Atasözü ve Deyimler Soruları
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve DeyimlerE Bir insanın karakteri bozuk olduktan sonra onu kalık kıyafet olarak ne kadar kusursuz hale getirseniz de bir faydası yoktur. Esas olan kişinin karakteridir
A Hayatta hiçbir zaman umudu yitirmemek gerekir. Hiç beklemediğimiz bir anda kaybetmiş gibi gözükürken yeniden kazanabiliriz. 1₂
Arkadaşlar birbirlerini mutlaka etkiler. Kötü huyları olanla arkadaşlık eden kötü huylar, iyi huylularla arkadaşlık
T
eden iyi huylar kazanır.
N
Hiç kimse kendine kötü demez. Herkes yaptığı işlerin kendine göre doğru olduğuna inanır.
A Bir işte iki usta kişinin bir arada olması zordur. Çünkü ikisi de kendince en iyi olduğunu düşünür ve diğerinin emri altına girmeyi istemez.
Bir şey
D
faydası
olmaz.
yaparken iyice düşünüp taşınmak gerekir. Yoksa sonradan gelen pişmanlığın
Düzgün karakterli
I
insanlar kötü olaylarla da karşılaşsa yaradılışındaki iyi nitelikleri kaybetmez.
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve DeyimlerA
P
Genellikle gerçek anlamından ayrı, kendi-
ne özgü bir anlam taşıyan kalıplaşmış söz
öbeklerine deyim denir. Deyimi oluşturan
sözcüklerin yerine bu sözcüklerin eş an-
lamlıları ya da yakın anlamlıları getirilemez,
sözcüklerin yerleri değiştirilemez.
Buna göre "yürek" sözcüğü aşağıdaki
cümlelerin hangisine deyim içinde kul
Tanılmamıştır?
A) Kendinden emin sözleriyle yüreğimize
su serptic
B) Bizden gizli bu işleri yapmış olsaydın
babamın yüreğine inerdi.
C)Yine başındaki bu dert de gelip yüreğine
oturmuştu.
Yaşanmış onca yılın hasreti daha ilk
günden yüreğime düştü.
fqua geçiniz
I
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve DeyimlerBazı atasözleri aşağıdaki konular hakkında
söylenmiştir:
Ahlak dersi ya da öğüt verir.
Âdet ve gelenekler bildirir.
●
Tabiat olaylarının meydana gelişinden söz
eder.
Buna göre aşağıdaki atasözlerinden han-
gisi bu konulardan herhangi birisiyle ilgili
değildir?
A) Ayağını yorganına göre uzat.
B) Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır.
C) Komşunun tavuğu, komşuya kaz görünür.
D) Mart kapıdan baktırır; kazma, kürek yaktı-
rir.
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimler2. Günlük yaşamımızda karşılaştığımız durumlar-
da deyimlerden çokça yararlanırız. Mesela vakit
geçirmeden yola devam etmek gerektiğini anlat-
mak istediğimizde -", çok sinirli birini gör-
66
"(
düğümüzde
-", karşımızdakine dokunacak
veya kötü bir sonuç doğuracak söz söylediğimiz-
de
deyimini kullanırız.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakiler-
den hangisi getirilemez?
NAMASY
A) çiğlik etmek
B) yolcu yolunda gerek
C) barut fıçısı gibi
D) çam devirmek
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimler17. Günümüze dönecek olursak bugünden tezi yok bir ağaç kucaklayan olmamız için önümüzde
binlerce sebep var. En önemlisi ise "küresel ısınma" sorunu. Geçtiğimiz hafta yapılan bir ölçüm-
lemeye göre atmosferdeki karbondioksit seviyesi milyonda dört yüz parçacığı aştı. Bunun anlamı
ise şu: İnsanlar atmosferdeki karbondioksidin dünyanın en azından 400.000 yıldır görmediği
seviyelere çıkmasına yetecek kadar fosil yakıt yaktılar. Bu, sıcaklıkların artmasına, buzulların
erimesine ve okyanuslardaki asit oranının artmasına neden oldu. Dünyanın farklı noktalarında
gerçekleşen bazı aşırı hava olayları bu sebeplerden dolayı daha olası ve daha tehlikeli hâle geldi
ve dünya ısınmaya devam ettikçe bu hava olayları daha da tehlikeli olacak.
Bu metinde altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bugünden itibaren ağaçları yakıt olarak görmememiz gerektiği ve fosil yakıtının azaltılmasının
önemli olduğu
B) Acilen ağaçlar hakkında bilgilendirme yaparak toplumu bilinçlendirmemiz gerektiği
CÇevre sorunlarına dikkat çeken ve yaşadığı çevreye duyarlı olan bireyler olmamız gerektiği
D) Geleceğe odaklanmaktan daha çok bugüne bakmamız gerektiği ve çok sayıda ağaç dikme-
mizin önemli olduğu
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimler2.
yim..
adı. 1₁
cak.3.
asına
i ha-
?
ağzını aramak
ağzı kulaklarına varmak
ağzında bakla saklamak
ağzında tütmek
00
Tabloda deyim olanlara olma-
mayanlara
nasıl koyulmalıdır?
A)
(B)
C)
9) "22 Mart 20331
8)
MODA
8080
hesap
olA
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimler2
Deneme »
Atasözlerinde genel yargılar anlatıldığı için kavramlar genellikle tekil olarak kullanılmıştır. Ancak tekil kavram-
lar kullanılmakla birlikte yargı genel olduğu için zaman zaman kavramın anlamı çoğul olabilmektedir. Örneğin
"Ayağını yorganına göre uzat." atasözünde genel bir yargı vardır. Bu söz, kişinin sahip olduğu şartlara göre
davranması gerektiğini anlatır. Ancak burada "ayak” tekil olarak kullanılmasına karşın kastedilen "ayaklar'dır
yani kavram tekil, anlam ise çoğuldur.
Aşağıdaki atasözlerinden hangisi bu duruma örnek gösterilemez?
A) Ayağı yürüten baştır.
B) İyilik eden iyilik bulur.
C) Göz görür, gönül ister.
D) El eli yikar, el de yüzü yıkar.
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimlerfarklıdır?
c)
B) II
5.
Bir sözcüğün olumsuzu onun karşıt anlamlısı değildir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde karşıt anlamlı sözcükler bir arada kullanılmamıştır?
A) Okulun bahçesinde çocuklar bit ileri birgeri koşturuyordu.
B) Okuduklarım, karanlık dünyamı aydinlik yarınlara dönüştürdü.
C) Sizinle konuştuğum gibi başkalarıyla konuşamıyorum.
D) Ağir poşetleri arkadaşı alınca hafif poşetler kendisine kaldı.
mlanmizda yeya yazılarımızda bir düşünced
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimlerelişim surelle II
Mendeleyev
New
bis
Laf ile
gemisi yürümez.
yağmurda
bilinir.
Abanin kadri
öküzün
elementlerle bir
Yazın
hoş, kışın çuval boş.
maları yapmış
Sre sıralamış vf
peynir
Fukaranın
tek tek yumurtlar.
gerçekleştir
gölge
ağzı bağlanmaz.
Harman döven
1- Mendele
er, III - Mos
11 - Mosell
er, III - M
Bu atasözlerinde boş bırakılan yerlere yandaki sözcükler getirildiğinde dışarıda kalan atasözünün anlamı
aşağıdakilerden hangisi olur?
A) Çalışanın emeğinin karşılığı verilmelidir.
B) Talih, fakire hiç gülmez; aynı sermaye zengine daha çok, fakire daha az gelir getirir.
C) Gençliğinde kazanç peşinde koşmayıp zevke dalan, hastalığında veya ihtiyarlığında perişan olur.
D) Bir şeyin gerçek değeri, ancak ona çok ihtiyaç duyulduğu zaman iyi anlaşılır.
Üçgen AKADEM
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimler59.
olanak tanımak
Görüşme konusu olan sorun üzerine son sözü soy-
lemeyip biraz daha elverişli davranışta bulunmaya
Çok utandırıcı ya da sıkıntı verici bir durum kar-
şisinda vücudunu sicak bir ter basmak
Birçok kimsenin ilgili olduğu bir olaydan dolayı
sadece bir kişinin zarar, ceza görmesi
Aşağıdaki görsellerden hangisi yukarıda açıklaması
verilen deyimlerden herhangi biriyle ilişkillendirile
mez?
A)
B)
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve DeyimlerTURKÇE
• Cambaz ipte, balık dipte gerek.
• Gençliğin kıymeti ihtiyarlıkta bilinir.
• Ağaca çıkan keçinin dala bakan oğlağı olur.
Aşağıdaki metinlerden hangisi verilen atasözlerinden herhangi biriyle açıklanamaz?
A) Canım babam! Geçenlerde sohbet etme imkânı bulunca epey dertleştik onunla. Zamanın su gibi
akıp geçtiğinden bahsetti biraz. Geçmişte yapamadıklarından pişmanlık içerisinde dert yandı.
Gücü kuvveti yerindeyken birçok şeyi fazlasıyla yapabileceğini daha yeni fark etmiş. Şu an ak-
lindaki her şeyi uygulamaya hazır ancak bunları yapabilmek için ne eski gücü var ne de zamanı.
B) Büyüklerin küçükler üzerinde etkisinin olduğu herkes tarafından bilinen bir gerçek. Çünkü ben de
aslında babamın oğluyum. Daha çok küçükken bile babam tıraş olurken ben de firçalarımla hayali
bir tıraş olma telaşına kapılırdım. O kitap okurken ben de ekşimsi kokulu kitaplarımın arasında
hayal dünyasında kaybolur bir köşede uyuyakalırdım.
C) Niteliği gereği hemen her varlık farklı bir yerde bulunur, barınır ve iş yapar. Niteliğine uygun olma-
yan yerin şartları onu zor durumda bırakabilir. Dolayısıyla her kişi elde ettiği niteliklerin gerektirdiği
bilgi, beceri ve uzmanlık sahası içinde çalışmalı; o alanın dışındaki işlerden uzak durmalıdır.
Örneğin bizim Selman Bey, yöneticilik vasfı bulunmadığı için şirketteki hiçbir işi layıkıyla organize
edemiyor; personel onun hiçbir dediğini önemsemiyor.
D) Yakınımızda bulunmayanların özlemine, acısına daha kolay dayanabiliriz. Çünkü bizden uzakta
yaşayan sevdiğimiz bir kimseyle istesek de ilgilenemeyiz. Dolayısıyla görüşmekten umudumuzu
keser ve ayrılığa katlanırız. Ama yakınımızda bulunan ve her gün gördüğümüz kimseyle ilgilen-
meden edemeyiz. Onun her zaman gördüğümüz acısına da tahammül edip katlanmamız oldukça
güçtür.
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimler8.
4. Aşağıdakilerin hangisinde atasözünün kalıbı
değiştiği için anlatım bozukluğu olmuştur?
A) iğneyi kendine, çuvaldızı başkasına batır.
B) Söz gümüşse sükut altındır.
C) Denize atlayan, yılana sarılır.
D) Son pişmanlık fayda vermez.
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimler5.
ihtiyar Ah, ah! Şu sagirlik ne kötü bir şeymiş. Hayat çekilmez bir işkence oluyor insanın kulaklan duymayınca
Ancak bu durumuma da şükür ya bir de kör olsaydim, felçli olsaydim, ne bileyim çaresiz bir hastaligaya
kalansaydım
Kadın Etendi etendil kendi kendine ne konuşup duruyorsun böyle? Efendi beni duyuyor musun?
Ihtiyar Uyuyor muyum? Hayır, hayır uyumuyorum
Kadın Allah Allah, ne olacak bu adamın hali!
ihtiyar • Ne dedin hanım, Hawa kolonyayı mi alıyor?
Kadın Tamam, tamam yok bir şey... Çattık...
Ihtiyar Anlamadım, çatida yangin mi çıktı? Sen beni zor durumda bırakmak için gizli bir plan mi hazırlıyorsun?
Kadın : Of, neyse !. Duydun mu komşu hastalanmış?
ihtiyar Koşu başlamış mi? Ne koşusu bu hanım?
Kadın • Sabahtan beri yanlış anlıyorsun. Komşu hastalanmış, diyorum.
ihtiyar Yine farkında olmadan seni kızdıracak bir söz mü söyledim?
Kadın Yok, yok... Hastalanmış komşu, diyorum
ihtiyar: Haşlanmış turşu mu yiyorsun? Yahu turşunun haşlanmışı nasıl oluyor ki?
Kadın Çok sinirlendimeçünkü dediğim hiçbir sözü doğru anlayamadın ama bu durum senin elinde degil, bunu da
biliyorum
Metinde aşağıdaki deyimlerden hangisinin açıklamasına yer verilmemiştir?
B) Başına çorap örmek
Albaltayı taşa vurmak
D) Basireti bağlanmak
stburnungazsqlumak
"Sinirlevele
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve DeyimlerYayınlan
3. Bazı atasözleri aşağıdaki konular hakkında
söylenmiştir:
.
.
Ahlak dersi ya da öğüt verir.
Âdet ve gelenekler bildirir.
Tabiat olaylarının meydana gelişinden söz
eder.
Buna göre aşağıdaki atasözlerinden han-
gisi bu konulardan herhangi birisiyle ilgili
değildir?
A) Ayağını yorganına göre uzat.
BY Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır. .
© Komşunun tavuğu, komşuya kaz görünür.
Dj Mart kapıdan baktırır; kazma, kürek yaktı-
rir.
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimler8
Deneme
Akil akıldan üstündür.
Aklin yolu birdir.
Tatli dil yılanı deliğinden çıkarır.
Lafla peynir gemisi yürümez.
Keskin sirke küpüne zarar.
Öfke ile kalkan zararla oturur.
Azi karar çoğu zarar.
Fazla mal göz çıkarmaz.
Yukardaki şekillerde verilen atasözü eşleştirmelerinin hangisinde farklı bir anlam ilişkisi vardır?
D)
ra
Aşağıda b
verilmis
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimler6. Ayşenaz tatil için Ankara'dan Trabzon'a giderken
aşağıda yakın anlamlı atasözlerinin bulunduğu şehirlere
uğrayacaktır
.
İstanbul: Öfkeyle kalkan zararla oturur.
Rüzgâr eken fırtına biçer.
Kırıkkale: Tırnağın varsa başını kaşı.
Sana vereyim bir öğüt, kendi ununu kendin
öğüt.
Çorum: Damlaya damlaya göl olur.
Vermeyince mabut, neylesin Sultan Mahmut?
Samsun: Gülü seven dikenine katlanır.
Zahmetsiz rahmet olmaz.
Sinop: Kurt köyünü değiştirir, huyunu değiştirmez.
Can çıkmayınca huy çıkmaz.
Bu bilgilerden hareketle Ayşenaz'ın aşağıdaki
şehirlerden hangisine uğraması gerekmez?
A) Kırıkkale
B) Corum
C) Samsun
D) Sinop