Sözcükte Anlam Soruları
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamBir seri biçiminde film çekmek ---- çünkü önce-
ki çektiğiniz filmle bu film arasına uzun bir zaman
girer. Ayrıca devam niteliğinde çektiğiniz için yeni
film, bir önceki filmi nitelikçe ---- başarılı olduğunu-
zu söyleyebiliriz.
Bu metinde boş bırakılan yerlere düşüncenin
akışına göre sırasıyla aşağıdakilerden hangisi
getirilmelidir?
A) iyidir - sevdirdiğinde
Bkârlıdır - hatırlattığında
zordur /aştığında
D) önemlidir - özendirdiğinde
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam16. Vermek: Herhangi bir şey ortaya çıkarmak, oluşturmak
Çevirmek: Bir durumdan başka duruma geçmek
Duyurmak: İlan etmek
Aşağıdakilerin hangisinde "vermek, çevirmek, dert" sözcükleri belirtilen anlamlarını karşıla-
yacak şekilde kullanılmıştır?
A) Bilim insanları, güneş sisteminin dışında insan yaşamının mümkün olduğu birden fazla
gezegen keşfettiklerini duyurdu. Yeni keşif, Dünya dışında yaşam arayışı için dönüm noktası
olabilir. İngiltere'deki Cambridge Üniversitesi'nden araştırmacıların "Hycean" adını verdikleri
gezegenler, okyanuslarla çevrili ve hidrojen zengini bir atmosfere sahip.
B) Catışmaların Gazze'de sivil altyapıya ciddi zarar verdiğine, yüzlerce evin ve binanın yıkıldı-
ğına ve hava saldırılarının hastanelere zarar verdiğine dikkati çeken Guterres, "Savaş bin-
lerce Filistinliyi evsiz bıraktı, 50 binden fazla kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı." diyerek
aer tabloyu dilimize çevirerek sesini duyurdu.
C) Ülkemizde günlerdir süren orman yangınlarına karşı toplum büyük bir dayanışma örneği
vererek mücadele etmeye devam ediyor. Yangının başladığı ilk günlerde mevcut alanların
yeniden yeşillendirilmesi amacıyla vakıflar tarafından duyurulan fidan bağışı kampanyasıyla
kül olan topraklar yeşile çevrilecek.
D) Sakarya Belediyesi, Sakarya'nın adını dünyaya bisikletle duyuracak "Karadeniz'e Pedal Çe-
virelim" projesinde önemli bir aşamaya ulaştı. "Pedal Dostu İşletme" unvanı alabilmeleri için
eğitim verilen işletmecilere sertifika veren Başkan Yüce, "Sakarya'nın adını bisiklet dostu
şehir olarak dünyaya duyuracağız." dedi.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam?
3. Malını yemesini bilmeyen zengin, her gün züğürttür.
Bu atasözündeki "zengin-züğürt" sözcükleri arasın-
daki anlam ilişkisi aşağıdakilerin hangisinde yoktur?
A) Aydınlığa koştum, karanlık çıktı
Her sevgi, her vefa bir anlık çıktı
B) Buluta yaslandım, ışığı tuttum
Seni hatırladım, seni unuttum
C) Çelik testereyle kestim suları
Yıkadım, duvara astım suları
D) O kirli kabukta, o en temiz iç
Hele bir yakından bakılsın da gör
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam15. Uzun zamandır canım anhemm
Bu cümle ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlış
16. Bal petekten süzüldü.
• Gözlerinden yaşlar süzüldü.
Kuşlar gökyüzünde süzülüyor.mok
Kızcağız bir haftada süzüldü.
Gelin; güzelliğinin farkındaydı, süzülüyordu.mtu hak
zayıflamak
"Süzülmek" sözcüğü yukarıdaki cümlelerde kaç farklı anlamda kullanılmıştır?
B) 4
3
D12
.
A) Yüklemi sondadır.
B) Yükleminin türü isimdir.
C) Anlamca olumludur.
D) Yargılar birbirine "ki" bağlacı ile bağlanmıştır.
.
•
BlokTest / Kılavuz
8. SINIF DENEME-10
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamCevaplarınızı cevap kâğıdının Türkçe kısmina
1. • Bir sözcüğün gerçek anlamından sıyrılarak kazandığı yeni anlama mecaz anlam denir.
Bir bilim, sanat, spor ya da meslek dalıyla ilgili özel ve belirli kavramları karşılayan sözcüklere terim
anlamlı sözcükler denir.
Bir sözcüğün sözlük anlamları dikkate alındığında akla gelen ilk anlamına gerçek anlam denir. Söz-
cüğün ilk anlamına bağlı olarak kazandığı yeni anlamlar da gerçek anlam kabul edilir.
Bu açıklamaya göre,
●
Tükürük, ağzımızdaki lokmaları bir yandan yumuşatırken bir yandan da onların içindeki faydalı mineral-
leri ayrıştırarak mide için hazırlar. Yani tükürük sadece su değildir. Çok özel bir salgıdır. Dişler tarafından
öğütülüp un ufak hâle getirilen yiyecekler, tükürük ile bir güzel ıslatılıp hamur hâline getirildikten sonra
tatlı bir şekilde boğazımızdan aşağıya yuvarlanıverir. Bu sırada dilimizin de hatırı sayılır miktarda yardı-
mı vardır. Dil, bir kürek gibi lokmaları gırtlağımızdan aşağıya yuvarlar. Bu sırada yutkunuruz ve gırtlağı-
mızı çevreleyen bir dizi(kas, bu yutma işlemi sırasında lokmaları yemek borusuna iter.
IV
metnindeki altı çizili sözcüklerin anlam özellikleri aşağıdakilerin hangisinde doğru gösterilmiştir?
B)
A)
C)
1.
II.
III.
IV.
1.
II.
II.
IV.
Gerçek
Anlam
Mecaz Terim
Anlam Anlam
Terim
Gerçek Mecaz
Anlam Anlam Anlam
Son viraj
YAYINLARI
D)
1.
11.
III.
IV.
II.
III.
IV.
Gerçek
Anlam
H
Mecaz Terim
Anlam
Anlam
Terim
Gerçek Mecaz
Anlam Anlam Anlam
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamOda
ETKINLIK 4
Aşağıdaki tabloda verilen isimleri örnekteki gibi karşılanındaki
anlamlanna uygun olarak işaretleyelim
Isimler
ip
sevgiler
çizgi
Malatya
renkler
toplum
Merve
saygı
ağaçlar
boru
desteler
küpe
şans
sıralar
demet
koltuk
Gülay
korku
oyuncaklar
dergi
hayaller
Gölcük
iplik
Avrupa
öğrenci
botlar
X
x
X
X
Anlamanna Göre
YN
23
365
X
XXXXX
XX
1
X
X
5
Y
X
1000
6. ÜNİTE
BILIVOR
HUSUMUZY
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamAşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcüklerin somut anlamda mi soyut anlamda mı kullanıldığını tabloda işaretleyiniz.
CÜMLELER
SOYUT SOMUT
a. Bu camiler, bu çeşmeler, bu köprüler rastgele yapılmadı.
b. Annesinin yalnız onunla değil hiç kimseyle bir köprüsü yoktu.
c. Etrafına gölge salmayan, yemiş vermeyen hangi kütük, baltadan kurtulur?
d. Onun gölgesi altında yaşamayı tercih etti, yapacak bir şey yok.
e. Tophane yukarılarında taştan bir binada oturuyordu.
E İkide birde bana bunun için taş atıyordu.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam1. Susarak anlattım bütün gizliyi,
Sakladım duygumu ben konuşarak.
Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerin anlam ilişkisi
aşağıdakilerin hangisinde vardır?
A)
you
2.
B)
TARAMA TESTİ (1-8. ÜNİTEM
tezet
Off
D)
Gönlümü gönlüne bağla bir zaman;
Korkma çözahılar unutulursa bir gün.
Bir uyku bölmezse anılarımı,
Korkarım çıldırtır bu hayal beni.
iyi insanlar hep kazandı bu dünyada,
Yaya kaldı, kotu insanlar.
Gümüş paralar, altın çelenkler almışım.
Defne dalları konmuş başıma, kanmamışım.
Con
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı türden fii
4.
yınları
H
C
E
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamAşağıdaki cümlelerde kırmızıyla yazılan kelimelerin zıt anlamlılarını kulla-
narak cümleleri tekrar yazınız.
Belindeki ince kemeri yeni almıştı.
Soruların bazılarına doğru cevap verdim.
Rahat uyumak için yumuşak yastık tercih ediyorum.
Bisikleti çok hızlı sürüyor.
Evimizin yanında dar bir sokak var.
Kitabın ilk sayfasındaki resmi çok beğendim.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam13. Tezat (karşıtlık): Bir cümle ya da misrada karşıtlık ifade eden durumların kullanılmasıdır.
Benzetme (teşbih): Aralarında ortak özellik bulunan iki varlık ya da kavramdan güçlü olanın zayıf olana benze-
tilmesi ile ortaya çıkan sanattır.
Buna göre aşağıdaki dizelerin hangisinde açıklaması yapılan sanatlardan herhangi birine yer verilmemiş
tir?
A) İnsan bu, su misali kıvrım kıvrım akar ya
Bir yanda akan benim, öbür yanda Sakarya
B) Akışta demetlenmiş, büyük küçük kâinat
Şu çıkan buluta bak, bu inen suya inat?
C) Sen kıvril, ben gideyim, son peygamber kılavuz!
Yol onun, varlık onun, gerisi hep angarya
DJ Giden şanlı akıncı, ne gün döner yurduna?
Mermerlerin nabzında hâlâ çarpar mı tekbir?
Storth
Yayınlanı
5
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam1.
Adı, soyadi:....
AIA
Incinin istiridye içerisinde oluşması aslında istiridyenin bir çeşit kendini koruma mekanizmasının sonu-
cudur. Kabuklarının arasından içine giren bir kum tanesi ya da herhangi bir parçacık istiridye tarafından
yabancı madde olarak algılanır. İstiridye kendini korumak için bu yabancı maddeyi "incinin annesi" adı
verilen sert, katı, güçlü ve parlak yapıdaki sedef mineraliyle sarmaya başlar. Zaman geçtikçe daha çok
sedef ile kaplanan bu yabancı madde en sonunda parlak ve sert bir taşa dönüşür. İşte bu taşa inci
denir.
Sinif:........ No...........
Test 1
ANLAM BİLGİSİ
Bu metindeki bazı sözcüklerin anlamları "◆, , , " simgeleriyle verilmiştir. Bu sözcükleri
metinden bularak aşağıdaki bulmacaya yerleştiriniz.
1-: Midye, istiridye vb. deniz hayvanlarının kabuğunda bulunan, sedefçilikte kullanılan, pırıltılı, beyaz,
sert bir madde.
2: Belli bir sonuca ulaşmak için karmaşık bir biçimde düzenlenmiş organ veya parçalar birleşimi,
sistem, düzenek.
2
3-*: İstiridye gibi bazı deniz hayvanlarının içerisinde oluşan, değerli, küçük, sert, sedef renginde süs
tanesi.
wp
Türkçe
4: Iliman ve sıcak denizlerde yaşayan, güçlü kaslarla birbiri üzerine kapanan iki çeneti olan bir deniz
yumuşakçası.
3000
0000
2
3
4
330
SÖZCÜK” bölümüne yerleştirildiğinde aşa-
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamSÖZCÜKLER ARASI ANLAM İLİŞKİSİ
ETKİNLİK - S
Aşağıdaki cümlelerde kırmızı yazılmış sözcüklerin eş seslilerini birer cümlede kullanın.
1. Uçuk pembe balonunu elinden hiç bırakmadı.
2. Pek çok ailede akşam yemeğinden sonra çay içme alışkanlığı vardır.
3. Yakındaki adalara gidebilmek için bir bot kiralamayı düşünüyoruz.
Ortam çok tozlu, kirli olduğu için soluk almak da çok zor oluyordu.
5. Okyanusta, en ufak bir kara parçası görmeden günlerce yol aldık.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam82
halmak is Ave dismanlarda uzak tutmak için.
Birlik ve beraberlik önemlidir cünkü Bilbil
9. ETKİNLİK
Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili kelimelerin hangi anlamda kulla
gini omekteki gibi yazınız.
• Cicek kökleriyle suyu emdi. (terim anlam)
Bu sorunu kökten halletmeliyiz. (....................)
• Bugün matematik dersinde doğru çizdik. (....................)
• Bu söylediklerinin doğru olduğuna emin misin? (................)
10. ETKİNLİK
ihtiyar
Aşağıdaki kutucuklardan renklendirilmiş olanlarda yazılı kelimeler arasing
anlam ilişkisini düşününüz. Örnekteki anlam ilişkisine göre farklı renkler kullana
diğer kutucuklardaki kelimeleri de siz eşleştiriniz.
ak
kara
tür
eser
ani
harp
hatıra
tümce
beyaz
yapıt
siyah
yaşlı
onu Safiye boss metrin son cok een belüming kan
di cümlelerinide osadyo van Yazarken hoere yopel asenne uyarak
olusturduğunuz kend yas kornea vonna. Yanan cendre uygun bir
basik yazmayı unutmayna.
çeşit
cümle
savas
SONRAKI METNE HAZIRLIK
1. Kurtuluş Savasi yillanyla ilgili bir film izleyiniz. İzlediğiniz film
filmle ilgili düşüncelerinizi belirtmek üzere hazırlik yapınız.
2. Gazete, dergi veya genel ağdan 23 Nisan Ulusal
Bayramı'yla ilgili görselleri bulunan haberler derley
Cocuk
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam1..
• Ortaya koymak, gerçekleştirmek, meydana getirmek, oluşturmak.
• Olmasına yol açmak.
• Bir şeyi başka bir şey durumuna getirmek.
"Yapmak" sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde yukarıda verilen anlamlarından biriyle kullanılmamıştır?
A Her işi aynı titizlikle yapmak başarının sırrıdır.
B
Bir ayın sonunda onu yaman bir polis köpeği yapacağım.
C Durgun sular sıtma yapar.
Bozulan saatimi saatçi yaptı.
D
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamTatlı
Tatsız
4.
1. İri yarı bir adam, bahçeye giren kediyi ensesinden tutup dışarı bıraktı.
II. Telefon genel olarak ana kart, anten, hoparlör, mikrofon, ekran, batarya ve koruyucu kapak olmak üzere yedi parçadan
oluşur.
III. Toprak; bitkilerin yetiştiği ve yetişmeleri için gerekli su, hava ve besin maddelerinin temin edildiği yer kabuğunun üst kısmıdır.
IV. Ayhan, karla kaplı bir ormanda kendi çapında gezinti yaparken bir kemiğe rastlar.
Numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) I numaralı cümlede, ikilemeye yer verilmiştir.
B) Il numaralı cümlede, aynı kavram alanına ait sözcükler bir arada kullanılmıştır.
C) III numaralı cümlede, soyut anlamlı sözcükler kullanılmıştır.
D) IV numaralı cümlede, nitel anlamlı sözcüğe yer verilmiştir.
5. Biraz ilginç gelebilir ama cevizin içi ile beynimiz birbirine çok benziyor. Beyin ilk bakışta, anlamsız
k dobo oplamlı detaylı ve önemli bir
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamSÖZCÜĞÜN CÜMLEDE KAZANDIĞI ANLAMLAR GERÇEK ANLAM/MECAZ ANLAM/TERİM ANLAM
ETKİNLİK -1
"Çevirmek" sözcüğünün aşağıdaki kullanımlan ile anlamlarını eşleştiriniz.
1. Çocuk, sesin geldiği yöne doğru başını çevirdi.
Bu yaşlı adam, koca evi bir başına çeviriyor.
Elimizdeki İngilizce metinleri Türkçeye çevireceğiz.
2.
3.
4.
5.
Şoför ara ara radyonun düğmesini çeviriyordu.
Ankara'dan dönen otobüsü yolda polisler çevirdi.
2.
30*
3.
5.
C
G
d
ETKİNLİK-2
Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin anlam özelliklerini belirleyerek uygun kutucuğu işaretleyiniz.
Döndürerek hareket ettirmek
Yönetmek, idare etmek
Çeviri yapmak
Durdurmak
Bir şeyin yönünü döndürmek
Gerçek Anlam Mecaz Anlam Terim Anlam
1. Aşağıda
Buna