Tamlamalar Soruları

Etkinlik Aşağıdaki metinde geçen isim tamlamalarını bulup uygun yerlere yazalım. Şehir merkezleri hareketli ve gürültülü ancak yaşam dolu yerlerdir. Binaların arasında o kadar çok bitki ve hayvan yaşar ki. Örneğin evinizin balkonunun taşları arasında bile birkaç canlı türü çıkabilir. Ülkemizde sıkça gördüğümüz kırlangıç sürüleri belki de balkonunuzun köşesinde misafirinizdir. Şehir merkezinin ortasında da yaşasanız doğayla iç içe olduğumuzu her zaman gözlemleyebilirsiniz. BELİRTİLİ İSİM TAMLAMASI BELİRTİSİZ İSİM TAMLAMASI 11001 ZİNCİRLEME İSİM TAMLAMASI

176 ÜNİTE 3 ETKİNLİK "main" hre Aşağıda verilen dizelerde numaralanmış sözlerle ilgili yapılan açıklama doğru ise parantez içine D, yanlış ise Y yazınız. Tamlamalar BAYRAK Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü, 1 Kız kardeşimin gelinliği, şehidimin son örtüsü, ||| 11 Işık ışık, dalga dalga bayrağım! IV Senin destanını okudum, senin destanını yazacağım. V Sana benim gözümle bakmayanın /18/ VI Mezarını kazacağım. Seni selâmlamadan uçan kuşun yuvasını bozacağım. VII inepled wit 182 10. SINIF Arif Nihat Asya cuslee bias eylleA /19/ BEN Ben, kimsesiz seyyahı, meçhuller caddesinin... Ben, yankısından kaçan çocuk kendi sesinin... Ben, sırtında taşıyan işlenmedik günahi; Allah'ın körebesi, cinlerin padişahi.... Ben, usanmaz bekçisi, yolcu inmez hanların; Ben tükenmez ormanı, ısınmaz külhanların... Ben, kutup yelkenlisi, buz tutmuş kayalarda; Öksüzün altın bahtı, yıldızdan mahyalarda... Ben, başı ağır gelmiş, boşlukta düşen fikir; Benliğin dolabında, kör ve çilekeş beygir... Ben Allah diyenlerin boyunlarında vebal; Ben bugünküne mazi, yarınkine istikbal... Ben, ben, ben; haritada deniz görmüş, boğulmuş; Dokuz köyün sahibi, dokuz köyden kovulmuş... Hep ben, ayna ve hayal, hep ben, pervane ve mum; Ölü ve Münker-Nekir, baş dönmesi uçurum... las 1. Necip Fazıl Kısakürek 2. 3. 4. 5. 6. ETKİNLİK Aşağıda verilen şiirdeki isim tamlamalarını bulup çeşitlerini yazınız. 7. 1. hem tamlayanı hem de tamlananı niteleme si- fatı almış belirtili isim tamlamasıdır. II. zincirleme isim tamlamasıdır. III. tamlayanı ile tamlananı arasına sözcük girmiş belirtili isim tamlamasıdır. IV. tamlayanı ikilemeden oluşan sifat tamlaması- dır. V. tamlananı zamir olan belirtisiz isim tamlaması- dır. VI. tamlayanı kişi zamiri olan belirtili isim tamla- masıdır. nay VII. içinde belgisiz sifat olan sifat tamlamasıdır. Tamla 1. 2. A is A E 3.

Cümleler 1. Sözleştikleri akşamüstü adamın evine gittiler. 2. Türk dilinin yapısını inceliyordu. 3. Komşunun iki tavuğu kaybolmuş. 4. Demet, gül kokusu sinmiş etrafı kokluyordu. 5. Kalbinin atışı daha da hızlandı. 6. Tavuk eti beyaz et olarak adlandırılmaktadır. 7. Babam doğum günümde bana sürpriz yaptı. 8. İhtiyarın keyfine diyecek yoktu. 9. Kırşehir Müzesinin önüne önce o gelmişti. 10. Not defterini çıkarıp bir şeyler yazdı. 11. Evin çatısı tamir edildi. 12. Demirciler çarşısının önünde bir kalabalık gördüler. 13. Aç köpek fırın duvarı deler. 14. Köyün yaşlı çobanı bir gün hastalanmış. 15. İki gündür baş ağrısı çekiyordu. 16. Bu dondurma Ankara keçisinin sütüyle yapılmıştı. 17. Yüzünü avuçlarının içine almıştı. 18. Ders yılı bitmek üzereydi. 19. Türk Halk Müziği dinlemeyi severim. 20. Az sonra komutanın sesi duyuldu. Belirtili Belirtisiz Zincirleme İsim İsim İsim Tamlaması Tamlaması Tamlaması HOCA

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "tamlama yanlışlığı"ndan kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır? A) lyi yazıda konu, bütün boyutlarıyla ele alınmış olmakla birlikte, uzun, karışık, dolambaçlı cümleler yoktur. B) Zirvede tarafların çekişeceği en önemli konuların başında anayasal sorunlar ve buna bağımlı olarak yürütmenin yapısı bulunuyor. C) Hoşgörünün erdemlik olduğunu bilmek ve söylemek başka şey, hoşgörülü olmak ise bambaşka bir şeydir. D) Öğretmenlik görevinin yalnız ilim öğretmek olmadığını, ilmi olduğu kadar ahlakî görevlerinin de bulunduğunu kabul etmek lâzımdır.

Ankara Yayıncılık 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözün aldığı "-i" eki işlev bakımından fark- lidir? A) Üstünde kuruyan karpuzun çekirdekleri rüzgâr esince savruldu. B) Özge'nin yüzü benlerle doluydu. C) Ankara'nın taşına bak, gözlerimin yaşınal bak. D) Gökkuşağını görünce heyecanlandık.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim-fiil, bir isim tamlaması oluşturmuştur? A) Dikkat çekmek için çaba harcadı. B) Üçümüz de güle oynaya koşuyorduk. C) Şiiri okuyuş tarzı hepimizi duygulandırdı. D) Sabah saatlerinde gelen mektubu defalarca okuduk. 1

☆ 4. Türkçede sifat-fiiller bir sifat grubu oluşturabileceği gibi adlaşmış sifat-fiil görevinde de kullanılabilir. Bu bilgilerden hareketle, I Kuzey Amerika'da bozayıları aylarca uyusa da kaslarında hareketsizliğe bağlı bir sorun oluşmuyor. Scientific Re- ports dergisinde yayımlanan ve liderliğini Michael Gotthardt'ın yaptığı çalışmada ayıların bunu nasıl başardıkları ve bu stratejinin insanlarda kas kaybının önlenmesine yardımcı olup olamayacağı araştırıldı. Yılda sadece üç mevsim aktif olan Kuzey Amerika bozayılarının aktif olduğu zamanlar mart ve mayıs ayları arasında başlıyor. Bozayılar, eylül ayında çok yemek tükettiğinden kasım ve ocak ayları arasında kış uykusuna yatıyor. Bu dö- nemde metabolizma hızları ve kalp atış hızları süratle düşüyor, kanlarındaki azot miktarı büyük ölçüde artıyor ve insülin direnci gelişiyor. Bir insanın bu evreleri sağlıklı bir şekilde atlatması ise hayli zor. Tromboz (pıhtı oluşumu), psikolojik değişiklikler ve kas sorunları insanların karşılaşabileceği en belirgin problemlerden. || ||| IV metninde numaralanmış sözcüklerle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) I numaralı sözcük adlaşmış sifat-fiil görevinde kullanılmamıştır. B) Il numaralı sözcük sıfat görevinde kullanılmıştır. C) III numaralı sözcük çekim eki alan sifat-fiildir. D) IV numaralı sözcük sıfat tamlamasında tamlayan göreviyle kullanılmıştır. 1. DENEME

13. (1) Mektup, on altıncı yüzyıla kadar salt haberleşme amacıyla kullanılıyor, bu anlamda bir tür gazete görevi de yapıyordu. (II) On altıncı yüzyıldan sonra ise söz konusu görevinin yanı sıra duygu ve düşünceler de mektuplar aracılığıyla paylaşılmaya başlandı. (III) Gogol, Puşkin, Byron'ın unutulmaz mektupları bunlar arasında sayılmaya deger. (V) Voltaire'in yazdığı mektuplar öğüt vermek, danışmak, bilgi almak, yapıtlarını tanıtmak gibi değişik amaçlar içerir. (V) Bu büyük ustanin en başarılı mektuplarıysa duygularını paylaşmak için yazdığı mektuplardır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) 1. cümlede, belirtisiz isim tamlamasına yer verilmiştir. B) II. cümlede, sifat tamlaması kullanılmıştır. » C) III. cümlede, belirtili isim tamlamasında tamlayan ile tamlanan arasına sıfat girmiştir. D) IV. cümlede, birden fazla isim-fiil eki almış sözcük kullanılmıştır . E) V. cümlede, tamlayanı ile tamlananı yer değiştirmiş bir isim tamlaması vardır.

14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı bir isim tamlaması kullanılmıştır? Ay işçiler, aynı binanın inşaatında çalışıyor. B) Yazdıklarımın etkisini görmek istiyorum. C) Sınırlı sayıda okuyucu kitlesi vardı. Çocukların öğrenmesi giderek kolaylaşıyor. c