Sözcükte Anlam Soruları
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamBIZTÜRKÇE DERSİ
ETKİNLİK
ÜRKÇEDE
CESEDDE
Aşağıda size verilen cümlelerden yüklemi sözcük grubu
olanları (sıfat, isim tamlaması, yardımcı fiil, ikileme,
deyim) işaretleyiniz.
Yemeğe gittiğimiz lokantan pırıl pırıldı.
[ ] Önemli olan yararlı işler yapabilmektir.
K] Daha önce yapılmamış bir projeymiş.
[ ] Sesleri duyamaz hale gelene kadar yürüdüm.
Kararını kendisi verenler özgür beyinlerdir.
ÜRKÇEDERSİ
Aşağıda size verilen sözcük ve sözcük gruplarını yüklem
olarak cümle içerisinde kullanınız.
Ağzı kulaklarına varmak:
Serinlemek:
Yaşlı:
Çaba harcamak:
Mutlu olmak:
Yazın havuza girdi
Mavi:
simi
HD B
1. Aşağı
oluşmak
A) Büyül
B) Kitap
C) insan
D) Yeme
2. Aşağ
grubur
A) Çoc
B) Ded
C) Elim
D) Kar
3. Aşc
grubu
A) Ma
B) Tü
C) De
D) DE
4. Aş
yükle
A) Ba
sevm
B) Za
bana
C) Bi
mut!
D) Şi
sars
5. "
özne
cüm
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam16 Bu güzelim topraklara sırtımızı dönerek yaşamışız yıllarca. Ne olduğuno, neler
yetiştirebildiğine dönüp de bakmamışız. Uzak diyarların pamuk tarlaları kör etmiş
gözümüzü; kendi toprağımızın efendisi olmak dururken yaban ellerde irget olarak
çalışmışız yıllar yılı,
Bu metindeki altı çizili ifadenin anlamı aşağıdakilerden hangisi olamaz?
B) Önemsememek
A)ötü davranmak
C) Dışlamak
D) Ilgi göstermemek C
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam18.
"TASA"da var, "MASA"da yok.
"İLİM"de yok, "ELEM"de var.
"BALIK"ta var, "ALIK"ta yok.
"TOKA"da yok, "ROKA"da var.
"ETİK"te var, "ETEK"te yok.
T
B
Ⓡ
"BİRİNCİ"de yok, "İKİNCİ"de var.
Verilen ipuçlarına göre kutulara gelebilecek harf-
leri bulunuz.
Kutulara yazılacak harfler, yukarıdan aşağıya
sıralandığında oluşan kelimenin eş anlamlısı
aşağıdakilerin hangisinde vardır?
A) Dalışkanlığı ve hoşsohbet kişiliğiyle kısa süre-
de herkesin takdirini kazandı.
B) Madalya töreninin hemen ardından kutlama
telefonları gelmeye başladı. X
Yarışmada kazandığı para ödülünü Mehmet-
çik Vakfına bağışladı. X
D) Maçtan sonra rakip takımın futbolcularıyla tek
tek tokalaştı.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam2.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "Kuru"
sözcüğü mecaz anlamıyla kullanılmıştır?
A) Çöpçüler sokaktaki kurumuş yaprakları sü-
pürdü.
B) Yazar kuru bir anlatımı tercih etmiş.
C) Yaz sıcaklarından dolayı tarlalar kurudu.
D) Kuru odunları sobanın yanına dizdi.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamKararli-Cesur
C) Dengeli Gerçekçi
3. Yazarın eserlerinin sadeleştirilmiş basımlarını hazırlarken şimdilerde günlük dilde kullanılmıyor olsa da
cümlenin tamamından anlamı çıkarılabilecek kelimeleri olduğu gibi bırakıp artık kullanımdan tamamen
düşmüş kelimeleri günümüz Türkçesindeki karşılıkları ile değiştirdim.
Uyguladığı yöntemi bu şekilde dile getiren bir editörün,
B) Özverili - Azimli
D) Hirsh Yaratıcı
Yaratıcının sitarelerle süslediği göğün altında her gece uzanırım. Bir sitare kayar, dilek tutarim. Tam
uykuya dalacak iken bahçeme bir baykuş gelir. Yavrusunu kaybetmiş acı bir anne vaveylası ile beni
yatağımdan hoplattıktan sonra tüm çabalarım beyhudedir, gözüme uyku girmez. Sergüzeşti severim
ama böylesini değil!
metninde aşağıdaki kelimelerden hangisini günümüzde kullanılan karşılığı ile değiştirmesi bek-
lenir?
A) vaveyla
B) sitare
8. Sınıf Kurumsal Deneme Sınavı - 2
3
C) sergüzeşt
D) beyhude
mek için hazırla
D) Sis
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam1. Aşağıda "uçmak" sözcüğünün mecaz anlamları ve-
rilmiştir.
Yok olmak, ortadan kaybolmak
Çok sevinmek
• Gerçek hayattan uzaklaşıp düşlere dalmak
Buna göre, "uçmak” sözcüğü aşağıdakilerin han-
gisinde mecaz anlamıyla kullanılmamıştır?
A) Kapının önündeki kalabalığı görünce beti benzi
uçtu.
BY Çok mutluydu, dostları yanında olduğu için uçu-
yordu.
Bazen uçup gider, kafasında yeni romanını kur-
gulardı.
D) Bize verdiği sözler uçmuş, her şey eskisi gibi ol-
muştu.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam9.
İlhan Berk'in 1935 yılından beri çeşitli dergilerde yayımlanan şiirlerini topladığı ilk kitabı "İstanbul", 1947'de yayım-
lanır. "İstanbul'u 1952'de "Günaydın Yeryüzü", 1953'te "Türkiye Şarkısı" izler. Bu üç kitap, belki de göze en çok
çarpan özelliği sürekli değişim olan İlhan Berk şiirinin ilk aşamasını oluşturur. Bu dönemin başında yoğun, sonlarına
doğru hafiflemiş bir Nâzım Hikmet etkisi sezilir. Destanların coşkun diline yaslanır İlhan Berk. Destansı anlatımı,
Fransız sembolizminden aldığı etkilerle beslemeye çalışır. Ama yine de şiirini besleyen ana damar gerçekçiliktir.
Geleceğe dönük toplumsal özlemler de bu dönemin birincil teması olarak karşımıza çıkar.
Bu metinde aşağıdakilerden hangisinin anlamını karşılayan bir sözcük kullanılmamıştır?
Herhangi bir şeyin, bir kişi veya şey üzerindeki gücü
B) Kestirmek, hissetmek
AY
Haddini aşarak bıktırmak
DYDikkat çekmek
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam5. Aşağıdaki cümlelerde geçen deyimlerin
hangisinden kişinin karakteri hakkında bir
fikir edinilemez?
Sınıfı geçebilmek için akla karayı seçen öğ-
rencilerim var. L
B) Onun gibi Nuh deyip, peygamber demeyen
insanlarla takım çalışması yapılmaz.
C) Bir şey anlatamam çünkü ağzında bakla is-
lanmaz senin.
D) Burnundan kıl aldırmadığından pek arka-
daşı yoktur.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamC) Bengen ng
3. Yazarın eserlerinin sadeleştirilmiş basımlarını hazırlarken şimdilerde günlük dilde kullanılmıyor olsa da
cümlenin tamamından anlamı çıkarılabilecek kelimeleri olduğu gibi bırakıp artık kullanımdan tamamen
düşmüş kelimeleri günümüz Türkçesindeki karşılıkları ile değiştirdim.
Uyguladığı yöntemi bu şekilde dile getiren bir editörün,
Yaratıcının sitarelerle süslediği göğün altında her gece uzanırım. Bir sitare kayar, dilek tutarım. Tam
uykuya dalacak iken bahçeme bir baykuş gelir. Yavrusunu kaybetmiş acı bir anne vaveylası ile beni
yatağımdan hoplattıktan sonra tüm çabalarım beyhudedir, gözüme uyku girmez. Sergüzeşti severim
ama böylesini değil!
metninde aşağıdaki kelimelerden hangisini günümüzde kullanılan karşılığı ile değiştirmesi bek-
lenir?
A) vaveyla
B) sitare
C) sergüzeşt
8. Sınıf Kurumsal Deneme Sınavı - 2
D) beyhude
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlamu
la
en
en
n-
an,
.6
A
5. Şiirde dize sonlarındaki ses benzerlikleri, şiirin kulağa hoş gelmesini sağlar ve şiire ahenk katar.
Buna göre aşağıdaki dizelerin hangisinde ses benzerlikleriyle ahenk sağlanmamıştır?
O
Bahçenizde nar ağacı
Kimi tatlı kimi acı
Gönüldeki dert ilacı
Ya bulunur ya bulunmaz
Yumruk biçiminde bir şey
Kan kırmızı et parçası
Gümbür gümbür atar durur
Göğsümün sol tarafında
B)
D)
Can kafeste durmaz, uçar
Dünya bir han, konan göçer
Ay dolanır, yıllar geçer
Dostlar beni hatırlasın
Hey, bir zaman bakıp bakıp
Seyrine doyamadığım
Şimdi gurbette bırakıp
Sesini duyamadığım
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam2. Bazen insanları anlamakta zorlanıyorum. Ki-
mi kaşıkla kuyu kazmaya çalışır, kimi çatalla
çorba içmeye. Ortada bir çaba yok diyemeyiz
ama eğri cetvel kullanıp düz çizgi çizmeye ça-
lışmak da akıl işi değil doğrusu.
Bu metindeki "eğri cetvel kullanıp düz çizgi
çizmek" sözüyle anlatılmak istenen aşağı-
dakilerden hangisidir?
Doğru sonuca ulaşmak için kısa yolları bil-
mek gerektiği
B) Bir amaca ulaşmak için izlenen birçok yön-
temin olduğu
C) Yanlış insanların yanında kalanların onlar-
dan etkileneceği
D) Uygun olmayan yöntemlerle doğru sonuca
laşılamayacağı
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamB
4. (1) Çoğu kişi, kış ayları yaklaşırken daha güçlü
bir bağışıklık sistemine sahip olmak için vitamin
ve mineral desteğine başvurur. (II) Fakat vita-
min ve mineral bakımından zengin bir beslenme
programı uygulamak, her zaman güçlü bir bağı-
şıklık sistemine sahip olunacağı anlamına gel-
mez. (III) Bu nedenle bağışıklığı güçlendirmek
için bazı yiyeceklere yönelmek yerine dengeli ve
yeterli bir beslenme programı oluşturmalısınız.
(IV) Meyve ve sebzenin yanı sıra haftada iki üç
öğün balık yemek, bağışıklık sisteminizi güçlen-
dirmenize yardımcı olacaktır.
Đ
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangi-
sinden sonra "Örneğin, yeterli miktarda protein
tüketmezseniz vücudunuz enfeksiyonlara karşı
zayıflayabilir." cümlesi getirilebilir?
7
C) III
A
B)
D) IV
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam3.
6. SINIF
• Evdekilerin hep kendisine sardığından
şikayet ediyor.
• Sohbet o kadar sarmıştı ki saatin gece-
nin yarısı olduğunu fark edemediler.
• Dedesinin verdiği cevizleri gazete kâğı-
dina sardı ve eve döndü.
"Sarmak" sözcüğü aşağıdaki cümlelerin
hangisinde bu anlamlarından herhangi
biriyle kullanılmamıştır?
A
A) Kucaklamak
B) Bir şeyi başka bir şeyin içine koyup onunla
V kaplamak
C) Sözle saldırmak, tedirgin etmek
D) Hoşuna gitmek, zevkini okşamak
Doğruluğu v
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam3.
B✓ TÜRKÇE
Bir sözcüğün gerçek anlamından sıyrılarak kazandığı yeni anlama mecaz anlam denir.
Bir bilim, sanat, spor ya da meslek dalıyla ilgili özel ve belirli kavramları karşılayan sözcüklere terim
anlamlı sözcük denir.
B
●
●
●
Bir sözcüğün sözlük anlamları dikkate alındığında akla gelen ilk anlamına gerçek anlam denir. Söz-
cüğün ilk anlamına bağlı olarak kazandığı yeni anlamlar da gerçek anlam kabul edilir.
Bu açıklamalara göre,
Sözlükler yalnız kelimeleri saklamakla, onlara sakin bir koza olmakla kalmaz, kelimelerin ailesi hakkında
1
da bilgiler verir. Kelimelerin maceraları da yatar sözlüğün kuytularında. Her gün kullanıp durduğumuz
basit kelimeler bile duygusuz, sevimsiz seslerden ibaret değildir. Onlar ne meçhul hayallerin ne ateşli
seslerin rüzgârını taşır! Bunu size yalnız sözlükler anlatır. Bir sözlük, o dilde yazılmış bütün kitapların
temelidir; okumasını bilenler ve dilinden anlayanlar için en zevkli, en doyurucu kitaplardan biri olur. Uzun
11
yolculuklarda yanınıza alacağınız vazgeçilmez birkaç kitaptan biri mutlaka sözlük olmalıdır. Onu bazen
dilinizin ve milletinizin hafızası, bazen mensubu olduğunuz edebiyatın güzide şiirlerinden biri, bazen de
|||
IV
bir anne mektubu gibi derin bir özlemle, yürek yangınları ile okuyabilirsiniz.
metnindeki altı çizili sözcüklerin anlam özellikleri aşağıdakilerin hangisinde doğru gösterilmiştir?
1
Terim
Mecaz
Gerçek
D) Mecaz
11
Mecaz
Mecaz
Gerçek
Mecaz
III
Gerçek
Gerçek
Terim
Mecaz
IV
Gerçek
Gerçek
Mecaz
Terim
ase
5.
6.
Ne sakl
Elimle
Binip b
Aldiğin
Bu dörtlükle
A Varsayım
1. Met
Bir işin y
kadar de
Çünkü
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam7-0
TÜRKÇE
eis Cevap Anahtarı Föyü-1
ecoz
Nurcon
Aşağıdaki tabloda sözcüklerin gerçek ve mecaz anlamları verilmiştir.
Gerçek Anlam
1
Koluma girdi, sürükleyip beni kapıya götürdü.
Birikmiş sulara bastı, çamurları etrafa saçtı.
Koskoca çölü yapı ve bahçelerle donattık.
Sıcak gözyaşları yüzünü ıslatırken elini kalbinin
üstüne koydu.
Buna göre tablonun kaç numaralı bölümünde yanlışlık yapılmıştır? (
11
Sözcük
Sürüklemek
Saçmak
III Çöl
Pekiştirme Testi
IV Sıcak
5. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcüklerin arasında eş 6.
seslilik iliskisi vardır?
Anlam Bilgi:
Mecaz Anlam
Sakarya Nehri; kırılmış söğüt dallarını, saman
çöplerini sürüklüyordu.
Gida boyaları tehlike saçıyor.
Umutsuzluk çölünde çare arardı.
Yıllar yılı sıcak bir yuvanın hasretini yaşamış.
Lo
IV
Irmak, dere, çay vb.nin, içinde aktıkları yer, akak, mecra
rill
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlamdakı cümlelerin hangisinde "almak"
kelimesi diğerlerinden farklı anlamda
kullanılmıştır?
A) Doğum günü için ona güzel bir hediye aldım.
BOnun kaydını bu okula alalım.
C) Kendime yavru bir kedi aldım.
D) Her sabah gazetemi mutlaka alırım.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde mecaz
anlamlı bir kelime kullanılmıştır?
A) İngilizce konuşanların sayısı her geçen gün
artıyor.
B) Anma töreninde bu şiiri ben okumak isterim.
C) Mars'ta da su var ama yaşam yok.
D) Bir güneş gibi aydınlattın bizi.
5. Aşağıdakilerin hangisinde virgül
diğerlerinden farklı görevde kullanılmıştır?
A) Roman, öykü, şiir okumak insanın ruhunu da
güzelleştirir.
BBuraya kadar gelmiş, bize de uğramıştı.
C) Maniler, ninniler halk edebiyatı
ürünlerimizdir.
D) Bu yaz İzmir, Manisa ve Balıkesir'e gittik.
6.Cümleyi uygun ifadelerle tamamlayınız.
Konuşurken herkesin duyabileceği bir sesle
konuşmalıyız
çünkü........
7 Aşağıdaki dizelerde altı çizili kelimelerin e-