Fiillerde Yapı Soruları

B) C G 5. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi yapica bir sittir? D) A) Düğün adetlerini çok iyi biliyorum. B) Düğün, erkek evine bayrak dikilerek başlıyor. C) Bayrağın ucuna ayna, portakal, soğan takılıyor. D) Eğlence, erkek tarafının parasını almak üzerine şekille niyor. 2.

mutlu kayıp ETKİNLİK.Asagida verilen cümlelerdeki kuralli birlesikfilleri bulup, türlerini yazınız. Arada bir göle dalıveriyoruz. Bakakalırım giden geminin ardından, Beni birazcık olsun dinleyebilirsin. Bir an bizi düşünmeyiver. Bir öğreniversin aşkı, o vakit deme keyfine. Bu akşam konuklarımla size gelebilirim. Bu soruyu çözebilir misin? Bu türkü böyle söylenegelir. Bu zor soruyu iki dakikada çözüverdi. Çocukcağız ardından şaşakaldı. Elindeki işi bitiriver seninle sinemaya gideceğiz. Geçirdikleri trafik kazasında oleyazmışlar. Gözümün önünden kaçıverdi. Kimin geldiğini söyleyivermedi. Ödevi tek başına yapabilse iyi olur. Sana her şeyi anlatabilirim. Siz gidedurun, ben yetişirim. Tasl yolda düşeyazıyor insan. Torunlari gidince tek başına kalakaldı. Yaptver de kurtulalım şu işten. Yorgun olduğu için gelir gelmez uyuyuverdi. Köpeği karşımda görünce donakaldım. ETKİNLİK 3. Aşağıda verilen cümlelerdeki anlamca kaynaşmış birleşik fiilleri bulunuz. Affetmesi için dizlerine kapandı. Koşmaktan nefes nefese kaldık. Maci kazanacağımız içime doğmuştu.

FİİLLERDE YAPI-2 Aşağıdaki fiillerin yapısını (basit, türemiş, birleşik) uygun yerlere yazınız. Parlamak, arz etmek, ateşlenmek, gördü, olagelmek, ödetmek, devretmek, kararmak, yazıyor, gelivermek, mutlu olmak, duymuş, kötüleşmek, sevdim, reddetmek, koşmuşlar, küplere binmek, üzülmek, başvurmak, buluşmak, hoşlanmak, gitmeliyiz, korkutmak, yapabilmek unut, bağışlamak, kibar olmak, yanacaksınız, düşeyazmak, vuruşmak, uyuyakalmak, uyurum, bildirmek, hissetmek, kaybolmak. BASİT FİİL TÜREMİS FİİL BİRLEŞİK FİİL

"Her sabah düzenli kahvaltı yapıyorum.” cüm- lesinde fiil, şimdiki zaman ekini almıştır ancak eylem her sabah yapılmaktadır ve geniş zaman anlamı taşımaktadır. Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisinin fiilinde anlam kayması yoktur? A) Olay çok eski zamanlarda geçiyor. B) Bunları annene götüreceksin. c) Gelecek haftaki sınava hazırlanıyorum. D) Önümüzdeki hafta memlekete gidiyorum.

ZSINIF Fiilde Yapı Çalışma Kağıdı Galip Hatip www.degerler net Aşağıdaki cümlelerde yer alan fiilleri yapısına göre (basit, türemiş, birlesik) to uygun yere yazınız. Basit Türemiş Birlasik Cümleler Çocuk birden konuştu Yasle kadın hasta olmuş Bugün çarşıdan geliyordu Ben değil siz bilmelisiniz. Kiza maalesef göz değdi Seni onun yanında görmüşler Bize de yardim edebilirsin Olanlan bana da fisildadı. Biranda bakakaldılar. Okul maviye boşanmış. Az kaçsın düşeyazdi. Çiftçi tarlayı sürmüş. Kardeşi uyurgezerdi. Sorunun doğru cevabini bildi. Dağların kan ermemişti. Birazdan kırlara doğru koşabiliriz. Sıcaktan atlar hemen susuyorlar Zamanında ben de çok üzüldüm. Ana uzun uzun bakakaldi. Kitaba şöyle bir göz attı. Ellerini yıkıyordu. Duygulannt içimde hissettim. Dışarıya çıkti Sefasını sürüveriyordu. www.degerler.net

Afrikalıların Korkulu Rüyası Kara Mamba Yılanı Efsane basketbolcu Kobe Bryant'ın da lakabı olan bu canlı, genellikle herkes tarafından saldırgan ve ölüm- cül olarak nitelendirilir. Diğer yılan türleri omurgalıdır ve yumurtayla ürer. Kara mambalar, yumurtadan ilk çık- 1 tığı zaman boyları 30-60 cm arasıdır. Tek seferde 10 ile 15 civarında yumurta bırakabilmektedir. Yavruların II boylarının bir yılda 2 metreye kadar ulaşabildiği bilinmektedir. Kara mambalar genellikle Doğu ve Güney Afrika'nın savanlarında, açık ormanlıklarda, yüksek kesimlerde, kaya ve yamaçlarda yaşamaktadır. Kara mambaların zehri, doğadaki en etkili zehirlerden biridir. Kara mamba, zehri öldürme oranı %100 olan tek yi- lan türüdür. Kara mambalar, tek isirikta 100-500 gram arası zehir enjekte edebilir. Kısaca tek isırığıyla yakla- şık 40 kadar yetişkini öldürebilecek güçtedir. Kara mambalar hem gündüz hem gece aktif olarak avlanan yi- lanlardır. Genellikle ısırdığı hayvanın felç geçirip ölmesini bekler. Eğer avi bir kuş ise uçarak kaçmasını en- III gellemek için onu bırakmaz. Bu yılanlar genellikle sanılanın aksine çok utangaç bir türdür. Hatta insanlara IV gözükmemek ve onlardan uzak durmak için çaba gösterir. Kara mambalar eğer bir tehdit hissederse kesin- V likle kaçmaz, direkt saldırır. Kobe Bryant'ın lakabinin kara mamba olmasının sebebi, çok agresif ve rakip de- fansa hücumdan çok âdeta saldırmasından dolayıdır. Son olarak kara mambalar isimlerini, zeytin yeşiline çalan derisinin renginden değil, ağzının içinin siyah olmasından almıştır. 2. Metindeki altı çizili fiillerin yapılarını aşağıya yazınız.

5. "Etmek, edilmek, eylemek, olmak" yardımcı fiilleriyle ku- rulan birleşik fiiller, ilk kelimesinde herhangi bir ses düş- mesi veya türemesine uğramazsa ayrı yazılır. Kullanıldığı yerlerde "yeterlik, tezlik, süreklilik, yaklaşma" gibi anlamlar taşıyan kuralli birleşik fiiller bitişik yazılır. Bu kurallara göre, aşağıdaki cümlelerden hangisinde birleşik fiilin yazımıyla ilgili bir yazım yanlışı yapılmıştır? A) İki gün içinde hem çantasını hem gözlüğünü kaybetti. B) Bakışlarından, iyi şeyler düşündüğünü anlayabiliyorum. D) Kurumuna iki günlük izin isteğini bildiren bir dilekçe arzetti . C) Annem giyeceğim gömlek ve pantolonu ütüleyiverdi.

Aşağıdaki cümlelerdeki birleşik fiillerin çeşidini yanlarındaki boşluğa yazınız. • Kedi sobanın yanında sabaha kadar uyuyakalmis. * Sınava girdiğim ilk yıl bu okulu kazanabilirdim. Nihayet bütün konular bitiverdi. * Gidenlerin ardından öylece bakakaldık. Kitaptaki önemli yerlerin altını çiziverdi. ( * Ben gelene kadar sen yeşillikleri yıkayadur * Bu legoyu yarım saatte bir kule yapıvermiş. * Hasta komşumuz dün gece öle yazdı. * Böyle güzel kitabı iki yılda yazabilmiş, • Merdivenden inerken düşeyazdım. Aşağıdaki türemiş fiillerin köklerini bularak hangi kökten türediğini örnekteki gibi yazınız. Fill Fiil Kökü Kök Türü Etkiledim Etkile- Flil Rahatlamis Düzeliyorsun Durduralım Düşürmüş Yoklamalıydın Ertelenmişsiniz Düzelttik Sivriliyor Aşağıdaki birleşik fiillerin çeşidini örnekteki gibi karşılarına yazınız. Fiiller Çeşidi Konuşabilmiş. Kuralli birleşik fil Uçuverdi. Etkili kilsam Taşıyamazmis. Devredilmeli Bakadurmuş Süregelmis. Ödüm koptu. Söz verseymis. lletiver Kulak asmalısın. Düşüreyazdık. Fark etmedim Zannediyorum Eski zamanlarda kitap okumak çok hoşuma giderdi. Bu yüzden kitabı elimden birakmazdım. Nereye gitsem kitap en iyi dostum olurdu. Şimdi ise bu heyecan ve isteğim kalmadı. Kitaba karşı heyecan hissetmiyorum. Bu beni yaralıyor. Bu durumu değiştiremiyorum bir türlü. Yukarıdaki metinde geçen fiilleri yapısına göre sınıflandırınız. Basit Fiiller Türemiş Fiiller Birleşik Fiiller 8

• Elindeki paketleri şuraya • Vazo düşünce . • Siz yavaş yavaş • Bu mesafeyi 10 sn.de (kos- Yeterlilik) (burak Tezlik) (kiril. Yaklaşma) Olayı anlatınca göz yaşları (dökül- Tezlik) • Yeteri kadar emek verdiyse başarılı (ol. Yeterlilik) Yaşlı kadın dengesini kaybedince (düş. Yaklaşma) biz arkanızdan yetişiriz. (git- + Sürerlik) Hepimize üçer top dondurma de yiyelim. (al- → Tezlik) (hazır. Sürerlik) • Biraz beklerseniz sizinle sinemaya (gel- Yeterlilik) • Bu yörelerde bu efsane eskiden beri ... .... (anlatıl Sürerlik) • Biz oraya varamadan giyinip kuşanıp dışanı ... (çık. Tezlik) • Bu saatten sonra her türlü davranışı (yap- Yeterlilik) • Kocaman lokmayı çiğnemeden yutmaya çalışınca (boğul- → Yaklaşma) Birkaç dakika gecikmeyle kaçırdığı otobüsün arkasından (bak-Sürerlik) Sen yemek masasını PA

Kullu Kavrama Testi 0 1. 4. Birleşik fiiller, bir la sözcüğün bir a dir. Fiiller yapı bakımından basit, türemiş ve birleşik fiil- ler olmak üzere üçe ayrılır. Yapım eki almamış fiille- re “basit fiil", yapım eki almış fiillere "türemiş fil”, en az iki sözcükten oluşan fillere ise “birleşik fiil” denir. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer alan fiil, yapısı bakımından diğerlerinden farklı- dir? A) İhtiyar, adama dönüp yüksek sesle cevap verdi. Buna göre aşa leşik fiilin türi A) Hâkim, avi B) Sen de ka luyorsun. B) Seni hayal kırıklığına uğratmak istemem. C) Yarınkin cek misin C) Uzun bir masanın etrafında oturmuşlardı. D) Bugün erkenden yola çıkmayı düşünmüyorum. D) Babam yor.

Söylediklerimi harfiyen yapıyormuş. Her söylenileni yapmışmış. Şahis Eki Uc Kos Aşağıda verilen fiillere istenilen kip ekini, ek fiili ve şahıs ekini getirerek oluşan birleşik zamanlı fiili yazınız. Fiil Kip Eki Ek Eylem (Ek Fiil) Çekimli Hali Git Gereklilik Kipi Hikâye 2. Çoğul Gitmeliydiniz Şimdiki Zaman Rivayet 1. Tekil Gelecek Zaman Şart 2. Tekil Sarıl Duyulan Geçmiş Z. Rivayet 1. Çoğul Oku Görülen Geçmiş Z. Hikâye 3. Çoğul Ağla Şimdiki Zaman Şart 1. Tekil Bak Gelecek Zaman Şart 3. Çoğul Yaz Geniş Zaman Hikâye 2. Tekil Anlat Şart Kipi Rivayet 2. Çoğul Gül Hikâye 3. Tekil İstek Kipi Çal Görülen Geçmiş Z. 1. Tekil Hikâye Rivayet Gel İstek Kipi 2. Çoğul Tamamla Geniş Zaman Şart 3. Tekil Sey Görüş Duyulan Geçmiş Z. Şart Kipi Gereklilik Kipi Hikâye Rivayet 1. Çoğul 2. Çoğul Yap Şart 2. Tekil Otur Gelecek Zaman 3. Çoğul Dur Geniş Zaman Hikâye Hikâye Rivayet 1. Tekil Uyu Şimdiki Zaman 1. Çoğul Gör Görülen Geçmiş Z. Şart 3. Tekil Atla Şart Rivayet 2. Çoğul

7. Aşağıdaki şekilde kuralli birleşik fiillerin olu- Sürerlik Yaklaşma Filli şum biçimleri gösterilmiştir. Yeterlik Tezlik Fiili Fiili Fiil Full Fiil Fiil + + + eyazmak ekalmak ebilmek ivermek edurmak egelmek Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde ku- rallı birleşik fiil yoktur? A) Gitmek istediğini söyleyince arkasından çare- sizce bakakaldım. B) Eğer acelen varsa eşyalarını burada bırakabi- lirsin. C)Öğretmen yarına kadar çözmem için tam yüz soru verdi. D) Islak merdivenlerden hızla inerken ayağı ka- yip düşeyazdı.

ETKİNLIK Aşağıdaki cümlelerde ek fiil almış isim varsa "/", yoksa "x" koyunuz. 1. Benim dünkü olanlar hakkında maalesef bilgim yok. 2. Evde uzun süredir kullanılmayan eşyaları garaja koyduk. 3. Kardeşimin bugün pek keyfi yok gibiydi. 4. Yeni aldığımız evin bütün odaları aydınlıktı. 5. Zavallı kadın, evindeki her şeyi bizim için sofraya koymuş. 6. Belli bir saatten sonra yemek, insan sağlığı için zararlıdır. 7. Aklımdan geçenleri bir türlü kâğıda dökmeyi başaramadım. 8. Aşık Veysel, şiirlerini genellikle hece ölçüsüyle yazmıştır. 9. Komşumuz Ahmet amca uzun süredir evinde yalnızdı. 10. Yazar, son romanında bize farklı dünyaların kapısını aralıyor. 11. Zeytinyağlı yemekleri soğuk yemeyi daha çok seviyorum. 12. İşin çoksa yarın akşam aynı saatte görüşebiliriz. 13. Bencilliğin yüzünden hiçbir zaman arkadaş edinemedin. 14. Artık olan oldu, bundan sonra tartışmanın bir gereği yok.

Muğla'da meydana gelen orman yangınları sebebiyle birçok ağaç türü zarar görmüş ve bölgede geniş oranda arazi 1 kül olmuştur. Gülşah Öğretmen, öğrencilere bu üzücü olay karşısında neler yapılabileceği ile ilgili bir konuşma yapar. 11 Öğrenciler, yapılan konuşma sonrasında bölgeyi ağaçlandırma kampanyası düzenlemeye karar verir. Zarar gören ara- DI zinin en kısa zamanda eski haline gelmesi için ağaçları incelerler. IV Rakımı düşük olan bölgelerde yeti- AĞAÇLAR VE ÖZELLİKLERİ Kışın yaprak döken, hızlı bir gelişime sahip olan, yap- rakları ince, dış mekân süs bitkisidir. şir. Ortalama 5-6 yılda büyüyen ve 15-25 yıl sonra kayda değer verim alınabilen bir bitki türüdür. Söğüt Zeytin Oldukça ağır ve damarlı bir yapıya sahip olan, sert ve sik dokulu, yaz kış yaprak- larını dökmeyen, uzun ömürlü ve birkaç yılda ye- tişen bir ağaç türüdür. Işığı seven, kökleri sığ olan, çok hızlı büyüme gösteren, sürgün ver- me özelliği oldukça fazla bir bitki türüdür. Yaz aylarında bu ağaçla- rin pamuklandığını görürseniz şa- şirmayın. Meşe Kavak Oldukça dayanıklı, yaz kış yapraklarını dökmeyen, uzun süre yaşam sürdürebilen, keres- teciliğin önemli bir ham maddesi olma özelliğine sahip bir ağaç türüdür. Havayı temizle- diği için her yerde görmek mümkündür çam ağaçlarını. Çam 2. Metindeki altı çizili fiilleri yapı bakımından ince- leyerek türlerini yanlarına yazınız.

Etkinlik 3: Aşağıdaki çekimli fiillerin yanına basit olanlara "B", türemiş olanlara "T" yazınız. Bakalım Alkışladık Çıkıyoruz Pişirmiş Parladı 13 Unuturuz Haberleşelim T Dokunduk B T Susmalısın Alacaksın Canlanmış B Önemsiyoruz | T T Duyulmuş T T Gidelim Kaçıştılar IB Tattim DO Unutmalıyım Ağlatmışlar 0 Kırıldı Otursunlar B Tralinlik anlam 5 Asağıdaki cümlelerde

1 "Elimizi ihtiyaç sahiplerine uzatabilirsek insanlık adına çok şey kazanacağız, bunu iyi bilin" II M Bu cümledeki altı çizilyi kelimelerin yapısı hangisinde doğru verilmiştir? II III basit türemiş basit basit A) türemiş B) birleşik C) türemiş D) birleşik basit türemiş türemiş türemiş