Sözcükte Anlam Soruları
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamALL STAR
Sözcüklerde Çok Anlamlilik-1
4. Istanbul, son yillarda birçok müsabakaya ev sahipliği yaptı. Hem futbol maçlarının sayısında hem de milli maçlann s
benzer bir ar olduğu gözlend. Bu artişta yeni sahaların düzenlenmesi ve ulaşım imkanlarının iyileşmesi buyuk rol o
Bu metindeki bazı sözcüklerin anlamlan "A, simgeleriyle venimiştir. Bu sözcükleri metinden bularak
aşağıdaki bulmacaya yerleştiriniz
1.
3
B)
GOLPJ
N A
K A
$
Karşılaşma, yarış
☐: Milletle ilgili, millete özgü.
C)(
Yararlanılan uygun şart veya durum.
1)
Numaralanmış kutularda yer alan harfler "ANAHTAR SÖZCÜK" bölümüne yerleştirildiğinde aşağıdakilerden han
gisi oluşur?
A)
K U Ş
2
3
ANAHTAR SÖZCÜK
D)
6.
L O Ş
1
11
111
IV.
Doğada buluna
7.
Yapmacık oir
Sağduyuya
Katiksız,
Yukarıda numara
A) I.
A "Akil" so
"Satmak
"Akıl s
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamEğitim ve dil, birbiriyle yakından ilgili iki alan.
Kuşkusuz dili kullanmanın tek amacı eğitim
değildir ama eğitimi dilsiz gerçekleştiremezsiniz.
Bu yüzden eğitici yayınların dili, açık seçik, doğru
ve seslendiği kitlenin düzeyine uygun olmalıdır.
Bu koşullara sahip olmayan bir kitap, içindeki bil-
giler ne kadar yararlı olursa olsun, işlevini yerine
getiremez. Aktarılamayan, anlaşılmayan bilgi de
bir bakıma yok sayılır.
Bu metinde aşağıdakilerden hangisinin anla-
mını karşılayan bir söz kullanılmamıştır?
A) şüphesiz
C) görev
SOZCUKTE AN
B) insan topluluğu
D) özgün
‒‒‒‒‒‒‒‒‒‒‒‒‒‒
7.
Bir toplumun kendine has duyuş, düşünüş ve
özelliklerinin bir bütünü olan kültürün,
bir nesilden ötekine iletilmesi ve yaşatılması için,
dilden daha
bir araç mevcut değildir.
Bu amacı gerçekleştirebilmek için dilin, bilim
dili olmaktan ziyade, edebî bir dil, bir
olmaya devam etmesi gerekmektedir.
-- dili
Bu metinde boş bırakılan yerler
asağıdakil
1
----
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlamla
16. I
1. Ağırlığı artmadan hacmi büyümek
II. Islanıp veya ısınıp yerinden kurtulmak
III. Böbürlenmek, gururlanmak
"Kabarmak" sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangi-
sinde numaralanmış anlamlarının herhangi biriy-
le kullanılmamıştır?
ILFEN
A) Annemin yaptığı ekmekler yine çok güzel kabar-
mış.
B) Kumandan, kendini alkışlayan halk karşında ka-
bardıkça kabarıyordu.
C) Yağmurda kalan bahçe masasının kaplaması ka-
barmış.
D) Dere birdenbire kabararak tarlalara zarar verdi.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam6.
numaralanmış cümlelerden hangilerinin yüklemi yanlış
B) I ve III
A) I ve II
Bu metinde numaralanmış söz erle ilgili,
.I numaralı söz cümlenin yüklemidir.
. Il numaralı söz çümlenin yükleridir.
• Ill numaralı sözcük tek başına özneyi oluşturmaktadır.
• IV numaralı söz grubu cümlenir öznesidir.
yukarıdaki açıklamalardan kaç tanesi doğrudur?
A) 1
8) 2
erilmiştir?
UGRY AKADEM
C) II ve IV
1
11
Gözleri çakmak çakmak ona bakardı. Hoşgörmez bakışlarına karşın, babası gibi, dedesinin de kendisiyle övün-
düğünü bilirdi. Dağ başlarına döne döne çıkan yolları, maviliklerde süzülen bir tepkili uçağı ikisi de akıl etmemişti.
O yolların dönemeçlerini ne de yumuşak alıyor kamyon!.. Kamyon kasası üstündeki, bu yolları döne döne çıkan
kamyon da çok süslüydü. Çiçek demeti gibi... Tepkill uçağın ardındaki ak çizgiyi pamuksu bulutlar böler. Böylece,
dereleri hevesle ovar parlatır, Eulan gümüşsü yansımalarla çıldırtırdı. Derken gözleri bulanır, sırtı ağrırdı. Şimdi,
gözbebeklerine oturmus bulanıldık aynı şey mi, bilinmez.
IV
111
D) III ve IV
C) 3
D) 4
K
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam1. Yüklem bir cümledeki işi, hareketi ya da durumu bildiren ögedir. Cümlenin temel ögesi olan yüklemn, sadece bir söz-
cükten oluşabileceği gibi birden çok sözcükten de oluşabilir.
Buna göre,
1. Kendini işine adamış bir insandı.
II. "Suç ve Ceza", beğenerek okuduğum bir eserdir.
III. Geç fark ettim onun gerçek değerini.
IV. Gözlerine inanamadı bizi orada görünce.
numaralanmış cümlelerin hangisinde yüklem yanlış gösterilmiştir?
B) II
C) III
A) 1
D) IV
2. Cümlenin var olabilmesi için gerekli olan ögelere temel ögeler denir. Cümlenin temel ögeleri yüklem ve öznedir.
Yüklem, cümlede anlatılan iş, durum, oluş, duygu, düşünce ya da yargıyı içeren ögedir. Özne ise yüklemin bildirdiği
iş, oluş, hareket veya yargıdan sorumlu olan, cümlede yargının oluşmasını sağlayan kişi ya da varlıktır.
Buna göre aşağıdakilerin hangisinde altı çizili bölüm cümlenin temel ögesi değildir?
A) Güzel mi güzeldi yeni aldıkları araba.
B) Okuduğu öykülerin özetini çıkartmıştı.
C) Nerede olduklarını bilmediği için annem çok tedirgindi.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamETKİNLİK
Aşağıdaki cümlelerde yer alan eş sesli kelimeleri
yuvarlak içine alınız. Diğer anlamında cümle içinde
kullanınız.
Kır saçları rüzgârda dalgalanıyordu.
TÜRKÇE
Böyle dik bir yokuştan kış günü her araba inemez.
Yatmadan bir bardak süt içmeyi unutma.
El sözüyle iş yapılmaz.
Aşağıdaki cümlelerde yer alan altı çizili sözcüklerin
yakın anlamlılarını bularak altlarına yazınız.
Çocuklar oyuncakları ortalığa saçmışlardı.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamSÖZCÜKTE ANLAM
12. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin sözlük anlamı bulunup eşleştirilecektir. Ancak bir sözcüğün anlamı yanlış verilmiştir.
Cümleler
Kuyunun gözü hep kumla taşla
dolmuş.
Tok bir sesle toplantının açılış
konuşmasını yaptı.
Bizim küçük oğlan dün ağabey-
leriyle şehre inmiş.
Evin dışını kahverengi tonların
da boyatmayı düşünüyoruz.
Sözlük Anlamı
B) tok
Kalın, gür
Boyutları, benzerlerininkinden
daha ufak olan
Suyun topraktan kaynadığı yer,
kaynak
Görülen, içte bulunmayan yüzey
Buna göre altı çizili sözcüklerden hangisinin sözlük anlamı verilirken hata yapılmıştır?
A göz
C) küçük
UNITE
D) diş
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamEikler Arası Anlam İlişkileri
gisi-
HIZ VAY
TEST-4
.
Eskiden Sakarya, bu köprünün altından akarmış.
• Kara kaşlarını kaldırıp bizi süzdü.
• Sırri dökülen küp epey eski görünüyordu.
Satrançta rakibini üç hamledé mat etti.
Bu cümlelerdeki altı çizili sözcüklerin eş seslilerinin söz-
lük anlamı aşağıda verilmiştir.
.Parlak olmayan, donuk.
• Varlığı açığa vurulmak istenmeyen, gizli tutulan şey.
. (Sivi maddeler ya da çok ince taneli katı maddeler
için) Bir yerden başka bir yere doğru gitmek
Yeryüzünün denizle örtülü olmayan bölümü, toprak.
Buna göre altı çizili sözcüklerden hangisinin eş ses
lisinin sözlük anlamı verilmemiştir?
A) Ak
B) Kara C) Sir
D) Mat
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam3. ÜNİTE
Cümlede Anlam
10. "Denemeden - - - - görmedim -
gileri getirilmelidir?
A) yapabileni / hayal kurmadan
B) uçabileni / düşmeden
C) Zengin olanı / riske girmeden
D) başarabileni / hayal etmeden
TEST 9
de deneyeni." cümlesinde boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden han.
1.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamYUNUS EMRE
ANAOKULU
MÜDÜRLOGO
Okulumuz Rehber Öğretmeni Esra KÜÇÜKBAYRAK
tarafından gerçekleştirilecek olan "Çocuklar Neden
Farklederp" komalu veli eğitim seminerine katılım
göstermenizi rica ederim.
Yer : Yunus Emre Anaokulu
Tarih: 24 Ekim Perşembe
Saat :11.00
Zeliha LATİFOĞLU
Okul Müdürü
Yukarıdaki davet mektubunda, hangi anlamda bir sözcük ya da sözcük grubu yer
almamaktadır?
A) Bir topluluğa girme, iştirak etme.
B) Birini veya bir şeyi işaretle belirtme.
Bir olayın geçtiği veya geçeceği bölüm, alan, mahal.
D) Bir çocuğu koruyan, işlerine bakan ve her türlü davranışından sorumlu kimse.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam3.
- Aynı şekilde yazılıp okunan, dolayısıyla da ses bakımından birbirinin aynısı olan;
ancak anlamları birbirinden tamamen farklı olan sözcükler arasındaki anlam ilişkisine
eş seslilik denir.
- Yazılış ve okunuşları bakımından farklı fakat anlamca aynı olan kelimeler arasında eş
anlamlılık ilişkisi bulunur.
- Bir sözcüğün birden çok anlamı ifade edecek şekilde kullanılmasına çok anlamlı-
lık denir.
- Karşıt kavramları karşılayan, birbirleriyle çelişen anlamlar içeren sözcükler arasında
karşıt anlamlılık ilişkisinden söz edilir.
'Eylül'dü.
'Di'li geçmiş bir zamandı
yaşadığımız.
'Eylül'dü.
Okullar bile açıldı.
Ben sana açılamadım.
Conal Saroys
4.
Iklim d
ken o
etkili
yang
yıllık
Yuk
den
A)
C)
D
Buna göre yukarıdaki görselde yer alan "açılmak" sözcüklerinin arasında hangi
ilişki vardır?
A) Eş seslilik
B) Eş anlamlılık C) Çok anlamlılık D) Karşıt anlamlılık
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam2. "Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Muş" sözcükle-
ri alfabetik sıraya göre sıralanırsa birinci ve sonuncu
şehir aşağıdakilerden hangisi olur?
1. =
6.2
A) Malatya - Muş
B) Malatya - Muğla
C) Manisa Mardin
D)
Mersin - Muş
Macak
111. Öz
IV.
Z
N
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam3. TEMA - Bilim ve Teknoloji
1. Etkinlik: Aşağıda anlamları ve bazı harfleri verilen kelimeleri metinden hare
gibi tamamlayınız.
1. GENETIK
2._IF_
3.M ZZ M
4. G_ZE_
5. T__
6._ON__R_NS
7. OZ T
8. H_RM_ _
Kaltim bilimi.
Bedensel veya ruhsal bir hastalığın son bulması, hastal
Çok büyük, alışılmışın sınırlarını aşan, güçlü.
Sır.
Bir sınav kurulu önünde savunulan bilimsel eser.
Uzman bir kişi tarafından yapılan bilgilendirici ke
Yakaya sembol olarak takılan küçük metal nes
Saygi.
*
Tema boyunca öğreneceğiniz kelime ve kelime grupları
kitabınızın sonunda bulunan "Kelime Defterim
2. Etkinlik: Okuduğunuz metinle ilgili, 5N1K sorularını ku
hazırlayınız. Bu soruları arkadaşlarınıza yöneltiniz.
Kim?
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam3.
M
Mecaz
Gerçek
BECERI TESTLERI
Terim
Mecaz Anlam
Gerçek Anlam
Terim Anlam
●
Rüzgârdan masanın üstündeki kâğıtların hepsi dáğimiş.
B) Köy meydanına toplanan insanlar olaysız dağumis
C)Yaşadığı üzüntü nedeniyle adam resmen dağums.
D) Bu bölgede nüfus, iç kesimlerde eşit olarak değilmiş.
5.
Tuana, Türkçe dersinde sözcükte anlam konusu
nu öğrenmiş ve yandaki tabloda belirtilen konu
larda şu örnekleri vermiştir:
Haritadaki bu düzlük geniş bir ovayı gösteriyor.
Neden hep böyle boş işlerle uğraşıyor?
Gönlümdeki derdimi desem kimse inanmaz...
●
Tuana, grafikte gösterilen değerlere uygun örnekler verebilmek için son örnek olarak aşağıdakilerden han
gisini söylemelidir?
Gündelik h
na ait Gü
"Tiz (ses
görülme
Buna göre
de ise me
A) Yaşın
B) Bird-
C) Sö
EI
6. "O
tu
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlamre bakılırsa
anamıyor.
Bu metindeki bazı sözcüklerin anlamları
aşağıdaki bulmacaya yerleştiriniz.
333333333
Senli benli olma durumu
◆ İlişki
Kişinin içinde bulunduğu toplumu oluşturan ortam
Aralarında sıkı ilişki bulunan
1
2
3
simgeleri ile gösterilmiştir. Bu sözcükleri metinden bularak
■
S
Anahtar Sözcük
Fert
2 3 4 S
Aşağıdakilerden hangisi bulmacadaki numaralanmış kutularda yer alan harflerle oluşan "Anahtar Sözcük"
bölümüne yerleştirilen sözcüğün eş anlamlısıdır?
Birey
B) Halk
D) İnsan
152769072698 M
RU BANKAS
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam38
1.
KAZANIM 8.2.4
Yansıma sözcükler ve lkeilemeler
ar
Sonu
> Aşağıdaki cümlelerde geçen Ikilemelerden hangisi kurulu-
şu bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) Evden apar topar ayrildi, ne oldu anlamayadık.
B) Eğri buğrü bir sopayla toprağa bir şeyler yazıyordu..
C) Üzerinde eski püskü, rengi atmış bir elbise vardı.
D) Dün onunla konuştuklarımızı hayal meyal hatırlıyorum.
EFSANE TEST
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikileme oluşumu
bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) Ben çocukken dedem henüz güçlü kuvvetli
adamdı.
B) Yalan yanlış bilgilerle insanları yine kandırıyor.
C) Eş dost, hisım akraba herkes düğünde bir araya
gelmişti.
D) Aşağı yukarı iki saat sonra biz de yanınıza geliriz.
2. Aşağıdakilerin hangisinde ikileme cümleye abart-
ma anlamı katmıştır?
A) Başına gelenleri sakince, birer birer anlat bana.
B) Irmağın suyu gürül gürül akıyor, huzur veriyordu.
C) Dünya alem ne kadar iyi biri olduğunu konuşuyor.
D) Seninle doğru dürüst oturup konuşamadık bile.
3. Aşağıdakilerin hangisinde ikilemeyi oluşturan
sözcüklerden hiçbiri tek başına kullanılamaz?
A) Çocuk bizi görünce köşe bucak kaçıyordu.
B) İrili ufaklı taşları cebine doldurmuş denize atıyordu.
C) Böyle eften püften bir mesele için birbirimizi kırma-
yalım.
D) Delik deşik bir ayakkabıyla tozlu yollarda yürüme-
ye çalışıyor.
BÖLÜM 2.
çözüm
Ikilemeler çeşitli yollarla kurulur: biri anlamlı biri anlamsız ke-
limelerle, her ikisi de anlamsız kelimelerle, eş anlamlı kelime-
lerle... B'de "eğri büğrü" C'de "eski püskü", D'de "hayal meyal"
ikilemeleri biri anlamlı biri anlamsız kelimelerle kurulmuştur.
A'daki "apar topar" ikilemesinde sözcüklerin ikisi de anlamsız-
dir.
Cevap: A
4.
Aşağıdakilerin hangisinde ikileme cümleye "çok-
luk" anlamı katmıştır?
A) Çantasından deste deste para çıkarıp verdi.
B) Içeriden ses seda gelmiyor, bir gidip bakalım.
C) Aniden karşıma çıkınca bende bet beniz attı.
D) Biz bu haldeyken bile o horul horul uyuyabiliyordu.
5. Aşağıdakilerin hangisinde ikileme yansıma söz-
cüklerden oluşmuştur?
A) Saatlerdir odasında yarınki sınavı için haril harıl ça-
lışıyor.
B) Elindeki yüzüğün paha biçilemez taşları güneş ışı-
ğında pırıl pırıl parlıyor.
C) Meydana toplanan davulcular, davullarını gümbür
gümbür çalıyordu.
D) Ingilizceyi çat pat konuşuyor, derdini anlatmayı bir
şekilde başarıyor.
6. Aşağıdakilerden hangisinde yansıma bir sözcük
vardır?
A) Bunca Ivir Zıvırı o küçücük çantaya nasıl sığdırıyor-
sun?
B) Sobadaki odunların çıtırtısını dinlerken uykuya dal-
mışım.
C) Siz burada güzel güzel oynayın, ben hemen geliyo-
rum.
D) Bu konağı bir lokantaya çevirmiş, yıllardır işletiyor-
du.