Hayalindeki netler. İhtiyacın olan her şey. Tek platform.

Soru çözüm, yayın seti, birebir rehberlik, canlı dersler ve daha fazlası Kunduz’da. Şimdi al, netlerini artırmaya başla.

Ortaokul Türkçe Soruları

TYT, AYT, YKS, LGS, KPSS, ALES hazırlık sürecinde dilediğin dersten soru çözüm desteği almak ister misin? Kunduz’a sorularını sor, alanında uzman eğitmenler cevaplasın.
Ahmet Haşim, şiirde anlam ve anlaşılabilirlik aranmayacağını, şiirin didaktik ve düşünsel değil.
sözden çok musikiye yakın ifade sanatı olması gerektiğini ileri sürer. Gerçekten de Hâşim'in
şiiri, genellikle buna uygun olarak Batılı sembolist-empresyonist akımın tesiri altında, netlikleri
silinmiş, gölgelenmiş, karartılmış tablolar gibidir. Hemen hepsinde derin bir melankoli, belirsizlik,
uzak ve meçhul diyarlara duyulan özlem ve musiki hissedilir. Hâşim'in nesir yazıları, şiirinden
farklı bir karakter gösterir. Bu yazıların açık, berrak, nispeten sade, nükteli hatta alaycı bir ifa-
desi vardır. Nesirlerinde de şiirlerindeki kadar kelime seçiminde titiz olan Hâşim, küçük obje
ve vakalardan hareket ederek fazla derinliği olmayan bir perspektiften yakaladığı dış dünya
izlenimlerini nakleder. Fıkralar, edebî eleştiriler ve seyahat notlarının sağlığında neşredilenleri,
her zaman beğenilmiş ve aranmıştır.
Duygu, düşünce, hayal ve istekleri ölçülü ve uyaklı olarak dizelerle anlatma yoluna nazım denir.
Nazmın doğuşu, nesirden ve yazının bulunuşundan önce, sözlü edebiyat dönemindedir. Nazmın
temelinde ahenk ögesi vardır. Manzum, "nazımla yazılmış, şiir biçiminde" anlamındadır. Manzum
eser dendiğinde nazımla yazılmış eser anlaşılır. Nazım yoluyla yazılmış esere manzume denir.
Geleneksel edebiyatta nazımla şiir bir tutulmuş, birbirinin yerine kullanılmıştır. Ne var ki nazımla
ölçülü, kafiyeli yazılmış her sözün şiir sayılamayacağı görüşünün egemen olmasıyla, şiir ve man-
zume kavramları birbirinden ayrılmıştır. Buna göre her şiir nazımdır ama her nazım şiir değildir. O
hâlde, şiir ayna gibi duru ve berrak, parlak inci kıymetinde, deniz dalgası gibi coşkun ve etkileyici,
gizemli, edası güzel, anlamı derin, nazik, latif, şirin ve renkli olmalıdır. Sıralanan özelliklere sahip
olan manzume iyi şiirdir.
Aşağıdakilerden hangisi metinlerde ortak bulunan dil ve anlatım özelliklerinden biri değildir?
A) Açıklayıcı anlatımdan yararlanılması
B) Tanımlamaya yer verilmesi
C) Karşılaştırmaya başvurulması
D) Benzetmeden yararlanılması
Ortaokul Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları
Ahmet Haşim, şiirde anlam ve anlaşılabilirlik aranmayacağını, şiirin didaktik ve düşünsel değil. sözden çok musikiye yakın ifade sanatı olması gerektiğini ileri sürer. Gerçekten de Hâşim'in şiiri, genellikle buna uygun olarak Batılı sembolist-empresyonist akımın tesiri altında, netlikleri silinmiş, gölgelenmiş, karartılmış tablolar gibidir. Hemen hepsinde derin bir melankoli, belirsizlik, uzak ve meçhul diyarlara duyulan özlem ve musiki hissedilir. Hâşim'in nesir yazıları, şiirinden farklı bir karakter gösterir. Bu yazıların açık, berrak, nispeten sade, nükteli hatta alaycı bir ifa- desi vardır. Nesirlerinde de şiirlerindeki kadar kelime seçiminde titiz olan Hâşim, küçük obje ve vakalardan hareket ederek fazla derinliği olmayan bir perspektiften yakaladığı dış dünya izlenimlerini nakleder. Fıkralar, edebî eleştiriler ve seyahat notlarının sağlığında neşredilenleri, her zaman beğenilmiş ve aranmıştır. Duygu, düşünce, hayal ve istekleri ölçülü ve uyaklı olarak dizelerle anlatma yoluna nazım denir. Nazmın doğuşu, nesirden ve yazının bulunuşundan önce, sözlü edebiyat dönemindedir. Nazmın temelinde ahenk ögesi vardır. Manzum, "nazımla yazılmış, şiir biçiminde" anlamındadır. Manzum eser dendiğinde nazımla yazılmış eser anlaşılır. Nazım yoluyla yazılmış esere manzume denir. Geleneksel edebiyatta nazımla şiir bir tutulmuş, birbirinin yerine kullanılmıştır. Ne var ki nazımla ölçülü, kafiyeli yazılmış her sözün şiir sayılamayacağı görüşünün egemen olmasıyla, şiir ve man- zume kavramları birbirinden ayrılmıştır. Buna göre her şiir nazımdır ama her nazım şiir değildir. O hâlde, şiir ayna gibi duru ve berrak, parlak inci kıymetinde, deniz dalgası gibi coşkun ve etkileyici, gizemli, edası güzel, anlamı derin, nazik, latif, şirin ve renkli olmalıdır. Sıralanan özelliklere sahip olan manzume iyi şiirdir. Aşağıdakilerden hangisi metinlerde ortak bulunan dil ve anlatım özelliklerinden biri değildir? A) Açıklayıcı anlatımdan yararlanılması B) Tanımlamaya yer verilmesi C) Karşılaştırmaya başvurulması D) Benzetmeden yararlanılması
7. 1. Örneğin, saati daha ziyade işyerinde takım
elbise ile kullanacak biri klasik modellere
yönelebilir.
2. İnsanlar arabanıza, saatinize bakarak sizinle
ilgili fikir sahibi olacaklar.
3. Bu nedenle yaptığınız işe, kullanım alanına,
fiyata ve gelirinize uygun bir saat seçmek
sandığınızdan önemli.
4. Saat alacaksınız, maalesef ki saatiniz halk
arasındaki konumunuzu simgeleyecek.
Numaralanmış cümlelerden anlamlı bir parag-
raf oluşturulmak istendiğinde doğru sıralama
nasıl olur?
A) 1-2-4-3
C) 3-4-2-1
SINAY HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
B) 4-2-3-1
D) 4-1-2-3
Ortaokul Türkçe
Paragraf
7. 1. Örneğin, saati daha ziyade işyerinde takım elbise ile kullanacak biri klasik modellere yönelebilir. 2. İnsanlar arabanıza, saatinize bakarak sizinle ilgili fikir sahibi olacaklar. 3. Bu nedenle yaptığınız işe, kullanım alanına, fiyata ve gelirinize uygun bir saat seçmek sandığınızdan önemli. 4. Saat alacaksınız, maalesef ki saatiniz halk arasındaki konumunuzu simgeleyecek. Numaralanmış cümlelerden anlamlı bir parag- raf oluşturulmak istendiğinde doğru sıralama nasıl olur? A) 1-2-4-3 C) 3-4-2-1 SINAY HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ B) 4-2-3-1 D) 4-1-2-3
9. Bir kelime bulma oyununun kuralları şu şekildedir:
• Verilen sözcüğün if harfi, bulunacak sözcüğün son harfi olmalıdır.
• Bulunacak sözcük, verilen sözcüğün son harfinin alfabede ardından gelen ilk ünsüzle başlatılmalıdır.
Bulunacak sözcüğün hece sayısı verilen sözcüğün hece sayısına eşit olmalıdır.
• Bulunacak sözcükte kalın ünlülerden (a, i, o, u) sonra kalın ünlü, ince ünlülerden (e, i, ö, ü) sonra ince uni
gelmelidir.
Bu kurallara göre aşağıdakilerin hangisi "ender" sözcüğünden hareketle oluşturulmuştur?
AYTöre
B) Sürüme
C) Sude
122
D) Sille
Ortaokul Türkçe
Paragraf
9. Bir kelime bulma oyununun kuralları şu şekildedir: • Verilen sözcüğün if harfi, bulunacak sözcüğün son harfi olmalıdır. • Bulunacak sözcük, verilen sözcüğün son harfinin alfabede ardından gelen ilk ünsüzle başlatılmalıdır. Bulunacak sözcüğün hece sayısı verilen sözcüğün hece sayısına eşit olmalıdır. • Bulunacak sözcükte kalın ünlülerden (a, i, o, u) sonra kalın ünlü, ince ünlülerden (e, i, ö, ü) sonra ince uni gelmelidir. Bu kurallara göre aşağıdakilerin hangisi "ender" sözcüğünden hareketle oluşturulmuştur? AYTöre B) Sürüme C) Sude 122 D) Sille
anşma son
sağıda ha
.
TED
.
•
Kanun
Maddesi
7 Trafik kurallanna uymayan sürücülere belirli oranlarda ceza puanı verilir. Bir yıl içinde ceza puani 100'e ulaşan
sürücünün sürücü belgesine el konur.
Bazı kural ihlalleri ve ceza puanlan şu şekildedir:
30
47/1-b
53/1
91
78/1
47/1-c
60/c
44/b
51/2
Sözel Mantık ve Muhakeme
Trafik Kural ihlalinin Konusu
Araçların muayene süresini geçirmek
Kırmızı ışık kuralına uymamak
Sağa dönüş kurallarına uymamak
Zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırmamak
Emniyet kemeri bulundurulması zorunluluğu olan araçlarda emniyet kemeri bu-
lundurmamak ve kullanmamak
Trafik işaret levhaları, cihazları ve yer işaretlemeleri ile belirtilen veya gösteri-
len hususlara uymamak
Taşıt yolu üzerinde yaya ve okul geçitleri ile diğer geçitlerde duraklamak
Araç kullanırken sürücü belgesini yanında bulundurmamak
Hız sınırlarını % 30'dan fazla aşmak
Neriman ile Begüm'ün ceza puanları aynıdır.
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine kesin olarak ulaşılır?
TEST-31
Asinan'ın kural ihlallerinden biri de kırmızı ışık kuralına uymamasıdır.
B) Neriman'ın kural ihlallerinden biri de 44/b kanun maddesine uymamasıdır.
100
Begüm'ün ceza puanı ile Yakup'un ceza puanı aynıdır.
DIYakup 51/2 kanun maddesini ihlal ettiği için ceza almıştır.
Sinan =
P-53/1
Ceza
Puani
10
20
20
10
15
Begüm, Neriman, Sinan ve Yakup'un bir yıl içinde aldıkları ceza puanlarıyla ilgili bilinenler şunlardır:
Sinan aynı ceza puanına sahip üç kuraldan ikisini ihlal etmiş ve 40 ceza puanı almıştır.
Yakup iki farklı ihlalden toplam 30 ceza puanı almıştır.
Neriman, farklı iki kural ihlalinde bulunmuştur.
Begüm, sadece 53/1 kanun maddesine uymadığı için ceza puanı almıştır ve bu maddeden ceza puanı alan
tek kişidir.
20
10
5
15
Ortaokul Türkçe
Grafik ve Tablo Yorumlama
anşma son sağıda ha . TED . • Kanun Maddesi 7 Trafik kurallanna uymayan sürücülere belirli oranlarda ceza puanı verilir. Bir yıl içinde ceza puani 100'e ulaşan sürücünün sürücü belgesine el konur. Bazı kural ihlalleri ve ceza puanlan şu şekildedir: 30 47/1-b 53/1 91 78/1 47/1-c 60/c 44/b 51/2 Sözel Mantık ve Muhakeme Trafik Kural ihlalinin Konusu Araçların muayene süresini geçirmek Kırmızı ışık kuralına uymamak Sağa dönüş kurallarına uymamak Zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırmamak Emniyet kemeri bulundurulması zorunluluğu olan araçlarda emniyet kemeri bu- lundurmamak ve kullanmamak Trafik işaret levhaları, cihazları ve yer işaretlemeleri ile belirtilen veya gösteri- len hususlara uymamak Taşıt yolu üzerinde yaya ve okul geçitleri ile diğer geçitlerde duraklamak Araç kullanırken sürücü belgesini yanında bulundurmamak Hız sınırlarını % 30'dan fazla aşmak Neriman ile Begüm'ün ceza puanları aynıdır. Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine kesin olarak ulaşılır? TEST-31 Asinan'ın kural ihlallerinden biri de kırmızı ışık kuralına uymamasıdır. B) Neriman'ın kural ihlallerinden biri de 44/b kanun maddesine uymamasıdır. 100 Begüm'ün ceza puanı ile Yakup'un ceza puanı aynıdır. DIYakup 51/2 kanun maddesini ihlal ettiği için ceza almıştır. Sinan = P-53/1 Ceza Puani 10 20 20 10 15 Begüm, Neriman, Sinan ve Yakup'un bir yıl içinde aldıkları ceza puanlarıyla ilgili bilinenler şunlardır: Sinan aynı ceza puanına sahip üç kuraldan ikisini ihlal etmiş ve 40 ceza puanı almıştır. Yakup iki farklı ihlalden toplam 30 ceza puanı almıştır. Neriman, farklı iki kural ihlalinde bulunmuştur. Begüm, sadece 53/1 kanun maddesine uymadığı için ceza puanı almıştır ve bu maddeden ceza puanı alan tek kişidir. 20 10 5 15
5
9.D
8.D
8.8
9
8. Sinif
5, 6, 7 ve 8. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
(1) Konuştuğumuzda ses tellerimiz, bir davula vurulduğunda davulun derisi, gitar çalındığında gitarın telleri titresir,
(11) Işte sesin kaynağı bu tür titreşimlerdir. (III) Titreşimler farklı maddeler içinde dalgalar hâlinde yayılır. (IV) Böylece
canlıların işitme organları tarafından ses olarak algılanır.
Duyduğumuz seslerin neredeyse tamamı kulaklarımıza çevremizdeki hava aracılığıyla ulaşır. Ancak bazen ses-
leri farklı yollarla da duyabiliriz. Mesela kulağımızı masaya dayayıp elimizle masada ritim tuttuğumuzda sesi kat
maddeden duymuş oluruz.
Ses en hızlı, katı maddelerde iletilir. Sivi maddelerde sesin iletim hızı azalır, gaz maddelerde ise daha da yavaşlar
Ses iletiminde önemli bir unsur da sıcaklıktır. Örneğin sesin havada yayılma hızı 0°C sıcaklıkta 331 m/s olduğu
hâlde 20°C'de 344 m/s'dir.
S 8.A 9.B
Sesin bazı maddelerde daha hızlı bazılarındaysa daha yavaş iletildiğinden bahsetmiştik. Benzer biçimde be
lirli malzemeler sesin iletimini hızlandırabilir ya da yavaşlatabilir. Hatta bazı maddeler sesin geçişini tamamen
engeller. Pürüzlü, gözenekli, lifli ve yumuşak dokulu maddeler sesi yutup sesin geçişini engeller; sert, düzgün
yapılı malzemeler sesi iletir ve yansıtır. Sessiz bir mekâna ihtiyaç duyulduğunda yumuşak dokulu malzemelerden
yararlanılarak dışarıdan ses gelmesi önlenir ve böylece istenen ortam oluşturulur. Bu işlem ses yalıtımı olarak
adlandırılır. Ses yalıtımı aynı zamanda bir ortamdaki sesin dışarı çıkmasını engellemek için de uygulanabilir. Ses
geçişini engelleyen maddelerin ses yutma özellikleri bulunduğundan bu maddeler bazı ortamlarda yankılanmanın
önlenmesi amacıyla da kullanılır.
ANA
5. Ses iletkenliğinin hızlı olduğu bir ortamda
maddelerin ve sıcaklığın durumu aşağıdaki-
lerden hangisinde doğru işaretlenmiştir?
Madde
Sıcaklık
D)
Bağlantılı Paragraf Soruları (Karma)
A)
C)
Kati
J
SIVI Gaz Yüksek
✓
6. Ses yalıtımında aşağıda görselleri verilen mal-
zemelerden hangisi kullanılamaz?
Keçe
Yün
Düşük
D)
✓
✓
Köpük
TEST-52
Ahşap
HIZ YAYINLARI
7. Aşağıda sözü edilen sorunlardan hangisi ses
yalıtımı ile çözülemez?
182
A) Konservatuvar öğrencisi olan Aylin, sınav do
nemlerinde sıklıkla geç saatlere kadar keman
çalmaktadır. Üst katta kiracı olarak oturan
Memduh Bey ise sesten rahatsız olmakta ve
uyuyamamaktadır.
B) Cem, çalışma odasında gitar eşliğinde şarkı
söyleyip sesini kaydetmektedir. Ancak sesin
aksetmesinden dolayı istediği kayıtları bir türlü
elde edememektedir.
COkul gecesi için tiyatro hazırlayan öğrenciler
okulun bahçesine kurdukları sahnede ca
lışmaktadır. Ancak sahnedeki konuşmalar
seyircilerin olduğu bölüme yeterince ulaşama
maktadır.
D) Yeni açılan atış poligonunda silah atışlarından
kaynaklı yüksek sesin geri dönmesi müşterileri
oldukça rahatsız etmektedir. Bu nedenle atış
poligonu her geçen gün müşteri kaybetmekte-
dir.
8. Bu metinde numaralanmış cümlelerden han-
gisi düşüncenin akışını bozmaktadır?
A)X.
BY.
Cin.
D) IV.
Ortaokul Türkçe
Paragraf
5 9.D 8.D 8.8 9 8. Sinif 5, 6, 7 ve 8. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız. (1) Konuştuğumuzda ses tellerimiz, bir davula vurulduğunda davulun derisi, gitar çalındığında gitarın telleri titresir, (11) Işte sesin kaynağı bu tür titreşimlerdir. (III) Titreşimler farklı maddeler içinde dalgalar hâlinde yayılır. (IV) Böylece canlıların işitme organları tarafından ses olarak algılanır. Duyduğumuz seslerin neredeyse tamamı kulaklarımıza çevremizdeki hava aracılığıyla ulaşır. Ancak bazen ses- leri farklı yollarla da duyabiliriz. Mesela kulağımızı masaya dayayıp elimizle masada ritim tuttuğumuzda sesi kat maddeden duymuş oluruz. Ses en hızlı, katı maddelerde iletilir. Sivi maddelerde sesin iletim hızı azalır, gaz maddelerde ise daha da yavaşlar Ses iletiminde önemli bir unsur da sıcaklıktır. Örneğin sesin havada yayılma hızı 0°C sıcaklıkta 331 m/s olduğu hâlde 20°C'de 344 m/s'dir. S 8.A 9.B Sesin bazı maddelerde daha hızlı bazılarındaysa daha yavaş iletildiğinden bahsetmiştik. Benzer biçimde be lirli malzemeler sesin iletimini hızlandırabilir ya da yavaşlatabilir. Hatta bazı maddeler sesin geçişini tamamen engeller. Pürüzlü, gözenekli, lifli ve yumuşak dokulu maddeler sesi yutup sesin geçişini engeller; sert, düzgün yapılı malzemeler sesi iletir ve yansıtır. Sessiz bir mekâna ihtiyaç duyulduğunda yumuşak dokulu malzemelerden yararlanılarak dışarıdan ses gelmesi önlenir ve böylece istenen ortam oluşturulur. Bu işlem ses yalıtımı olarak adlandırılır. Ses yalıtımı aynı zamanda bir ortamdaki sesin dışarı çıkmasını engellemek için de uygulanabilir. Ses geçişini engelleyen maddelerin ses yutma özellikleri bulunduğundan bu maddeler bazı ortamlarda yankılanmanın önlenmesi amacıyla da kullanılır. ANA 5. Ses iletkenliğinin hızlı olduğu bir ortamda maddelerin ve sıcaklığın durumu aşağıdaki- lerden hangisinde doğru işaretlenmiştir? Madde Sıcaklık D) Bağlantılı Paragraf Soruları (Karma) A) C) Kati J SIVI Gaz Yüksek ✓ 6. Ses yalıtımında aşağıda görselleri verilen mal- zemelerden hangisi kullanılamaz? Keçe Yün Düşük D) ✓ ✓ Köpük TEST-52 Ahşap HIZ YAYINLARI 7. Aşağıda sözü edilen sorunlardan hangisi ses yalıtımı ile çözülemez? 182 A) Konservatuvar öğrencisi olan Aylin, sınav do nemlerinde sıklıkla geç saatlere kadar keman çalmaktadır. Üst katta kiracı olarak oturan Memduh Bey ise sesten rahatsız olmakta ve uyuyamamaktadır. B) Cem, çalışma odasında gitar eşliğinde şarkı söyleyip sesini kaydetmektedir. Ancak sesin aksetmesinden dolayı istediği kayıtları bir türlü elde edememektedir. COkul gecesi için tiyatro hazırlayan öğrenciler okulun bahçesine kurdukları sahnede ca lışmaktadır. Ancak sahnedeki konuşmalar seyircilerin olduğu bölüme yeterince ulaşama maktadır. D) Yeni açılan atış poligonunda silah atışlarından kaynaklı yüksek sesin geri dönmesi müşterileri oldukça rahatsız etmektedir. Bu nedenle atış poligonu her geçen gün müşteri kaybetmekte- dir. 8. Bu metinde numaralanmış cümlelerden han- gisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A)X. BY. Cin. D) IV.
ANLATIM BİÇİMLERİ- DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI
3. Metinlerin karşılarına anlatım biçimlerini ve düşünceyi geliştirme yollarını yazınız.
Penzelme
The Alagia Anlatin
Karsilastirma
Spor iki tarafı keskin bir bıçak gibidir, uygun yapılmadığı takdirde vücuda
zarar verir. Uygun yoğunluk, süre ve sıklıkta yapılmayan sportif aktivite ve
egzersiz programlan ciddi sakatlıklara neden olur. Bu yüzden bilinçsiz spor
yapmamalıyız.
Sabah erkenden kalkıp hazırlandım. Gideceğimiz yer epey uzaktaydı. Bu
seferki seyahatimiz, diğer yolculuklarımızdan daha uzun ve yorucu olacaktı.
Ama duyduğumuz heyecan ve coşku bizi dinç tutacaktı. Ahmet'in omzuna
elimi attım. Hedefimize doğru yürümeye başladık.
Sanata vermemiz gereken önemi Mustafa Kemal Atatürk "Sanatsız kalan bir
milletin hayat damarlarından biri kopmuş demektir." sözüyle bize anlatmıştır.
Bizler de bu sözün gereğini yerine getirip sanata gereken önemi vermeliyiz.
Sesiyle size huzur veren bir dere, güneşin rengine bürünen dağlar ve yol
boyunca içinden geçerken sizi büyüleyen yemyeşil ormanlarıyla adeta bir
cenneti andırıyor bu yayla.
Önceki devletlere başkentlik yapmış şehirlerimizde aradan yüzyıllar
geçmesine rağmen o devlete ait eserler yer alır. Anadolu Selçuklu Devleti'ne
başkentlik yapan Konya'da bulunan Alaaddin Cami bu eserlerden biridir.
Okumuyoruz. Okumak yerine sosyal medyada vakit geçiriyoruz. Ülkemizde
kitap okumayanların oranı bir önceki yıla göre artarak yüzde 59,1'e.
yükselirken, sosyal medyada vakit geçirenlerin oranı yüzde 91,2 oldu. Bu içler
acısı durumu ben kabullenemiyorum. Gençlerimiz okumalı, çok okumalı.
Programlama ya da diğer adıyla kodlama; bilgisayarın donanıma nasıl
davranacağını anlatan, bilgisayara yön veren komutlar, kelimeler ve aritmetik
işlemlerdir. Günümüzde yaşamın birçok alanında kodlama kullanılmaktadır.
Hemen televizyon kumandasını elime alıp kanalları değiştirmeye başladım.
Bir müzik kanalına geldiğimizde durdum ve hemen sıradaki şarkının adına
baktım. En sevdiğim şarkıydı bu. Elimdeki kumandayla hemen televizyonun
önüne fırladım.
Bence hayat; soğuk, kasvetli ve karanlık günlerden kurtulup yemyeşil kırlarda
mavi gökyüzünün altında serin havalarda koşmaktır. Çiçek açan ağaçları, civil
civil öten kuşları, parklarda oyun oynayan çocukları seyretmektir.
Tanık Gösterme
Benactme
Betimleme
Ornekleme
Açıklayıcı
"Anlatım
Sayısa) V. Yararlonna
Öyküleyici
Anlatım
Ortaokul Türkçe
Paragraf
ANLATIM BİÇİMLERİ- DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI 3. Metinlerin karşılarına anlatım biçimlerini ve düşünceyi geliştirme yollarını yazınız. Penzelme The Alagia Anlatin Karsilastirma Spor iki tarafı keskin bir bıçak gibidir, uygun yapılmadığı takdirde vücuda zarar verir. Uygun yoğunluk, süre ve sıklıkta yapılmayan sportif aktivite ve egzersiz programlan ciddi sakatlıklara neden olur. Bu yüzden bilinçsiz spor yapmamalıyız. Sabah erkenden kalkıp hazırlandım. Gideceğimiz yer epey uzaktaydı. Bu seferki seyahatimiz, diğer yolculuklarımızdan daha uzun ve yorucu olacaktı. Ama duyduğumuz heyecan ve coşku bizi dinç tutacaktı. Ahmet'in omzuna elimi attım. Hedefimize doğru yürümeye başladık. Sanata vermemiz gereken önemi Mustafa Kemal Atatürk "Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş demektir." sözüyle bize anlatmıştır. Bizler de bu sözün gereğini yerine getirip sanata gereken önemi vermeliyiz. Sesiyle size huzur veren bir dere, güneşin rengine bürünen dağlar ve yol boyunca içinden geçerken sizi büyüleyen yemyeşil ormanlarıyla adeta bir cenneti andırıyor bu yayla. Önceki devletlere başkentlik yapmış şehirlerimizde aradan yüzyıllar geçmesine rağmen o devlete ait eserler yer alır. Anadolu Selçuklu Devleti'ne başkentlik yapan Konya'da bulunan Alaaddin Cami bu eserlerden biridir. Okumuyoruz. Okumak yerine sosyal medyada vakit geçiriyoruz. Ülkemizde kitap okumayanların oranı bir önceki yıla göre artarak yüzde 59,1'e. yükselirken, sosyal medyada vakit geçirenlerin oranı yüzde 91,2 oldu. Bu içler acısı durumu ben kabullenemiyorum. Gençlerimiz okumalı, çok okumalı. Programlama ya da diğer adıyla kodlama; bilgisayarın donanıma nasıl davranacağını anlatan, bilgisayara yön veren komutlar, kelimeler ve aritmetik işlemlerdir. Günümüzde yaşamın birçok alanında kodlama kullanılmaktadır. Hemen televizyon kumandasını elime alıp kanalları değiştirmeye başladım. Bir müzik kanalına geldiğimizde durdum ve hemen sıradaki şarkının adına baktım. En sevdiğim şarkıydı bu. Elimdeki kumandayla hemen televizyonun önüne fırladım. Bence hayat; soğuk, kasvetli ve karanlık günlerden kurtulup yemyeşil kırlarda mavi gökyüzünün altında serin havalarda koşmaktır. Çiçek açan ağaçları, civil civil öten kuşları, parklarda oyun oynayan çocukları seyretmektir. Tanık Gösterme Benactme Betimleme Ornekleme Açıklayıcı "Anlatım Sayısa) V. Yararlonna Öyküleyici Anlatım
goston. Bu pieni de çoğu zaman sadece belli özellikleri yansıtillt.
Uyguluyorum
Aşağıda hikâye ile ilgili olarak verilen özelliklerden doğru olanların karşısına "D" yanlış olanların
karşısına "Y" koyunuz.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Hikâyede amaç okuyucuya bilgi vermektir.
Hikâyelerde olay tüm detaylarıyla anlatılır.
Hikâyelerde sınırlı bir çevre vardır.
Hikâyelerde yazar nesnelliğini asla kaybetmez.
Hikâye kısa bir zaman diliminde geçer.
Hikâyede kişiler veya tipler belli bir olay içinde gösterilir.
Hikâyede düşündürmekten çok duygulandırmak esastır.
Hikâyedeki kişiler belli özellikleri yansıtır.
Hikâyede yazar savunduklarını kanıtlama yoluna gider.
Hikâyelerde yalın bir anlatım vardır.
14
D
Y
Ortaokul Türkçe
Olay Yazıları
goston. Bu pieni de çoğu zaman sadece belli özellikleri yansıtillt. Uyguluyorum Aşağıda hikâye ile ilgili olarak verilen özelliklerden doğru olanların karşısına "D" yanlış olanların karşısına "Y" koyunuz. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Hikâyede amaç okuyucuya bilgi vermektir. Hikâyelerde olay tüm detaylarıyla anlatılır. Hikâyelerde sınırlı bir çevre vardır. Hikâyelerde yazar nesnelliğini asla kaybetmez. Hikâye kısa bir zaman diliminde geçer. Hikâyede kişiler veya tipler belli bir olay içinde gösterilir. Hikâyede düşündürmekten çok duygulandırmak esastır. Hikâyedeki kişiler belli özellikleri yansıtır. Hikâyede yazar savunduklarını kanıtlama yoluna gider. Hikâyelerde yalın bir anlatım vardır. 14 D Y
Bir akrabam "Boyalı Kuş" adlı bir kitap he-
diye etti. Adına bakıp çocuk kitabı oldu-
ğunu sanmış olmalı. Benim yaşlarımda bir
Çingene çocuğunun I. Dünya Savaşı esna-
sında yaşadıklarını anlatıyordu. Kitap, be-
ni altüst etti. Kitabı defalarca okudum. Ki-
tap, Orhan Pamuk'un "Bir kitap okudum
ve hayatım tamamen değişti." cümlesini
ete kemiğe büründürdü. Beni kopmaz bağ-
farla kitaplara bağladı. O gün bugündür
elimden kitap düşmüyor.
Bu metinde sözü edilen kitabın,
I. sürükleyici,
II. etkileyici,
III. gerçekçi,
IV. kalıcı
özelliklerinden hangisi ön plana çıkarıl-
mıştır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
LIK
Ortaokul Türkçe
Parçada Anlam
Bir akrabam "Boyalı Kuş" adlı bir kitap he- diye etti. Adına bakıp çocuk kitabı oldu- ğunu sanmış olmalı. Benim yaşlarımda bir Çingene çocuğunun I. Dünya Savaşı esna- sında yaşadıklarını anlatıyordu. Kitap, be- ni altüst etti. Kitabı defalarca okudum. Ki- tap, Orhan Pamuk'un "Bir kitap okudum ve hayatım tamamen değişti." cümlesini ete kemiğe büründürdü. Beni kopmaz bağ- farla kitaplara bağladı. O gün bugündür elimden kitap düşmüyor. Bu metinde sözü edilen kitabın, I. sürükleyici, II. etkileyici, III. gerçekçi, IV. kalıcı özelliklerinden hangisi ön plana çıkarıl- mıştır? A) I B) II C) III D) IV LIK
Bahçeşehir
30. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili ülları
diğerlerinden farklı bir ögedir?
bölüm
A) Selvilerin tepesindeki serçelerin cıvıldaşması
birdenbire kesilmişti.
B) Bize doğru geliyordu yalnızlığı bir ömür yaşayan
adam.
C) Çiftçi çok yorgun hâlde kızından bir bardak su istedi.
D) Bu kadar yapıt veren sanatçı için bu övgüler az
değildir.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri
Bahçeşehir 30. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili ülları diğerlerinden farklı bir ögedir? bölüm A) Selvilerin tepesindeki serçelerin cıvıldaşması birdenbire kesilmişti. B) Bize doğru geliyordu yalnızlığı bir ömür yaşayan adam. C) Çiftçi çok yorgun hâlde kızından bir bardak su istedi. D) Bu kadar yapıt veren sanatçı için bu övgüler az değildir.
da
35.
Aşağıdakilerden
hangisi tek ögeli bir cümledir?
A) Biraz sabretmem ve merak ettiğim hikâyeye saygı
göstermem gerekiyor.
B) Durmadan, dinlenmeden olanca gücüyle
öttürüyordu düdüğü.
C) Ortasından geçen dere, vadiyi iki ayrı bölgeye
ayırıyor.
D) Ayağında kocaman çizmeleri olan, çekingen ve
düşünceli bir çocuktu.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri
da 35. Aşağıdakilerden hangisi tek ögeli bir cümledir? A) Biraz sabretmem ve merak ettiğim hikâyeye saygı göstermem gerekiyor. B) Durmadan, dinlenmeden olanca gücüyle öttürüyordu düdüğü. C) Ortasından geçen dere, vadiyi iki ayrı bölgeye ayırıyor. D) Ayağında kocaman çizmeleri olan, çekingen ve düşünceli bir çocuktu.
32. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ilk dize, ikinci
dizenin dolaylı tümlecidir?
A) Kaş yaparken, göz çıkarır elleri
Çok silâhtan tesirlidir dilleri
B) Bırak ben söyleyeyim güzelliğini
Rüzgârlarla, nehirlerle, kuşlarla beraber
C) Yerin seni çektiği kadar ağırsın
Kanatların çırpındığı kadar hafif
D) Benim doğduğum köylerde
Ceviz ağaçları yoktu
4
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri
32. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ilk dize, ikinci dizenin dolaylı tümlecidir? A) Kaş yaparken, göz çıkarır elleri Çok silâhtan tesirlidir dilleri B) Bırak ben söyleyeyim güzelliğini Rüzgârlarla, nehirlerle, kuşlarla beraber C) Yerin seni çektiği kadar ağırsın Kanatların çırpındığı kadar hafif D) Benim doğduğum köylerde Ceviz ağaçları yoktu 4
ay-
ve
ni
Melankoli, yoğun bunalım ve sıkıntının meydana getirdiği psi-
kolojik bir durumdur. Bu ruh hâli zamanla insanlarda kendi-
lerine karşı bir yabancılaşma duygusu, ait olduğu toplumdan
ve mekânlardan kaçış hissi uyandırır. Karamsarlık ve kederin
ön plana çıktığı bu ruh hâlinde, kişiler sürekli olarak "istirap"
ve "anlaşılamama" duygusuna kapılırlar. Tezer Özlü de me
lankolik duygular içerisinde özgürlük savaşı vermiştir. Ede.
biyat onun için toplumdan ve yaşamdan kaçıp sığındığı bir
mekân ve tedavi yöntemidir. Bu yüzden roman, hikâye, de
neme ve mektuplarında bu kaçışı ve melankoli duygusunu
sürekli görmek mümkündür.
7.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Tezer Özlü'nün me.
lankolik ruh hâliyle yazdığı metinlerden olamaz?
A) Hiç yemek yemedim bugün. Öyle sanıyorum ki artık hiç
yemek yemeyeceğim. Uyumayacağım. Çünkü uyuyan
ve yemek yiyen ben değilim.
B) Özgür olmanın verdiği hazzı yaşamışım bir kez. Bu yüz-
den nefes almanın bile ödül sayılabileceği bu hayatta ne
istediysem onu yaptım, yapıyorum.
C) Yarın bütün gün büroda oturacak olan ben miyim? Ne-
den? Hiçbir yerde olmak istemiyorum ki. Belki de ben
bugün ilk defa her şeyin sonundayım.
D) Gene bir yığın günler geçip gidecek ve ben kendime, iş-
te bugün ilk defa her şeyin sonundayım mı diyeceğim?
Korkuyorum, korkuyorum, korkuyorum.
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri
ay- ve ni Melankoli, yoğun bunalım ve sıkıntının meydana getirdiği psi- kolojik bir durumdur. Bu ruh hâli zamanla insanlarda kendi- lerine karşı bir yabancılaşma duygusu, ait olduğu toplumdan ve mekânlardan kaçış hissi uyandırır. Karamsarlık ve kederin ön plana çıktığı bu ruh hâlinde, kişiler sürekli olarak "istirap" ve "anlaşılamama" duygusuna kapılırlar. Tezer Özlü de me lankolik duygular içerisinde özgürlük savaşı vermiştir. Ede. biyat onun için toplumdan ve yaşamdan kaçıp sığındığı bir mekân ve tedavi yöntemidir. Bu yüzden roman, hikâye, de neme ve mektuplarında bu kaçışı ve melankoli duygusunu sürekli görmek mümkündür. 7. Buna göre aşağıdakilerden hangisi Tezer Özlü'nün me. lankolik ruh hâliyle yazdığı metinlerden olamaz? A) Hiç yemek yemedim bugün. Öyle sanıyorum ki artık hiç yemek yemeyeceğim. Uyumayacağım. Çünkü uyuyan ve yemek yiyen ben değilim. B) Özgür olmanın verdiği hazzı yaşamışım bir kez. Bu yüz- den nefes almanın bile ödül sayılabileceği bu hayatta ne istediysem onu yaptım, yapıyorum. C) Yarın bütün gün büroda oturacak olan ben miyim? Ne- den? Hiçbir yerde olmak istemiyorum ki. Belki de ben bugün ilk defa her şeyin sonundayım. D) Gene bir yığın günler geçip gidecek ve ben kendime, iş- te bugün ilk defa her şeyin sonundayım mı diyeceğim? Korkuyorum, korkuyorum, korkuyorum.
Ek fiilin geniş zaman üçüncü tekil kişi eki olan
"dır" eki, bazen kullanılmaz.
Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamaya
uygun bir kullanım vardır?
A) Gülünce yüzünde güller açılırdı.
B) Fatih Rıfkı Atay, Atatürk'e yakınlığıyla tanı-
nan biridir.
C) Yemekten sonra çay içmeye bayılırdı.
D) Amcam; eşi az bulunan, kültürlü bir okur.
Ortaokul Türkçe
Paragraf
Ek fiilin geniş zaman üçüncü tekil kişi eki olan "dır" eki, bazen kullanılmaz. Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir kullanım vardır? A) Gülünce yüzünde güller açılırdı. B) Fatih Rıfkı Atay, Atatürk'e yakınlığıyla tanı- nan biridir. C) Yemekten sonra çay içmeye bayılırdı. D) Amcam; eşi az bulunan, kültürlü bir okur.
miştir.
ümü-
203
3.
Şiirlerde misra sonlarında, görevleri aynı olan eklerin ya da
anlamları aynı olan sözcüklerin tekrarlanmasına "redif" de-
nir. Redifler daima misranın en sonunda bulunur yani kafi-
yeden sonra gelir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki dörtlüklerin hangisinde
redif Kullanılmamıştır?
A) Yavrusunun yoluna dalan bir dul bakışı
Andırıyor ışıksız evinde pencereler
Biraz yeşermek için beklesin artık kışı
Çağlayansız yamaçlar, suyu dinmiş dereler
B) Rüzgar tersine esiyor... Niçin
Eski günler geri mi gelecek
Kımıldıyor kozasında böcek
Bildiği hayata doğmak için
Yerlerde gezen hatıralar var korulukta
Yapraklar, atılmış nice mektuplara eştir
Mehtaba çalan sapsarı benziyle ufukta
Binlerce dalın verdiği tek meyve güneştir
D) Dökülür köpüklü sular yarından
Baharlar yaratır kışın karından
İçenler sihirli pınarlarından
Şöyle bir silkinir, ceylan olurlar
ADAY YAYINLAR
Ortaokul Türkçe
Şiir Biçimindeki Yazılar
miştir. ümü- 203 3. Şiirlerde misra sonlarında, görevleri aynı olan eklerin ya da anlamları aynı olan sözcüklerin tekrarlanmasına "redif" de- nir. Redifler daima misranın en sonunda bulunur yani kafi- yeden sonra gelir. Bu açıklamaya göre aşağıdaki dörtlüklerin hangisinde redif Kullanılmamıştır? A) Yavrusunun yoluna dalan bir dul bakışı Andırıyor ışıksız evinde pencereler Biraz yeşermek için beklesin artık kışı Çağlayansız yamaçlar, suyu dinmiş dereler B) Rüzgar tersine esiyor... Niçin Eski günler geri mi gelecek Kımıldıyor kozasında böcek Bildiği hayata doğmak için Yerlerde gezen hatıralar var korulukta Yapraklar, atılmış nice mektuplara eştir Mehtaba çalan sapsarı benziyle ufukta Binlerce dalın verdiği tek meyve güneştir D) Dökülür köpüklü sular yarından Baharlar yaratır kışın karından İçenler sihirli pınarlarından Şöyle bir silkinir, ceylan olurlar ADAY YAYINLAR
14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümle temel
cümlenin zarf tümlecidir?
A) Sen böyle davrandıkça daha çok üzülüyorum.
B) Başkalarını düşünen insan böyle yapmamalıydı.
C) Savaşları, felaketleri artık yaşamak istemiyoruz.
D) Anlamsız konuşmalarına güldüğümüzü hâlâ
anlamadı.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri
14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümle temel cümlenin zarf tümlecidir? A) Sen böyle davrandıkça daha çok üzülüyorum. B) Başkalarını düşünen insan böyle yapmamalıydı. C) Savaşları, felaketleri artık yaşamak istemiyoruz. D) Anlamsız konuşmalarına güldüğümüzü hâlâ anlamadı.
5.
Ataturk tarihten daima ilham
atok (1) Herhangi bir meseleyi
ele alırken onu tarihin ışığı al-
tinda değerlendirdi. (III) Bati
kültürünün benimsenmesi, in-
kılapların hazırlanması, yurdun
siyasi sınırlarının çizilmesi gibi
konularda her defasında tarihin
iyi ve kötü örneklerinden ders
aldı (V) Ataturk, tarih bilinci.
olan bir devlet adamıydı
Bu metinde numaralanmış cümlelerden hangisi özne ve
yüklemden oluşmuştur?
D
B) II.
C) I
A) I.
DY IV.
8
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri
5. Ataturk tarihten daima ilham atok (1) Herhangi bir meseleyi ele alırken onu tarihin ışığı al- tinda değerlendirdi. (III) Bati kültürünün benimsenmesi, in- kılapların hazırlanması, yurdun siyasi sınırlarının çizilmesi gibi konularda her defasında tarihin iyi ve kötü örneklerinden ders aldı (V) Ataturk, tarih bilinci. olan bir devlet adamıydı Bu metinde numaralanmış cümlelerden hangisi özne ve yüklemden oluşmuştur? D B) II. C) I A) I. DY IV. 8