Anlatıcı Türleri ve Bakış Açıları Soruları
Ortaokul Türkçe
Anlatıcı Türleri ve Bakış Açıları23 (Deneme-4)
TÜRKÇE TESTİ
-sti için ayrılan kısmına işaretleyiniz.
i edilen fes-
l yapıldığı"
nesi olan
Haziran
vor. Yaz
Ide
er ve
7
Jr.
dinaci
S
3. (1) Çorum'un Boğazkale ilçesinde yer alan Hattuşaş,
Anadolu'nun bilinen ilk başkentidir. (II) Hitit uygarlığı-
nın kalesi olan şehir, bir dönemin en büyük merkezle-
rinden biriymiş. (III) 1986 yılında UNESCO tarafından
Dünya Mirası Listesi'ne de kabul edilen tarihi yerleşim
yeri, Hititler dışında Asur, Frig, Bizans ve Osmanlı gibi
uygarlıklara da ev sahipliği yapmış. (IV) Yukarı Şehir
ve Aşağı Şehir olarak iki bölüme ayrılan Hattuşaş ta-
rihi kenti, hem Anadolu hem de dünya medeniyetleri
açısından oldukça önemli bir yer. (V) Bu tarihi yerle-
şim yerinin Yukarı Şehir kısmında tapınaklar ve kutsal
alanlar bulunuyor. (VI) Aşağı Şehir'de ise Büyük Tapi-
nak ve halkın yaşam alanları yer alıyor.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci
paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle
başlar?
A) II
B) III
C) IV
B
D) V
Ortaokul Türkçe
Anlatıcı Türleri ve Bakış AçılarıHarran
tespit
Kulları
nde-
bu-
ele-
gor
Faa-
ğru
u-
ri-
tik
an
LİMİT YAYINLARI
10. Varlıkların, okuyucunun gözünde canlanacak şekilde,
resim çizer gibi anlatılması olarak tanımlanan betimle-
me, sanatsal ve açıklayıcı olmak üzere iki başlık altın-
da incelenir.
Sanatsal betimlemede varlıkların izlenim ve sezgiler
yoluyla tanıtılması amaçlanır. Nesnellikten çok öznel-
liğe yakındır. Anlatıma duygu ve yorumlar katılır. Var-
lıkların olduğu gibi tanıtıldığı açıklayıcı betimlemede
ise kişisel düşüncelere yer verilmez.
Bu metne göre aşağıdakilerin hangisinde sanatsal
betimleme yapılmıştır?
A) Günün ilk ışıkları sabah rüzgârının hafif hafif dalga-
landırdığı perdemin aralıklarından girmeye başla-
mıştı odama. Mahallenin başından gelen bir ses uy-
kumu büsbütün açmıştı: "Taze simiiiit... Taze simi-
iit var!" Bu ses evin civarına yaklaştıkça epey yük-
seliyordu.
B) Hayatımın en güzel vakitlerini geçirdiğim kitabevi-
ne varmıştım bile. Ne çok özlemişim burayı. Alçak
bir tavanı ve sarının koyu bir tonuyla boyanmış du-
varları vardı. Kapının tam karşısındaki duvar boy-
dan boya raflarla kaplıydı. Raflarda sıra sıra kitap-
lar diziliydi. Fakat üst raflar boşaltılmıştı.
C) Nil Caddesi'ndeki Nil kordonunda ıslak otlar üze-
rinde sere serpe uzandı ve beklemeye koyuldu.
Elektrik lambasının ışığını engelleyen bir ağacın ya-
nında uzun süre bekledi. Gökyüzünde hilal çabuk
kaybolmuş, geride korkunç karanlıkta göz kırpan
yıldızlar kalmıştı.
D) Uşak halıları kendine özgü motifleriyle tanınmıştır.
Bunlardan biri, zemininde yer alan ana motiflerinin
sapan şekline benzetilmesiyle sapanlı halı adı veri-
len Uşak halısıdır. Bu halının desenlerinde kıvrık dal-
lar, çiçekler ve yapraklar kullanılmıştır.
Ortaokul Türkçe
Anlatıcı Türleri ve Bakış AçılarıB
16.
B
B
B
B
Vücut oranlarına göre değerlendirdiğimizde gergedan böcekleri dünyanın en güçlü hayvanıdır. Gergedan bö-
cekleri vücutlarının 850 katı ağırlığında yük taşıyabilme gücüne sahiptir. Yani bu, neredeyse bir insanın çift
katlı bir otobüsü tek başına çekebilmesi demek! Bilim adamları, gergedan böceklerinin bu gücünü orman ze-
minindeki ağır çöpleri itebilmek için kullandıklarına inanıyor. Gergedan böceklerinin yaklaşık olarak 300 türü
vardır.
Boz ayı, Batı dillerinde kahverengi ayı olarak bilinen ve Türkiye'de de bulunan bir ayı türüdür. Boz ayı fiziksel
anlamda son derece heybetli bir türdür. Ortalama boyları 2,8 metreye kadar ulaşabilen bu ayı türü, 600 kilog-
ram ağırlığa kadar ulaşabilmektedir. Boz ayılar fiziksel olarak son derece güçlü hayvanlardır. Boz ayılar diğer
ayı türlerine göre daha hızlı koşabilmektedir. Aynı zamanda bu ayılar çok da iyi birer yüzücüdür. Bu demek
oluyor ki karada ve suda hiçbir av ondan kurtulamaz.
Kartallar, yırtıcı kuşlar içerisinde en önemli kuş türüdür. Yüksekten uçan bu kuşların iktidar sembolü olmasının
bir nedeni vardır. Güçlü ayakları ve keskin pençeleri ile kendilerinden daha büyük hayvanları bile avlayabi-
len kartallar gerçekten aşırı güçlü hayvanlardandır. Tilki, geyik veya yaban kedileri onların günlük öğünlerini
oluşturur. Tahmin edildiği gibi kartalların avlarını yakalaması bizim kahvaltı hazırlamamıza oranla daha kısa
sürmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi bu üç metnin ortak özelliği değildir?
Tight plu
A) Açıklama yapılması
e Karşılaştırma yapılması
B) Sayısal verilerden yararlanılması
DY Değerlendirmeye yer verilmesi
Ortaokul Türkçe
Anlatıcı Türleri ve Bakış AçılarıB
11.
Aramazdik gece mehtabı yüzün parlarken
Bir uzak yıldıza benzerdi güneş sen varken.
Bu dizelerde geçen söz sanatı aşağıdakilerin hangisinde kullanılmıştır?
A) Beyaz gül seslenirmiş sabahları;
Bu gece öylesi üşüdüm ki
Bir damla uyku girmedi gözüme!
Acılar kol gezdi yapraklarımda,
Yoksa inanmaz mı oldun sözüme!
B) Ekmek dizimde,
Yıldızlar uzakta, ta uzakta.
Ekmek yiyorum yıldızlara bakarak.
Öyle dalmışım ki sormayın,
Bazen şaşırıp ekmek yerine,
Yıldız yiyorum.
Can kafeste durmaz uçar
Dünya bir han konan göçer
Ay dolanır, yıllar geçer
Dostlar beni hatırlasın
D) Derinden derine ırmaklar ağlar
Uzaktan uzağa çoban çeşmesi
Ey suyun sesinden anlayan bağlar
Ne söyler şu dağa çoban çeşmesi.
Ortaokul Türkçe
Anlatıcı Türleri ve Bakış Açıları8. Bir anda olup bitmiyor hiçbir şey. Örneğin bir meyve.
bir anın ürünü değildir. Onun öncesinde ağacın
çiçeklenmesi, tomurcuklanması, tomurcuğun büyü-
mesi, meyvenin renklenip tatlanması gibi uzun bir
süre geçer. Pek çok şey böyledir. Gözyaşı bile.
Hatta bir anda olup bitti dediğimiz derin sevgiler bile
böyledir
Bu metinin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Kişisel görüşler vardır.
B) Örneklemeye başvurulmuştur. L
C) Karşılaştırma yapılmıştır.
D) Tanım cümlesine yer verilmiştir.
FEN BİLİMLERİ YAYINLARI
74
Ortaokul Türkçe
Anlatıcı Türleri ve Bakış AçılarıME
ha
ou
int
sin
18
zij
114-117. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
GELECEĞİN ŞEHİRLERİ NASIL OLACAK?
Şehirler artık modern dünyanın çok önemli parçalarından biri haline
geldi. Milyonlarca insanı kendilerine doğru çekiyor. Haliyle de bu ka
dar kalabalık için çok fazla enerji tüketmek (1) zorunda kalıyor. Tüket
tikleri enerjiler aracılığıyla da sürekli olarak (2) bir büyüme ve geniş
leme gösteriyor. Uzmanlar tarafından yapılan araştırma raporlarına
göre dünya üzerinde yaşayan insanların yarısından fazlası şehirlerde
yaşıyor. Avrupa'da bu oran ise %60 ile %75 oranlarına kadar çıkıyor.
Gelecekte şehirlerin hayal bile edilemeyecek (3) seviyede değişmesi bekleniyor. Bu değişimler en çok ener-
gelecekte çok farklılaşacak ve şekillenecek. Kullanılacak (4) olan yeni enerji kaynakları şu anda kullanılan
jide yaşanacak. Şu anda kullanılan başta ısıtma, ulaşım ve elektrik gibi alanlarda kullanılan enerji kaynaklan
kaynaklara nazaran çok daha avantajlı olacak.
Yakın gelecekte bu oranların daha da fazla artması bekleniyor.
Ulaşım sektöründe yaşanacak gelişme de şoförsüz araçlar olacak. Şu anda test aşamasında olan şoförsüz
araçları yakın gelecekte şehirlerde çok sık bir şekilde görebileceğiz.
114. Bu metinden hareketle,
1. Türkiye'de nüfusun yarısından fazlası şe-
hirlerde yaşıyor.
2. Gelecekte kullanılacak olan enerji kay-
nakları bugünkülerden farklı olmayacak.
3. İleride şoförsüz araçlar olacak
4. Avrupa'da şehir nüfusu %50'den az de-
ğildir.
isem yayıncılık
5. Değişimlerin en fazla ulaşımda değil,
enerjide yaşanması bekleniyor.
bilgilerinden hangilerine ulaşılamaz?
A) 1 ve 2. B) 1 ve 3. C) 3 ve 5. DY4 ve 5.
A) Açıklama
B) Açıklama
C Betimleme
D) Tartışma
116. Bu metindeki numaralanmış fiilimsil
türleri aşağıdakilerin hangisinde d-
olarak verilmiştir?
115. Bu metinde ağır basan anlatım biçimi ve
düşünceyi geliştirme yolu aşağıdakiler-
den hangisidir?
Anlatım Biçimi Düşünceyi Geliştirme Yolu
Karşılaştırma
Örnekleme
Tanımlama
Sayısal verilerden yararlanma
isem yayıncılık
A) 1 zarf-fiil
2
zarf-fiil
3 isim-fiil
1
isim-fiil
C)
1 isim-fiil
2
zarf-fiil
3 sifat-fiil
4 sifat-fiil
168
A)
B)
C)
-D)
1 sim-fiil
2 sifat-fi
3 sifat-
4
sifat
D)
isim
2 isi
3 st
117.Bu metindeki altı çizili cü
likleri aşağıdakilerin h
olarak verilmiştir?
Öznesine Göre
Etken
Etken
Edilgen
Aranmaz
123
4
Ortaokul Türkçe
Anlatıcı Türleri ve Bakış Açıları19. Aşağıdakilerin hangisinde yay ayraç içinde verilen söz sanatı yoktur?
A)
Yükseğinde büyük namlı karın var,
Alçağında mor sümbüllü bağın var,
Yardan mı ayrıldın âh u zarın var.
Yıldız Dağı niçin kalkmaz dumanın?
(Tezat)
Derinden derine ırmaklar ağlar,
Uzaktan uzağa çoban çeşmesi.
Ey suvun sesinden anlayan bağlar,
Ne söyler şu dağa çoban çeşmesi?
(Kişileştirme)
B)
DA
Yeşil pencerenden bir gül at bana.
Işıklarla dolsun kalbimin içi.
Geldim işte mevsim gibi kapına
Gözlerimde bulut, saçlarımda çiğ.
(Konuşturma)
Yanık bir kaval sesi geliyordu uzaktan
Derdi dağlardan aşkın, ak abalı bir çobandan.
Önünde sürüleri, ardında sürüleri
Iniyordu yemyeşil, dumanlı bir yamaçtan.
(Abartma)
Ortaokul Türkçe
Anlatıcı Türleri ve Bakış AçılarıSINTE
Baliklar masal anlatsa
nusu denizler olan
Tarla sürse kırlangıçlar
Tohumu buğday olan
Evimize misafir gelip
Birlikte çay içsek onlarla
13.
Yukarıdaki dizelerde kişileştirilen varlık-
tar aşağıdakilerden hangileridir?
A) Baliklar-tarla
B) Denizler- tohum
C) Kırlangıçlar - tohum
D) Baliklar kırlangıçlar
15. Aga
nat
dir
A
gösterme
14. Sözün etkisini arttırmak için bir şeyi oldu-
gundan daha büyük ya da küçük
sanatına mübalağa "abartma" denir.
Aşağıdakilerden hangisinde
mübalağa
Varda
Aç Yayınlan
Ortaokul Türkçe
Anlatıcı Türleri ve Bakış Açıları3.
Aralarında ortak yön bulunan iki kavramdan özelliği zayıf olanın, özelliği güçlü olana
benzetilmesine "benzetme" denir.
(1) Yanardağlar, yerkürenin iç katmanlarında bulunan erimiş kayaçlarla bağlantısı olan dağlardir ve bu
erimiş kayaçlara "magma" denir. (II)Magmada çözünmüş gazlar da bulunur. (III)Tipki sobada g
çözünmüş gazların basıncı, yeraltındaki bu basınçtan daha büyük olursa yanardağlar patlar ve lav
bulunması gibi; ayrıca magma, yeraltında çok büyük basınç altındadır. (IV)Işte magmada bulunan
lan havaya püskürtür.
Buna göre bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinde "benzetme" vardır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
Ortaokul Türkçe
Anlatıcı Türleri ve Bakış AçılarıASI
izli-
kler
dan
leri-
ede,
lat."
gibi,
4
Anadolu'nun sözlü kültür kaynaklarından biri de halk hikâyeleridir. Bunlar çoğu zaman yazıya da
dökülmüş: Kerem ile Aslı, Ferhat ile Şirin, Aşık Garip gibi bugün Anadolu'nun çok okuduğu, okuyup
sevdiği hikâyeler dizisi meydana gelmiştir. Halk hikâyeleri, destan ve masal gibi halk edebiyatımızın
zengin bir türüdür.
Bu parçanın anlatımı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Bilgilendirici bir metindir.
B) Örneklemeye yer verilmiştir.
C) Benzetmeden yararlanılmıştır.
D) 1. kişi ağzıyla anlatılmıştır.
Ortaokul Türkçe
Anlatıcı Türleri ve Bakış AçılarıBir kavramın niteliklerini eksiksiz olarak belirtme veya açıklamaya "tanımlama" denir.
(1) Jeolojik devirlerin yanı sıra tarih öncesi ve tarihi devirlere ait olan bazı değerler de koruma altına
alınır. (II) Ender bulunmaları veya özellikleri ve güzellikleri bakımından korunması gerekli, yer
üstünde, yer altında veya su altında bulunan bu değerlere "tabiat varlıkları" denir. (III) Örneğin "anit
ağaçlar" ve "mağaralar" tabiat varlığı olarak koruma altındadır. (IV)Ülkemizde kayıt altına alınmış
mağara sayısı 148, kayıtlı anıt ağaç da 8.431'dir.
Buna göre bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinde "tanımlama" vardır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
kortfoo
Ortaokul Türkçe
Anlatıcı Türleri ve Bakış Açıları12. Betimleme, açıklayıcı ve sanatsal olmak üzere iki baş-
lık altında incelenir. Açıklayıcı betimlemede varlıkların
olduğu gibi tanıtılması amaçlanır, kişisel düşüncelere
yer verilmez. Görsellikten çok, izlenim ve sezgilerin
ağır bastığı sanatsal betimlemede ise yazar, anlatımına
duygu ve yorumlarını da katar.
Bu metne göre aşağıdakilerin hangisinde açıklayı-
ci betimleme yapılmıştır?
A) Bu küçük ilçede tüm yollar Anıt Alanı'na çıkıyordu.
Anıt Alanı eski tip taşlarla çevriliydi. Alanın etrafin-
daki binalar genellikle iki ya da üç katlıydı. En yük-
sek bina ilçe merkezindeki hükümet konağıydı.
Yeni denilecek binalar çok azdı.
3) Moda Sahili'nden Rıhtım'a doğru giderken insanlar
telaş içindeydi. Eminönü vapurunu kaçırırlarsa ya-
rım saat daha beklemek zorunda kalacaklardı. Bu
telaş komik görüntüleri de ortaya koyuyordu. An-
nesinin elinden kaçan bir küçüğün balık ekmek
/tezgâhina toslaması gibi.
Bulutların gelin gibi dans ettiği bir pazar sabahında
fırının önü yine ana baba günü gibiydi. Herkes Nus-
ret Baba'nın o tatlı mı tatlı ekmekleri için yarış için-
deydi. Uzun paltosuyla hemen fırının yanında be-
liren Heredot Amca kuyrukta bekleyenlerin dikka-
tini çekmişti. Kil kasap yine boş sorularla Heredot
Amca'nın kafasını ütülüyordu.
D) Erdal Bakkal, hınzır bakışlarıyla İsmail Abi'ye ba-
karken Yavuz eskimeye yüz tutmuş deri montuyla
kenara geçmiş Mecnun'u bekliyordu. "Çay Erdal
Bakkal'da içilir." şeklinde avazı çıktığınca bağıran
Kâmil, hemen dikkat çekiyordu. Kırmızı benekli
kazağıyla sokakta rüzgâr gibi esen Leyla okuluna
doğru ilerlerken bakışlara aldırış etmiyordu.
Ortaokul Türkçe
Anlatıcı Türleri ve Bakış Açıları1. Bir sabahti /Kayık, düşlerimdeki gibi balıktan dönmüştü. Ça-
velalar vapura verilmişti. Dülger balıkları kasalara istiflenmiş,
müşterilerini bekliyordu. Tayfalar şimdi ağları denize çarpa
çarpa vikiyorlardı.
Bu metinde ağır basan anlatım biçimi aşağıdakilerden
hangisidir?
A Öyküleme
C)
Açıklama
B) Betimleme
D) Tartışma
Ortaokul Türkçe
Anlatıcı Türleri ve Bakış Açılarınak üzere
da bir ön
IYA HAZIRLIK
1. Aşağıdaki metinleri dikkatlice okuyunuz ve metinlerin türlerini belirleyip bu türler hakkında
kısaca bilgi veriniz.
ğini duy
per böyle
eri dikka
diyorum.
. Bunun
nde olan
a eğitim
i gerek.
ışmalar
HAŞIM
angisi
Yaz tatillerimi
bana hayır yo
ve biraz da ha
etrafta muhac
kudururum. G
yırtıklarını kap
altında ara sıra
bana misal gös
in a
1730
MENAN
adaki çocuklardan
ayrılmayan sessiz
dir. Bereket versin,
sama kadar adeta
erimle eteklerimin
k parlak tüy yığını
zeyen Necmiye'yi
wia
Bu bayram dilimizin bir kelime kaybettiğine iyice inandım. "Tandır" gibi "kağnı" gibi artık yaşayan
hayatta yeri kalmamış, şöyle böyle bir kelime değil; zarif, ince, medeni bir kelime. Kapıyı çalan
temizlik görevlisinin pos bıyıkları arasında aradım onu. Yok!.. Bahşişini bekleyen bekçinin kav-
lak dudaklarından bekledim onu. Yok!.. Bakkalın çırağından, sebzecinin yamağından, kasabın
oğlundan onu işitmek istedim. Yok!.. Bir kelime deyip geçmeyiniz. Cemiyet hayatımızdaki birçok
şikâyeti kelimenin yokluğuna bağlamak bile mümkündür. Düşünüyorum, artık lugat kitaplarında
beyaz kağıdın kefenlediği bu ölü kelimeyi nasıl diriltsek?
Ortaokul Türkçe
Anlatıcı Türleri ve Bakış AçılarıÜnlüler Karması ************
8. Okuma oranı her geçen gün daha da azalmaktadır.
Öğrencilerin okuma oranlarının düşmesinin en önemli
nedenlerinden biri de teknolojinin hayatımızdaki yeridir.
ABD'nin en iyi okullarında yapılan araştırmalarda, ebe-
veynlerin çok azının çocuklarını dijital oyunlar ve ekran
kullanımı hususunda sınırlandırabildiği, çoğunluğunun
ise bu akıma karşı koyamadığı gözlemlenmiştir. Tekno-
lojinin daha az geliştiği dönemlerde ise bu durum daha
farklıdır. Çocukların ya da bireylerin bir konu araştırması
yapmak istedikleri zaman başvurdukları ilk kaynak kitap-
lar olmuştur.
Bu parçada aşağıdaki anlatım tekniklerinin hangisi
kullanılmıştır?
A) Betimleme
Açıklama
LGS 8. Sınıf Türkçe
B) Öyküleme
DTartışma
Ortaokul Türkçe
Anlatıcı Türleri ve Bakış AçılarıTÜRKÇE TE
8
12. Alerji; bazı yiyecek, ilaç, toz koku vb.ne hastalık de-
recesinde gösterilen aşırı tepkidir. Genetik yatkınlık
en büyük sebep olsa da bazen ilerleyen yaşlarda da
ortaya çıkabilir. Alerjik bir bünyeye sahip olan insan-
ların hayat boyu dikkatli olmaları gerekir çünkü vücu-
dun verdiği tepkiler önemsiz olabileceği gibi kimi za-
man da öldürücü olabilir.
Bu paragrafta kullanılan düşünceyi geliştirme
yolları aşağıdakilerden hangileridir?
A Tanımlama - Benzetme
B) Karşılaştırma - Tanımlama
C) Örnekleme Karşılaştırma
D) Benzetme Örnekleme
gink en az 1200
13. Sekizinci sınıf öğrencisi olan Can'a, öğretmeni verim-
li ders çalışmayla ilgili bazı tavsiyelerde bulunmuştur.
Bu tavsiyeler şunlardır: Günde en az 120 soru çöz,
tam olarak öğrenmediğin bir konuda test çözme, test
çözmeden önce konunun özetini yaz, çözdüğün test-
leri mutlaka kontrol et, boş bıraktığın ya da yanlış
yaptığın tüm soruları tekrar çöz, anlamadıklarını mut-
laka öğretmenlerine sor.
15