Ses Bilgisi Soruları

Fikret Mualla, çevresini yansıtmak kadar çevresine bir şeyler anlatmak, katmak istemiştir; çirkini çirkin, güzeli güzel görmüştür. Bu, onun kuvvetli bir res- sam olduğuna delildir. Ayna tutmuştur doğaya, in- sanlara; ondan da öte, var olan imgelere imgeler katmayı başarmıştır. Çirkin, güzel nakışlara bakma- mış; kendi aşkına, kendi dileğine bakmıştır. Bu metinde altı çizili sözle Fikret Mualla'nın eserlerinin hangi özelliğinden bahsedilmekte- dir? A) Özgünlüğünden B) Gerçekçiliğinden C) Etkileyiciliğinden D) Sürükleyiciliğinden

meyvedir.Eme zim en iyi arkadaşımız kardeşimizdir. Xades 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tüm sözcükler büyük ünlü uyumu kuralına uymamaktadır? A) Bize ne zaman geleceksiniz ? B) Dünya heyecanını özlüyor. C) Yaşamak kimi zaman korkuludur. D) Güzellikler hiç bitmesin derdi. 11. Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde yer alan kelimelerin tamamı büyük ünlü uyumu kuralına uyar? A) Kelime, insan, hayat, evren B) Başarı, kötülük, zaman, kenar C) Bulut, alem, oyuncak, masa D) Korku, sulak, balık, bilek 12." Karanlıklar içinden ansızın doğdu ve hayat verdi dünyamıza" Yukarıdaki cümlede aşağıda verilen kelimelerden hangisi büyük ünlü uyumuna uymamaktadır? A) Karanlıklar B) Hayat C) Doğdu D) Dünyamıza 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük ünlü uyumuna uymayan bir sözcük vard A) Otobüs iki saat geç geldi. B) Bizim takım yine kazandı. C) Üzerindeki elbise çok güzeldi. D) Ayna karşısında çok zaman geçirir. 14. Hangi seçenekte büyük ünlü uyumunu bozan ekler bir arada verilmiştir? A) -de, -ken, -ki, -e, -gil, -imtırak, -inca B) -yor, -ken, -ki, -daş, -gil, ,imtırak, -leyin C) -da, -yor, -ken, -dır, -gi, -leyin D) -tu, -dır, -yor, -ken, -ki, -daş 15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük büyük ünlü uyumu kural uymamaktadır? A) İşin bitince yanıma gel. B) Geceleri içimi bir sıkıntı sarar. C) Yaz ayını dört gözle bekliyoruz. D) Yine istediğimi almamışsın. do oltı çizili sözçük kalınlık-incelik L

çoğu zaman incir çekirdeğini doldurmaz, daldan dala atlayan, başını almış giden konuşmalardan yakınırız. Her yerde rastlayabiliriz böyle konu- şanlara. Dinlersiniz, dinlersiniz; neden sonra "Şunu mu demek istiyor?" sorusu bir türlü çözül- mez kafanızda. Hep o öykü gelir aklıma: Adamın biri toplantıya gitmiş. Bakmış biri konuşmakta. On dakika on beş dakika dinlemiş, bir anlam çıkartamamış söylediklerinden. "Belki başını kaçırdım." diye düşünerek önündekine sormuş: "Ne anlatıyor konuşmacı?" Sorduğu kişi şöyle demiş: "Yarım saattir konuşuyor, daha söyleme- di ne anlattığını." Bu metinde yazarın vermek istediği mesaj aşağıdakilerden hangisidir? A) Boş fıçı çok langırdar. BAz söyle, öz söyle. KUNDU: C) Leyleğin ömrü laklak ile geçer. D) Kuru laf karın doyurmaz. Gos ‒‒‒‒‒‒‒‒‒‒

3. Sifat-fiiller adlaşmış sifat-fiil olabilirler. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde böyle bir kulla- nım söz konusudur? A) Bize nefes kadar yakın olan insanlar var. B) İpi kördüğüm etmiş bırakmış yere. C) Dolmuş tıklım tıklımdı. D) Bu işi çözen kim olacak?

2. Denize inen yolun başında, kıyıya yaklaşacak sandalları bekliyorum sessizce. Bu cümledeki altı çizili sözcükte görülen ses olayının özdeşi aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Arayıp sormadı hiçbirimizi bunca zaman. B) Diyeceklerimi bu mektupta dile getirdim. C) Gidiyorum bu şehirden artık. D) Ağacın kalınca dalına salıncak kurmuştu. 01

6. Nesnelerin, sayıların, şekillerin, harflerin belli bir düzen içinde yerleştirilmesine örüntü denir. Buna göre aşağıdakilerin hangisindeki örüntü diğerlerinden farklıdır? A) NAZAN-EMİNE-KEMİK-ADANA B) KABAK-KELEBEK-KİRPİK-RADAR C) MAKAM-KULAK-SERVİS-KÜÇÜL KULLUK-AYLA-TABUT-KAŞIK D) EINE .... ●●●● 99

63. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü düşmesi yoktur? A) Bu kitabı Türkçe öğretmenimiz tavsiye etti. B) Büyük oğlu geçen sene üniversiteden mezun olmuş. C) Burnunun dikine gidersen hata yapmış olursun. D) Konuşulanları duyunca benzi sararmaya başladı.

9. Aşağıdaki cümlelerden doğru olanlara "D", yanlış olanlara "Y" harfi koyunuz. (20 Puan) ( ) "Derin bir düşünceye dalmıştı." cümlesindeki "derin" sözcüğü yan anlamlıdır. ( ) Atasözlerini oluşturan bazı kelimeler eş anlamlıları ile değiştirilebilir. ( ) "Doğru" sözcüğünün zıt anlamı "yanlış"tır. ( ) "Evden okula gidiyorum." cümlesinde ayrılma ve bulunma hal eki vardır. ( ) "Kalemi evde kalmış." cümlesinde iyelik eki mevcuttur. ( ) "Dolgun bir maaşla işe başladı" cümlesinde türemiş isim vardır. ( ) "Arkadaşım iyi bir insandır." cümlesindeki zamir vardır, sıfat yoktur. ( ) "Herkes buraya koşmuştu." cümlesinde belgisi zamir vardır. ( ) "Bitki türleri çok fazladır." cümlesindeki benzeşme (sertleşme) vardır. ( ) "Seni görmek için buraya geldim." Cümlesinde amaç anlamı vardır. 10. Okulunuzun daha güzel hale getirilmesi için herhangi bir kişiye kompozisyon ve me

hat ETKİNLİK a) Aşağıdaki cümlelerde ünlü daralmasının olduğu kelimeleri işaretleyiniz. Dedemin bana anlattığı o iki çocuğun yaşam öyküsünü bir türlü unutamıyorum. Göçmen kuşlar havaların ısınmasıyla yurdumuza dönmeye başlıyor. Senin bu şiiri okuyacağını bilmiyordum. Yemyeşil doğayı, masmavi gökyüzünü özlüyoruz. Gençler, projede tarım alanlarını sulama sorununa çözümleri dinliyor. b) Siz de ünlü daralmasına örnek üç cümle yazınız. ayınız. 10. isa-

18. (1) Yağmur durmaksızın yağıyor, bende bir bezginlik, böy- le havalarda iki lafı bir araya getirip yazamam. (II)-Güneşli günleri, baharın çığırtkan enerjisini daha fazla severim böy- le havalardan. (III) Ama işte ruhen koyuversem de kendimi, biliyorum ki ben hiçbir zaman "bezgin" olamam. (IV) Se- verim uyuşukları, uyuşukluğun felsefesini; uyuşuğun kar- nını doyurmak için bile üşenmesi ne güzel misaldir onları anlatmaya. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede olumsuz bir öz eleştiri vardır. B) II. cümlede karşılaştırma yapılmıştır. C) III. cümlede şarta bağlı bir durum söz konusudur. D) IV. cümlede örneklemeden faydalanılmıştır.

3. Gözlerime çökerken ağır uyku sisleri, Çiçekliyor duvanı ocağın akisleri; Bu akisle duvarda çizgiler beliriyor, Kalbime ateş gibi şu satırlar giriyor: Bu dörtlükteki altı çizili sözcüklerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi vardır? A) Ünlü düşmesi B) Ünsüz benzeşmesi C) Ünsüz yumuşaması D) Ünsüz türemesi

13. Bir sözcük içinde birbirini izleyen iki ses biriminin yer değiştirmesine göçüşme denir. Örneğin, yalnız sözcüğünün yanlız biçiminde söylenmesi bir göçüşmedir. Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi bir göçüşme örneğidir? A) Biradere "bilader" demek B) Kibrile "kir demek V C) Maydanoza "maydonoz" demek D) Pembeye "penbe" demek SM-8. Sınıf Deneme 2 Sözel Bölüm - 2204/02 7 Diğer Sayfaya Geçiniz

isemyayincilik www. 4. Birden çok heceli ve a, e ünlüleri ile biten filler, ünlüyle başlayan ek aldıklarında bu fillerdeki a, e ünlülerinde söyleyişte yaygın bir daralma (i ve i'ye dönme) eğilimi görülür. Ancak söyleyişteki 1, i ünlüleri yazıya geçi- nilmez: başlayan, yaşayacak, atlayarak vb. Aşağıdakilerden hangisinde bu kurala uyulmamasından kaynaklanan bir yazım yanlışı vardır? A) Trafikte sağa sinyal verip dönmeyen araç kazaya sebep oldu. B) Müzik dinleyerek ders çalışmak gerçek- ten verimli bir yöntem midir? C) Bence dünyada bu yönetmenin filmlerini izlemeyecek biri yok. D) Çocuk ruhumu içimde saklıyalı çok uzun zaman oldu. isemyayincilik. www.isemkitap.com

Şimdi tek konuğu olduğum bu otelden ayrılırken hangi otobüs ya da tren istasyonuna, hangi havaalanına ya da hangi limana doğru gideceğimi bilmediğim bu sabahta iyi, başarılı, düzenli bir insandan başka her şeye benzediğimi anlıyorum. Rastlantılardan oluşan bir yaşamın yaşam olmadığını düşünüyor, kendime gerçekten rastlantılardan kurtulup kurtulamadığımı soruyorum. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? A) Ünlü düşmesi B) Ünsüz benzeşmesi CY D) Ünsüz düşmesi Ünsüz değişmesi E) Ulama

3. Elbette bazen çiçek açıp bazen solacağım Elbette daldan dala konup sonra uçacağım Elbette bazen hızla dönüp bazen duracağım Elbette bazen söyleyip bazen susacağım Bu dizelerde yer alan söz sanatının açıklaması aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) Nitelik bakımından zayıf olan güçlü olana benzetilmiştir. B) İnsan dışındaki varlıklara insana ait özellikler yüklenmiştir. C) Anlam bakımından birbirine karşıt kelimeler bir arada kullanılmıştır. D) Bir özellik, olduğundan çok az veya fazla gösterilmiştir.

-c(best İki heceli bazı sözcükler ünlüyle başlayan bir ek aldığında ikinci hecedeki dar ünlü düşer. İstisna: Ünlüyle başlayan ek aldığında vurgusuz orta hecesindeki dar ünlüsü düşen sözcüklerle oluşturulan ikilemelerde ikinci sözcüğün dar ünlüsü düşmez. ● Sert ünsüzle biten (p, ç, t, k) sözcükler, ünlüyle başlayan bir ek aldığında sonlarında bulunan sert ünsüzler yu- muşar. İstisna: Bazı alıntı sözcüklerde yumuşama olmaz. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu kurallara uyulmamasından kaynaklanan bir yazım yanlışı vardır? A) Benim gönlüm bir kelebek Dolaşıyor çiçek çiçek Tükenecek ömrü böyle Çırpınarak, titreyerek B) Ömür bitti günler tükendi Okyanus dahi inledi Hayat bir gemi sanki Nesilden nesile C) Durmadan harcadığım gözlerimi al kurtar Şu aranıp duran korkak ellerimi tut Bu evleri atla bu evleri de bunları da Göğe bakalım Kuşların yer değiştirdiği Nice mevsim geçiti Geçerek bildirdiği D) Aşk dediğin!