Söz Sanatları Soruları
Ortaokul Türkçe
Söz SanatlarıTÜRKÇE
1.
.
10. Aşağıda bazı söz sanatlarının açıklamasına yer verilmiştir.
Benzetme özellik olarak zayıf olan varlığın güçlü olana benzetilmesiyle yapılan sanattır.
• Tezat, birbirine zıt kavram veya durumların bir arada kullanılmasıyla meydana gelen sanattır.
Kişileştirme, insana ait özelliklerin insan dışı varlıklara aktarılmasıdır.
Buna göre, aşağıdaki dizelerin hangisinde açıklaması verilen söz sanatlarından herhangi birine
yer verilmemiştir?
A) Gül bahçesi sevgiliden haber geldiği için
Süslendi ve güzel kokular süründü.
B) İçimde kar donar, buzlar tutuşur,
Yağan ateş midir, kar mıdır bilmem.
C) Sen gittin yaslara büründü cihan.
Soluyor dallarda gül dertli dertli.
D Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın?
Gömelim gel seni tarihe desem sığmazsın.
Ortaokul Türkçe
Söz Sanatları131
GG-
Yeryüzüne uzandım, kulağımı dayadım
Yeryüzünün sesini, ilk bu gece dinledim
Kendimi alamadım, heyacana bulandım
Yıldızları seyrettim, uykusuz derviş gibi
Bu şiirde kullanılan söz sanatları aşağıdakilerden han-
gisidir?
AD
Benzetme - kişileştirme
B) Abartma - benzetme
e) Kişileştirme - abartma
D Karşıtlık - abartma
Ortaokul Türkçe
Söz SanatlarıSUL SHILA
DU
1
1. Dal bir gün dedi ki tomurcuğuna:
Tenimde bir yara işlen gibisin
Titrerim rüzgârlar keder vermesin.
thinsan dışı bir varlık konuşturulmuştur. +
IT. Benzetme yapılmıştır. +
@) I, 11 velll
Kişileştirme yapılmıştır. +
Bu dizelerle ilgili numaralanmış ifadelerden hangisi doğrudur?
D) I ve III.
C) I ve II.
B) Yalnız III.
A) Yalnız I.
Ortaokul Türkçe
Söz Sanatları17.
15.
Ya Rab, bu ne derttir, derman bulunmaz.
Yår bu ne yaradır, merhem bulunmaz.
Benim garip gönlüm aşktan usanmaz
Varpyåre gider, hiç geri dönmez.
Bu dizelerde yer alan söz sanatlarının
açıklaması
aşağıdakilerin hangisinde verilmemiştir?
se poden oder ein ny langula dan berseliste
B) insan dışındaki varlıklara insana ait özellikler yüklenmiştir. V
C) Anlam bakımından birbirine karşıt kelimeler bir arada kullanılmışthe
D) Bir özellik olduğundan çok az veya fazla gösterilmiştir.
Ortaokul Türkçe
Söz Sanatları9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde benzetme
yapılmıştır?
A) Hirçin dalgalar gittikçe yükseliyordu.
B) Sahnedeki kızı, kelebek gibi zarifti.
C) Koridorda sessizce yürümesi dikkatimi çekti.
D) Kedi tirnaklarını göstererek hırladı.
Ortaokul Türkçe
Söz Sanatları6) Güle naz
Bülbül eyler güle naz
Girdim dost bağına
Ağlayan çok gülen az
) 7) Fazıl Hüsnü'yü severek okurum.
8) Bir nar dalıdır Uzun Mehmet
Dört çiçeği birden açmış
9)
Bir rüzgâr eser ki bıçak gibi
10) Ufukta bir yelken göründü.
Ortaokul Türkçe
Söz SanatlarıA
TÜRKCE
1. Bu testte 20 soru vardır.
2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdına işaretleyiniz.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "oturmak"
sözcüğü karşısında verilen anlama uygun ola-
rak kullanılmamıştır?
Cümle
Anlam
A) Bu semtte iki yıldır
oturuyorlar.
Bir yerde sürekli olarak
kalmak, ikamet etmek
B) Duydukları karşı-
Herhangi bir durumda
sinda susup oturdu. belli bir süre kalmak
Pantolonun tam otur- Uygun gelmemek,
madığı belli oluyordu. ölçüleri tam olmamak
D) Uydu yörüngeye
oturdu.
Benimsenmek, yerleş-
mek, kökleşmek
Ortaokul Türkçe
Söz Sanatlarıcôzmek
açıklamak, sonuca baglamak
bulunmak veya gerçekleşmesine emek, bilgi.
Bir şeyin oluşmasına, gelişmesine
para vb. ile yardım etmek
D) katkıda
6. Kişileştirme, insan dışındaki varlıklara insana ait özel-
likler kazandırılmasıyla oluşturulan bir söz sanatıdır
Buna göre aşağıdaki dizelerin hangisinde kişileş.
tirme yapılmıştır?
A) Biliyorum
Şiir, bir pencere kuşudur
B) Ben ki toz kanatlı bir kelebeğim
Minicik gövdeme yüklü Kafdağı
C) Bir varken bir yok
İşte dünyamızın işleri
D) Toros Dağlarının üstünde
Ay un eledi bütün gece
Ortaokul Türkçe
Söz SanatlarıBenim in her bir sözün kıymetlidir inciden,
Gözyaş! mnakatra gel, odur gönlüm inciten.
Çiçekle e taç ö eyim; küçük, güzel başına,
Tel taki 2 lun gibi parıldayan saçına.
15) Y..d. ki zelerde kendisine benzetilen varlık
aşağı en gisidir?
A) çiçe
Bater
C) inci
D) saç
Ortaokul Türkçe
Söz Sanatları8
7.
Yunus Emre, tasawuf edebiyatının en büyük şairidir. Ahmet Yesevi ile başlayan halk tasavvuf şiiri, en üst seviyesine Yu.
nus Emre'de ulaşmıştır
. Yunus Emre'yi dünyanın büyük lirik şairleri arasına katan özelliği şiire getirdiği, aşk ve coşku bo
yutu, içtenliğidir. Şiirlerinde genel olarak sevgi, umut
, aşık, ilahi agk konularını işler.
Omek! Dağlar ile, taşlar ile çağırayım Mevlam seni
Seherlerde kuşlar ile, çağırayım Mevlam seni
Gökyüzünde Isa ile. Tur dağında Musa ile
Elimde asa ile, çağırayım Mevlam seni
- Aşık Veysel, cumhuriyetin ilk yıllarında yaşamış büyük bir galr, düşünür ve halk önderidir. Aşık edebiyatı geleneği ile ye
tişmiş son büyük şair kabul edilir
. Yaşama sevinclyle hüzün, iyimserlikle umutsuzluk şiirlerinde iç içedir. Doğa, toplum-
sal olaylar, insan sevgisini işlediği şiirlerinin yanında siyasete ince eleştiriler yönelttiği şiirleri de vardır. Türkçesi yalindir
ve dili ustalikla kullanın.
Örnek Il : Ölüm ardıma düşüp de yorulma
Var git ölüm bir zaman da gene gel
Akibet alırsın koymazsın beni
Var git ölüm bir zaman da gene gel
- Karacaoğlan şiirinin kaynağını, doğup büyüdüğü göçebe toplumdan ve içinde yaşadığı, yurt edindiği doğadan alır. Gü-
neydoğu Anadolu, Çukurova, Toroslar ve Binboğa yörelerinde yaşayan Türkmen aşiretlerinin yaşayış, duyuş ve düşü-
nüş özellikleri, onun kişiliği ile birleşerek âşık edebiyatına yepyeni bir söyleyiş getirir. Karacaoğlan'ın şiiri aşk ve doğa
üzerinde kuruludur. Ayrılık, gurbet, sila özlemi ve ölüm en çok değindiği konulardir. Duygularını, yaşadıklarını, düşünce-
lerini içten, gerçekçi ve özgün bir şiir yapısı içinde anlatır.
Örnek III : Beni hor görme kardeşim
Sen altınsın ben tunç muyum
Ayni vardan var olmuşuz
Sen gümüşsün ben saç miyim
- Dadaloğlu'nun şiirlerinde temel konu kavgadir, yiğitliktir. Türk halk edebiyatında cenk (savaş) ozanı denince hemen akla
Köroğlu ile birlikte Dadaloğlu gelir. Köroğlu'nun bireyciliği, kişisel haykırışı yaninda o, kendi toplumu adına konuşan bir
sözcü oluverir. Fakat bu sözcülük yapay, kuru ve yavan bir sözcülük değildir. O, şiirlerini söylerken hem doğal hem de "gö-
zünü budaktan, sözünü dudaktan" esirgemeyen bir kişidir. Bu yönüyle benzerlerinden ayrılır ve özgün bir halk ozanı olur.
Örnek IV: Bugün meydan günü dövüş olucu
Kötüler de geri geri durucu
Koç yiğit elinde tartar kilici
Kilic kalkanınan vuruşur bugün
Şairler ve şiir anlayışlan dikkate alındığında numaralanmış örnek şiirlerden hangilerinin yer değiştirmesi gerekir?
BXÖrnek Il ve Örnek III
C) Örnek I ve Ömek IV
D) Örnek III ve Örnek IV
Al Örnek I ve Örnek II
Ortaokul Türkçe
Söz SanatlarıC) Abartma - Kişileştirme
D) Kişileştirme - Zitlik
12 Sabahtan uğradım ben bir güzele
Ağlatmadı güzel güldürdü beni
Bu dizelerde yer alan söz sanatı aşağıdaki-
lerden hangisidir?
A) Zıtlık
konuşturma
C) Abartma
D) Kişileştirme
6. SINIF TÜRKÇE GÜÇLENDİREN SORU BANKASI
Ortaokul Türkçe
Söz Sanatları31) Sarışın buğdayı rüyalarımızın,
Seni bağrımızda eker, biçeriz,
Acılar kardeşin, teselli kızın,
Zengin parıltınla dolar gecemiz
Şiirde kişileştirilen iki varlık aşağıdakilerin hangisinde
verilmiştir?
A) buğday-rüya
B) acılar-teselli
C) rüya-parıltı
D) parıltı-gece
Ortaokul Türkçe
Söz SanatlarıGisi
3.
Dökün yaprağınızı dallarım dökün
Akın yaslı yaslı sularım akın
Bükün boynunuzu bayraklar bükün
Bir alınmaz kalem vardı yıkıldı
Bir sonbahar akşamı... Sahillerdeyim
Gamlı bir heykel gibi kayalarda ben
Dağınık saçlarımdan pervasız esen
Rüzgârların elinde bir kırık neyim
Aşağıdakilerden hangisi bu şiirlerin ortak yönte
rinden biri değildir?
bro
"Hüzün" duygusuna yer verilmesi
B) Benzetme yapılması
EX Kişileştirme yapılması
D) Ses benzerliklerine yer verilmesi
Ortaokul Türkçe
Söz Sanatları12
Insan dışındaki varlıklara insana özgü özelliklerin verilmesine kişileştirme denir,
• Birbirine karşit olan durum, kavram ve fikirlerin bir arada kullanılmasına karşıtlık (zitlik) denir.
• Anlatımı kuvvetlendirmek, sözün etkisini artırmak için aralarında değişik yönlerden ilgi bulunan iki şeyden
zayıf olanin kuvvetli olana benzetilmesine benzetme denir.
. Bir şeyin özelliklerini, bir olayı veya bir durumu olduğundan daha büyük veya daha küçük göstermeye abarte
ma denir.
Aşağıdakilerin hangisinde, açıklaması verilen söz sanatlarından herhangi birine yer verilmemiştir?
A) Seherde ağlayan bülbül
B) Gelen yok giden yok uzadı ara
Sen ağlama ben ağlayım
Ilgaz Dağı yol vermiyor geçilmez
Ciğerim dağlayan bülbül
Havalansam yoldaş olsam kuşlara
Sen ağlama ben ağlayim
Kollarım yok kanadım yok uçulmaz
C) Ah pektikçe erir gider
Yureğimin yağı benim
Seni görsem durur gider
Dillerimin bağı benim
b) Splar çağlarken baharda
Ben o yâr ile konuştum
O zaman gönül o yerde
Ateş aldı ben tutustum
Ortaokul Türkçe
Söz Sanatları10.
Açma pencereni, perdeleri
çek
Mona Roza seni görmemeliyim
Bir bakışın ölmem için yetecek
Anla Mona Roza, ben bir deliyim
Açma pencereni perdeleri çek...
Bu şiirde kullanılan söz sanatının özdeşi aşağıdakiler-
den hangisinde vardır?
A) Ne hasta bekler sabahı
Ne taze ölüyü mezar
Ne de şeytan bir günahı
Seni beklediğim kadar
B) Eviniz kutu gibi küçücük bir evdi
Sarmaşıklarla balkonu örtük bir evdi
Güneşin batmasına yakın saatlerde
Yıkanırdı gölgesi kuytu bir derede
C) Gökyüzünün başka rengi de varmış!
Geç fark ettim taşın sert olduğunu.
Su insanı boğar, ateş yakarmış!
Her doğan günün bir dert olduğunu,
İnsan bu yaşa gelince anlarmış.
D) Anlatamam derdimi dertsiz insana
Dert çekmeyen dert kıymetin bilemez
Derdim bana derman imiş bilmedim
Hiçbir zaman gül dikensiz olamaz
Ortaokul Türkçe
Söz Sanatları7. Aşağıda bazı söz sanatlarının açıklaması verilmiştir:
Benzetme, bir varlığın niteliğini daha iyi anlatabilmek için o niteliği eksiksiz taşıyan başka bir varligin
örnek gösterilmesidir.
• Kişileştirme, insana özgü bir niteliğin insan dışı bir varlığa aktarılmasıdır.
Konuşturma, insana özgü konuşma niteliğinin insan dışı bir varlık ya da kavrama aktarılmasıdır.
Aşağıdakilerin hangisinde, açıklaması verilen söz sanatlarından birine yer verilmemiştir?
A) Sabah yine kuşların civiltısıyla uyandım. Her sabah dallarımın üstüne konup beni böyle uyandın-
yorlar. Öğleye doğru onlar susuyor ama bu kez top oynamaya gelen çocukların gürültüsü başlıyor.
Çocukların o şen şakrak oynayışlarını izliyor, yapraklarımla onları alkışlıyorum.
B) Istanbul'un yedi tepesinden birinde etrafı seyrediyorum. O eski İstanbul'dan, o tarihi dokudan pek
eser kalmadı artık. Koca koca binalar, her şeyi gölgede bıraktı. Kız Kulesi, boynunu bükmüş, Istan-
bul'un bu haline üzülüyor belli ki. Sahile doğru yürüyorum, her şey yabancı geliyor gözüme.
C) Kara çadırlar, yaylanın dört bir yanına kurulmuş. Yayla, sanki cennetten bir köşe... Çam ormanla-
riyla çevrili, havası da suyu da tertemiz. Çadırların yanında sürüler için çitlerle çevrilmiş, üstü açık
ağıllar var. Burası dünyadan farklı bir yer izlenimi uyandırıyor insanda.
D) Birkaç ay sonra bir deri bir kemik kalmıştı. Annesi, çok kilo verdiği için ona kızıyordu ama o, karar-
lıydı. Elli kiloya düşeceğim, diyordu. Onu görenler, birkaç ayda nasıl bu kadar kilo verdiğine anlam
veremiyordu. Şaşıran insanları görmek onu sevindiriyordu.
3