Söz Öbeklerinde Anlam Soruları
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde AnlamMARİFET
2. "Suya sabuna dokunmamak" ne demektir?
4
Suya dokunmazmış
Sabuna dokunmazmış
Pise bak.
3. Şair "Marifet" şiiriyle nasıl bir mesaj iletmektedir?
€
Celal VARDAR
4. Aşağıdaki atasözlerinden hangisinin şiirlerde anlatılanlarla ilgisi yoktur?
Ne kokar ne bulaşır.
Bana dokunmayan yılan bin yaşasın.
Tembele iş buyur, sana akıl öğretsin.
6
iki siir tema ve
erin bakıS
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde AnlamS. Simsek çakmadan gök gürlemez.
Bu atasözüne anlamca en yakın cümle aşağıdakilerden hangisidir?
Al insan ne yaparsa yine kendisine yapar.
C) Her işin bir yapılma zamanı vardır.
BI Olayları önceden tahmin edemeyiz.
D) Bir olay olmadan önce onun belirtileri olur.
87
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam61. Deyimler çeşit çeşittir. Örneğin kimi deyimler iki yargılı ve uyaklıdır"-", kimi deyimlerse bir öyküye ya da bir
olaya dayanır", deyimlerin bir kısmı da gelenek ve görenekleri, inanışları bildirir.
Aşağıdaki deyimlerden hangisi bu metinde boş bırakılan yerlerden herhangi birine getirilemez?
A) Yükte hafif, pahada ağır
B) Başına devlet kuşu konmak
C) Anca beraber, kanca beraber
D) Üç nalla bir ata kaldı
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam8. 1.
7.
Aşağıdaki
cük vardır?
A) Aslan kükreyişini taklit edemedik.
B) Kuşların ötüşünü dinledim.
C) Üst kattan tıkırtılar geliyordu.
D) Babam çok neşeli biridir.
destek
hava
B) II
II.
1. Babamı neredeun
11
IV.
ACESTE
davranış
C) II
PORTERLY
kötü
Yukarıdaki sözcüklerden hangisi somut
anlamlıdır?
ll
A) I
****
CONS
D) IV
ANALIZ YAYINLARI
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlammlarına
5.
Sakla samanı, gelir zamanı.
Terzi kendi söküğünü dikemez.
Mal canın yongasıdır.
Damlaya damlaya göl olur.
Çam sakızı çoban armağanı
Aşağıdaki metinlerin altlarına verilen atasözlerinden uygun olanı yazın.
a) Firdevs Hanım, gece yağan sağanak yağmurdan sonra tarlasındaki mahsullerin zarar
gördüğünü görünce çok üzüldü.
b) Dedem eline geçen bir şeyi atmaz, gün gelir lazım olur diye kenara ayırırdı. Bir gün bah-
çede dolaşırken tahta çitlerin ortadan ikiye ayrıldığını gördü. Gün gelir lazım olur diye bir
kenara ayırdığı tel ile çiti bağlayarak sorunu çözdü.
c) Dila, annesinin ekmek alması için verdiği paradan kalan madeni paraları kumbarasında
biriktirmeye başladı. Sene sonu geldiğinde sınıfça gittikleri sinemanın ücretini aile bütçesine
yük olmadan ödedi.
13
c) Arkadaşının doğum günü daveti, Gülhan'ı çok mutlu etmişti. Kırtasiyeden çok güzel bir ka-
lem alıp hediye paketi yaptırdı. Arkadaşının evine gittiğinde herkes çoktan gelmişti. Hediyele
verilmeye başladığında aldığı kalemi cebinde bulamadı. Muhtemelen kalemi gelirken yold
düşürmüştü. Hemen kolundaki boncuklardan yapılmış bilekliği çıkarıp arkadaşının kolu
taktı. Arkadaşı, Gülhan'ın bu hediyesine çok sevindi.
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam8.
Geçenlerde bir kazaya şahit oldum. Geri manevra yapan şoför, arkasındaki aracı görmeyince hafifçe araca
vurdu. Aman Allah'ım, o nasıl yaygara! Gören duyan da araç kullanılamaz hâle geldi sanacak. Oysaki en
ufak çizik bile yok. Oldum olası kızarım önemsiz, küçük bir şeyi büyütüp mesele çıkaran insanlara. Ama ne
yaparsın, her toplumda "-----" insanlar bulunur.
Bu metinde boş bırakılan yere aşağıdaki deyimlerden hangisi getirilirse metnin anlam bütünlüğü sağlanmış olur?
A)
B) kendini dev aynasında gören
D) burnundan kıl aldırmayan
pire için yorgan yakan
habbeyi kubbe yapan
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam3.
ATASÖZLERİ
• Araba ile tavşan avlanmaz.
Arı gibi eri olanın dağ kadar yeri olur.
• Ateş olmayan yerden duman çıkmaz.
Bedava sirke baldan tatlıdır.
Aşağıdakilerden hangisi bu atasözlerin-
deki altı çizili sözcüklerin karşıladığı an-
lamlardan biri değildir?
A) Çalışkan
C) işaret
B) Yöntem
D) Kötülük
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam14.
sml
TURKÇE TESTI
Ali- Ak akçe, kara gün
içindir. V
Efe-Sakla samanı, gelir
zamanı. ✔
Arda- Akıl yaşta değil,
baştadır. X
Esra-Keskin sirke, küpüne
zarar verir.
X
Yukarıda hangi iki çocuğun söylediği atasö-
zü anlam olarak birbirine en yakındır?
A. Efe - Esra
B.
Arda - Ali
C. Esra - Arda
D Efe - Ali
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam10. Nasrettin Hoca, bağdan topladığı üzümleri
yükler. Evine giderken yolda çocuklar peşine takıl
-Hoca Efendi, bize de üzüm verir misin, derler,
her birine bir salkım verse, üzümler bitecek. Tutar,
Hoca, çocuklara bakar. Bu kalabalık çocukları
her birine bir tane üzüm verir. Çocuklar sızlanma
ya başlar:
-Ama Hoca Efendi, çok az verdin.
ediyorsunuz? Ha bir tane ha
aynı
on tane ne fark eder? Nasıl olsa hepsinin tadı a
değil mi, diyerek gider.
Nasrettin Hoca:
Canım niye ısrar
Aşağıdakilerin hangisinde bu parçadaki altı çizili
sözcüklerin anlamları sırasıyla doğru verilmiştir?
A) Bir yükümlülük altına sokmak, sorumlu tutmak
- bir yerde bir süre kalmak, oyalanmak - yakın-
mak
B) Bir suçu birinin üstüne atmak - kızdırmak, üz-
mek, şaşırtmak amacıyla şaka yollu konuşmak
- şikayet etmek
C) Belli bir hizmeti kullanabilmek için özel bir kar-
ta gerekli verileri aktarmak - engelle karşılaşıp
geçici olarak işlemez duruma gelmek - sıkıntı-
sını anlatmak
D) Bir yere taşınması için belli ağırlıkta eşya veya
araç gereç koymak - birinin sürekli peşinden
gitmek yapılan bir haksızlığı karşısındakine
anlatmak, yakınmak
zik
başın
A) sa
B) to
2.
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlamen ve
göre deği
ni söyle
tyimser
arak
22.
Bu parçadaki boşluğa aşağıdaki atasözlerinden hangisi getirilebil!
A) Bos çuval, ayakta durmaz.
B) Davulun sesi uzaktan hoş geir.
Ca peynir gemisi yürümez.
Dj isleyen demir pildar
Ash
Foll
Akacak kan
damarda durmaz.
Olacakla biecege
care bulunmaz.
A
Mert
Okan
Kaçan balk
büyük olur
Kismet gökten
zembille inmez.
Yukandaki öğrencilerden hangilerinin atasözleri anlamca aynı doğrultudadır?
C) Okan-Mert
A) Fanit-Okan
B) Mert-Ashi
D) Asli-Ferit
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam13. Deyimler sözlerimizin anlaşılmasını kolaylaştıran, anlatımı renklendiren ve dakikalarca konuşarak ifade edemeye-
ceğimiz fikirleri bir çırpıda dile getiren kalıplardır. Bu kalıplar dilimize yerleşmiştir ve anlamları hemen herkes tara-
findan bilinir. Birçok kişiye birden sevgi gösterildiğinde ----, aynı noktaya sürekli olarak bakınca ----, yapılan bir
iyiliği yüzüne vurarak birini üzmeye ---- deyimini kullanırız.
Bu metinde boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki deyimlerden hangileri getirilmelidir?
A) ağzı kulaklarına varmak-göz atmak- yüreğinin yağı erimek -
B) mavi boncuk dağıtmak - gözleri çivilenmek başına kakmak
C) umut vermek- gözleri dalmak boğazında düğümlenmek
D) gözlerinin içi gülmek - gözü takılmak - başına bela olmak
TÜRKÇE
9
DENEME-1
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam1.
Dillimizde “ağız” sözcüğüyle oluşturulmuş birçok deyim vardır. Örneğin, hiçbir şey söylememek anlamında ağız açmamak;
konu dışı, gereksiz sözler söylemek anlamında ağız kalabalığı etmek; yapamayacağı bir işi yapacakmış gibi konuşmak
anlamında ağız satmak; başkasının ağzıyla konuşmak anlamında ağız değiştirmek deyimleri kullanılmıştır.
11
III
IV
Bu metindeki numaralanmış deyimlerden hangisinin açıklaması yanlıştır?
A) I.
B) II.
C) III.
D) IV.
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde AnlamTEST 4
DEYIMLER
VO
Beceri Temelli Sorular
4. Becerikli, iş bilir ve kıvrak zekâlı olmakla birlikte, bu meziyetlerini kendi menfaatleri doğrultusunda kullanan, bu
_arada ufak tefek kaçamaklarla kendisine çıkar sağlayan kişilerden bahsederken kullandığımız bir deyimimiz vardır:
ATASÖZLERİ
Bir şeyin gerçekleşme ihtimali kalmadığı, birisinin başına gelen kötü bir hâlden dolayı iflâh olmaz bir yola girdiği,
düzen ve tezgâhın bozulup hakikatin ortaya çıktığı, kötülüklerin sona erdiği durumlarda "Artık - - - - ." deyimini kul-
lanırız.
Kendisinden bir hizmet beklenen veya verilen görevi yerine getirmesi umulan kişilerin, çeşitli bahaneler öne süre-
rek
yavaş davranmaları yahut işin yapılmasına engel olmaları hâlinde söylenen
tur.
Boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki deyimlerden hangileri getirilmelidir?
A) Eski köye yeni âdet getirmek - dili çözüldü - mırın kırın etmek
B) Eski kimliğine bürünmek sıfırı tüketti-dalga geçmek
C) Eski kulağı kesiklerden olmak hapı yuttuipe un sermek
D) Eski çamlar bardak oldu - nalları dikti - yokuşa sürmek
66
-- " deyimi dilimize pelesenk olmuş-
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam1. Balık baştan kokar.
2. El, elin eşeğini türkü çağırarak arar.
3. Anasına bak, kızını al; kenarına bak, bezini al.
4. Armut dibine düşer.
Yukarıdaki atasözlerinden hangileri anlamca
birbirine yakındır?
A) 1. ve 2.
C) 2. ve 3.
B) 1. ve 4.
D) 3. ve 4.
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam6. Yorucu bir tren yolculuğundan sonra gecikmeli de olsa otele gelebilmişti. Küçük deri valizini ayak ucuna bıraktı.
Paltosunu çıkardı. Oda bakımsız olsa da çarşaflar temiz görünüyordu. Valizinden havlusunu çıkarıp karyolanın
demirine astı. İki üç saat önce trenden inebilmiş olsa köy dolmuşuna yetişecek, gecenin bir vakti otele sığınmak
zorunda kalmayacaktı. Kızdı kendine. Artık bunları aklına getirmek istemiyordu. Arkadaşı da bu yüzden mi gidip
yerleşmişti o köye acaba? Hep bir yerlere ya da bir şeye geç kaldığı hissiyle baş etmek için... Zihnini bulandıran bu
sorunun cevabını bulması an meselesiydi.
Bu metinde kaç tane deyim kullanılmıştır?
A) 3
B) 4
C) 5
26
D) 6
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam15
SÖZ VARLIKLARIMIZ
10. Aşağıda atasözleriyle ilgili bir etkinlik verilmiştir.
Uzun gözlem ve deneyimler sonucu oluşmuş öğüt verici sözlerdir.
Atasözlerini oluşturan sözcüklerin
yerleri değiştirilemez, yerlerine ye-
nileri getirilemez.
Atasözlerinin çoğu mecaz anlam-
li olmakla birlikte gerçek anlamlı
olanları da vardır. Örneğin "Zararın
neresinden dönülse kardır." gerçek
anlamlı; "Hamama giren terler."
mecaz anlamlı bir atasözüdür.
D
Atasözleri anonimdir yani kim tara-
fından söylendiği belli değildir.
Atasözlerinden bazıları eş anlamlı,
bazıları zıt anlamlı olabilir. Örneğin
"Görünen köy kılavuz istemez. - Gü-
neş balçıkla sivanmaz." eş anlamlı
"Akıl yaşta değil baştadır. - Aklı başa
yaş getirir." zıt anlamlı atasözleridir.
D
Y
Bu etkinlik doğru tamamlandığında aşağıdaki sembollerden hangisine ulaşılabilir?