Sözcükte Anlam Soruları

7. Aşağıdaki cümlelerde geçen ad aktarması, deyim aktarması, dolaylama, ikileme, yansıma ve güzel adlandırma sözcüklerini bulup altını çizerek karşısına yazınız. (5p) ( Çukurova denince beyaz altın akla gelir. Çocuklarını okutabilmek için çabalıyordu. Müberra'nın sert bakışları herkesi korkuttu. Köpek havlayarak gözden kayboldu. Bütün mahalle bu olaya sevindi.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nicelik bildiren bir sözcük kullanıl- mıştır? A) Toplumda cesur insanlara ihtiyacı- mız var. B) LGS'ye dört hafta kaldı. C) İsteklerini gerçekleştirebilmek için çalışmalısın. D) Dostlarıma karşı hep ölçülü dav- randım.

A) Aşağdaki pirt diam sonlarındaki ses benzerliklerine dikkat ederek ok SC SONSUZ KOSU Samsun'a ayak basmis kahraman bugfin, Cayir clinen pepermis zafer yolunda. Davul zurna sesinde sahlanır dag Gönlüm cap ter bir bahar a Fl Nasal çakmay bir sabah Samsundan yola Daglardan daglara o zafer türkiisi, Sahlamp bayrak çekmis her eski kola, Tare hir bahar acms yurdun gözünü. God Ceyhun Atuf KANSU Yukandaki şiirde dize sonlarındaki ses benzerliklerini bulunuz. Bu benzerliklerin şiire ol inm apklayınız. Ce sonlannda ses benzerliği olacak şekilde "Atatürk, vatan, birlik ve beraberlik" konulan style ilgili en az iki dörtlükten oluşan bir şiir yazınız. Yazdigina şiiri arkadaşlarınızla payla Sirinize uygun bir başlık koymayı unutmayin. Etkinlik Asagida

KALEMİNİ KONUŞTUR-9 Aşağıdaki cümlelerde "terim anlamlı" sözcükler yer almaktadır. Terim anlamlı sözcüklerin altını çiz sözcüklerin hangi alana ait bir terim olduğunu cümlenin karşısına yazalım. Futbolcu kazandığı penaltıyı gole çeviremedi. Arkadaşlarım geçen ders notaları öğrenmiş. Fen dersinde hücre yapısını incelemişler. Getirdiğim soru için doğal sayıları bilmek gerek. Ressam, tuvalinde renkleri eşsiz bir şekilde kullanır. Gitarının akor ayarı bozulduğundan bize getirdi. İzlediğim en iyi tiyatro ve en hatasız kostüm seçimiydi. Derste öğrendiklerimiz ile sözcüklerin köklerini buluruz. Dünya, Güneş etrafındaki turunu bir yılda tamamlar. Oyunun ikinci perdesini herkes heyecanla bekliyor. 5. SINIF 16

ettiler. 2. Bir ilgi veya benzetme sonucu gerçek anlamından başka anlamda kullanılan sözler mecaz anlamlı olurlar. Açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerden hangisinde mecaz anlamlı bir sözcük yer almamaktadır? A) Neden boş sözlerle bizi oyalamaya çalışıyorsun? B) Bütün vaktini alt kattaki atölyede harcıyor. C) Ateşin başında koyu bir sohbete dalmışlardı. D) Konuya bir de bu açıdan bakmak gerek. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde diğerlerinden farklı anlama gelen bir deyim 2 5. im sa SC şa de P S a

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "Ayakkabımın bağı çözüldü." cümlesindeki "bağ" sözcüğünün şesteşi kullanılmıştır? A) Bir bağ maydanozu iyice kaynatıp suyunu süzüp için. B) Köyün üst tarafı göz alabildiğine bağlarla çevrilmiş. C) Kolundaki çiziğe yırtık pırtık bir bağ bağlamış. D) Topa hızlı vurunca ayak bileğinin eklem bağı 7ndelenmiş. ****

18. Bir sözcüğün akla gelen ilk anlamı ve bu an- lamla doğrudan ilişkili anlamlarına gerçek an- lam denir. •. Bir sözcüğün gerçek anlamından tamamen uzaklaşarak kazandığı yeni anlamlara mecaz anlam denir. . Bir bilim, sanat veya meslek dalıyla ilgili özel ve belirli bir anlamı karşılayan kelimelere terim denir. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcüğün anlam özelliği yanlış belirtilmiştir? Aylar sonra çıktığım ilk maçta A) ham vücutla ancak on on beş dakika koşabildim. Cümleler Gazetenin pazar ekinde her B) hafta bir yazarın portresi yer alıyor. C) Genç yaşta şöhrete kavuşması- na rağmen her zaman çizgisini korumayı bilmiştir. YAYINLARI Anlam Özelliği Mecaz Terim Mecaz Apartmanın giriş katındaki da- Diresini dükkâna çevirip kiraya Gerçek vermiş.

Evin önüne kuru meşe dallanıyla örtülü çardaklar yapmışlar. (Zıt anlam) Sık, siyah saçlarının çerçevelediği.narin yüzü kıpkırmızıydı. (Eş anlam) Bu cümlelerdeki altı çizili sözcüklerin yay ayraç içinde istenen anlamlarını bulmacaya yerleştiriniz. A) M M R A T R E Yüz -> Numaralanmış kutularda yer alan harfler "ANAHTAR SÖZCÜK" bölümüne yerleştirildiğinde aşağıda lerden hangisi oluşur? T Kuru -> Siyah → D A N R ANAHTAR SÖZCÜK d D) M A L M A R $

Süt (Özel): ...rec...s.Stäin tad çak gözeldir. 13. Aşağıdaki cümlelerde yer alan altı çizili söz öbeklerinin anlamlarını karşılarına yazınız. Cümleler 1. O, hastalarının iyileşmesi için gece gündüz demeden hastanede çalışıyordu. 2. Acun Ilıcalı, günübirlik gezi için Dominik'e gitti. 3. Yazar, eserinde tekdüze bir yaşamın sıkıcılığından bahsetmiş. yazar- Yaşar Kemal, Türk edebiyatında kalemi güçlü, mürekkep yalamış nadir larımızdandır. Öncelikle kendine has tarzıyla yazdığı köşe yazılarıyla dikkat çeken Ece Te- melkuran, ilk kitabını 1996 yılında yazdı. inif 4. 5. 10023.015 Söz Yorumu ETKINLIKLER 4. KONU: 33 OR, SERKAN DEMIR VE SÖZCÜK VE SÖZCÜK GRUPLA

2. Evren ve evrende bulunan her şey sanatçılar için bir esin kaynağı. jenin, vita masını sağ taklaştırma Bu cümledeki altı çizili sözcüğün yerine aşağı- dakilerden hangisi getirilirse anlam değişmez? A) sir C) şüphe B) ilham D) yapıt Prf Yayınları

Test 02 # 2 Sözcüğün Anlamı - Gerçek, Mecaz ve Terim Anlam - 11 Bir bulmaca ile ilgili temel yönerge şu şekildedir: Aşağıda verilen bulmacayı, kutucukta anlamları verilen sözcüklerle tamamlayınız. Bulmacadaki yuvarlak kutucuke ra denk gelen harfleri aşağıda belirtilen "Anahtar Sözcük" kısmına uygun biçimde yazarak anahtar sözcüğü buluruz. ? 6 ANAHTAR SÖZCÜK 3 KAZANIM TESTI 3 5 1. Acı, yoksulluk, haksızlık vb. üzücü durumlar karşısında ses çıkarmadan onların geçmesin bekleme erdemi, dayanç. 2. Tanrı'yı veya kutsal bilinen bir kişiyi, bir se tanık göstererek bir olayı doğrulama, yemin. 3. Canlı, sağ olma durumu. 3. 4. Önemli bir olayın veya büyük bir kişinin gelecek kuşaklarca tarih boyunca anılması için yapılan, göze çarpacak büyüklükte, sembol niteliğinde yapı. 5. Ön, arka, sağ, sol, üst, alt vb. yanların her biri. 6. Çalışma vb. sebeplerle beden veya zihin etkin- liği yavaşlayan, bitap. Buna göre bulmacanın sonucunda ortaya çıkan anahtar sözcük aşağıdakilerden hangisidir? D) KONAK C) SAHAF A) SAYAÇ B) KAYIK

33.. Kendime çok değer veriyorum ve bunu yaptığım sürece, etrafıma da değer verebileceğimi biliyorum. Etrafım- daki her şey, ben olduğum için var ve kendimi ne oranda geliştirirsem etrafimi da o oranda anlar ve etrafima yararlı olabilirim. Nerede, ne zaman ve nasıl doğacağınızı seçemezsiniz. Nerede ve nasıl öleceğinizi de seçe- mezsiniz ama nerede, nasıl yaşayacağınızı seçebilirsiniz. Yeter ki bunun için çaba gösterin. Değerli bir benliği- niz ve değerli bir hayatınız olsun. Talat Sait Halman diyor ki: "Dünya, sizin için bir şaheser olsun ve dünyaya şa- heserler sunun." • Dünyaya şaheserler sunmanın yolu, sizin bir şaheser olmanızdan geçmeyebilir ama kendinizle ilgili en iyiyi ya- kalamaya çalışabilirsiniz. "Kendine değer vermek" ile "kendini beğenmek" arasında dağlar vardır. Değer ver- mek, kendinizle başlar. Kendine değer vermeyenin çevresine değer vermesi imkânsızdır. O yüzden kendiniz- le başlayın şaheserlere, siz hayattan keyif aldıkça hayat da farklılaşır ancak kendinizi severseniz etrafınızdakileri de sevmeye başlarsınız. Etrafınıza bakın; kendisinden memnun olmayanların, fiziğini, benliğini sevmeyenlerin etrafıyla hep kavgalı olduğunu görürsünüz. . Eğer kendinize gerekli saygıyı göstermezseniz zaman içinde kendi hayatınızı değil, çevrenizdeki insanların beklentileri doğrultusunda bir hayat yaşarsınız. Hiç kimse sizin izniniz olmadan kendinizi değersiz hissettire- mez. O zaman ruhunuzu güçlendirin, zorluklara ve engellere karşı. Siz kendinize değer verdiğiniz sürece etrafi- nızdakilerin de size verdiği değerin arttığını göreceksiniz. Kepçe kulağınızı, ayrık dişlerinizi, çarpık bacaklarınızı, kısa boyunuzu, koca göbekçiğinizi, çipil gözlerinizi sevin. Ruhunu, fiziğini ve varlığını seven insan; mutludur. Metnin dil ve anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Tanık göstermeye başvurulmuştur. B) Yazar, karşısındakiyle konuşuyormuş havası içinde bir üslûp kullanmıştır. C) Birtakım delillere başvurularak yazının nesnelligi artırılmıştır. D) Öneri cümlelerine yer verilmiştir.

2. Bir iş yerinde çalısanlardan birkaçı, kırılan ahşap paletleri parçalayıp evlerinde yakacak olarak kul- lanmak istediklerini söyler; patron da kabul eder. Bir ay kadar sonra patron, bir hafta sonu fabrika- ya geldiğinde çalışanları sağlam paletleri parça- larken bulur. Bu metinde fiilimsilerle ilgili, 1. Fiilimsi eki alan bazı sözcükler eylem özelliğini kaybederek bir varlığın adı olabilir. II. Sifat-fiiller sifat tamlaması kurabileceği gibi adlaşmış sifat da olabilir. III. Zarf-fiiller cümleye zaman veya durum anlamı katar. yargılarından hangilerinin örneği vardır? A) I ve II. B) I ve III. C) II ve III. D) I, II ve III. #

15. SÖZ SANATLARI Kişileştirme, insana ait özelliklerin insan dışındaki varlıklara verilmesiyle ortaya çıkan söz sanatıdır. Benzetme, anlamı güçlendirmek amacıyla aralarında ortak nitelikler bulunan iki varlıktan benzetme yönü bakımından zayıf olanın güçlü olana aktarılmasıdır. Tezat, birbirine zıt kavram veya durum- Tarın bir arada kullanılmasıyla oluşan söz sanatıdır. A) Sessiz bir çığlık olur kesilen her ağacın gövdesi Uzanıp öylece yatarken toprak üstünde. C) Masada durur resmin, bakarım nemli gözler ile Ağlama, der kalem bile tezat Gözleri dolmuş bulutların, aktı akacak yağmur gibi gözyaşları konuşturma Bu gurbet gecelerinde yatak çivi gibi batar vücuduma, uyuyamam bir türlü Aşağıdakilerin hangisinde, açıklaması verilen söz sanatlarından herhangi birine yer verilmemiştir? B) Kuşlardan aldım selamını senin, Yalnızlığımı alıp yürürüm kalabalıklar içinde. TEST-7 Bu bahar da dinmedi özlemin senin. kişileştirme D) Vurulup tertemiz alnından uzanmış yatıyor. Bir hilal uğruna ya rab, ne güneşler batıyor!

52 5. ETKİNLİK a. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili kelimelerin anlamları hakkında ar kadaşlarınızla konuşunuz. Elbisesinin üzerine taktığı kuşak, belini iyice sardı. Bugünkü genç kusak daha çok okumalıdır. b. Siz de yazılışları aynı, anlamları farklı olan üç kelime belirleyip pembe ku tucuklara yazınız. Yazdığınız kelimelerin farklı anlamları ile cümleler kurunuz. Inttell Bugun....dolu..yağdı.....….…..….…... ..Daly...bac.dağ.in...neyin!...döküyorsun?... ...Ralu...... *********** ...Kara...... Yaşsı...adam...laclaşmış...sanışlarıyla...bizi..bakıyordu.......... Kvida..hannak..bunup...Sandle.n.c.e...salland......... Kaca goaleciyle bana bakıyordu. Semi...kona.….pançasına...doğru...gidiyo.c.du...... Kış .....Kis 7. E Asa ların ba (v

2. Yönetmek, idare etmek 2 Döndürerek hareket ettirmek 3. Yolundan alıkoymak, yoldan döndürmek "Çevirmek" sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu anlamlarının dışında kullanılmıştır? A) Radyonun düğmesini çevirirken bir yandan da türkü söylüyordu. B) Kardeşler arasında en küçük olmasına rağmen evi o çeviriyordu. CY Eve giderken bizi çevirdi, birlikte meydandaki bir lo- kantaya gittik. D Yoldan bir taksi çeviriver de otobüs kalkmadan termi- nalde olalım. you