Sözcükte Anlam Soruları

14. keman kemik 2 1 kelime kemirgen 5 Numaralandırılmış kelimelerin söz lük sırasına göre dizilışı aşağıdaki. lerin hangisinde verilmiştir? A) 4-1-2-5-3 B)3-4-5-2-1 C) 2-1-4-3-5 kese 3 D) 1-2-5-4-3 16. 1. 2. 3. 4. N la la

4 Hokoman kiz neden olmuştur 5. Hukmdarın falcıların szüyle hareket edip onlem almasini doğru buluyor musunuz? Nig 6. Kiz Kulesi gerçekte hang amaçla kim tarafından yaptimiştir? 4. ETKİNLİK Kiz Kulesi efsanesinden çıkardiğiniz sonuç nedir? ejemedim. CUNNU 6. ETKİNLİK a) Aşağıdaki paragrafı okuyunuz ve paragrafta geçen yabancı sözcüklerin altını çiziniz. C Uzun süredir iş ilanlarına bakıyordum. Yürürken bir rezidansin kapısında "Full time ça- işacak eleman aranıyor" yazısını gördüm. Içeri girip patronla görüştüm. Benden CV istedi. Galba işe kabul edilecektim. Ertesi gün beni aradılar. Çok sevindim, hemen hazirlanip oraya attim Computerdan printera kadar her şey elimizin altındaydı. Patron "Bazen çalışmalarımızı home office şeklinde yapabilirsiniz." dedi. Yeni trend buymuş. b) Parçada geçen yabancı sözcüklerin yenne Türkçelerini kullanarak bu paragrafi yeniden yazınız. 203

UR buna ama insan onca baba- ilgili aşa- ecaz an- temel i ger- rçek 2. 50 40 30 20 0 10 Eş Anlamlı Kelime İçeren Cümle Zıt Anlamlı Kelime İçeren Cümle Sesteş Kelime İçeren Cümle 6/A sınıfındaki öğrenciler bazı cümleler yazmıştır. Bu cümlelerde kullanılan bazı kelimeleri değerlendiren öğretmen, yukarıdaki sütun grafiğini ortaya çıkarmıştır. Aşağıdaki altı çizili kelimelerden hangisi % 20'lik dilime giren cümlelerden olabilir? (T.6.3.5) A) Müdür, il geneli sınavda başarılı olan öğrencilere plaket takdim etti. B) Akşama doğru ceviz büyüklüğünde dolu yağdığı söyleniyor. C) Derste başı ağrıyınca camı açıp derin bir soluk aldı. D) Gün boyu tembellik ettiğinden işlerin hiçbirini yapmamıştı. MM 1.5/2.5 2/3 3/4 4/5 MM 0,35 0,38 0.4 0,45 0.48 0,5 0,55 1,6 7 BAKLAV EVHA hm)

A Ç 4. Yazılışları ve okunuşları aynı, anlamları farklı olan sözcüklere eş sesli (sesteş) sözcük denir. Bu bilgiye göre aşağıdakilerden hangisinde verilen altı çizili sözcüğün eş seslisinin açıklaması yanlış verilmiştir? A) Kanında pıhtılaşma olduğu için her ay sağlık ocağında aşı oluyor. (Bir ağacın dalı üzerinden alınan dal parçası) B) Hayat çok kısa. Kimseye darilacak ya da kimseyi dariltacak kadar uzun değil. (Avlu, sofa) C) Tekir, minik yavrusuna sarılmış ve kanepenin üzerinde uyumuştu. (Küçük ekmek dilimi) D) Ramazanda pide için fırın önünde sırada beklerken mahalleli ile edilen sohbetler eşsizdir. (Bir çizgi üzerinde yan yana ya da ardı ardına dizilme) PLE 8-Türkçe SB 15

t Sözcük Anlamı 3. Aşağıda üç farklı metin ve bu metinlerin içinde geçen bazı kelimelerin tanımları verilmiştir. Metinler: 1. Şiir yazmanın belki en zor yanı ilk dizeyi bulmaktır. O ilk dize ozanın gideceği yönü belirler. Hiçbir şiir planlı olarak yazılmaz. Ozan, şiirin yolunu açtığı gibi şiir de ozana yol gösterir. 2. Kendi kişisel duygularına, ilişkilerine ve çıkarlarına göre eleştiri yapan bir kişi, sorumsuz bir eleştirmendir. Eleştirmenin bir so- rumluluğu vardır. Kendini öne çıkaran bir eleştirmen sorumluluğunu yitirmiş eleştirmendir. 3. Neyi, neden yazacağımız sorusu ilk adımdır. Konu bulmada işaretleri değerlendirmek, koku alabilmek ve iz sürebilmek önemli- dir. Merak, içgörü, zengin bir düş gücü de temel ögelerdir. Yazar, uyanıkken düş gören insandır. Tanımlar: a. Zengin sembollerle, ritimli sözlerle, seslerin uyumlu kullanımıyla oluşan, kendi başına bir bütün olan edebî anlatım biçimi. b. İki şey arasında karşılıklı bağ, ilgi. c. Kendi duygularını, kendi kendini anlayabilme yeteneği. Yukarıda tanımı verilen kelimeleri metinlerden bularak tabloda ait oldukları satırlara yazınız. 216 A) Z a G b C 1 2 3 Buna göre, tablonun 2. sütununda yer alan harfler aşağıdakilerden hangisidir? 4 5 6 LE D) i B) i L Ç TEST 05 C) A L Ü A Ç

3. Günümüzde tren yolculukları eskiye göre çok daha kısa sürmektedir ve çok daha konforludur (rahattır). 1 Eskiden trende bir yabancıyla karşılaştığımızda başlangıçta değil konuşmak birbirimize bile bakmazken ayrılık anında kucaklaşıp birbirimize tekrar görüşmek için adresler, randevular verirdik. Çünkü yolculuğun başında yabancı olarak gördüğümüz yolcu, yolculuğun sonunda çoğu kez eski bir dost olurdu bizim için. Bu dostluk, uzun yılları kapsayan (içeren) yaşam diliminin önemli bir parçası haline gelirdi. Dostluklarımız ka- lıcıydı, öyle şimdiki dostluklar (arkadaşlıklar) gibi sabunköpüğü (gelip geçici, önemsiz) değildi. ||| IV Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisinin anlamı ayraç içinde verilen açıklamayla örtüşmemektedir? AXI. B) III. DX IV.

16. Atlarsın bir vapura, istediğin bir limanda inersin, 1 || III hayatını güzelce yaşarsın. IV Bu cümledeki numaralanmış kelimelerin hangi- leri arasında karşıtlık ilgisi kurulabilir? A) I ve III. C) II ve III. 30 B) I ve IV. D) II ve IV.

Bulmacayı aşağıdaki yönergeler doğrultusunda doldurunuz. 2. 3. 6. 2 8 8. 3 9. 4 9 6 2 3 4 Soldan Sağa Genellikle "Bir varmış, bir yokmuş..." şeklinde başla- 1. yan ve yaşanması mümkün olmayan, olağanüstü ve ders alınabilecek olayları anlatan yazı türü. 5 7 10 Virgülle ayrılmış sözcük gruplarını birbirinden ayır- mada kullanılan bir noktalama işareti. 4. Başkalarına ait sözler o işaretin arasına alınır. 5. Duygu ve düşüncelerin, zengin hayallerin uyumlu sözlerle anlatıldığı yazı türüdür. Tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur. "Ah, off, eyvah..." gibi sözcüklerin sonuna konan işarettir. Kısaltmalarda, cümlenin bitiminde, sıra bildiren 7. rakamların ardında hangi noktalama işaretini kulla- niyoruz? 5 Karşılıklı konuşmalarda, söylenen sözün önüne hangi işaret konur? "Bu ekmeği nereden aldın()" cümlesinin sonuna hangi noktalama işareti konulmalı? 10. Her zaman büyük harfle başlayan Ankara, Ali, Türki- ye, Türkçe gibi isimlerin türü. 11. Bir varlığı ya da kavramı karşılayan sözcük türüdür. 6 7 44 11 14 12 AI 13 11 1. 8 Yukarıdan Aşağıya Kendisinden sonra örnekler verilecek cümlelerin sonuna hangi noktalama işareti konur? 2. Bir ismin önüne gelerek, o varlığın durumunu, yerini,rengini, sayısını belirten sözcük türüdür. 3. "Dize"nin eş anlamlısıdır. 5. 10 9 7. 4. "Yay ayraç" işaretinin diğer adıdır. Mich Uzun cümlelerde özneden sonra hangi noktalama işareti konur? 6. Bağlaç olarak kullanıldığında ayrı yazılan sözcük. Yazıda alt alta gelen aynı sözlerin tekrar yazılmasını önlemek için kullanılan işarettir. 8. Hál eki olarak kullanıldığında birleşik olarak yazılırken, bağlaç olarak kullanıldığında ayrı yazılan bir sözcük. Satır sonunda tamamlanmamış olan sözcüğün hece- leri hangi işaretle ayrılır? 9. 10. Bir bağlaç. 11. Diğer adı "hatıra" olan yazı türü. "Yazım Kuralları" ifadesi yerine ".......... Kuralları" 12. ifadesi de kullanılabilir. "Yazım" ile eş anlamlı olan bu kurallar topluluğuna hangi isim verilir? 13. Ayrı yazılan soru eki. 14. Hem tamlayanı hem de tamlananı ek alan isim tamlaması türü.

2. Sözcüklerden "sevinç, heyecan, uçurtma, bahçe, akıl" bilet almak için sıraya girmiştir. Gişedeki gö- revli, önce soyut anlamlı sözcüklere bilet verece- ğini söylemiştir. 3. Buna göre öncelikle bilet alacak sözcükler, aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak veril- miştir? A) sevinç, uçurtma, bahçe B) heyecan, akıl, sevinç C) bahçe, uçurtma, akıl D) heyecan, akıl, uçurtma

4. Nasıl acıkırsa susarsa insan Öyle sevdim o memleket kızını Bir şey bu sevginin artırdı hızını Aramıza dağlar deryalar koyan Bu dörtlükle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) 1. dizede gerçek anlamlı sözcükler vardır. B) 2. dizede nicel anlamlı sözcük vardır. C) 3. dizede soyut anlamlı sözcük vardır. D) 4. dizede eş sesli sözcük vardır. Dix

Sözcükte Anlam 3. Aşağıda "uymak" sözcüğünün "TDK Güncel Sözcük'teki anlamlarından bazıları gösterilmiştir. Ik Türk Dil Kurumu Sözlükleri 1802 uymak uymak, -ar 1. Ölçüleri birbirini tutmak 4. GÜNCEL TÜRKÇE SÖZLÜK 2.- Renk, biçim vb. yönünden birbirini tutmak, uygun düşmek 3. Bir inanca, bir anlayışa, bir duruma veya egemen bir güce uygun davranışta bulunmak, riayet etmek Bağlı kalmak, tabi olmak x A) Sizin değer yargılarınızla bizimkiler birbirine hiç uymuyor. B) Benim yeşil elbisem sana da uyar, istersen onu giyebilirsin. C) Bu şirketin vazgeçilmez bazı kurallarına herkes uymalı. D) Yaşadığın çevreye, yaşadığın zamanı uy ki mutlu yaşayabilirsin. 100 a 13 Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisinde "uymak" sözcüğü numaralanmış anlamlardan herhangi birini karşılayacak şekilde kullanılmamıştır?

F TEKRARI 1. "Yerleşmek" sözcüğü aşağıdaki cümle- lerin hangisinde "Pikniğe giden öğrenci- ler, sırayla otobüsün koltuklarına yerleşti. cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır? A) Kısa bir süre önce İstanbul'a yerleşti. B) Deniz, planlı çalışarak İstanbul'da bir üniversiteye yerleşti. C) Bazı yabancı kelimeler, dilimize zaman- la yerleşmiş. D) Heyecanla sınıfa giren Ali, ön sıralar- dan birine yerleşti.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "geçmek" kelimesi karşısında verilen anlama uygun kullanılmıştır? ANLAM Vazgeçmek Kabul edilmek CÜMLE A) Ankara'nın soğuğu ciğerime geçti. B) Tasarı meclisten geçti, önümüzdeki günlerde yürürlüğe girecek. C) Dedikodular kısa zamanda dilden dile geçmiş, tüm köye yayılmıştı. D) Sanırım bütün bu huylar ona annesinden geçmiş. Ulaşmak Hastalık bulaşmak

2. Bir kelimenin veya kavramın kabul edilenin dışında başka anlamlara gelecek biçimde kullanılmasına “mecaz an- lam" denir. Mecaz anlam yalnızca kelimenin kendisine bakılarak değil, kelimenin o cümle içinde kazandığı anla- ma bakılarak anlaşılmaktadır. Edebiyat belli bir arka plan ve kültürel zemin üzerinde oluşan bir anlatı sistemidir. İçinde geliştiği toplumsal şart- lar ve kültürel zemin edebiyatı etkilemekte, edebî anlatının yön bulmasında belirleyici olmaktadır. Bunun yanında edebiyat da geliştiği toplumsal yapıyı etkilemekte ve onu biçimlendirmektedir. Dolayısıyla edebiyat ile toplumsal yapı arasında yadsınamayacak bağlantılar, alışverişler bulunmaktadır. Bu anlamda edebiyat kişisel ve toplum- sal var oluşu daha anlaşılır ve daha kabul edilebilir bir hâle getirmekte, insan ve toplum sorunlarının çözümü için önemli roller üstlenmektedir. Bu parçada geçen aşağıdaki sözcüklerden hangisi mecaz anlamda kullanılmamıştır? A) zemin B) yapı C) alışveriş D) rol

rini kelime çarkı üzerinde bulalım. Bulduğumuz kelimeleri, yabancı dildeki karp. Aşağıda renkli kutularda verilen yabancı dillerden alınmış kelimelerin Türkçele. lıklarının yazılı olduğu kutuların renklerine boyayalım. Adisyon İş Merkezi Patent Dipfriz Airbag Belgegeçer Karıştırıcı Derin Dondurucu Hava Yastığı Departman Plaza Puzzle Animation Bilgilendirme apboz Hesap Es Faks Chat Center Joy-stick Kumanda kolu Buluş Belgesi Sanal Sohbet bir ms Seans Partner Blender Brifing pupper Aha om nisi slom 2

7. Okullar açılınca mevsim de kışa döner. Günler kısalmaya başlar. Özlemini duyduğunuz tatil günleri anıları silikleşir. O günleri özlemsem de kütüphanede geçirdiğim zamanın benim için önemi büyüktür. Kışın o sıcacık kütüphanede, bembeyaz masaların yanlarında duran, istif- lenmiş onlarca kitap... Her birini okumak için heveslenirim. Aklımca bir sıraya koyarım oku- mak istediklerimi ve hepsinde yeni bir dünya ile tanışırım. Aşağıdakilerden hangisi altı çizili sözcüklerin metinde karşıladığı anlamlardan biri değildir? A) 24 saatlik süre B) İsteklenmek, çok istemek, eğilim duymak C) Unutulmaya yüz tutan, netliği azalan D Düzgün bir biçimde üst üste yığmak