sifat-fiiller isimlerin yerini tutarak adlaşmış sifat olabilir ve bu şekilde filimsi olma özelliklerini kaybedebilir.
Bu bilgiye göre,
4
0
Sana dün bir tepeden baktım aziz İstanbul
Görmedim gezmediğim, sevmediğim hiçbir yer
Ömrüm oldukça gönül tahtıma keyfince kurul
Sade bir semtini sevmek bile bir ömre değer
verilen dörtlüklerdeki fiilimsi ve adlaşmış sifat sayılarını gösteren grafik aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
FİİLİMSİLER
FİİLİMSİLER
1. Dörtlük II. Dörtlük
-FİİLİMSİ
ADLAŞMIŞ SIFAT
17 NO
6
4
2
0
I. Dörtlük II. Dörtlük
-FİİLİMSİ
ADLAŞMIŞ SIFAT
Nice revnaklı şehirler görünür dünyada
Lâkin efsunlu güzellikleri sensin yaratan
Yaşamıştır derim en hoş ve uzun rüyada
Sende çok yıl yaşayan, sende ölen, sende yatan
Sana dün bir tepeden baktım aziz İstanbul
8
6
4
2
0
Deneme - 3 (Sarmal)
FİİLİMSİLER
1. Dörtlük II. Dörtlük
- FİİLİMSİ
= ADLAŞMIŞ SIFAT
6
4
2
0
FİİLİMSİLER
1. Dörtlük II. Dörtlük
-FİİLİMSİ
=ADLAŞMIŞ SIFAT
Ortaokul Türkçe
FiilimsilerTEST 01
7. Fiilimsilerin bazı özellikleri şunlardır:
.
Fillimsi ekleri, fiil köklerine gelebildiği gibi fiil gövdelerine de gelebilir.
İsim-fiil eki aldığı hâlde olumsuzu yapılamadığı için fiilimsi kabul edilmeyen sözcükler vardır.
Sifat-fiilin önündeki isim bazen düşer ve sifat-fiil, sifat tamlaması kuramayarak adlaşmış sifat olur.
Bazı zarf-fiiller, aşamalı durum bildiren cümlelerde yer alabilir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu özelliklerden herhangi birine örnek olabilecek bir kullanım yok-
tur?
.
.
A) Aralarındaki anlaşmazlığı bitirmek Mehmet'in aklına gelmişti.
A sınıfındaki Atahan, gün geçtikçe daha güzel resimler çiziyordu.
TÖDEV 14
C) Almanya'da bu işi yapanlar iyi bir gelir elde ediyormus, diye duydum.
D) Sanatçının gazetedeki köşe yazılarını büyük bir ilgiyle takip ediyorum.
8. Başlarında Türk başlıkları bulunan silahlı, kırk atlı göründü. Saltuk Buğra Han ve arkadaşları onlara selam ve-
nden üç asır sonra Saltuk Buğra Han, Kasgar Sultani'nin oğlu olarak dünyaya geldi. Sal-
11
(ba)
+ √B
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler3. Fiilimsi yapan eklerle türetilmiş kimi sözcükler fiilimsi değil, kalıcı addır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamayı örneklendiren bir kullanım yoktur?
A) Sinop'ta irili ufaklı birçok çağlayan var.
C) Şehrimize yeni bir dokuma fabrikası açıldı.
GUNAY
RI
B) Balıkları buzhanede dondurma işini bırak.
D) İşlemlerin nasıl yapılacağını danışmaya.sor
8. Sinif Türk
Ortaokul Türkçe
Fiilimsilerkde
işareti konacaktır.
8. Aşağıda verilen cümlelerle ilgili bilgiler dogs
"Elinden geldiğince yardım ediyormuş
pevresindeki kişilere." cümlesindeki s
işareti, yanlış ise **
çizili ek, sifat-fill ekidir.
"Okumanın yararları üzerine uzun uzu
konuştuk dün akşam." cümlesinde isim
fiil, isim tamlaması oluşturmuştur.
"Epey bir gayret ederek istediğine
kavuştu." cümlesine zarf-fiil, zaman
Buna göre cümlelerin numaraları ile işaretler
nin doğru şekilde eşleştirilmesi aşağıdakiler
den hangisidir?
A)
anlamı katmıştır.
"Ninemin öpülesi ellerine dokunmayı,
tatlı tatlı konuşan ağzından bir şeyler
dinlemeyi çok özledim." cümlesinde, a
fiilimsi türünün farklı ekleri bulunmaktad
B)
1
||
1+*+
N
9. ■ Bugüne kadar yaptığım hataların coun
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler23. Soluduğumuz havanın kalitesi hakkındaki endişeler
gün geçtikçe artmaya devam ediyor. Bu kaygıları
azaltmak için çeşitli firmalar yeni teknolojik ürünler
üzerinde çalışıyorlar. Bu ürünler arasında solunan
havayı temizleyen yüz maskeleri ön plana çıkıyor.
Hava kirliliği her yıl tahmini olarak 4,2 milyon kişinin
ölümüne neden oluyor. Dünya Sağlık Örgütü refe-
rans değerlerine göre dünya nüfusunun %91 gibi
büyük bir kısmı hava kalitesinin düşük olduğu böl-
gelerde yaşıyor.
Bu metinle ilgili;
I. Adlaşmış sifat-fiil kullanılmıştır.
II. Birden çok sıfat-fiil kullanılmıştır.
III. İsim-fiil kullanılmıştır.
IV. Yalnız bir zarf-fiil kullanılmıştır.
numaralı bilgilerden hangileri doğrudur?
A) I ve II.
C) II ve IV.
M Mozaik Yayınları
or
B) II ve III.
D) III ve IV.
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler13.
Cümle
Bu şiirin ilk dizesinden
1 itibaren insanı saran bir
büyü var.
Nurullah Genç gibi bir
2 şairi tanımadan geç-
meyin bu dünyadan.
Kitabın giriş bölümün-
de İstanbul'un değiş-
mez güzelliğine de de-
ğinmiş.
3
Onun yapıtlarını okudu-
ğunuzda fazladan bir
örnek ya da betimleme
bulamazsınız.
Isim
Sifat
Fill
Zarf
Flil
Tablodaki cümlelerde yer alan fillimsilerden
hangisinin çeşidi yanlış gösterilmiştir?
A) 1.
B) 2.
C) 3.
D) 4.
Diğer sayfaya geçiniz
Ortaokul Türkçe
FiilimsilerTÜRKO
7. Bazı sözcükler isim-fiil eki aldığı hâlde kalıpla-
şarak bir varlığın veya kavramın ismi olur. Bun-
lar fiilimsi olarak kabul edilmez. Örneğin, "Sen
bu soğukta bizi dondurmaya mı çalışıyorsun?"
cümlesindeki "dondurma" sözcüğü fiilimsidir.
"Çocuklar dondurmayı çok sever." cümlesinde-
ki "dondurma" ise isimdir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisinde fii-
limsi eki aldığı hâlde, kalıplaşarak bir varlığı is
veya kavramı karşılayan sözcük yoktur?
A) Yazar, son kitabında oldukça ilgi çekici ko-
nulara yer vermiş.
B) Evde ekşi mayalı ekmek yapmak çok keyifli.
C) Bulduğu eski tavayla balıkları kızartmaya ça-
lışıyordu.
D) Apartmanın girişine asılan tabelayı görme-
din mi?