Ses Bilgisi Soruları

Noktalı yerlere uygun ifadeleri yazarak paragrafı tamamlayınız. getirildi- Türkçedeki ...ki.... heceli bazı sözcüklere ünlüyle başlayan bir ........ ğinde sözcüğün ikinci hecesindeki ....... düşer. Bu ses olayına ünlü düşmesidenir. Ünlü düşmesi, son hecesinde .......... ünlü (1, i, u, ü) bulunan iki heceli bazı kelimeler - de olur. Ünlü düşmesi olan sözcüklerde bir hece azaldığından bu ses olayına ..... düşmesi de denir. Özel adlarda ünlü düşmesi

24- "İlacımı zamanında içmedim............. bir türlü iyileşemedim." Yukarıdaki cümlede "sebep - sonuç" ilişkisine göre boş yere aşağıdakilerden hangisi gelmez? A. bundan dolayı C. bunun için B. buna göre D. bu yüzden

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü düşmesine uğramış bir sözcük yoktur? A) İşler yolunda gitmeyince dükkânı dev- rettik. B) Topun çarpmasıyla burnu da kanama- ya başladı. C) Ankara trafiğinin yoğunluğu başladı. D) Böyle acele gitmenize gönlüm hiç razı günül-günlüm değil.

6) "Aklım kitapta kaldı." cümlesindeki ses olayları aşağıdakilerin verilmiştir?(10p) hangisinde sırasıyla A) Ünsüz yumuşaması - Ünlü daralması B) Ünlü düşmesi - Ünsüz benzeşmesi C) Ünsüz benzeşmesi - Ünlü düşmesi D) Ünlü düşmesi - Ünsüz yumuşaması

Yazım Kuralları 3. TEST 7. Aşağıdaki şiirlerin hangisinde hece düşmesine uyulmamasından kaynaklı bir yazım yanlışı yapılmamıştır? A) Kederlendiğim günler olmuş B) Naçar dolaşmışım sokaklarında, Sevinçli günlerim olmuş Başım havalarda gezmişim. Bağırımı açıp ilgin ilgin Göklere dayanan karlı tepesi Ey sıla yolunu bağlayan dağlar! Üstünde rüzgârın geniş nefesi Eteğinde seller çağlayan dağlar! Her akşam ufkunuz kızıl bir nehire Bürünüp yanarken bulutlu dağlar, Hıçkırır ve derim doğduğum şehre Kavuşursam bir gün ne mutlu dağlar! Esen serin rüzgârlarına, İlk defa kıyılarından Denizi seyretmişim. D) Altın kulelerden yine kuşlar Tekrarını ömürün eder ilan. Kuşlar mıdır onlar ki bu akşam Âlemlerimizden sefer eyler? Akşam, yine akşam, yine akşam Bir sırma kemerdir suya baksam; Akşam, yine akşam, yine akşam Göllerde bu dem bir kamış olsam! Bu sakin öğle vakti... Mevsim taze, gün ılık, Bir dersten çıkmış kadar içimde bir ferahlık. Yeniden yapraklanan şu çınarın gölgesi, Şu beyaz minareden dökülen ezan sesi. Şu yosun tutmuş çeşme, her bir taş servilikten, Bana bahsediyorlar en sonsuz iyilikten. Cetlerimin mermerde seyrettiğim yazısı. Bir saatin vuruşu, günün henüz yarısı. C)

SES BİLGİSİ ÇALIŞMA KÂĞIDI Aşağıdaki tabloda verilen cümlelerde hangi ses olaylarının bulunduğunu uygun yerlere koyacağınız (X) işareti ile gösterin. Ünsüz Ünsüz Ünlü Ünlü Cümleler Yumuşaması Benzeşmesi Düşmesi Daralması Çocuk, dolapta kitabını arıyordu. Ufku yoğun bir sis tabakası sarmıştı. Gelecek hafta yolculuğa çıkmayı düşünüyoruz. Bu konudaki fikrimi size açıklamak istiyorum Sıcaktan bunalan insanlar sokağa çıkmışlardı. Yaşlı kadın, torununun elini tutmuştu. İşlerimizin çoğunu bu hafta bitirmeyi planlıyoruz. Boynuna atkısını sarıp başına beresini geçirdi. Kadın askerdeki oğlunu çok özlüyordu. Çiçekçi, siparişlerimizi itinayla hazırlıyor. Sepette on iki yumurta vardı.

MINI DEĞERLE 5 C 1. "Burnu büyümek" deyimindeki altı çizi- li sözcükte gerçekleşen ses olayı, aşağıda ki cümlelerin hangisinde vardır? A. Abur cuburla karnını doyurdu. B. Kitabımın arasına çınar yaprağı koydum. Limandaki gemiler işçi arıyor. Tavuktaki hastalık etrafa yayılmış.

SES BİLGİSİ GENEL ÇALIŞMA KAĞIDI Aşağıda verilen cümlelerde altı çizili kelimelerde meydana gelen ses olaylarını yazınız. a Sares, 1-Gömleğimi çok güzel ütülemelisin. use gan 2-Öğretmen bizi affetti. S2+ renes 3-Uçağa ilk kez bindim. säg gener Sagast 4-Birlikten kuvvet doğar. 5-Aklını kullanan kişiler başarılı olur. 6-Sınavda heyecanlandığı için bazı soruları yapamadı. 7-Bakımsızlıktan ev harabeye dönmüştü. 8-Matbaanın bulunmasıyla okuma yazma oranı arttı. 9-Aşırı sıcaklar can kaybına yol açtı. 10-Yoğun kar yağışı nedeniyle yollar trafiğe kapatıldı. 11-Dostluğumu reddetmeyin. 2 tåreres? 12-Kitapçı bize yardımcı oldu. 13- Çocuk yeni okuluna alışmıştı. 14-Çocuklar parkta oynuyor. 15-Düşünce kardeşimin omzu çıkmıştı. 16-Karanlıktan seni görememişim. 17-Öğrenciler öğretmeni iyi dinliyor. 18-Gecenin tadı yok, farkında mısın? 19-Yedi dağın çiçeği karışmış bu süte. 20-Bir ayağı sakat olduğundan yürürken zorluk çekiyordu. 21-Halk, hırsızı hemen yakalıyor. 22-Bu mektubu iki gün önce yazmıştım. 23-Aracımızı yolun kenarına park ettik.

7. Ben, adında ünsüz yumuşa- ması olan bir eser okumak istiyorum. Ediz Buna göre aşağıdaki kitaplardan hangisi Ediz'in okumak istediği bir kitap değildir? A) ben 8 STOSUNER Fakir Baykurt KAPLUMBAĞALAR Bataklığın Kıyısındaki Ev 8. Aşağıdaki sözcüklerin hangisi sonuna ünlüyle başlayan ek getirildiğinde ünsüz yumuşaması- na uğramaz? A) kap C) süt B) kurt ) güç D)

10. Test 4. Bölüm Tarama - IV 5. 1. Metin: Bir gece kadının biri hava alanında bekliyordu. Daha epeyce zaman vardı, uçağın kalk- masına. Hava alanındaki dükkândan bir kitap, bir paket kurabiye aldı ve kendisine oturacak bir yer buldu. Kendisini kitabına kaptırsa da yanında oturan adamın olabildiğince cüretkâr bir şekilde aralarında duran paketten birer birer kurabiye aldığını fark etti. Görmezden gelmeye çalışıyordu. Ne kadar görmezden gelse de sinirleri bozulmuştu bir kere çünkü adam hiçbir şey yokmuş gibi yemeye devam ediyordu. Gözü saatteydi, vakit gelse de gitsem artık diye bakıyordu. Pakette son kurabiye kalınca adam onu kadına ikram etti. Bu kadarına da pes diye içinden geçiren kadın, adamın yanından kalkar ve uçaktaki yerini alır. Uçakta çantasında henüz açılmamış bir bisküvi paketi görünce durumu anlar ve utanır. II. Metin: Ben Gönen'de doğdum. Yirmi yıldır görmediğim bu kasaba, düşümde artık bir serap gibiydi. Birçok yeri unutulan, eski, uzak bir rüya gibi oldu. O zaman genç bir yüzbaşı olan ba- bamla her zaman önünden geçtiğimiz Çarşı Camii'ni, karşısındaki küçük, harap şadırvanı, içinde binlerce kereste tomruğu yüzen nehirciği, bazen yıkanmaya gittiğimiz sıcak sulu hamamın derin havuzunu şimdi hatırlamaya çalışıyorum. Basamak basamak çıkılan yolları hatırlarım bazen de. Unutamam o günleri hiçbir zaman. Şimdilerde daha çok özlüyorum bu yalnız gurbet günlerinde. Birazdan bu özleyişi bölecek bir kapı tıkırtısı duyulacak. Ve oda arkadaşım "Yine nerelere daldın Gönenli?" deyip yüzüme acıma hissiyle bir bakış atacak. Asağıdakilerden hangisi numaralandırılmış metinlerin ortak özelliklerinden biri değildir? A) Birinci kişi ağzıyla yazılmaları Bkilemeler kullanılması D) Devrik cümleler kullanılması Oyküleyici anlatım kullanılması 10. Test 7. Salep: Kış mevsiminde in çınlı, dumanı üzerinde, s şifadır. Salep bitkisi, Tü Kuzey Akdeniz'dir. 1 orkidesinin iki yumrusu beslenebilmesi için br içecek veya dondurma haline getirilir. Salep g Boza: Tarihi binlerce içeceği var; boza. Si kaynağı. Üzerine de "buze" kelimesinde rinin yaşadığı bir iç Anadolu'ya ve yak bardak boza ile gü nağı, süt yapıcı, b Aşağıdakilerden dir? A) Geleneksel oll C) Üretim biçim.

B B B 3 B 13. ştir. Hen an Bir sözcük oyununda öğrencilere içinde harfler bu- lunan ikişer kutu verilmiş ve bu kutulardaki harfler- den birer sözcük oluşturmaları istenmiştir. Oyunda, sözcük oluşturma ile ilgili verilen kurallar şunlardır: Yan yana duran iki kutudaki harflerden birer ta- nesinin yeri değiştirilebilir. • Kutulardaki harfler kendi iclerinde yer değişti- rebilir. r . Bu değiştirme işlemlerinden yalnız biri uygulas nabilir. Buna göre aşağıdaki kutuların hangisinde bu- lunan harflerle bir sözcük oluşturulamaz? A) fan cin fincos B) ret kil terlik ? kit mes D) aşi bir dyelin sonini yogun 12. Şairin ikilikler ve dörtlüklerden olusan şiirlerinde yapmacıksız süssüz dil göze çarpıyor. Şair; in- san ve toplum ilişkilerine yönelik temaları konu- edinerek düşündürücü bir şiir evreni kurmaktadır. Şair, kısa ve öz anlatım yla sizi farklı dünyalara taşımaktadır. Insan ilişkilerinin toplumsal ve birey- set yanlarını sen ben iklimin

8. 99 Her yıl yapılan "En İyi Buğday" yarışmasını yine aynı çiftçi kazanmıştı. Çiftçiye bu işin sırrı soruldu. Çiftçi: Benim sırrımın cevabı, kendi buğday tohumlarımı komşularımla paylaşmakta yatıyor, dedi. Elinizdeki kaliteli tohumları rakiplerinizle mi paylaşıyorsunuz? Ama neden böyle bir şeye ihtiyaç duyuyorsunuz, diye sorulduğunda: Neden olmasın, dedi çiftçi ve ekledi: Bilmediğiniz bir şey var. Rüzgâr, olgunlaşmakta olan buğdaydan poleni alır ve tarladan tarlaya taşır. Bu nedenle komşularımın kötü buğday yetiştirmesi demek benim ürünümün kalitesinin de düşük olması demektir. Eğer en iyi buğdayı yetiştirmek istiyorsam komşula- rimin da iyi buğday yetiştirmesine yardımcı olmam gerekiyor. 66 Aşağıdakilerden hangisi bu metinde sözü edilen çiftçinin davranışıyla aynı doğrultuda hareket eden birinin davranışı değildir? A) Ünlü bir futbolcunun şampiyonluk maçında haksız yere kazandığı penaltıyı hakeme söyleyerek kararı iptal ettirmesi B) Ahmet'in katıldığı koşu yarışmasında tökezleyip düşen rakibini ayağa kaldırarak rakibinin yarışa devam etmesini sağlaması C) Bir iş hanında kumaş satan Mesut Bey'in kendine gelen müşterilerinden bazılarını kendisiyle aynı işi yapan karşı komşusuna yönlendirmesi D) Aynı cadde üzerinde, cep telefonu satan üç mağazadan birinin sahibi olan Kemal Bey'in hem kendi- sinin hem de müşterilerin kazançlı çıkacağı bir kampanya düzenlemesi 7. Sinif Türkçe Branş Denemeleri 3 11111111111111111 8. Deneme Il

D 5. 1. Tören 08.50'de başlıyor. 2. Pamuğa ektiği fasulyeleri gözlüyor. 3. Kalan yemekleri dolapta saklayalım. 4. Annemin getirdiği yemekleri yiyelim. Pelin, ünlü daralması olmayan cümleyi seçecektir. Buna göre Pelin, kaç numaralı cümleyi seçmeli- dir? A) 1. B) 2. C) 3. D) 4.

17. Özdemir Asafın önemli bir özelliği, şiirlerinin bir kısmında "ünlü daralması (Türkçede a, e ünlüleri ile biten fiillerin şimdiki zaman çekiminde, söyleyişte de yazımda da a ünlüsü i, u; e ünlüsü i, ü olur. Örnek: izle - yor izliyor)" yokmuş gibi davranmasıdır. Bu bilgiye göre aşağıdakilerden hangisi Özdemir Asaf'a aittir? A) Doğdum Ardanuç'ta Lengether köyda Havası çok hostur derman bin derda Alabalıklar çimar dereda Çoruh Nehri'ni na çok özledim B) Sana gitme demeyeceğim Gene de sen bilirsin Yalanlar isteyorsan yalanlar söyleyeyim Incinirsin C) Erbaa'ya deriz Erek Kapı kilidine firek Uzun ağaçlara cerek Derler bizim köyümüzde D) Ne yana baktıysam bana yabancı Yitirdim kalbimde olan inancı Dolu yüreğimde bir tuhaf sancı Dolaşmıyor artık kanım be gurbet

15. Türkçede sert ünsüzle (f, s, t, k, ç, ş, h, p) biten bir kelimeye "c, d, g" ünsüzlerinden biriyle başlayan ek getirildiğinde ekin başındaki ünsüzün sertleşerek sırasıyla "ç, t, k" ye dönüşmesine, ünsüz benzeşmesi (ünsüz sertleşmesi) denir. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde ünsüz benzeşmesine uğramış kelime vardır? A) Yağmur sonrası ortaya çıkan koku, topraktaki bakterilerden kaynaklanır. B) Koku almaçları aracılığıyla kokladığımız maddelerle ilgili beynimize bir sinyal gönderilir. C) Büyük kütüphanelerdeki eski kitapların kendine özgü bir kokusu bulunur. D) Çiçek özleri ve hayvansal yağlar kullanılarak yapılan hoş kokulu ürünlere parfüm denir.

f Eğitimde Değerlerimiz egitimdedegerlerimiz Egitimde Değerler Aşağıda verilenlere göre fiilleri çekimleyin. Kelime Ünlü Düşmesi Ünlü Türemesi Ünlü Daralması Ünsüz Yumuşaması Sert Ünsüz Benzeşmesi Ünsüz Türemesi Hüznü X Kitabı XX Ağaçtan Kasetçi Ağlıyor X Simidi x Sinifça Bekliyor Bardağı XXXX Çiçekçi Gögu X Alişkınım Oğlunuz Dolabı İçten Gözlüyoruz Yoğurtçu Havucu Otluyor Kayıkçı Hissetmek Minicik Ahengi Kebapçi Burnumuz Azicik Avcunu Direğin Zipliyor www.degerler.net