Ortaokul Türkçe Soruları

47. (1) Tanpınar'ın yarım kalmış son romanı Ay'daki Kadın bir rüyadan uyanışla başlar ve içinde "ruya" sözcüğünün geçtiği bir cümleyle yarıda kalır. (II) Kitapta en çok yine- lenen sözcüktür rüya; roman da adını, edebiyatımızda benzeri az bulunur bir mizahla kurulmuş eşsiz bir rüya- dan alır. (III) Tanpınar'in roman ve şiirlerini yakından tanıyanlar için Ay'daki Kadın'in baştan aşağı bir rüya dill ve atmosferiyle kurulduğunu söylemek de şaşırtıcı ol mayacaktır. (IV) Ay'daki Kadın, daha ilk sayfasından anlaşılacağı gibi okuyucuyu Tanpinar'ın o bilinen dün- yasının hazlarına hemen götüren bir roman. (V) Öte yandan, tamamlanmamış kitabın dünyası, çok belirgin düzeltmeleriyle Tanpinarin kimi romanci sırlarını və kararsızlıklarını açığa vuran bir dünya. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde kişisel düşünceye yer verilmemiştir? A) I. B) II. C) II. D) IV. E) V. 2012-YGS

40. Çevremdeki her şeyi izlerim. Otobüste, yolda, vapurda, ilgimi çeken hiçbir dunumu kaçırmam. Bunun gibi, din- lediğim bir şarkıdaki duygu, izlediğim bir filmdeki sahne, zihnimde Imgeye dönüşebilir. Tüm bu deneyimler, bin- kimler, duygulanımlar sonucunda bakıyorsunuz ki sözcükler üzerinde düşünmeye, onlarla dans etmeye başlamışsınız. Hatta sözcükler yaşıyorsunuz, dahası Sözcüklerin Iç evreninde bir yolculuğa çıkıyorsunuz. Sözcüğün melodisi, tinısı, kağıda dökülürken çıkardığı ses, büyük bir lezzet sunuyor. Sizin kattığınız duyguyla bambaşka bir zenginlik kazanıyor. Bu parçada konuşan kişi altı çizili sözlerle, sözcük lere yönelik olarak neyi yaptığını belirtmiştir? A) Onlann anlam katmanlannda dolaştığını B) Anlatımını yalnızca dilin cevrimindekilerle sınır landırdığını C) Ses özelliklerine, anlamdan daha çok önem verdiğini D) Kullanıma yenilerini kattığını E) Duygusal boyutlu olanlan sıkça kullandığını 2012-YGS

39. (1) Günümüzde, yeni yetişen genç yazarlar kendinden öncekileri tanımadıkları, okumadıkları için bir eksiklik duymuyor sanki. (I) Bunlar deneyimli, usta yazarların önünde yaprak gibi titremiyor artık, kendine çok güve- niyor. (I) Bununla birlikte yapıtları ilgiyle karşılanan, geniş okur kitlelerine seslenen sanatçinin çok iyi ya.. zar olduğu yanılgısına düşüyor. (IV) Yeni kuşağın "Ne olacaksa çabucak olsun." düşüncesinden doğan bu gözü kara yanş, bence oldukça tehlikeli. (V) Çünkü bu, bireyciliğin, "ben ben ciliğin egemenliği anlamına gelir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili ola- rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, usta yazarlann, edebiyat dünyasın daki gelişmelerden kaygılandıkları dile getiriliyor. B) IL cümlede, genç yazarların değişen tutumları hakkında bilgi veriliyor. C) III. cümlede, yanlış bir kanıya değiniliyor, "' D) IV. cümlede, olumsuz bir durumla ilgili kişisel gö- rüş belirtiliyor. E) V. cümlede, önceki cümlede belirtilente Ilgill you rum yapılıyor. 2011 YGS

37. HAVAIA (1) Kimi şainer vardır, daha ilk şiirleriyle yeni bir içerik, yeni bir biçim yaratırlar. (I) Bu şairler, sürekli bir ara- yış içinde olduklarından zaman zaman şaşırtsalar da düş kınklığına uğratmazlar okurlarını. (II) Moda yö- nelişlere itibar etmezler, dışandaki "gürültü" dikkatini dağıtmaz bu tip şairlerin. (IV) Kendilerini yenileme sü- reci içinde olan bu şairler okudannın beklentilerini bo- şa çıkarmazlar. (V) Sirin iç sese dayandığının, yapı- sal bir bütünlük ve sağlamlık gerektirdiğinin bilincin- dediner. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangile. ri anlamca birbirine en yakındır? A) III. ve.V. B) IV. ve V. D) Love III. C) II. ve N. E) Live li. 2011 YGS

D) Hani mum işığında gölgeler de gariptir Evlerin duvarında gezinir çaresizlik Ağıtlar parçalanır içimizde köz gibi Bir yudum suya bile karışır da hüznümüz 16. Aşağıdaki tabloda cümleler ve bu cümlelerin öznelerine gö- re çatı özellikleri verilmiştir. I II IV Dün gece gökyüzünde parlak bir ışık görüldü. Bu çocuğun ileride çok başarılı olacağını söyledi. Çırağının işe geç geldiğini gören usta, bir süre söylendi. Kötü haberi duyunca bir anda ye- re yıkıldı. EME VAKTI Edilgen Etken Edilgen Etken Buna göre hangi cümlenin çatı özelliği yanlış verilmiştir? ATT B) II C) III D) IV öznes: ame N MI

31. (1) Küçüklüğümden beri, babam edebiyatçı olduğu için doğal olarak hep edebiyatın içindeydim (1) Ama nedense yazmayı uzun yıllar hiç düşünmedim. (III) Yazmaya babamla ilgili bir anı kitabı yazarak bas- ladım. (IV) O kitabı yazarken bir de öykü gelişti, yaz ma gücümü böylece keşfettim. (V) Ondan sonra; de mek ki yazabiliyormuşum, dedim, öyle de devam etti. Bir yazarın kendini anlattığı bu parçadaki numa- ralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilen- lerden hangisi yanlıştır? A) L cümlede, çocukluğunun geçtiği ortama ilişkin bilgi veriyor. B) II. cümlede, kendisinin de açıklayamadığı bir du- ruma değiniyor. C) III curlede, yazma işini oyalanma amacıyla yaptığını belirtiyor. D) IV. cümlede, yazma serüveninde ortaya çıkan bir durumdan söz ediyor. E) V. cümlede, yazmadaki öz güveninin nasıl geliş- tiğini açıklıyor: 2010-YGS -

5. an Bu $- n. n Insanın hayatta sahip urbo dan hayatta ne yapacağını, na- lemez bir hale geli- asını yasla- arda li şeylerden biri gerçek bir do m= 15. Teşbih (Benzetme): Aralarında türlü yönlerden ilgi bu- lunan iki şeyden zayıf olanı nitelikçe daha üstün olana benzetme sanatıdır. ✓ Teşhis (Kişileştirme): Insan dışındaki varlıklara ya da kav- ramlara insan özelliği verme sanatına denir. ✓ Mübalağa (Abartma): Bir şeyin özelliklerini, bir olayı ve- ya bir durumu olduğundan daha büyük veya daha kü- çük göstermeye denir. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu sanatların birden faz- lasına yer verilmemiştir? A) Zaman ki ardımda pervane şimdi Mekân defineler döktü yoluma Fırtınadan umut bekleyen kimdi Söyle, deniz neden gömüldü kuma B) Artık görünmüyor mevsimde hüzün Bulutlar bir garip rüyaya dalmış Ufukta güneşi ağlatan yüzün Bir mülteci gibi tenhada kalmış C) Dalar gider pencereler önünde şimdi llık yaz akşamlarını hatırlar Vapurlar geçer bomboş güverteleri Bomboş uzanan denizin üstünde D) Hani mum ışığında gölgeler de gariptir Evlerin duvarında gezinir çaresizlik Ağıtlar parçalanır içimizde köz gibi Bir yudum suya bile karışır da hüznümüz 16. Aşağıdaki tabloda cümleler ve bu cümlelerin öznelerine gö- 1 Jn gin Za ar da i

30. (1) Günümüzde yayıncılar, çok satan kitapların peşin de koşuyor, bir yazarın ya da kitabın değerini ne ka- dar sattığı belirtiyor. (II) Reklamını, etkinlik sayısı ve ziyaretçi çokluğuna bağlayarak yapan kitap fuarları da bu tutumu besliyor. (III) Artık çok satan kitap, îyi kitap olarak algılanıyor. (IV) Böyle bir ortamda yeti- şen genç bir yazarın, "Okunuyorum öyleyse vanım. demesinden doğal ne olabilir? (V) Bu yüzden yazar- lar, nitelikli ama okunmayan kitaplar yazma yerine, popüler romanlar üretmeyi, medyada çok görünmeyi yeğliyorlar. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili ola-- rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) 1. cümlede, saptama yapılmıştır.. B) II. cümlede, bir zorunluluk dile getirilmiştir. C) III cümlede, değişen bir değerlendirme ölçütün- den söz edilmiştir. D) IV. cümlede, sonuç ortaya konmuştur. E) V. cümlede, yazarların yönelimi üzerinde durul- muştur. 2010-YGS

TURBO DENEME Turbo 3 13. Bir grup öğrenci kendi aralarında anlaşmayı sağla mak için sembollerden oluşan bir yazı sistemi geliş tirmiştir. Öğrencilerden birisi bu yazı sisteminde aşa- ğıdaki şiiri arkadaşlarına yazıp göndermiştir. Y hu huy P8 Hu q 8 Bu bilgilere göre aşağıdaki şiirlerden hangisi öğ- rencinin yazdığı sembol düzenine göre oluşturul- muştur? A) Yakalayacağız hayatı hayatı yakalayacağız Kaçan tüm fırsatlara inat hayatı yakalayacağız B) Geçen günlere geçen senelere Seni yazdım düşümde gezen gecelere C) Sevmek güzel güzeldir sevmek Hayat bu nasılsa bu yolla bitecek D) Çocuklar inanın inanın çocuklar Güzel günler göreceğiz güneşli günler 15. O de EN

(4) 5. 6. TURBO DENEME olabileceği en dosttur. Karagöz: Çayı kaç şekerli içersin? Hacivat: Ben çayı çok şekerli içerim. Karagöz: Çok Şeker Arif, bardağa sığmaz. Hacivat: O zaman çift şekerli içerim. Karagöz: Çiftelerin Şakir, Izmir'e taşındı. Hacivat: Tek şekerli içeyim. Karagöz: Şekersiz iç. Hacivat: Şekersiz çay içilmez. Turbo Bu diyalogda aşağıdaki öge dizilişlerinden hangisine sa- hip bir cümleye yer verilmemiştir? A) Nesne-Zarf tamlayıcısı - Yüklem B) Özne - Nesne - Zarf tamlayıcısı - Yüklem C) Özne - Yer tamlayıcısı - Nesne - Yüklem D) Zarf tamlayıcısı - Yüklem Yer adları (kita, bölge, il, ilçe, köy, semt vb.) büyük harf- le başlar. - Kurum, kuruluş ve kurul adlarının her kelimesi büyük harfle başlar. il ileg 7. Dünya yozlas Sana lışıldı li kalm olduğ Siva Sana da a Bu p ceva A) S B) 8. A ti

10. NOKTANIN GÖREVLERİ Bazı kısaltmaların sonuna konur. Cümlenin sonuna konur. Sayılardan sonra sıra bildirmek için konur. DENEME 2 Kahverengi Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur. Nâzım Hikmet Ran'ın Lakabı Güzel Yüzlü Şair veya Mavi Gözlü Dev'dir. Yasaklı olduğu yıllarda Orhan Selim adını da kullandığı olmuştur. Hatta It Ürür Kervan Yürür kitabı Orhan Selim imzasıyla çıkmıştır. Türkiye'de serbest nazımın ilk uygulayıcısı ve çağdaş Türk şiirinin önemli isimlerindendir. Uluslararası bir üne ulaşmış ve adı 20. yüzyılın ilk yarısında yaşamış olan dünyanın en büyük şairleri arasında anılmıştır. Eserleri birçok dile çevrilmiştir. İlk şiiri Feryad-ı Vatan'ı 1913'te yazar. Aynı yıl Galatasaray İÖO'da ortaokula başlar. Bu metinde noktanın renklendirilmiş görevlerinden hangisi kullanılmamıştır? B) Yeşil 8 C) Kırmızı Mor

28. (1) Onca güzel, onca kalıcı şiir yazmış, Türk şiirine ye- ni renkler katmış bir şairin arada sırada kötü şiir ya- yımlayabileceğini kabul edebiliriz. (I) Buna bir itirazı- mız yok. (III) Ama bu, gelecekte onun sanatsal değe- rine gölge düşürür. (IV) Hangi yaşta, hangi aşamada olursa olsun şaire hep daha iyisini, yenisini yazmak yakışmaz mı? (V) Elli yılda kazandığı ustalık sıfatına zarar vermesi doğru mudur şairin? Bu parçadakı numaralanmış cümlelerin hangisin- den başlayarak olumsuz nitelikli eleştiriye yer verilmiştir? B) II. C) III. www D) IV. E) V. 2010-YGS

egen ay dergiye yazdiğim bir yazmda Yazkrtan kolo yazmaya hakku yok mudur? diye soomuplum Bu sorum kangisinda birçok yazardan gen dönüş akim. Kimisi Hiçbir yazar bu yazımda kötü yazma hakkum kullanayim da niteliksiz bir ürün ortaya koya yim demez diyerek sorumu saçma bulmuş. Kimisi Bu sorore aslinda bir talep içeriyor. Benim yazde gum eserlerin bazilari kötü. Ey okurlanm, beni ma- eur görünt mü demek istiyorsunuz?" diyerek aklinca beni eleştirmiş. Kimisi "Kitabın iyiliği kötülüğü kişiden kişiye değişir, bir yazar her zaman yazabileceğinin en iyisini yazmak ister, yazmaya çalışır, yazdığına ina- nir." diyerek aslında tam da benim demek istediğimi anlatmış Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A) Karşılaştırmadan yararlanıtmiştir. Anblama yapılmıştır. C) Öznel bir tanımlama yapılmıştır. D) Örneklendirmeye başvurulmuştur. 4. Filimsiler isim-fill, sifat-fil ve zarf-fil olmak üzere üçe ayrılır Aşağıdaki cümlelerin hangisinde üç fillimsi türü de örneklendirilmiştir? A) Klasik müzik, insanin rahatlamak için her duygu durumunda dinleyebileceği, insanın ruhuna hitap eden bir müzik türüdür. B) Yarınki çalıştayda gerekli tedbirleri alarak karşıla şılma ihtimali yüksek olan görünmez kazalardan kurulmayı amaçlıyoruz. C) Opida nihayet tanidik birilerini görmek beni biraz da olea rahatlamış olacak ki yüzüm gülmeye baş lamıştı D) Içeri girerken elindeki şemsiyeyi girişe biraktıktan sonra neşeli bir ses tonuyla gördüklerini bize an- anyordu. ICAT YAYINLARI 5. Ha aras dakinin in kendilerin Bnaniendes cikan dola selerin işi le ilgisini kuilanih Bu metin daklerda Al Tatl kadar köy C B) Agaç Akil dostu C) Cahil zorde luğur D) Söz giden Köpr

6. "Emin olunuz ki gayet sağlam ve muntazam bir zincir vücuda geliyor, bir cilası noksan kalıyordu." Bu cümlede geçen "bir" sözcüklerinin yerine cümlenin anlamını değiştirmeden yeni sözcükler getiriniz. 12

5. TEMA Aşağıdaki cümlelerde geçen birleşik fiillerin altını çiziniz. Bu birleşik fiillerin hangi yola s tablonun uygun bölümüne örnekteki gibi yazınız. 7. ETKİNLİK ● ● ● . ● Her zaman bizlere yardım ettiniz siz. İnsan isterse her şeyi başarabilir. İşlerinizi bitiriverin de dışarı çıkalım. Bir an önce onların yanına gitmek için can atıyorum. Çocuklar, giden arabanın ardından bakakaldılar. Sabredersen işimiz daha çabuk biter. Burnumda tütüyor annemin güzel yemekleri. O kadar çalıştı ama büyük ödülü kazanamadı. Yanımıza ne zaman geldiğini fark etmedim. Çocuklar, ağız birliği etmiş gibi aynı şeyleri söylüyorlar. Biraz daha gayret edersem işimi erkenden bitiririm. Ben de sizin kadar iyi bir sanatçı olabilirim. Antrenörün gözüne girmek için daha fazla çalışmalısın. Onlar hazırlıkları tamamlayıversinler de bir an önce çıkalım. Bazı insanlar sevdiklerini mutlu etmek için çalışır. . . ● ● . . İsim + Yardımcı Fiil yardım et- Fiil + Fiil Deyim

bunlar- 5 milyon bu yılın ze 19.3 hraca- 4 mil- Birliği yesi- D) III ve IV. Metin Türleri 1. Eleştiri yazı türünün amacı bir edebiyat veya sanat eserini her yönüyle değerlendirerek anlaşılmasını sağlamaktır. Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisi bir eleştiriden alınmış olabilir? A) Açıkçası pek kolay olmuyor. Ama kültür alt yapım hazır olduğu için birçok konuyu zihin ve gönül süzgecimden geçirip sentezle- yerek yeni yeni yaratılar elde ediyorum. Bu sürede bazen, pek güvendiğim kültür alt yapım yetersiz kalabiliyor. O zaman da uz- manlara danışıyor, yazılı ve görsel kaynakları araştırmaya yöneliyorum. B) Reşat Nuri Güntekin, eserlerinde Anadolu gerçeğinin üzerinde önemle durur ve halkı tanımayan aydına, İstanbul'dan başka ye- re ilgi göstermeyen devlete eleştirel bir gözle bakar. Söz gelimi "Değirmen" adlı romanında, ilk kez bir kasaba görmüş Vali'nin şaşkınlığı anlatılır. Vali, kasabanın yoksul ve yıkık durumuna anlam verememekte, burada deprem olmuş sanmaktadır. Kasaba halkı ise yardım görmek için Vali'den gerçeği gizleyerek olmamış depremi olmuş gibi gösterir. Olaylar böyle gülünç bir biçimde devam eder. C) Görgü kurallarını anlatan bir kitapta okumuştum. Kibarlığın ölçütü olarak "Bir kimse günlerce bir şey yemediği hâlde önüne ye- mek getirildiğinde yine de çatal bıçak kullanıyorsa gerçekten kibardır." deniyordu. Ölçütü böyle tutunca gerçek kibarı bulmak zor değil, neredeyse olanaksız. Nerede öğrenir insanlar kibar olmayı? Kibarlığın okulu mu var, diyeceğim ama hayat bir okulsa aslında yok değil. D) Romanı yazmadan kurguyu belirlerim. Hem de kılı kırk yararak. Öteki türlü kendimi güvende hissedemem. Ama bazen, roman ilerledikçe kahramanlarımdan biri ya da birkaçı bana başkaldırabilir. Bazen onlarla uyuşurum. Bazen de bildiğim yoldan şaş- mam. İçgüdülerim ve sezgilerim bu aşamada, duruma el koyar.