Fiillerde Yapı Soruları

20. Yapılarına göre filler; basit, türemiş ve birleşik fil- ler olmak üzere üçe ayrılır. Basit yapılı filler yapım eki almazlar. “Sabah iki saat yürüdüm.” cümlesinde "yürüdüm” fiili yapım eki almadığından basit yapılı bir fiildir. Buna göre, 1. Yazıcıda birkaç sayfa ödev yazdırdı. II. Yarın ilk iş olarak bankaya gideceğim. III. Çetin, tek başına tüm bahçeyi suladı. IV. En kısa zamanda bu problemi çözmeliyiz. V. Arabayı tek başıma da sürebilirim. numaralanmış cümlelerin hangilerinde basit yapılı bir fiil kullanılmıştır? A) I ve II. C) Il ve IV. B) I ve V. D) III ve IV.

Fiilin Yap Do Aşağıdakilerin hangisinde fiil basit yapılı değildir? A) Öğrencilerin sesi dışarıdan civil civil geliyor. B) Çocuk mışıl mışıl uyuyor. C) Etrafınıza şöyle bir bakın D) Eskiden burada ne güzel oynardik.

Alıştırma Basit ve Türemiş Fiiller Kazanım: T.7.3.10 Aşağıdaki şiirde geçen fiillerin altını çizin ve bunları yapı özelliklerine göre kutulara ya Aşkan aldı benden beni Bana seni gerek seni Ben yanarım dün ü günü Bana seni gerek seni Ne varlığa sevinirim Ne yokluğa yerinirim Aşkın ile avunurum Bana seni gerek seni Aşkın aşıkdar öldürür Aşk denizine daldırır Tecelliyle doldurur Bana seni gerek seni Aşkın şarabından içem Mecnun olup dağa düşem Sensin dünü gün endişem Bana seni gerek seni Sofilere sohbet gerek Ahilere ahret gerek Mecnunlara Leyla gerek Bana seni gerek seni Yunus çağırırlar adım Gün geçtikçe artar odum İki cihanda maksudum Bana seni gerek seni. Yunus Emre BASİT FIIL TUREMIS PIIL föy 18 2

5. Aşağıda verilen birleşik zamanlı fiilleri örnekteki gibi ayırınız. BİRLEŞİK ZAMANLI FİİLLER KİP EKİ EK FİİL EK FİİLİN ZAMANI 1 sorarmış Geniş Zaman -imis Rivayet 2 biliyordu 3 okuyacaksa 4 duysaydı 5 duyaydı 6 okuduysak 7 kuşkulanmıştım 00 8 aldanıyormuş 9 şaşacakmış 10 sararmışsa 11 gidilmeliydi 12 bileydi 13 çirpsaymış 14 satmıştı 15 kurutuyormuş 16 bekletmeseydin 17 güldürmüşsek 18 kırmasaydin 19 yaptıysak 20 severdim

M 20. (1) Hayatını havacılığa adayan Vecihi Hürkuş, yaşamının yaklaşık 30.000 saatten fazlasını havada geçirmiştir. (II) Uluslararası Havacılık Organizasyonu tarafından dünyada pilotluğu 50 yılı aşan ilk Türk pilot olarak ödüllendirilmiştir. (III) Hürkuş, 1917-1967 yılları arasında toplam 102 ayrı model uçak kulla- nan ve havada 30.000 saat geçiren tek pilottur. (IV) Hürkuş'un en büyük hayali Türk Hava Kurumunun tarihini yazmakt Bu metinde numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A cümle, yapısına göre fillimsi içeren cümledir. 6) cümle, yüklemin yerine göre kurallı bir cümledir. e cümle, anlamca olumlu bir isim cümlesidir. by cümle, yüklemin türüne göre fil cümlesidir. Türkçe Testi Bitti. NEME

19. Fiiller yapı bakımından basit, türemiş ve birleşik fiiller olmak üzere üçe ayrılır. Yapım eki almamış fiillere "basit fiil", yapım eki almış fiillere "türemiş fiil", en az iki sözcüğün bir araya gelmesiyle oluşan fiillere ise "birleşik fiil" denir. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde geçen fiil, yapısı bakımından diğerlerinden fark- lıdır? A) Doktor, gelecek hafta yeni bir muayenehane açıyormuş. B) Düğün alışverişi sırasında yağmura yakalanınca hastalanmış. C) Dayısı, yaşadığı sıkıntılar yüzünden iyice yorulmuştu. D) İki gün önceki indirimi parası olmadığı için kaçırdı.

1. "Ne kadar uğraşsam da bu kadar güzel şiir yaza- mam." cümlesindeki altı çizili fiilin yapıca özde- şi aşağıdakilerden hangisinde vardır? A) Yaz gelince herkes dinlenir. B) Hazırlığımı yaptıktan sonra çıkacağım. C) Bütün soruları bir çırpıda çözüverdi. D) Her gün yatmadan önce mutlaka biraz kitap okurum.

erdir. 6. r. Okçuluk Terimleri 1. Arkalk noktası: Yayda okun arkasının yerleştirileceği bölgeyi ortaya koyar. Test OKÇULUGUN TEMEL ÖZELLİKLERİ Günümüzde çağdaş bir spor olarak yapılan okçulukta yuvarlak bir hedefi vurarak en yüksek puanı alma amacıyla yanşan sporcular vardır. Çoğu yarışmacı her birinde okçuların çok yönlü olduklarını göstermek amacıyla farklı mesafelerden atış yapar. rdir. T23 urulmust II. Okluk: Okçunun atış yaptıktan sonra yeni bir oka ulaşmasını kolay hâle getirir. III Olimpik yay: Olimpiyat Oyunları'nda da kullanılan bir yay türüdür, okçudan uzaklaşarak eğimlenen uçlar bulunur. Okçuluk IV. Kol koruması: Sporcunun daha rahat atış yapmasını sağlar ve yay kolay zarar vermez. V. Stabilizör: Yatay dengeyi arttırmak için tercih edilir. FİİL YAPISI (Basit, Türemiş, Birleşik Yapılı Fiiller) Bu görselde numaralanmış bölümlerde bulunan fiillerle ilgili aşağıda verilenlerden han- gisi doğrudur? A) I. cümlede anlamca kaynaşmış birleşik fiil vardır. X B) II. cümlede kurallı birleşik fiil vardır. C) III. cümlede anlamca kaynaşmış birleşik fiil vardır. DIY ve V. cümledeki birleşik fiiller aynı yolla oluşturulmuştur.

4. Fiiller yapı bakımından basit, türemiş ve birleşik fiiller olmak üzere üçe ayrılır. Ya- pim eki almamış fiillere "basit fiil", yapım eki almış fiillere "türemiş fiil", en az iki söz- cüğün bir araya gelmesiyle oluşan fiillere "birleşik fiil" denir. Buna göre aşagıdaki cümlelerin hangi- sinde yer alan fill, yapie bakımından di- ğerlerinden farklıd? Cemal Bey, yeniden yönetim kurulu başkanı seçilebilir Babam, akrabalarını el üstünde tutardı. Yazar, farklı üslubuyla geniş kitleleri et- kiliyor. D) Dün arkadaşlarla maçı statta seyrettik.

5. Türkçede kelimeler yapı bakımından üç gruba ayrılır: basit, türemiş, birleşik. Hiçbir yapım eki almamış, kök durumundaki kelimeler yapı bakımından basittir. Basit kelimeler sadece çekim eki alır. İsim ya da fiil köklerine yapım ekleri getirilerek türetilen kelimeler türemiş, iki ya da daha çok kelimenin bir araya gelip kay- naşmasıyla oluşan yeni anlamlı kelimeler ise birleşik kelime olarak adlandırılır. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu metinde sözü edilen yapı gruplarının tümünün örneği vardır? A) Başarının formülü mücadeleyi asla bırakma- maktır. B) Güzel annemin gözaltları uykusuzluktan şiş- mişti. C)Anne-babaların davranışları çocuğun gelişi- mini etkiler. D) Arkadaş çevresi her yaşta insanı belli düzey- de etkiler. Türkçe Atölyem

15. Aşağıdaki metinde fiiller farklı şekilde yazılarak belirtilmiştir. Oyuncak diye bir hediye hatırlamıyorum mesela. Benim bütün küçüklük oyuncaklarım, kitaplardı diyebilirim. İşte, şiir bu iki güzel insanın hedi- yesi oldu bana. Her şeye çok içlendiğimden şiire sardım. Metindeki bu fiillerin yapısı ile ilgili aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? A) Eğik şekilde yazılan fiil, basit yapılıdır. B) Diğerlerinden daha büyük şekilde yazılan fiil, birleşik yapılıdır. C) Altı çizili olarak yazılan fiil, basit yapilidir. D) Kalın yazılan fiil, basit yapılıdır.

TURKCE HAFTA SONU ÖDEVİ - 28 7.SINIF 4. Aşağıda basit zamanlı olarak verilen fiilleri örnekteki gibi birleşik zamanlı yapınız. Fiiller Hikâye Birleşik Zaman Rivayet Birleşik Zaman Şart Birleşik Zaman Kaçıyor Kaçıyordu Kaçıyormuş Kaçıyorsa Soruyor Görecek Bilir Yapmış Gezmeli Anlamaz

kon FİİLDE YAPI ETKINLIK 3 Aşağıda verilen füllerden birleşik yapılı olanları işaretleyiniz. Duydu Durma O Bakakaldım Oleyazdık Açamam Gidiver Kınlıvermiş Açılacak Yazıvermiş Uyandı Uyumuş Bekleyedur Kanamış Kanattt Baktursa Konuşabiliyor Bildir Donakaldt Uyut Kaniyor Gelebilirim Kondur Gidedur O Açıkla Hazırlayamadi Bilemedi Yapamam Iniver Uçur Söylemiştim Yikat Yapabilirim

güneş doğduktan çok kısa bir süre sonra dalıverdi. Neyse ki bu seferlik şansı yaver gitmişti de olay kimsenin ölümüne yol açmamıştı. İşte tüm bunlar, sabah olmuştu. Tabii ki o yine gagasını gökyüzüne dikip saatte yüz altmış mil hızla uçmaya devam etti. Hızını yirmi mile düşürdüğünde, tekne dört yüz fit aşağıda denizdeki bir zerrecik gibi görünüyordu. Şimdi başarısını düşünüyordu. Ulaşılabilecek son hızı Bir martı saatte iki yüz on dört mil hız yapıyordu. Bu martı sürüsünün tarihinde tek büyük andı, bu bir atılım- dı. Bu andan itibaren Marti Jonathan için yepyeni bir dö- nem başlamıştı. Tek başına çalışmalar yaptığı alana geri dönerek sekiz yüz fit yükseklikten dalış yaparken yüksek hızda nasıl dönebileceğini de öğrenmeye koyuldu. Kanat ucundaki tek bir tüyü hafifçe hareket ettirdi- ğinde, yüksek bir hızda bile, kolaylıkla yumuşak bir kavis çizebileceğini fark etti. Bunu fark etmeden önce Jonat- han, bu hızda birden fazla tüyü hareket ettirdiğinde, bir fırıldak gibi dönebileceğini de öğrenmişti... Jonathan, yeryüzünün akrobatik uçuş yapabilen tek martısıydı. Jonathan, günbatımına kadar sürekli uçtu, vaktini diğer martılarla birlikte olmak için harcamadı. Havada daireler çizmeyi, takla atmayı, yavaşça dönmeyi, tersine dönüşü, her şeyi öğrenmişti.

"Marti Jonathan Livingston," dedi Başkan. "Utan. mazlığının, onursuzluğunun hesabını vermek için arka. daşlarının gözleri önüne, ortaya çık!" Sanki kafasına bir balyoz yemişti. Dizlerinin bağı çö- züldü, kanatları sarktı ve kulaklarında bir uğultu hissetti Inanılacak gibi değildi; utanılacak bir şey yapmakla suç. lanıyordu. Ya başarısı?.. Bu onun başarısıydı. Anlamıyor- lar! Yanılıyorlar! Hatalı olan onlar! "Bu pervasızlığın ve sorumsuzluğunla Marti Ailesi'nin gelenek ve göreneklerine aykırı hareket ettin, şerefimizi karaladın, beş paralık ettin," dedi aynı ciddi ses. Bu suçlamanın anlamı, martı toplumundan dışlan- mak ve Sarp Kayalıklar'da yalnız başına yaşamaya sür- gün edilmekti. "...bir gün Marti Jonathan Livingston, bu sorumsuz- luğunun bedelinin çok ağır olduğunu öğreneceksin. Yaşam bizim için meçhuldür. Bilebildiğimiz tek şey, bu dünyaya yemek ve olabildiğince uzun yaşamak için gel- diğimiz..." Bir martının, Konsey'in önünde kendini savunma hakkı yoktur. Fakat Jonathan'ın sesi birden yükseldi. "Hangi sorumsuzluk kardeşlerim?" diye bağırdı. "Yaşa- min gerçek anlamını arayan, bulmaya çalışan bir mar- tidan daha sorumluluk sahibi biri olabilir mi? Bin yıldır yaptığımız tek şey balik peşinde koşmak. Artık yaşamak 38

EK Fiil ÇALIŞMA KAĞIDI 1 Aşağıdaki cümlelerdeki ek fiilleri bulunuz ve hangi görevde kullanildiğini tespit edip uygun kutucuğu işaretleyiniz. Cümleler Ismi yüklem yapmıştır Filli birleşik zamanli yapmıştır Bizimle gelirsen çok sevinirim. O gün, en mutlu olduğum gündü. Ödevi iki gün içinde teslim etmeliymiş. Babam hafta sonu Istanbul'a gidecekmiş. Hayattaki en değerli varlığım, annemdir. Mehmet, o gün sizin yanınıza geliyormuş. Okulun en uzun öğrencisi Necip'mis. Onun kimseye saygısızlık yapmayacağını bilirdik. Soruyu ilk çözen Ahmet olmuştu. Çizdiği resim çok güzel idi. Sen yine de susmalıydın. Gökçe, kitap okumayı çok seviyordu. Bu konuda çok yetenekliyim. Seni arayan bendim. Her gün bir saat spor yaparmış. Başarı, cesaretin çocuğudur. Bu işi yapabilirse şaşarım. Bilseydim, böyle konuşur muydum? En sevdiğim spor, voleyboldur. NOTLARIM