Sözcükte Anlam Soruları
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamD
17 Aşağıdaki tabloda "çıkmak" kelimesinin verdiği anlamlar gösterilmiştir.
A)
Süresi dolduğunda ayrılmak
1.
2.
Içeriden dışarıya varmak, gitmek
3.
Her şeyden sonra bir de birçok bankaya borçlu çıkmasın mı?
Tedavisi biter bitmez hastaneden çıktı.
Bu yeni eleman hepsinden açıkgöz çıktı.
İçeriden dışarıya varmak, gitmek
(2) Süresi dolduğunda ayrılmak
Buna göre "çıkmak" sözcüğünün anlamları ile örnek cümleler numara ile eşleştirildiğinde aşağıdaki tablolar.
dan hangisi oluşur?
İçeriden dışarıya varmak, gitmek
(3) Süresi dolduğunda ayrılmak
(1) İçeriden dışarıya varmak, git-
mek
Süresi dolduğunda ayrılmak
Belirmek, tanınmak
"Çıkmak" kelimesi ile ilgili verilen örnek cümleler
Herhangi bir durumda olduğu anla-
şılmak
(3) İçeriden dışarıya varmak, git-
mek
(2) Süresi dolduğunda ayrılmak
Bulunduğu yeri bırakıp başka bir
yere geçmek, taşımak
Bir şeyin yukarısına doğru yürümek
Belirmek, tanınmak
(3) Belirmek, tanınmak
(1) Herhangi bir durumda olduğu Bir şeyin yukarısına doğru yürümek
anlaşılmak
(1) Herhangi bir durumda olduğu
anlaşılmak
Belirmek, tanınmak
Bulunduğu yeri bırakıp başka bir
yere geçmek, taşımak
(1) Belirmek, tanınmak
(2) Bulunduğu yeri bırakıp başka bir
yere geçmek, taşımak
Herhangi bir durumda olduğu anla-
şılmak
Sana
feti,
gein
kart
tarr
tir.
Bir şeyin yukarısına doğru yürümek
Herhangi bir durumda olduğu anla- (2) Bir şeyin yukarısına doğru yü
şılmak
rümek
(3) Bulunduğu yeri bırakıp başka bir
yere geçmek, taşımak
Bu
of
ha
Bulunduğu yeri bırakıp başka bir
yere geçmek, taşımak
Bir şeyin yukarısına doğru yürüme
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam2.
.
●
Belirli bir tutum, davranış veya düşünceyi benimsemek.
Bir şeye uymak, bağlı olmak.
Yukarıda "izlemek" sözcüğünün bazı anlamları verilmiştir.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi verilen bu anlamlardan biriyle eşleşemez?
A) İzlediğimiz ekonomik politikalar sayesinde güzel sonuçlar elde ettik.
BNe kadar belli etmemeye çalışsa da bizi izlediğini anlamıştık.
C) Geceler gündüzleri izlerken tohumlar filizlenir tarlalarda.
Siz modayı yakından izliyorsunuz anlaşılan, dedi yanındakine.
Birinin veya bir şeyin arkasından gitmek, takip etmek.
Belirli bir yönde gitmek.
●
LE
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam7. 1. İzleyicilerin ansızın yükselen kahkahasıyla irkildim.
2. Gelen haberle sevinci bir anda üzüntüye dönüştü.
3. Aycan Hanım hiçbir şeyin durup dururken değişmeyeceğini anladı.
4. Hiç olmazsa çocuklarının hayatını zehir etmesin.
Numaralanmış cümlelerde altı çizili sözlerden hangi ikisi yakın anlamda kullanılmıştır?
A. ve 2.
B) 1. ve 3.
C) 2. ve 3.
D) 2. v
ve 4.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam5. Bazı sözcükler gerçek anlamlarından tamamen uzakla-
şıp yeni anlamlar kazanırlar. Bu yeni anlamlara "mecaz
anlam" denir. "boş-" sözcüğü "Bu şişe boş, yenisini ver."
cümlesinde gerçek anlamında kullanılmışken "Çok
boş düşünceler bunlar." cümlesinde mecaz anlamda
kullanılmıştır.
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerin hangisinde, altı
çizili sözcük mecaz anlamıyla kullanılmıştır?
A) Bilirsiniz, başkasını çekiştirmekten hoşlanmam.
B) Başkasının gölgesinde yaşamayı hiç sevmez.
C) Bahçenin güney tarafına elma fidanları diktim.
D) Çarkın dişleri döndükçe işitilebilir bir ses çıkıyordu.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam2.
1. Yemeği yavaş yavaş yiyor, sindirmeyi
amaçlıyordu.
II. Gözleri, yavaş yavaş ışıklarını buluyor.
III. Kadın, bu hastalıktan yavaş yavaş iyile-
şiyor.
IV. Çocuklar, konuları yavaş yavaş öğreni-
yor; aceleye gerek yok.
"Yavaş yavaş" ikilemesi yukarıdaki cüm-
lelerin hangilerinde aynı anlama gelecek
şekilde kullanılmıştır?
A) Ive L
Olvell
B) Il ve IV.
D) III ve IV.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam1. Allah bir kay kapatirsa otekini acar
afts çleiti sözcükler arasında görülen antamundeki
ilghisi aps
Didaki atasözlerinin hanglalade vardir?
A) Görünen köy kilavuz istemez.
8) Alma mazlumun ahini çikar aheste aheste
C) Akill köprü arayıncaya dek deli suyu geçer.
D) Bir musibet bin nasihatten iyidir.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "dalmak" sözcüğü
"Başka bir şeyle uğraşamayacak veya başka bir sevi
düşünemeyecek
bir şeye kaptırmak
anlamında kullanılmişt's
A) Hiç korkmadan atladı ve tüm vücudu ile suya daldı.
B) Hızla içeri dalip aceleyle etrafi kontrol etti.
C)Yayaların içine dalan aracın şoförü gözaltına alındı.
D) Elindeki kağıda o kadar dalmıştı ki beni duymadi.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde çıkmak" sözcüğü
"bulunduğu yerden firlamak, kopmak" anlamında kulla-
nılmıştır?
Yarış arabasının direksiyonu bir anda çıktı.
C) Iki ay önce ektiğimiz tohumlar çıkmaya başladı.
D) Hava gayet güzeldi ama bir anda fırtına çıkt
4. "Babasından kalma antika saati yanlışlıkla kırdı."
cümlesindeki "kır" kelimesinin sesteşi aşağıdaki cümle-
lerin hangisinde kullanılmıştır?
A) Seni kırmayı hiçbir zaman istememiştim.
(B) Gelecek hafta için bir kır gezisi planlıyoruz.
C Gelin eve girerken cam bardak kırmak adettendir.
D) Kırdığı odunları büyük bir özenle kömürlüğe dizdi.
5. "Ak koyunun kara kuzusu da olur." atasözündeki altı
çizili sözcükler arasında görülen anlam ilişkisi aşağıdaki
atasözlerinin hangisinde de vardır?
A) Ağaç ne kadar yüksek olsa da yaprakları yere düşer.
8) Herkes aklını pazara çıkarmış, yine kendi aklını beğen-
miş
C) Arabanın ön tekeri nereden geçerse arka tekeri de ora-
dan geçer.
D) Paraya nereye gidiyorsun demişler, çoğun olduğu yere
demiş.
p
Online Türkçe
6. "Hayatmazın vazgeçilmez kaynaklanndan biri de kring
lardir. Nasd ki su içmeir bir gereksinim ise, naad ki yemek
yemek, uyumak, eğlencelere katılmak bir gereksinimse
elbette
yük gereksinimlerden biridir. Kitap insan hayata bağlar
te kitap okumak da bizim için büyük hem de çok bil
kitap insana umut aşilar, kitap insana vefasizlik yapmaz
Yukarıdaki parçada altı çizili söz ile anlatılmak istenen
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yaşamayı sevdirmek
B) Yaşamı sorgulatmak
C) Zorluklarından emek
D) Hayallerinin
gitmek
7. "Yaşlı adam her konuştuğunda Allah başka dert ver
mesin diyordu."
Yukarıdaki cümlede altı çizili olarak verilen kelimenin zit
anlamlısı aşağıdaki cümlelerin hangisinde kullanılmış
tir?
A) Kul sıkışmayınca hızır yetişmezmiş
B) Nerede bir fakir varsa derman olmaya çalışıyoruz.
C) Bencillik insanın yakalanabileceği en kötü hastalıktır.
D) Umudumuzu kaybetmeden yaşamaya çalışıyoruz
Bazen iki dünya sığar içime
Bazen iki güneş doğar içime
Bazen gam yağmuru yağar içime
Sen beni ararsan beni de çağır.
8. Yukarıdaki dizelerde altı çizili olarak verilen kelime-
lerden hangisi sesteşdir?
A) dünya
B) bazen
D) iç
C) güneş
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "başlamak" kelimesi
yay ayraç içerisinde verilen anlamına uygun olarak kul-
lanılmamıştır?
A) Köyün bitiminden itibaren bir mezarlık başlardı. (go-
rünmek)
B) Şiir yazmaya çok küçük yaşlarda başlamıştı. (bir işe
girişmek)
C) Kış başlayınca evlerimizden çıkamaz olduk. (çalışır,
işler duruma getirmek)
D) Bu topraklarda Türk hakimiyeti o dönemde başlar. (or-
taya çıkmak, doğmak)
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "sakat" sözcüğü
mecaz anlamda kullanılmıştır?
A) Sakat fikirleri ile etrafındakileri de zehirliyor.
B) Üzerine düşen demir kap: sakat kalmasına neden oldu.
C) Sakatlanan futbolcunun yerine yedek oyuncu girdi.
D) Sakat kalsa da hayat mücadelesini bırakmadı.
w
Online Türkçe
Test
and
www
(5)
Yeri geldiğinde kuru ekmek de-
-Eglenceden uzak kuru bir yaşam vard
de yerneyt biliriz.
-Su döktüğümüz halı akşama kadar kurudu
-Kuru dağlar 20 yil içerisinde ağaçlarla kaplandı.
11. Aşağıdakilerden hangisi "kuru" sözcüğünün yuka
rida kullanılan cümlelerde kazandığı anlamlardan biri
değildir?
A) Tek başına yenilen, yaninda başka bir şey olmayan
yiyecek
B) Üzerinde bitki vb, olmayan yer
C) Tekdüze, heyecan ve neşeden uzak
D) Sonucu olmayan, etkisiz
12. "çökmek" sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde
"sis, duman vb.nin kaplaması" anlamında kullanılmıştır?
A) Genç yaşta, allesine yardımcı olabilme kaygısı yüreğ
ne çöktü.
B) Kızılırmak'in üzerine bir anda kara bulutlar çöktü
C) Yaşlı adam yakalan evin duvannin dibine çöktü
D) Binanın tavanı şiddetli bir gürültü ile çöktü.
O
15. Aşağıdaki cümleierin hangisinde at anlamlı söz
ler bir arada kullandmar
A) Aci bir oğlak duyunca ne yapacağmen şagirdi
8) Once sorulan dikkatice okudum sonra cevap verdin
C) Soru sormak için geldim, sormamaya karar verdim
D) Yaşadığımız şehrin değerlerini araştırmalyz
16 Aşağdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük
nicel anlamlı olarak kullanilmiştir?
13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "kapalı" sözcüğü
yay ayraç içerisinde verilen anlamına uygun kullanılma-
miştir?
A) Mahallemize birik bir halı saha yapıldı.
8) Son günlerde derin düşüncelere dalmaya başlammest
C)
lyi bir insan olabilmek için elinden geleni yapryordu.
D) Bahçedeki kuru yapraklan süpürüp dişan attık
A) Etrafındaki her şeyi merak ediyordu.
B) Yabancı bir ülkede yaşamak istemiyordu.
C) Masanın kinilan ayağını tamir ettik.
Dişanda şiddetli bir rüzgar esiyordu.
C) Çocukluğumda kapalı bir çevrede yetiştim. (Diş çev-
reyle ilişki içinde olmayan)
D) Virüs sebebiyle birçok iş yeri kapalıydı. (Geçilemez
durumda olan)
17. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi nitel an-
lamlidir?
A) Dişanda unutulan domatesler çürümeye başlamışt
B) Küçük fidanlan diğerlerinden ayırmamız gerekiyor.
C) Yeni başladığı işten iyi para kazıyormuş.
D) Elimizde az sayıda telefon kaimusta.
SB) Her zaman kara haber veren kişi sen oluyorsun.
A) Artık onu aramamam gerektiğini kapalı bir şekilde söy-C) Annem kardeşimi uyutmak için yatak odasına götür
ledi. (Açık ve kesin söz kullanmadan söylemek)
D) Zaman zaman baş konuşmaktan kendini alamuyor.
B) Bugün Sivas'ta gün boyu kapal bir hava vardı. (Bulutlu,
karanlık)
Herhangi bir duyu organmizla algilanması mümkün
himayan kawalan enldan kelimelere soyat anlamli
kelimeler Benir
*********
18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük
gerçek anlamında kullanılmıştır?
A) Annem ev işlerini yaparken en ağır sorumluluklan ku
di üzerine alıyor.
14. Yukarıdaki açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin
hangisinde altı çizili sözcük soyut anlamlı olarak kulla-
nilmiştir?
Oldum olası insanlara çok güvenmiştir.
16121
19. Yukarıdaki cümledeki altı çizili kelime grubunun
yerine aşağıdakilerden hangisi getirilirse cümlenin an
minda bir değişiklik olmaz?
A) Arada bir
B) Zaman zaman
C) Eskiden beri
D) Uzun zamandan beri
20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük
sesteş bir kelime değildir?
A) Kara kedi geçince uğursuzluk gelir, dedi.
B) Çocuğun yüzünde çok tatlı bir gülümseme vardi.
C) Yeni aldığı oyuncağını elinden birakmıyordu.
D) Kapıyı kapatıp yavaşça dışan çıktılar.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlama
uffler
➤ Aşağıdaki kelimeleri sözlük sırasına göre dizelim.
kiraz
elma
vişne
çay
cam
çan
lale
limon
leylek
leke
kar
kaya
kasa
kedi
köpek
kaplan
kırmızı
sarı
beyaz
yeşil
bes
üç
bir
öğrenci
öğretmen
öğren
saat
sıcak
sabah
sepet
11
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam2. Bir bilim, sanat, meslek dalıyla veya bir konu ile ilgili özel ve belirli bir kavramı karşılayan sözcüklere "terim" denir.bing
Buna göre,
pinalig alymalns blebnişl garga
Beyza
Nabiiia
hoying mul obry d
delle Fiilimsilerin, cümleleri
birleştirme özelliği vardır.
A) Beyza
sasmay sex
auarlam sbisiasmiss
Gürkan
ACT
v huy t
U
Bri
Hikâye; bir olayın kişi,
yer ve zaman unsurlarıyla
anlatıldığı yazı türüdür.
yukarıdaki öğrencilerden hangisinin cümlesinde terim yoktur?
B) Gürkan
Semih
(A
Unanum plocyU) E
Nilay toge
Tıp alanında ilerlemek
isteyenler, uzun yıllar
çalışmayı göze almalıdır.
C) Nilay
C) 30448
idar
Bambuların boyu 38
m'ye, genişliği 80 cm'ye
kadar çıkabilmektedir.
Boys
D) Semih
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde mecaz anlamıyla kullanılmış bir sözcük yoktur?
A) Bunu saymıyorum, bir dahaki sefere yemeğe de kalın.
B) Gece yarısında kardeşleri çardağın içine dışına yatakları yaydılar.
C) Söyleyecek çok sözüm var ancak sizi sıkmamak için hepsini söylemeyeceğim.
D) Emekliye ayrıldıktan sonra başka bir işe girdi ama eline geçen alın terini ödemiyordu.
13
Yanıt Yayınla
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam4. Aşağıda isim ve fiil köklü sözcükler sınıflandı-
rılırken bir yanlışlık yapılmıştır.
İsim Köklü Sözcükler Fiil Köklü Sözcükler
ormanlık
durak
tuzsuz
tamirci
örgü
bilgi
yakıcı
başla
Buna göre hangi sözcükler yer değiştirirse
bu yanlışlık giderilmiş olur?
A) ormanlık - başla
B) tamirci - bilgi
C) tuzsuz - örgü
D) durak - başla
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam3. Aşağıdaki cümlelerde geçen terim anlamlı sözcüklerin altını çizerek hangi alana ait olduğunu yazınız.
AİT OLDUĞU ALAN
CÜMLELER
Bu resimde oldukça güçlü bir perspektif vardı.
Yılın belli dönemlerinde meteor yağmurları gerçek-
leşir.
Şarkısına başlamadan önce akort yaptı.
Hastaya narkoz verildi ve hasta ameliyata alındı.
Mahkemenin verdiği temyiz kararı olumlu karşılandı.
Defans oyuncuları kaleyi çok iyi koruduğu için maşı
kazandık.
Sanatçının eskizleri oldukça dikkat çekmişti.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamYazılıda
ikabilir!
2.
rı, kuşları, böcekleri daha çok sever. Doğada gördüğü bir çiçek, çocuk için bir algıdır.
Salt bir görüntüdür. Ölü bir nesnedir. Şiirde anlatılan çiçek ise canlıdır.
IV
1
Büyüklere özgü şiirlerde aranan özellikler çocuk şiirlerinde de aranması gereken nitelik-
lerdir. Çocukların okuyabileceği şiirler fazla soyutlanmamalı, simgelere boğulmamalıdır.
Konular çocuğun yaşamına, gelişim çağına, iç ve dış dünyasına uygun seçilmelidir. Ço-
cuk çok zengin ve alabildiğine renkli bir hayal dünyasında yaşar. Çocuk; doğada çiçek-
11
leri, ağaçları, kuşları, böcekleri görür ve sever. Ama şiirlerde anlatılmış çiçekleri, ağaçla-
Bu parçada numaralanmış sözcüklerden üçünün anlamı aşağıda verilmiştir.
Hayatın çocukluk, gençlik vb. dönemlerinden her biri.
Zihinde tasarlanan, canlandırılan ve gerçekleşmesi özlenen şey.
Duyularla ifade edilemeyen bir şeyi belirten somut nesne veya işaret.
Buna göre kaç numaralı sözcüğün anlamı verilmemiştir?
A) I
B) II
C) III
●
●
●
D) IV
Yazılıda
Çıkabilir!
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam1.
Yine başladı soğuklar
Boyuna yağıp duruyor yağmur
Esiyor rüzgâr acı acı
Nasıl geçireceksin bu kışı
Elma ağacı
Gölgen de yok ki sana arkadaş olsun
Tek başına kaldın bu kış kıyamette
Artık kimse bakmaz oldu yüzüne
Dallarına tırmanmıyor çocuklar
Kuşlar uğramıyor semtine
Üzülme bugünler çabuk geçer
Bir bakarsın bahar geliverir
Yeniden allanıp süslenirsin
Bizim için yine çiçek açar
Meyve verirsin
Bu şiirle ilgili aşağıdakilerden hangisi söy
lenemez?
A) Yansıma sözcüklere yer verilmiştir.
B) Nitel anlamlı sözcük kullanılmıştır.
C) İkilemeye yer verilmiştir.
D) Soyut anlamlı sözcüklere yer verilmiştir.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamHAFTA SONU ODEVI-5
4. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcüklerde görülen anlam olaylarını yazınız.
(Ad aktarması, dolaylama, deyim aktarması, somutlama...)
CÜMLELER
Siyah beyaz fotoğraftaki hayat arkadaşıymış.
Marmara'da toplanan yelkenleri izlemeye gidiyoruz.
Millet Meclisi Türkiye'nin kalbinde toplanmıştı.
Masallar dilden dile aktarılarak günümüze ulaşmıştır.
Gökten yağan bu bereket başakları olgunlaştırdı.
Elindekileri hemen çöpe at.
Bu şarkıyı duyunca gönlüm dalgalandı yine.
Deniz otobüsü Bandırma'ya uğrayacak.
İstanbul'un nabzı Beyoğlu'nda atar.
Yılın son ayı gelince bankadaki işler de çoğaldı.
Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal!
Kadife sesli sanatçılar arasında yerini alacak.
Öne çıkan bu isimler takım liderliğine aday olabilir.
Bu turnuvaya ünlü raketler katılıyor.
Döşemelerde kullanılan çiğ renkler itici geldi.
ANLAM OLAYI
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam8.
Hepimiz yaptığımız işte en iyisi olmak için uğraşıyoruz. Hâliyle daha güzel bir hayat yaşamak için çok
çalışıyoruz. Ancak yoğun iş hayatının getirdiği stres ve yorgunluk psikolojimizi, buna bağlı olarak da
çalışma düzenimizi olumsuz yönde etkiliyor. Şunu unutmamak gerekir ki çok çalışmak zaten her zaman
başarı getirmez. Önemli olan akılcı fikirlerle en zor işi kolay hâle getirebilmektir.
Aşağıdaki görsellerden hangisi bu metinde anlatılan durumla ilgili değildir?
B)
A)
C)
D
1.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam2. Ünite
TEST-2
(1) Bazılarının çok sevdiği, bazıları-
nın ise yanlarından çekinerek geçtiği
kedilerin dünya üzerinde 500 milyon
evcil türünün olduğunu duyduğunuz
mu? (2) Ayrıca kedilerin günde 16 sa-
ate kadar uyuyan hayvanlar olduğu-
nu bu nedenle çok Tembel hayvanlar
olarak bilindiğini söylesem...
(3) Kedilerin özellikleri arasında en
ilginç olanlarından biri de köprücük
kemiklerinin olmamasıdır. (4) Bu sa-
yede kafalarının sığdığı her yerden
kolayca geçebilir. (5) Kediler çevre-
lerindeki ani bir hareketi çok kolay
algılar.
Cümle Düzeyinde Anlam
ke: Engelleme, incinme veya gözdağı karşısında göste-
en saldırganlık tepkisi, kızgınlık, hışım, hiddet
pirma: Bir işe nasıl başlayıp o işi nasıl sürdüreceğini
nasıl sonuçlandıracağını bilemeyecek duruma gelmek,
den çıkamamak
m: Bir kimseye, bir davranışının ya da bir sözünün
linganlık, kırginlik gibi duygular uyandırdığını yu
Avieme
KedMerle ilgili verilen parçada hangi cümleler arasında neden-sonuç ilişkisi bulunmamaktadır?
A) 1 ve 2
B) 3 ve 4.
C) 5 ve 6.
D) 7 ve 8.
eniks
(6) Çünkü kedilerin bıyıkları oldukça
gelişmiş hareket algılayıcısıdır. (7)
Öte yandan kediler diğer hayvanlara
göre son derece meraklı hayvanlar-
dır. (8) Bundan dolayı gördükleri her
şeyin içine girmeye veya üzerine çık-
maya çalışır.
Duygusallik Bildiren Cümle
Abartı Bildiren Cümle
Sebep-Sonuç Cümlesi
Karşılaştırma Cümlesi
Aşağıdakilerden hangisi kutularda
anlam ilişkilerinden herhangi birin
Nehirden taşan sular, dünyalar