Söz Sanatları Soruları

Alelmalar yeşil das egince Yapraklanın you yere değince Bak o zaman topraktak sevince Hava bulutlanip gök gürleyince Bir yalymur başlar ya incaden ince Bak o zaman topraktaki sevince. TÜRKÇE Drecine 11. Bir gün et pişirmek için ateş yakmgum. Kangtinken ateşin içinde bir toprak paras buldum. Taş giba sen Rengi de tuja gibi kipkimziydi. Comek para pisip sentegmiş diye düşündüm. Çömleğin ken disi de pipirse sertleşir herhalde dedim. Bunu denemeye koyuldum. Bu metnin anlatımında kullandan söz sanatı aşağıdakilerin hangisinde varder? Kuglar kar -Uçanlar, daldakiler kaç Kat o kümelere beni de say. Yollardaki şu gördüğün çocuklar içinde Buğday beniz, sangin kumral Belki utangaç, beni de say. B Bir ah çeksem dagi taşı entir, Gözüm yaşı değirmeni yürütür. Bu hasretik beni dahi çürütür. Bana sila da bir gurbet il de bir Haşmeti aslan merak etmiş bir gün Kimlerin kraliyim, ben diye Fermanlar yollamış dört bir yana Milletim gelsin sarayıma Herkesi birden çağırıyorum Tam otuz gün açik oturum." demiş.

2. Sensiz dağ yoluna çıktım bu seher Öksüz kumru gibi güller laleler "Sen niye yalnızsın?" sordular eller Gurbette yârim aklıma düştün Bu dörtlükte yer alan söz sanatları aşağıdaki- lerden hangileridir? A Konuşturma-Benzetme B) Benzetme-Kişileştirme C) Abartma-Kişileştirme D) Konuşturma-Zıtlık

A= 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "tutmak" söz- cüğü yaklaştırmak anlamında kullanılmıştır? A) Kurban Bayramı için aldığı hayvanları bir ahir- da tutuyordu. B) Kendisine, geçici bir apartman dairesi tuttu. C) Kötü bir koku hissedince elini hemen burnuna tutuyordu. D) Babamla hafta sonu balık tuttuk. 7. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde "başkasın- dan etkilenme" anlamı yoktur? A) Körle yatan, şaşı kalkar. B) Üzüm üzüme baka baka kararır. C) Kalp kalbe karşıdır. D) Kır atın yanında duran ya huyundan ya suyun- dan. SINAV 8. Birbirine karşıt olan durum, kavram ve fikirle rin bir arada kullanılmasına tezat (zitlik) de- nir. . Bir şeyin özelliklerini, bir olayı veya bir duru mu olduğundan daha büyük veya daha kü- çük göstermeye abartma denir. İnsan dışındaki varlıklara insana özgü özel- liklerin verilmesine kişileştirme denir. Aşağıdakilerin hangisinde açıklaması verilen söz sanatlarından herhangi biri yoktur? A) Bir ah çeksem dağı taşı eritir. Gözüm yaşı değirmeni yürütür. . B) Sanma bir gün geçer bu karanlıklar Gecenin ardında yine gece var. C) Aydınlığa koştum, karanlık çıktı. Her sevgi her vefa bir anlık çıktı. D) Yalnızlığım yollarıma pusu kurmuş beklemekte Acılar gözlerini dikmiş üstüme nöbette

Ben küçücük bir ağacım Yurdumun bir bahçesinde, Topraklar tüterken görün, Dallarım çiçeklensin de. Kazı koyduk bir ocağa Uçtu gitti bir bucağa Bu ne hâldir hacı ağa Kırk gün oldu kaynatırım kaynamaz İnsan bu, su misali kıvrım kıvrım akar ya; Bir yanda akan benim, öbür yanda Sakarya. Su iner yokuşlardan, hep basamak basamak, Benimse alın yazım, yokuşlarda susamak. Bu dizelerde örneği verilmeyen söz sanatı aşa- ğıdakilerden hangisidir? Al Benzetme Bi Zıtlık C) Konusturma Di Abartma Fa

26 6. Nâzım Hikmet, 1923'ten itibaren kaleme aldığı şiirlerde geleneksel şiir biçimlerinden ve konularından uzaklaşmış, uzun- lu kısalı dizelerle şekillenen, ses ve görüntünün anlam yaratma gücüne bağlı şiirler yazmaya başlamıştır. Şiir sanatına bakışı değişmiş, şiirin özellikle söyleyiş ve tekniğinde eski yazdıklarından memnun olmamaya başlamış, kendisine yeni bir yol çizmenin gerekliliğini kavramıştır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi Nâzım Hikmet'in 1923'ten itibaren kaleme aldığı şiirlerinden alınmıştır? Denize dönmek istiyorum. Mavi aynasında suların. Boy verip görünmek istiyorum. Denize dönmek istiyorum. İki arkadaş tuttuk dağlara giden yolu, Öyle yükselmişiz ki sahilde İnebolu İnce sokaklarıyla ufaldıkça ufaldı. Minareler bir çizgi, camiler nokta kaldı. B B) Git, bugün o ıssız yollarda ağla. Dört yıldır her yerde can verirken ilk Bak bugün mukaddes duygularınla Sana "Sus!" derken haykır ey gençlik! Derken göründüler. Kimi mercimek tanesinden küçük Kimi minare boyunda. Elbiseleri bizim elbiselere benzer. FENOMEN

METİN TÜRLERİ VE SÖZ SANATLARI 3. Aşağıda bazı söz sanatlarının açıklaması verilmiştir: . Benzetme, aralarında ilgi bulunan iki unsurdan zayıf olanın güçlü olana benzetilmesidir. -Intak (konuşturma), insan dışındaki bir varlığın ko- nuşturulmasıyla oluşan sanattır. Aşağıdakilerin hangisinde açıklaması verilen sanat- lardan herhangi birine yer verilmemiştir? Mübalağa (abartma), bir niteliği olduğundan çok üs- tün veya aşağı gösterme sanatıdır. • A Akıl ersin ermesin sevdama Senden yanayım, dedi yeşeren dal B) Elim değse akan sular tutuşur İçim dışım yanar oldu gel gayrı Dışarıda yağmur yağıyor Hava kapalı mı kapalı D) Ellerim bir kanat gibi titrekti Tutmasam gözümden yaş inecekti

METİN TÜRLERİ VE SÖZ SANATLARI Ta Topkapı Sarayı'nda bir taht Gururlu ve dimdik duruyordu Tarihin gölgeleri gibiydik Geçmiş her yanımıza dolanıyordu 3. Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından hangisi vardır? A) Konuşturma C) Zıtlık B) Abartma D) Kişileştirme

Sen geldin benim deli köşemde durdun Bulutlar geldi üstünde durdu Merhametin ta kendisiydi gözlerin Merhamet saçlarını ıslatan sessiz bir yağmur- du Bulutlar geldi altında durduk 8-Bu şiirin altı çizili dizesindeki söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir? A) Kişileştirme Benzetme B) Abartma D) Konuşturma P F

9. Aşağıda bazı söz sanatlarının açıklaması verilmiştir: Benzetme (Teşbih): Niteliği zayıf olan varlıkların nite- liği güçlü olana verilmesine denir. • Abartma (Mübalağa): Bir niteliğin olduğundan az ya da çok gösterilmesine denir. • Kişileştirme (Teşhis): Insana ait özelliklerin insan di- şındaki varlıklara verilmesine denir. Aşağıdakilerden hangisinde açıklaması verilen söz sa- natlarından herhangi birine yer verilmemiştir? Gezinen bir gölgedir hayat, gariban bir aktör Sahnede bir ileri bir geri saatini doldurur. B) Anlatamam derdimi dertsiz insana Dert çekmeyen dert kıymetini bilmez işte doğduğun eski evdesin birden, Yolunu gözlüyor lamba ve merdiven D) Tenhalardayım kimsecikler kalmadı yanımda Daralıyor nefesim ve sıkılıyorum kalabalıkta

7. Bir kış günü akşamı... Kar serpiştiriyor. İstan- bul'da, Odabaşı taraflarında, bir polis kara- kolu... Kira ile tutulmuş, iki katlı ahşap bir ev... Birkaç ayak merdiveni çıkıp gece gündüz açık duran kapıdan girince darca bir aralıkta bu- lursunuz kendinizi. İki yanda kapıları... Sol- dan birinci kapı, komiserin odasının kapısı. Komiser; uzun boylu, gür kaşları altından, bi- raz derinden bakan, ufacık kara gözlü, uzun- ca bıyıklı, elli yaşlarında, kuru, karayağız bir adam. Bu metnin dil anlatımıyla ilgili aşağıdaki- lerden hangisine ulaşılamaz? A) Eksiltili cümlelere yer verilmiştir. B) Kişileştirme sanatı yapılmıştır. C) Gözleme dayalı anlatım tekniği kullanıl- mıştır. D) Kişisel görüş bildiren ifadeye rastlamak mümkündür.

Gözümde bir damla su deniz olup taşıyor Çöllerde kalmış gibi yanıyor, yanıyorum Bütün gemilerin ruhu bende yaşıyor Başımdaki gökleri bir deniz sanıyorum Ömer Bedrettin'in Deniz Hasreti adlı şiirinde aşağıdaki söz sanatlarının hangisi bulunmaktadır? A) Benzetme - Konuşturma B) Kişileştirme - Konuşturma Benzetme - Mübalağa D Tezat - Kişileştirme

5. Deniz dediğin bir tarladır Üstünde başıboş rüzgâr Gönlünce at oynatır Üstünde bir avuç tuzlu köpük içinde milyonlarca yürek(...) Benzotre Hey benim Boydan boya cömert denizlerle çevrili Güzel memleketim Bu yaz tenha denizlerinde yıkandım İnsan eli değmemiş ormanlar gibi vahşi Dağ başında unutulmuş kundaklar gibi yetim Bedri Rahmi EYÜBOĞLU Bu şiirin anlatımında aşağıdakilerden hangileri kullanılmıştır? ATTanımlama-benzetme B) Ornekleme-tanımlama CBenzetme-karşılaştırma D) Karşılaştırma-örnekleme IGS Paragraf SORU BANKASI 83

Ankara' B TÜRKÇE Bir gece misafirim olsan yeter Dolar odama lavanta kokusu Soğur sevincinden sürahide su Ay pencerede durup durup güler Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hang söylenemez? A) "Su" kişileştirilmiştir. B) Dize sonlarında ses benzerlikleri vardır C) İkileme kullanılmıştır. D) Konuşturma sanatına yer verilmiştir. C

14. Bir gün gelir de unuturmuş insan En sevdiği hatıraları bile Bari sen her gece yorgun sesiyle Saat on ikiyi vurduğu zaman Beni unutma Bu dizelerdeki söz sanatının göstergesi aşa- ğıdakilerden hangisidir? Insanın unutma özelliğinin anlatılmasında aşırıya gidilmesi B Saate insan özelliği yüklenmesi C) Hatıraların saate benzetilmesi Saatin konuşturulması

13. İnsanın yalnızlığı bambaşka Dünyada yalnız olmayan ne var Yer altında ölüler, gökte yıldız Denizlerde yelkenliler yalnız Üzerinde ümitle yaşadığımız Dünyaya sığmıyor yalnızlığımız Ümit Yaşar Oğuzcan Bu dizelerde kullanılan söz sanatı aşağıdakiler- den hangisidir? A) Kişileştirme B) Benzetme Abartma Karşıtlık 14

12. ● Tezat (karşıtlık), birbirine zıt kavram veya durumların bir arada kullanılması sanatıdır. ● Kişileştirme, insan dışındaki varlıklara insana ait özellikler yüklemektir. ● Benzetme, sözü daha etkili kılmak için aralarında ilgi bulunan iki unsurdan benzerlik bakımından güçsüz olanı nitelikçe üstün olana benzetmektir. Aşağıdaki dizelerin hangisinde açıklaması verilen sanatlardan herhangi biri yoktur? A) Gelin birlik olalım yarın çok geç olmadan, Gelin dirlik bulalım vazgeçin öç almadan. B) Doğmanı bekledim battığın yerden, Dönmeyi bilmedin gittiğin yerden C) Bakışlarında beni dinlendiren bir şey var, Kıyısındaymış gibi en sakin denizlerin. D) Çekingen adımlarla sessiz ve ürkek Gençliğimi geri getirdi bahar