Sözcükte Anlam Soruları
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlamerin hangi-
z" anlamın-
asmavi göz-
anlatım kul-
da pikniğimi-
k önemliydi.
eki altı çizi-
steşi olarak
klannı hepi-
riar.
mez
n.
6.
mi aldım.
ence.
+
gösteriyor,
size göste-
mağıyla gös
reyim,
"göstermek"
ada kullanıl-
B
D) 4
4. Acı sözcüğüyle oluşturulan aşağıda-
ki deyimlerden hangisinin anlamı
yanlış verilmiştir?
A) Acı vermek: birinin üzülmesine ne-
bep olmak
B) Acısını bağrına basmak: üzüntüye
sıkıntıya yakınmadan katlanmak
Acı gelmek: sonu kötü bitmek
D Acısı ortaya çıkmak: olumsuz sonu-
cu yavaş yavaş ortaya çıkmak
5. Aşağıdaki cümlelerdeki altı çizili söz-
cüklerden hangisi terim değildir?
A) Hastayı narkozla uyutmak zorunda
kaldılar.
B) Öğretmenimiz derste hadis konu-
sunda bilgi verdi.
C) Şair, üçüncü beyitte tam kafiye kul-
6. Aşağıdaki sözcüklerden hangileri
arasındaki anlam ilişkisi diğerlerin-
den farklıdır?
MODEL
POT SPILAR
Model Bilgi
A) Elma - ağaç
B) Balik-deniz
C) Süt-inek
D) Taşıt - araba
(Ince eleyip sik dokumak:
Çok dikkatle en
küçük ayrıntılara kadar
titizlikle incelemek.
Isi düsmek:
Birinin yardımına gereksi-
nim duymak.
Kabuğuna çekilmek:
Dışarısı ile ilgisini kesip
kimse ile görüşmemek.
Kulağına küpe olmak:
Başına gelen işten unuta-
mayacağı bir ders almak.
lanmış.
Kulak kesilmek:
D) Merdivenin basamaklarını oldukça Bütün dikkati ve isteğiyle
dik yapmışlar.
dinlemek.
Kulak kabartmak:
Belli etmemeye çalışarak
gizlice dinlemek.
Sacını süpürge elmek:
Birileri uğruna özveri ile
çalışmak.
Su gibi bilmek (okumak):
Yanlışsiz bilmek veya oku-
mak,
Tepeden bakmak:
Kendisini karşısındakinden
Üstün görmek.
31
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamDiş
9.
Aive IV
Cope
ve Vile III ve Vi
mini örneklendirir?
BI've IV ile Il ve V
DHMT ve VI
FENOMEN
Kuşların yaşayışlarına büyük ilgi duyuyor, onların peşinden uçamadığı için mutsuz
oluyordu. Bir gün babaevinden kaçarak köy köy, orman orman gezip yalnız bir yabani
kuş gibi yaşamaya koyuldu.
Bu metinde aşağıdakilerden hangisinin anlamını karşılayan bir söz kullanılmamıştır?
A) Başlamak
B) Saklanmak
C) Tek başına
D) Önem vermek
19
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam1. Atatürk savaş yıllarından sonra toplumsal yaşamı düzenlemek amacıyla çeşitli devrimler yaptı. Bunlardan biri 1928
yılında yaptığı Harf Devrimi'ydi. Bu devrimle birlikte yeni Türk alfabesi kullanılmaya başlandı. Böylece büyük küçük
||
herkes kolayca okuma yazma öğrenebilecek ve öğrenim Türkçe gerçekleştirilebilecekti. Atatürk 1932 yılında Türk Dil
|||
Kurumunu kurdu. 1936-1938 yılları arasındaysa terimlerle yani bir bilim, sanat, meslek dalı ya da bir konuyla ilgili kav-
ramları anlatan sözcüklerle ilgili çalışmalar üzerine yoğunlaştı.
Tüm bu çabaların amacı Türk dilini yabancı dillerin etkilerinden kurtarmak ve dilde arılaşma sağlamakt Aynica bilim
ve teknoloji alanında kullanılan terimleri sadeleştirmek, böylece bilim ve teknolojinin yaşamımıza girmesine katkıda
bulunmak da amaçlardan biriydi.
Metinde numaralanmış kelimelerden hangileri fiilimsi değildir?
A) I ve II.
B) Ive III.
C) II ve IV
D) Ill ye TV.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamGençken gösteriş olsun diye okurdum; sonradan, biraz da kendimi yetiştirmek için
kitapları okumaya ve incelemeye başladım. Şimdi ise oyalanmak için yapıyorum bu
işi ama geçimimi okumaktan sağlamak aklımdan bile geçmedi. Kitaba karşı içim-
III
de aşırı bir sevgi var. Yalnız kendi ihtiyacımı karşılamak için değil, çevremi aydınlat-
IV
mak ve bilgilendirmek için duyuyorum bu sevgiyi.
Bu metinde numaralanmış sözcüklerden hangisinin cümlede kazandığı anlam
aşağıda yanlış verilmiştir?
A) I. sözcük: Yapay davranış, çalım
B) II. sözcük: Vakit geçirmek TOTOESSS
C) III. sözcük: Bir işin olması için doğru zamanı beklemek
D) IV. sözcük: Gereğinden fazla, çok
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamTEST
Değerlendirme Testi
1. "Düz' sözcüğü aşağıdakilerin hangi-
sinde yalın, sade, süssüz" antamin-
da kullanilmuşbr?
A) San, düz saçlan ve masmavi göz-
leri vardi.
B) Yazar, hikayede düz bir anlatim kul-
lanmış.
C) Evin altındaki düz çayırda pikniğimi-
zi yaptık.
D) Tahtayı düz çakmak çok önemilydi,
2. Aşağıdakilerin hangisindeki altı çizi-
li sözcükler birbirinin sesteşi olarak
kullanılmamıştır?
A) 57. Alay'ın kahramanlıklannı hepi-
miz biliyoruz.
Çocukla hep alay ediyorlar.
B) Er vakitte yola çıktık.
Er adam sözünden dönmez.
C) Eksi elmayı çok severim.
Bu yemek biraz ekşimiş.
D) Gazetenin bulmaca ekini aldım.
Bu bahçeye mısır ek bence.
3. Bu söz onun iyi niyetini gösteriyor.
Bunun böyle olduğunu size göste-
receğim.
Vitrindeki oyuncağı parmağıyla gös-
B) 2
4. Acı sözcüğüy
ki deyimlerde
yanlış verilmi
terdi.
Sana kitaplanımı göstereyim.
Yukarıdaki cümlelerde "göstermek"
sözcüğü kaç farklı anlamda kullanıl-
mıştır?
A) 1
C) 3
D) 4
A) Aci vermel
bep olmak
B) Acisini ba
sıkıntıya y
C) Aci gelme
D) Acisi orta
cu yavaş
5. Aşağıdaki
cüklerden
A) Hastayı
kaldılar
B) Öğretm
sunda
C) Şair, ü
lanmış
D) Merdiv
dik ya
6. Aşağıda
arasınd
den fari
A) Elma
B) Balik
C) Süt-
D) Taşı
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlamak
C) John-Katy
DJack-Judith
DhJack
18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili söz-
cükler eş seslidir?
Diş sağlığımız için düzenli kontrole gitmeliyiz.
Bu yoğurda iki diş sarımsak atarsan ne iyi olur.
B) Temel ne kadar güçlü olursa bina o kadar sağ-
lam olur.
Bize anlattığın temel düşünceler ilgimi çok çek-
medi.
C) İki metre sonra sağ tarafa doğru park et.
Hem dedesi hem büyükannesi sağ ve sağlıklıy-
di.
D) Sen kara kaşlı kara gözlü yiğit, beni işittin mi?
Kime düşecek bakalım bu kara haberi vermek?
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamSözcük
duru
Eş
Anlamlısı
★
mazi
Zit
Anlamlısı
bulanık
gelecek
fayda
yarar
Tabloda sembollerle gösterilen
yerlere getirilecek sözcükler han-
gi seçenekte doğru verilmiştir?
A) berrak geçmiş zarar
B) temiz geçmiş uyumlu
evvel ziyan
eski
iyilik
C)
güzel
D) berrak
11.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam1. Senelerce onun gelmesini bekledim.
II. Kardeşi bu iş için bütün imkânlarını kullandı.
III. Eserlerini daima büyük bir özveri ile oluşturur.
IV. Söylediklerini tekrar tekrar akşama kadar dü-
şündü.
Bu cümlelerdeki altı çizili sözcüklerden hangi-
sinin eş anlamlısı yoktur?
A) 1.
B) II.
C) III.
D) IV.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam4.
D
EYLÜL AYI DENEME-4
TÜRKÇE
Bir kitaba başlıyorsunuz yada gazetede, dergide bir yazıyı okumaya koyuluyorsunuz. Yazar, ken-
dini Kaf dağının ardına gizliyor; çok önemli biri gibi görünmek istiyor. Öyle soğuk, öyle uzak şeyler
söylüyor ki okuduğunuz metinle bir türlü barışamıyorsunuz. Belki kitabı, yazıyı bitiriyorsunuz ama
bu, hiç hoşlanmadığınız biriyle sohbet etmeye benziyor. Bir şeyler konuşuyor ama bu konuşmadan
hiç zevk alamıyorsunuz. Sonra da size sohbetin bittiğine şükretmek kalıyor. Samimiyet herkese
nasip olmuyormuş malesef, diyorsunuz.
Bu metinde aşağıdaki yazım yanlışlarından hangisi yapılmamıştır?
A) Bitişik yazılması gereken bir ek ayrı yazılmıştır.
B) Ayrı yazılması gereken bir bağlaç birleşik yazılmıştır.
Bitişik yazılması gereken birleşik sözcük ayrı yazılmıştır.
D) Bir sözcüğün yazımında yanlış yapılmıştır.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlamşağıdaki cümlelerden hangisinde
ama uygun kullanılmamıştır?
dur-
/11
â
Anlamlar
işlemez olmak,
çalışmamak
Varlığını
sürdürmek
61A) 5:08 (8
Bir yerde olmak veya
bulunmak
Dinmek, kesilmek
26 no
6. Yöre insanı sonbahara sarıyaz derdi. Dağlar sarardi
mi bir kez, onların da içini bir yalnızlık kaplardı.
Hele yaşlılar, anılarını paylaştıkları meraklı yazlıkçıların ardın-
dan konuşacak kimse bulamazlardı çevrelerinde. Ne zaman
geçmişten, yaşadıklarından söz etseler torunları, "Hayda!
onüşüb slyöd poë
Yine mi? Çok dinledik bunları." gibilerinden bir şeyler
geveleyip kaçıverirlerdi yanlarından.
IV
A) I.
unu iyemis unusof nur
Bu metinde numaralanmış sözcüklerden hangisi mecaz
anlamıyla kullanılmıştır?
B) II.
C) III.
D) IV.
A)
111
3. Bir bilim, sanat,
vardan gelen s
daki "kulvar" s
Bu açıklamay
A) Edebiyat
B) Oyuncur
Basketb
D) lk defa
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam2. Deneme
1.
1 Bu testte 20 soru vardır.
2 Cevaplannizi, cevap kâğidina işaretleyiniz
Bir filmin ortaya çıkışında her şey bir fikirle başlar. Bu, bir kitap ya da bir çizgi roman olabile Sons
bu fikir sırasıyla bir öyküye, senaryoya ve resimli taslağa dönüştürülür. Eğer film dzal efekter ve
fantastik ögeler içeriyorsa bunları ekibin anlayacağı şekilde çizecek iyi bir ressama yani konsept
11
sanatçısına gereksinim duyulur. Daha sonra bu işe para yatıracak bir yapımcı arayışına girile
111
1
A) On çalışma
Görsel
A
Bu metindeki numaralanmış sözcüklerin anlamca karşılıkları aşağıdakilerin hangisinde
verilmiştir?
C) Ana çizgi
B
Planlama
11
Takım
Küme
Topluluk
Grup
|||
İhtiyaç
İmkân
Özen
Güçlü istek
dan beğenmeyince unutmak istedim. Zaman ilerledikçe
sıkı öreceğimi düşünerek
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlamerildiği
Cüm-
244.
Abartma: Bir varlığı, olayı ya da düşünceyi ol-
duğundan daha küçük veya daha büyük gösterme
sanatıdır.
Benzetme: Sözün etkisini arttırmak veya anla-
tımı güçlendirmek için aralarında ilgi bulunan iki
kavram ya da varlıktan, zayıf olanın güçlü olana
benzetilmesidir.
Karşıtlık (Tezat):Anlamı güçlendirmek için karşıt
kavramların bir arada kullanılması sanatıdır.
Konuşturma: Insan dışındaki varlıkları konuştur-
ma sanatıdır.
A) Abartma
C) Karşıtlık
Söz gümüşse sükût altındır.
KASIM
Ağaca balta vurmuşlar; soyu bedenimden,
demiş.
Yukarıda yer alan söz sanatları, karşılarında verilmiş olan atasözleri ile eşleştirilecektir.
Eşleştirme yapıldığında hangi söz sanatı boşta kalır?
B) Benzetme
Bülbülü altın kafese koymuşlar, "Ah, vatanım!"
demiş.
Güvenme varlığa, düşersin darlığa.
D) Konuşturma
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamBu metinde numaralanmış deyimlerden
hangisi yanlış açıklanmıştır?
(A)I
BY
C) I
D) IV
17. Tarımda verimliliği artırmak için yapay güb-
reler kullanılmamalıdır. Tarım arazileri kul-
lanılırken doğaya zarar verilmemelidir. Yani
tabiatla mücadele edilirken doğal dengeler
gözetilmelidir. Doğal afetlerden zarar görme-
mek için teknolojiden yararlanılmalıdır. Do-
ğayla baş etmek için doğa kanunlarına uyul-
malıdır.
Bu metinde geçen sözcüklerle ilgili,
I. "Yapay" sözcüğünün metinde zıddı kulla-
nılmıştır.
II. "Tabiat" sözcüğünün metinde eş anlamlısı
kullanılmıştır.
III. "Doğal afet" sözü mecaz anlamda kulla-
nılmıştır.
IV. "Arazi" sözcüğü eş sesli bir sözcüktür.
yargılarından hangileri yanlıştır?
A) I ve II
C) II ve III
B)I ve IV (0
D) III ve IV
A) Gerd
B) Teri
C) Ten
D) Ge
19.
6
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam9. Aşağıdaki bulmaca, bir metinde yer alan ve anlamları açıklanan bazı sözcüklerin eş anlamlılarıyla doldurulacaktır.
1. Bir olayın doğurduğu başka bir olay veya durum
II. Sonradan verilecek bir ceza ile korkutma, yıldırma
Durağan bir noktaya göre devinmekte olan bir nesnenin durumu, devim
IV. Herhangi bir olguyu, bir işi, bir durumu duyurmak için yayımlanan yazılı veya sözlü haber
Başkalarından ayrı ve üstün tutulma durumu
E
16
(111
IV
(0)1
HAREKET
T
C
L
Vi
A
Y
R
1
C
A
L
K
N
B
Bu bulmacanın çözümü için verilen metin aşağıdakilerden hangisidir?
A) Teknolojideki kontrolsüz gelişim, insanları korkutmaya başladı. Teknolojik gelişmeler sonucunda insanoğlunun doğadaki
üstünlüğü de makinelere geçmeye başladı. Böylece doğaya hâkim olma gücü sadece insanoğluna özgü olmaktan çıka-
cak.
hareket
B) Hayat, sürekli devinin gerektirir. Çevrenizde sizi oradan oraya koşturmaya zorlayan duyurulara sıkça rastlarsınız. "Durur-
san ölürsün!" diye fısıldarlar kulağınıza, "Koşmak sadece sana verilmiş bir imtiyazdir." diye de eklerler. Bu bir gözdağıdır
aslında ama sonuçta inanırsınız.
Sayricairk
C) Bilimsel çalışmaların çoğunda herhangi bir sonuç alınamasa da bilginin sürekli devinimi devam edecek. İnsanı diğer
canlılardan ayıran en önemli niteliği, bilgi üretip ürettiği bilgiyi gelecek kuşaklara aktarabilmesidir. Insanoğlu bu sayede
doğaya hâkim olmayı da başarmıştır.
D) Çok özel niteliklerle donatılmış sanatçıların ortak özelliği, içinde yaşadıkları dönemin çok ötesinde düşünüp hissedebil-
meleridir. Bu tür insanlar sanki geleceği gören bir bakış açısına sahiptir. Onları ölümsüz yapan da geleceğe uzanabilme-
leridir.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam187.Her mihnet kabulüm, yeter ki
Gün eksilmesin penceremden!
Cahit Sıtkı Tarancı
Bu dizelerdeki anlam ilişkisi aşağıdakilerin hangisinde vardır? (Mihnet: üzüntü, sıkıntı)
A) Arkadaşı hayat kalitesini arttırabilsin diye çok sevdiği kitapların yanında birkaç tane de dergi götürmüştü ona.
B) Ateş böcekleri bir dakikada 120 defa yanıp söndüklerinden yarım saniye aralıklarla ortam aydınlanır.
C) Masmavi gökyüzü, yemyeşil ağaçlar, tertemiz bir deniz istiyorsan doğayı korumayı kendine görev edinmelisin.
D) Bugün hayatının zor sınavlarından birine gireceği için oldukça heyecanlıydı.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamSözcükler Arası Anlam İlişkileri
Test 6
4. Ikileme cümledeki anlamı pekiştirmek, güçlendirmek ve daha çekici hâle getirmek için aynı kelimelerin, eş anlamlı veya karşıt an-
lamlılarının yan yana kullanılması ile oluşturulmuş sözcük gruplarıdır. Söz gelişi "Çaydanlıktaki suyun fokur fokur kaynaması uzun
sürmemişti." cümlesinde "fokur fokur" sözü bir ikilemedir.
Buna göre,
ÜNİTE 1
Eskiden kılık kıyafet kontrolü yapılmadan sınıfları-
mıza giremezdik.
2
B) 2.
Sözlerimin doğruluğunu er geç anlayacağından kuş-
ku duymadım.
cümlelerinin hangisinde, ikilemeyi oluşturan sözcükler arasındaki anlam ilişkisi diğerlerinden farklıdır?
Bugüne kadar doğru dürüst bir insanla karşılaşa-
madım.
4
Biz yalan yanlış haberlerle kimseyi kandırmak iste-
memiştik.
C) 3.
1.
D) 4.