Sözcükte Anlam Soruları
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam14. Hayatı taşıyamıyor omuzunda
Yıldızı sökülmüş asker
Sırı dökülmüş çini gibi
Uzun yollarda yorgun ya
Bu nice yoldur nereye gider derken
Düşeyazıyor kuş gibi
Bu dizelerde yer verilen söz sanatı aşağıda-
kilerden hangisidir?
A) Kişileştirme
C) Benzetme
B) Abartma
D) Konuşturma
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamA) sirt
B) set
C) çaba
D) çark
Yazılışları ve okunuşları farklı, anlamları aynı olan sözcüklere "eş anlamlı sözcükler" denir.
Buna göre;
(1)Bir insana verdiğimiz değer ona karşı gösterdiğimiz davranışlarla ölçülür. (II)Kişinin düşünceleri ve duyguları, hareketlerine
ayna misali yansır. (III)Sevdiğimiz birini üzmemeliyiz. (IV)Onları üzmemek için de konuştuklarımıza ve yaptıklarımıza hep dikkat
etmeliyiz.
metnindeki numaralanmış cümlelerin hangilerinde eş anlamı olan sözcükler kullanılmıştır?
A) I ve II
B) I ve IV
C) II ve III
D) III ve IV
77
GUNAY!
YAYINLARI
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam2. Aşağıda bazı sözcüklerin anlamları verilmiştir.
Bilinmedik bir yanı almayan, malum
Misirin taneleri atıldıktan sonra kalan sert bölüm
Hızlı yapılan, çabuk, tez, ivedi
Bir yapıya girmeyi sağlayan veya odaları birleştiren genellikle dar geçit
Binme, yük çekme, taşıma vb. nizmetlerde kullanilan tek tırnaklı hayvan, beg
Mevki, kat, yer
Anlamları verilen sözcükleri aşağıdaki sözcük avi bulmacasında bulunuz
(Kelimeler, soldan sağa ya da yukarıdan aşağıya okunarak bulunacaktır.
Satir
1
8
12345678910
B) Sütun 4
34
Kendin
kendine
Şimdi
çok ör
Buna göre hangi satır veya sütunda, anlamlanı verilen sözcüklerden herhangi bir
yoktur?s
A) Satir 6
C) Saber 9
Bu me
rilmişt
A) dil t
B) kal
G) yo
D) Sütun
Ce
k
E
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamSÖZCÜKTE ANLAM
Etkinlik ÇOK ANLAMLILIK
10 Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüğün cümleye kattığı anlamı işaretleyiniz.
1. Gereksiz para harcamayı acilen bırakması gerekiyor.
a. Bir alışkanlıktan veya bir işten vazgeçmek.
b. Bulunduğu yeri veya durumu değişmemek.
c. Saklamak, artırmak
2. Odanın zeminindeki parlak fayanslar dikkat çekiciydi.
a. Temel, dayanak.
» ÜNİTE
1
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamÖzümün
i çekip
mahal-
e diye-
eçiyor
eniyor
tli top
Ancak
uğun
Tozu
. Bu
nde
ana
aki
e-
k.
7
Ben de günahkar kullarındanım Allahim...
Bir "Kulhuvallahi" bilirim dualardan,
Bir de "Yarabbi şükür" demeyi doyunca.
Bir kere oruç tutmam ramazan boyunca,
Ama çekmediğim kalmadı sevdalardan,
Ben de günahkâr kullarındanım Allahım!
Bu dizelerde;
yön
1. Anlama güç katmak için, aralarında ortak
bulunan en az iki varlıktan nitelikçe zayıf olanı
güçlü olana benzetme
II. İnsan dışındaki varlıklara insana özgü özellikler
yükleme
III. Bir sözün etkisini güçlendirmek için bir şeyi
olmayacağı kadar büyük göstermek ya da oldu.
ğundan küçük gösterme
IV. İki şey arasındaki birbirine karşıt durumları
anlatma
hangisine yer verilmiştir?
A) I
B) II
C) III
DUV
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamTürkçe
11. 'Abartma; bir niteliği, olduğundan çok üstün veya aşağı
gösterme sanatıdır.
'Benzetme, sözü daha etkili duruma getirmek için arala-
nnda ilgi bulunan iki unsurdan güçsüz olanı güçlü olana
benzeterek yapılan sanattır.
Aşağıdakilerin hangisinde bu sanatların her ikisi de
kullanılmıştır?
A) Deniz ve mehtap sordular seni neredesin?
Nasıl derim terk etti,
Birakıp beni gitti,
Anladılar ki aşkımız bitti.
B) Bazı geceler, gündüz gibi
Dünyamıza ışıklar vurur;
Ağlarım, komşularım işitmez
Ama sesim yıldızlardan duyulur.
C) İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı
Önce hafiften bir rüzgâr esiyor;
Yavaş yavaş sallanıyor
Yapraklar ağaçlarda.
D) Derdimi döküp de paylaşacaktım,
Eşimden dostumdan yüz bulamadım.
Yüzlerce, binlerce lügate baktım,
Seni anlatacak söz bulamadım.
12.
kange
990
bakm
Buna
6
D
13..
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam(11) Kir-
ağlar gibi olumsuz
. (III) Mercanların
m gerekmektedir.
por Kulübü Derne-
ra sağlıklı bir su
m Dolsun!" pro-
rle ilgili aşağı-
iştir.
rilmiştir.
maktadır.
miştir.
13
6.
Ya susmak ya da suskunluktan daha kıymetli bir
söz söylemek gerekir.
Bu cümleden aşağıdakilerden hangisi kesin ola-
rak çıkarılabilir?
ASözler duyana faydalıysa söylenmelidir.
CB Susmak her zaman konuşmaktan değerlidir.
Konuşmanın susmak kadar itibarı yoktur.
D) Söz söyleyen dinleyenden bilgilidir.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam99. Soru anlamı taşıyan sözcük, hangi ögeyi bulduru-
yorsa soru cümlelerinde de o ögeyi buldurur. Soru
sözcüğü ek eylem alarak yüklem olduğunda ise
yüklemi buldurur. "Beni nerede bekliyor?" cüm-
lesinde "nerede" sorusu yer tamlayıcısını bulmak
için sorduğumuz bir sorudur. Soru cümlesinde de
"nerede" yer tamlayıcısıdır. "O ev neredeydi?"
cümlesinde soru sözcüğü ek eylem alarak yüklem
olduğundan soru da yüklemi buldurmaktadır.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki soru cümlelerinin
hangisinde yanıt cümlesi yüklern değildir?
A) Ahmet Ümit'in "Kırlangıç Çığlığı" adlı eseri na-
sıldı?
B) Kimdi seni gecenin bir yarısında arayıp rahat-
sız eden kişi?
C) Bu kitaplardan hangisiymiş bizim almamız ge-
reken?
D) Bu konuyla ilgili bizi ne zaman bilgilendirmeyi
düşünüyor?
M
A
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlamanduran
Ovgüles
yandan
kendi
yalan
kuru
eniden
öykü-
ceken
orkestra çeşitli enstrümanların beraber çalındığı, enstruman sayısı veya çeşidi esere göre değişebilen çalgilar
luluğudur Orkestra çeşitlerine verilen isimler yapılan müzik türüne ve orkestranın büyüklüğüne göre deği
Orkestralar farklı sayılarda çalgı birleşiminden oluşabilir. Orkestra içindeki çalgıların belirli bir sayısı yoktur.
yüzleri şefe dönüktür. Aşağıda bir orkestranın yerleşim düzeni verilmiştir
37
ar
YAYLILAR
1-8: Keman
9-11: Viyola
12-18: Celle
19-21: Kontrbas
36: Arp
10
ŞEF
38
vurmeller
ÜFLEMELICER
22-23: Fút
24-25: Obua
26-27 Klarnet
28-29: Fagot
30-31: Korno
32-33: Trompet
34: Trombon
35: Tuba
40
VURMALILAR
37: Timpani
38: Zil
39: Marakas
40: Trampet
S
Bu orkestrada görevli kişiler ve çaldıkları müzik aletleri hakkında bilinenler şunlardır:
Kenan: Çaldığı müzik aletini kendisinden başka çalan kişiler vardır.
Arzu: Hemen sağında yaylı bir müzik aleti, hemen solunda kendisinin çaldığı müzik aletini çalan birisi vardır.
Hasan: En arka sıradır. Vurmalı bir çalgı çalmamaktadır.
Aslı: Hemen sağında veya hemen solunda kendisiyle aynı aleti çalan birisi yoktur. İlk ve son sırada değildir.
Orkestrada görevli Mehmet'in trombon çaldığı biliniyorsa aşağıdakilerden hangisine kesin olarak ula-
şılabilir?
A) Kenan keman çalmaktadır.
B) Arzu flüt çalmaktadır.
Hasan arp çalmaktadır.
Asli tuba çalmaktadır.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlama. Aşağıdaki sözcüklerin metindeki anlamlarını belirleyip cümlelerin başındaki kutucuğu
Bir şeyin içine, üstüne veya yanına, niteliğini değiştirmek
için başka bir şey eklemek, karıştırmak.
Bir araya getirmek.
niz.
katmak
1. ETKİNLİK
almak
vurmak
saz
doğru
Bir şeyi veya kimseyi bulunduğu yerden ayırmak.
Kazanmak, elde etmek.
Üzerinde görünmek, üzerine düşmek, yansımak.
Ses çıkarmak, ses vermek, çalmak.
Genellikle su kıyılarında, bataklık yerlerde yetişen ince,
açık sarı renkli kamış.
Türk halk müziğinde kullanılan, gövdesi ağaçtan oyularak
yapılmış, telli, uzun saplı çalgı, bağlama.
Gerçek, yalan olmayan.
Bir ucundan öbür ucuna kadar yönü değişmeyen, eğri ve
çarpık karşıtı.
b. Bu sözcükleri metindeki anlamlarına uygun kullanarak birer cümle yazınız.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam1.
pisagor
ÇIKTI
Kurumsal Deneme
Türkiye Geneli
denemeleri
pinagur
www.
B)
SWYSVALBO
MYRNALO
Pisagor
ille Hep Bir Adum illeti
Bir mekânın içinden dışarıya varmak.
Bir inceleme, araştıma sonucunu bulmak.
Türkçede bazı sözcükler birden fazla anlamda kullanılabilir. Buna sözcükte çok anlamlılık denir. Örneğin "Bu iş çok sürdü."
cümlesinde "sürmek" sözcüğü "zaman almak" anlamında kullanılırken, "Bu görüşü ilk bu bilim adamı öne sürdü." cümlesinde
"ortaya koymak, savunmak" anlamında kullanılmıştır.
S
Meydana gelmek.
Yayımlanmak
Buna göre yukarıda sembollerle belirtilen "çıkmak" sözcüğünün anlamlarından hangisi afişteki "çıkmak" sözcüğü ile
aynı anlamda kullanılmıştır?
A)
D)
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam1.
SÖZEL BÖLÜM
"Dökülmek" sözcüğünün bazı anlamları şu şekildedir.
Düşmek
TÜRKÇE
Bu fasikülde 150 soru vardır.
Salınmak, serbest bırakılmak
Kır, sokak vb. yerlerde insanlar çokça birikmek
Çok yorgun, hasta olmak
Buna göre aşağıdakilerin hangisinde "dökülmek” sözcüğü, verilen anlamlarından herhangi b
A) Yaklaşık bir asırlık olan bina artık dökülmeye başlamıştı.
B) Küçük kızın uzun saçları gözlerinin önüne dökülüyordu.
C) Fermuar açılınca çantada ne varsa yere döküldü.
D) Ağır antrenmanlarda bazı oyuncular dökülmeye başladı.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam16. Ben bir kayayım, bir kaya
Vadilerin açtığı dağ yollarında
Rüzgârlar, sert rüzgârlar, acı rüzgârlar
Yıpranmam ne yönden esseniz de
Bu dörtlükte yer alan söz sanatının açıklaması
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Bir varlığın, olayın ya da durumun olduğundan
daha küçük veya daha büyük gösterilerek abart-
ma sanatı yapılmıştır.
Aralarında çeşitli yönlerden ilgi bulunan iki şey-
den zayıf olanın güçlü olana benzetilmesiyle
benzetme sanatı yapılmıştır.
Anlamı güçlendirmek için karşıt sözcükler bir
arada kullanılarak tezat sanatı yapılmıştır.
Insan dışındaki canlı ya da cansız varlıklara in-
sana ait konuşturma özelliği verilerek konuştur-
ma sanatı yapılmıştır.
8
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam7. Büyük şehrin sıkıntılarından bunalan kimi görsem
akıllarında tek bir fikir var güneye yerleşmek (-)
Bodrum, Fethiye, Kaş, Kemer ( ) "Neden ()" diye
sorduğumdaysa cevap çok net () Huzur ()
Bu parçada yay ayraçla belirtilen yerlere sıra-
sıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
() () () (2) () ()
B) (;) (.) (...) (?) (;) (.)
C) (:) (.) (...) (¹) (5)
neitiiom
Mot
D) (:) (...) (...) (?)/(:) (...)
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam3.
Kendine has özellikleri olan Osmanlı mutfağı, geniş bir yemek yelpazesine sahipti. Yemeğin sunumundan lezzetine
Osmanlı mutfağındaki bu çeşitlilik, elbette ki Türk mutfağına da yansıdı. Osmanlı'dan Türk mutfağına sayısız lezzet
miras kaldı. 700 yıl varlığını sürdürmüş bir devlet Osmanlı. Böyle bir egemenliğin geniş bir mutfak kültürüne sahip ol-
ması kaçınılmaz. Osmanlı'da mutfağa verilen önemi vurgulamak için Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan Top-
kapı Sarayı'nda, saray mutfağının 5250 metrekare olduğunu söyleyebiliriz. Saray mutfakları yani Matbah-ı Amire, bu
kültürün başladığı yer diyebiliriz. Kuşhane mutfağında padişaha, Has mutfakta divan vezirleri ve harem halkına, Vali-
de Sultan mutfağında ise haremdeki üst düzeydeki kadınlarına yemekler hazırlanıyordu.
Bu parçada yer alan bazı sözcüklerin anlamları aşağıda verilmiştir. Bu sözcükleri metinden bularak aşağıdaki bulma-
caya yerleştiriniz.
1. Çeşitlilik
2.
3.
Bir neslin
kendinden sonra gelen
nesle bıraktığı şey
Yüksek düzeydeki devlet
adamlarının kurduğu
büyük meclis
4. Seviye
DO
Sembollerle verilen yerlere gelecek harfler "ŞİFRELİ SÖZCÜK" bölümüne yerleştirildiğinde aşağıdaki kelime-
lerden hangisi oluşur?
A) DAMA
3
B) MAYA
2
ŞİFRELİ SÖZCÜK
C) VANA
D) MAMA
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamSORU-9
• Ateş, düştüğü yeri yakar.
• Ayağını yorganına göre uzat.
• Güneş balçıkla sıvanmaz.
Ağaç, yaprağıyla gürler.
Aşağıdakilerden hangisi, bu atasözlerindeki altı çizili sözcüklerin karşıladığı anlamlardan biri değil-
●
dir?
A) Gerçekler
B) Dert
C) Akraba
D) Meslek
2019 MART