Sözcükte Anlam Soruları

5. Yazarın istiranca Dağları'nın kıyısında başlayan yolculuğu, Trakya'nın sınır ovalarıyla devam ediyor ve Rodop Dağları'nın geçitlerinin ardından yeniden Karadeniz'de sonlanıyor. Sinir insan- larının hikâyelerine odaklanmış fakat gezdiği bölgeler hakkında verdiği bilgiler de dikkate değer. Tanıştığı insanlarla olan diyaloglarını, onlarla kurduğu ilişkileri kaydeden yazar, bir yandan da yeni kelimeler öğrenmeye, gezdiği yerlerle ilişkili kelimeleri okuruna da sunmaya ve tarihle, mitolojiyle örülü hikâyeler anlatmaya çalışmakta. Bu parçada *, ,, simgeleriyle gösterilmiş sözcüklerden, * sözcüğün eş anlamlısı sözcüğün eş anlamlısı sözcüğün karşıt anlamlısı sözcüğün eş anlamlısı bulunarak bulmacaya yerleştirilecektir. * B A { Y R Buna göre bulmacanın 5. sütununda yer alan harfler aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) TRAS B) RTAS C)RDAS D) RTAZ

SÖZCÜKTE ANLAM 1 Aşağıdaki bulmacada bazı sözcüklerin karşıt anlamlıları verilmiştir. E R N L! ü R E I M d A + A L D t N Z E t I 1 E Z E R 1 A © i K Aşağıdakilerin hangisindeki altı çizili sözcüğün anlamca karşıtına bulmacada yer verilmemiştir? A) Herkes vaktinden önce geldiği için toplantıya erken başlamıştık. B; ülkemizde süt ve peynir tüketimi Avrupa ülkelerinin gerisindedir. G) Babaannemin yaptığı koyu pekmezden her sabah biraz içiyorum. 5) Büro için gereken eşyaların hepsini tahmin ettiğinden ucuza aldı.

Şirketimiz 13 ağustos 1981'de kuruldu. (...) 5. Aşağıdaki cümle ve dizelerde bulunan söz sanatlarını yanlarına yazınız. Bin atlı akınlarda o gün çocuklar gibi şendik. (..-Benze.me. • Bir of çeksem karşıki dağlar yıkılır. (...... Bülbülü altın kafese koymuşlar "ille de vatanım." demiş. (.... • Toros Dağları'nın üstüne / Ay, un eledi bütün gece. (...... • Onu görünce hırçın bir deniz gibi coştum. (...Renzetme Çatma kurban olayım çehreni, ey nazlı hilal! (....... • O kadar zayıflamış ki yüzü kaşık kadar kalmış. (.......

ORTA KOLAY GÜÇ ZOR KONU TESTİ - 1 4. Karamanoğlu Mehmet Bey'i arıyorum Göreniniz, bileniniz, duyaniniz var mı? Bir ferman yayınlamıştı: “Bugünden sonra, divanda, dergâhta, bargâhta, mecliste meydanda Türkçeden başka dil konuşul- maya." diye İş hanımızı plaza, bedestenimizi galeria, 1 Sergi yerlerimizi center room, show room, Büyükşehirlerimizi mega kent diye gezeniniz var mı? II Yol üstü lokantamızın menü, HII Yemek çeşitlerimizin fast food, IV Hesabini adisyon diye ödeyeniniz var mı? Karamanoğlu Mehmet Bey'i arıyorum, Göreniniz, bileniniz, duyanınız var mı? Bu metinde numaralanmış yabancı sözcüklerin, Türkçe karşılıklarıyla doğru bir şekilde eşleşe- bilmesi için hangileri yer değiştirilmelidir? A) We III. C) Il ve III. B) I ve IV. D) III ve IV. yo lanak Ankara Yayincilik 5. 1. Senelerce onun gelmesini bekledim. II. Kardeşi bu iş için bütün imkânlarını kullandı. als III. Eserlerini daima büyük bir özveri ile oluşturur. dinama kadar dü-

5. Aşağıda bulunan teraziler, her iki kefesinde de so- mut sözcükler bulunduğu zaman dengede durabil- mektedir. Buna göre hangi terazi dengede duramaz? A) güneş I kedi to fikir B) susam ) C) saç Thava TO D) atki asker 37

. 1. Gerçek anlam, bir sözcüğün akla gelen ilk anlamı ve bu anlama bağlı olarak kazandığı yeni anlarlar- dır. Mecaz anlam ise sözcüğün ilgi ve benzetme sonucu gerçek anlamının dışında kullanılmasıdır. Aşağıda bazı sözcüklerin akla gelen ilk anlamı verilmiş ve bu sözcükler, numaralanmış cümlelerde mecaz anlamıyla kullanılmıştır: • Zayıf: Eti, yağı az olan, siska, cılız Ham: Yenecek kadar olgun olmayan (meyve), olmamış Yoğun: Hacmine oranla ağırlığı çok olan • Duru: Bulanıklığı olmayan, temiz, berrak 1. İyileşmesi zayıf bir ihtimal olsa da umudumuzu kaybetmemiştik. II. Maça ham vücutla çıkarsanız çok geçmeden yorulursunuz. III. Akşamları yoğun trafik şehir insanını strese sokuyor. IV. Yazarın duru anlatımı eleştirmenlerden tam not almıştı. Buna göre, numaralanmış cümlelerin hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır? D) IV. II. C) III. ADI.

4. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi "özel isim" olarak kullanılmıştır? A) Günümüzde teknoloji daha hızlı ilerliyor. B) Pamuk, ağaçtan inemediği için miyavlayıp yar- dim istiyordu. C) Salıncaktaki çocuk, o kadar hızlanmıştı ki den- gesini kaybedeceğinden korktuk. D) Doğa, yeşilin bin bir tonuyla büyülüyordu insanı.

19. Sözcogun gerçek anlamını kaybetmeden farklı anlamlara gelmesine "çok anlamllik" denir. Örneğin uçmak sözcüga "Yarın İstanbul'a uçuyorum." cümlesinde "hava yolu ile gitmek", "Tahta perde uçup gitmiş.* cümlesinde ise rüzgâr veya başka bir itici güçle yerinden ayrılıp uzağa gitmek" anlamındadır. Aşağıdakilerin hangisinde "sinmek" sözcüğü içine işlemek, nüfuz etmek" anlamında kullanılmıştır? A) Odaya ağır bir yemek kokusu sinmişti Bonzalgimiz son daire içime sinmigti, C) Bir köşeye sinmiş, gelmelerini bekliyordu D) Bu baskilar bizi sindiremez, durduramaz. un cok tekrarlanması sebebiyle o durumdan etkilenmez olmaya "kanıksama" denir.

Okumanın önemi üzerinde veciz sözlere muhatap olmuşuzdur (kendisine söz söylenmek, hitap edilmek ). Bu kadar 1 dillendirilen (bir şeyin sözle ifade edilmesi, söylenmesi ) uğrunda ( amacında, yolunda ) kitaplar yazılan, derslerin, konferanslann, televizyon programlarının, müfredat kazanımlarının konusu, Türkçe ve edebiyat derslerinin asil (aranılan nitelikleri en çok kendinde toplamış olan ) meselesi olan kitap okumak nedir? IV D) IV. Altı çizili ifadelerden hangisinin anlamı yay ayraç içinde yanlış açıklanmıştır? B) II. C) III. A BAR

Cumhuriyet Dönemi'nde yayımlanan romanların belli başlı (önemli olan) bir karakteri var: gerçekçi olmak. Toplumun örflerine bağlı kalınarak hayatın tahliline önem verilmekte ve yaşadığımız zamanın binbir safhası değişik görüşlerle tespit edilmektedir II (belirli bir duruma getirilmek). Ankara, İstanbul gibi büyük şehirlerimizden sonra en ücra (kıyıda köşe- III de olan) köy ve kasabanın hikâye ve romana girdiği (konu olmak) görülüyor. Bu ise memleketin TV edebiyata bütün varlıkları ile kazandırılması demektir. Bu metinde numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı yay ayraç () içinde verilen açıklamayla kyuşmamaktadır? C) III DV A) I ((B) !

7 TÜRKÇE TESTI 2. Dün yine bir çini şehrini gezdim 4. Ante 1 der Bu geziş bir günden bile kısadir Her çini önünde bir ömür sezdim A leye mis Bu seziş gönlümde bitmez tasadir Bir garip hülyaya nazım düşeli Gezdim yan gamle yan neşeli Yerler gökler bütün çini döşeb TI Bu biraz Kütahya, biraz Bursa'dir Bir Çağ güneşinde açilms guler Bir zaman yelinde servileriner Çiniden çiniye tasan sumber M Asırdan asıra solmaz bused Ahmet Kutsi Tacar) Bu şiirdeki numaralanmış sözcüklerle ilgili aşa ğıdakilerden hangisi söylenemez? C 5. AL 1"bir yerde dolaşmak, yürümek anlamında kul anilmiştir . Bil. açık bir kanıt olmaksızın, olmuş veya olacak bir şeyi anlamak, kestirmek hissetmek anlamın da kullanılmıştır. C) II, "eksiksiz, tam anlamında kullanılmisto D) IV, "bir yere veya şeye sığmamak anlamında kub lanılmiştir 3. On yargı, kişinin bir kimse veya bir seyle ilgili per nen varsaydiği olumlu veya olumsuz tutumlann tu

KARŞIMIZDAKİLERİ DÜŞÜNEBİLMEK Bir gün oğlu babasına "Sevginin yalnızca sözünü edenlerle onu yaşayanlar arasında ne fark vardır?" diye sordu. Baba, oğluna bu sorusunun cevabını verebilmek için büyük bir sofra hazırladı ve sevgiyi dillerinden eksik etmemelerine karşın onu günlük yaşamlarında hiç kimseye göstermeyen kişileri yemeğe çağırdı. Sofrada herkes yerini aldıktan sonra önlerine birer tabak sicak, lezzetli çorba sonra da sapları bir metre uzunluğunda özel kaşıklar getirdi. Konuklarına bu kaşıkları saplarının uçlarından tutmaları gerektiğini söyledi. Konuklar, uçlarından tuttukları bir metre uzunluğundaki kaşıkları güçlükle tabaklarına daldırıyorlardı. Fakat kaşıklarına çorba doldurup ağızlarına götüremiyorlardı. Konuklar ağızlarına bir kaşık çorba koyabilmeyi beceremediklerinden yemekten sonra kalktıklarında karınlarını doyuramamışlardı. Kaşıklarından dökülen çorbalarla da sofranın üstünü kirletmişlerdi. Baba, bir gün sonra 2'inci bir yemek daveti verdi. Bu kez, sevgiyi gerçekten bilen ve hergün sevgiyle yaşayan kişileri çağırdı. Yüzleri aydınlık, gözleri sevgiyle gülümseyen pırıl pırıl kişiler geldiler. Bu kez onlar sofra da yerlerini aldılar. Önlerine birer tabak sıcak, lezzetli çorba ve sapları bir metre uzunlukta ki kaşıklar getirildi. Onlara da kaşıkları ancak saplarının uçlarından tutabilecekleri kuralı söylendi. Ev sahibi babanın "Buyurun, afiyet olsun!" sözünden sonra sofradaki herkes önündeki kaşığı, sapının ucundan tuttu. Herkes kaşığını, karşısındaki kişinin tabağına daldırıp çorbayı karşısındaki kişinin ağzına uzattı. Bu yöntemle herkes lezzetli çorbayla karnını doyurabildi. Konuklar sofradan kalktıklarında ise sofranın üstünde, dökülmüş tek damla çorba yoktu. Baba oğluna dönerek (4) Sorunun cevabını almış olmalısınQ Kim ki yaşam sofrasında yalnızca kendini görür(,) yalnızca kendini düşünürse bencillik etmiş olur ve yalnız kalır() Ancak kim ki başkalarını da düşünür, o da başkalarının düşündüğü kişi olur. Çünkü yaşamda her zaman alan değil, veren kazançlıdır dedi

3 37. Rivayete göre önce eau admirable (hayranlık verici su), daha sonra da "eau de Cologne" (Käin suyu) adıyla pazar- lanmaya başlanan kolonya ilk kez 1709 yılında üretilmiştir. İçeriğindeki maddelerin etkisiyle vücuttaki isiyi çektiği için ferahlatıcı bir özelliğe sahip olan kolonya, ilk geliştirildiği yıllarda tibbi amaçla kullanılmıştır. Ağız çalkalamada, yara temizlemede, kas ve eklem ağrılarının ovulmasında faydalanılmış, keskin kokusu sebebi ile bir ayıltıcı olarak çokça tercih edilmiştir. Osmanlı topraklarına girişi II. Abdülhamit Dönemi'nin ilk yıllarına rastlayan ve kozmetik ürünü olarak da kullanılan bu parfüm Türk geleneğinin, türlü şekerlemeler eşliğinde sunulan en gözde ikram ürünlerinden biri olmuştur. Bu parçada kolonya ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Kullanım alanlarına B) Türk kültüründeki yerine C) İçeriğinde neler bulunduğuna D) Hangi isimlerle anıldığına 51

Cu 1. Yaylımız tüketirken yolları aynı hızla Savrulmaya başladı karlar etrafımızda Karlar etrafı beyaz bir karanlığa gömdü. Kar değil, gökyüzünde yağan beyaz ölümdü. ( Faruk Nafiz ÇAMLIBEL) K 2 MEB Yukarıdaki şiirde aşağıdaki hangi anlam özelliği bulunmamaktadır? A) Sesteş sözcük kullanılmıştır. B) Eş anlamlı sözcük kullanılmıştır. C) ikileme kullanılmıştır. D) Zıt anlamlı sözcük kullanılmıştır. 1. Para söz konusu olunca babasını bile tanımaz. II. Bahçedeki çiçekler biz tatildeyken solmuş.

TÜRKÇE Sözel Genel Deneme Sinavi-4 B 12. I. Her yazarın içine bazen eserinin güzel olmadığı endişesi çöker. II. Güneşin batışıyla birlikte köye çöken sessizlik, insanı düşüncelere sevk ediyor. III. O heybetli adam birkaç hafta içinde çöküp tanınmaz hâle gelmişti. "Çökmek" sözcüğü, numaralanmış cümlelerde aşağıdaki anlamlarından hangisiyle kullanılmamıştır? A) Üzerinde bulunduğu yere yıkılmak B) Sarsılıp dinçliğini yitirmek C) Yoğun bir biçimde duymak 4 D) Basmak, yayılmak 4 zaman karsisindakine kendisini etkili anlatabilmek için bencillik, yalancılık, açgözlülük

3. Bir cümlede çelişkili ifadelerin kullanılması tutarsız- lik meydana getirir . Böylece anlatılmak istenen net olarak verilemez. Bu da anlatım bozukluğuna yol açar. Verilen bu bilgiye göre aşağıdakilerin hangisin- de çelişen sözcüklerin bir arada kullanılması an- latım bozukluğuna yol açmıştır? A) Kesinlikle bu odaya yeni mobilya takımı sığma- yabilir. B) Bu yarışı sonuna kadar sürdüremezsin. C) Türkçe dersini sevdiği kadar matematik dersini de severdi. D) Gece gündüz demeden çalışarak işi bitirir.