Atasözü ve Deyimler Soruları

10.1. Cambaz ipte, balik dipte gerek. II. Dost dostun eyerlenmiş atıdır. III. Dolu bardak su almaz. IV. Yalancının mumu yatsıya kadar yanar. Bu atasözleri ile aşağıdaki anlamlar eşleştiril- diğinde hangisi dışta kalır? A) Her insan taşıyabileceği yükten fazlasını taşı- yamaz. B) Kişi en iyi bildiği şeyleri yapmalıdır. C) Herhangi bir kusuru olan kişilerin sözüne gü- ven olmaz. D) Gerçek dost olan kişi, sevdiği kişilerin en zor gününde yardima koşmaya hazırdır.

5 Aşağıdaki cümlelerin hangilerinde deyimin yanlış kullanılmasından kaynaklanan anlatım bozukluğu yapılmıştır? İşaretleyiniz. 1. Odaya girince çok korkmuş, etekleri zil çalmış. 2. Bir bu eksikti, şimdi seç pirincin taşını. 3. Anlattıklarımdan ibret alınız, kendiniz için gereken dersi çıkarınız. 4. Selim Paşa, haberi alır almaz paçaları tutuştu. 5. Fen lisesini kazanmayı kafama koydum, önünde sonunda başaracağım. 6. Esra gittikten sonra bir an olsun onun ismini ağzına almadı. 7. Bütün işlerimizde bize kolaylık sağlıyor âdeta bin dereden su getiriyordu. 8. Nihayet masken düştü, gerçek yüzünü sonunda görebildik.

2. Atasözleriyle ilgili özellikler: Kimi atasözleri doğa gözlemlenerek ortaya kon- muştur. Kimi atasözleri toplumsal olayların nasıl olagel- diklerini bildirir. Kimi atasözleri yalnızca mecaz anlama gelecek şekilde kullanılır. Seçeneklerdeki atasözlerinden hangisi yukarı- daki durumlardan herhangi birine örnek oluş- turmaz? A) Araba devrilince yol gösteren çok olur. B) Mart kapıdan baktırır kazma kürek yaktırır. C) Altın eli bıçak kesmez. D) Atilan ok geri gelmez.

n 10. Yüzde israr etme doksan da olur insan dediğinde noksan da olur Sakın büyüklenme elde neler var Bir ben varım deme, yoksan da olur Hatasız dost arayan, dosttan da olur Aşağıdaki atasözlerinden hangisi bu dizelerde anlatılanlarla ilgili değildir? A) Вir el bir eli yikar, iki el bir yüzü yıkar. B) İnsan beşer (insanoğlu), kuldur şaşar. C) Kanaat gibi devlet (mutluluk) olmaz. D) El yumruğu yemeyen, kendi yumruğunu değirmen taşı sanır.

7. Aşağıda anlamları verilmiş deyimleri bulup bulmacada işaretleyiniz. . Davranışlarını içinde bulunulan günün şartlanna uydurmak. Güçlükle karşılaşmak, sıkıntıya katlanmak. Bir işin sonunda değerli sanılan bazı şeyleri yitirmek. Güçlük çıkarmak Zayıflamak, güçsüzleşmek. Zihni daha iyi çalışır duruma getirmek. Güçlükle Bir şeyi yaşanmaz, zevk alınmaz bir duruma getirmek. . H M K L E 1 K M A K M R N J Z Z K i G H -> <- NN0> K T ID 3 CD ZD3DN 1 clora a zecz was zur O<O<ODI ODXD3lola DON3 om z TD</arol--- H N 3x caro-m zm <oZNMONODD c/ zmo Noor clmolo I-Doxolox +X/Noox-mo3o-3 3c/o-DN/m $ F A M S Ç UN - Z M A K K K YN E K. z U G K o T T $

8. Türkçe, atasözleri açısından oldukça zengin bir dildir. Öyle ki dilimizde birbirine benzer an- lamlar taşıyan, benzer durumları ifade etmek için kullanılan çeşitli atasözleri bulunmaktadır. Bu açıklamaya göre; I. Ateş düştüğü yeri yakar. M. Buğday başak verince orak pahaya çıkar. IX. Komşunun tavuğu komşuya kaz görünür. W. Aş taşınca kepçeye paha olmaz. Eldeki yara, yarasıza duvar deliği görünür. atasözleri anlamlarına göre ikişerli gruplan- dığında hangisi dışarıda kalır? A)): B) II. C) III. D) IV.

20. Bazen kendisine yardım ettiğimiz, iyilik yaptığımız kimselerin kötülüğüne uğrarız. Bu hayatın acı bir ger- çeği olarak ortaya çıksa bile bizler hiçbir zaman insanlara iyilik yapmaktan uzak kalamayız. Sadece bir iyilik yaparken kime ve nasıl bir şekilde yaptığımıza dikkat etmemiz gerekmektedir. Aşağıdaki görsellerden hangisi açıklaması verilen atasözüyle ilişkilendirilebilir? A) B) D) C)

a 2. Çivi, çiviyi söker. Ayranim ekşidir diyen olmaz. • Boş çuval ayakta durmaz. . Dağ ne kadar yüce de olsa yol üstünden aşar. Aşağıdakilerden hangisi, bu atasözlerindeki altı çizili sözcüklerin karşıladığı anlamlardan biri değildir? A) Kusur, eksiklik B) Dayanıklı, sert C) Bilgisiz, yeteneksiz D) Çare, derman

6. Ortaya çıkan bir yanlışlık çok geç de olsa düzeltilebilir, demek olan "---- sözünün dilimizde ifade ettiği anlam ne kadar da de rindir. Bütün bilginlerin ve bilgilerin Bağdatta toplandığını, orada her probleme bir çözüm bulunabileceğini, böylece Doğu'nun bilim merkezinin burası olduğunu nasıl da veciz bir şekilde anlatmaktadır. Bu metinde boş bırakılan yere düşünce- nin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Sora sora Bağdat bulunur. B) Yanlış hesap Bağdat'tan döner. C) Ana gibi yâr, Bağdat gibi diyar olmaz. D) Çanakta balın olsun, Bağdat'tan an gelir

8. Diyelim için çekti bir sabah vakti Erkenceden denize gireyim, dedin Kulaç attıkça sen Patiska çarşaflar gibi yırtılıyor su ortadan Ege Denizi bu, efendi deniz Seslenmiyor BU dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi sövlenemez? A) Biri diğerine bağlı olarak değişen bir durumdan bahsedilmiştir. B) insan dışındaki bir varlığa insana ait özellikler yüklenmiştir. C) Varsayım anlamı taşıyan bir cümleye yer verilmiştir. D) Hitap bildiren bir sözcük kullanılmıştır.

A TÜRKÇE 7. r E 1. Türkçe, atasözleri açısından oldukça zengin bir dildir. Öyle ki dilimizde birbirine benzer an- lamlar taşıyan, benzer durumları ifade etmek için kullanılan çeşitli atasözleri bulunmaktadır. Bu açıklamaya göre; 1. Ateş düştüğü yeri yakar. II. Buğday başak verince orak pahaya çıkar. III. Komşunun tavuğu komşuya kaz görünür IV. Aş taşınca kepçeye paha olmaz. V. Eldeki yara, yarasıza duvar deliği görünür. atasözleri anlamlarına göre ikişerli gruplan- dığında hangisi dışarıda kalt? CA). N C B) II. C) III. D) IV. k

10 Aşağıdaki atasözlerinden hangisinin anlamı yanlış verilmiştir? Atasözü Anlamı A) Çiftçinin ambari sabanın ucundadır. Toprak, iyi sürülürse bol ürün vereceği için iyi sonuç almak isteyen, işine dört elle sarılmalıdır. B) Fukaranın tavuğu tek tek yumurtlar. Talih, fakire hiç gülmez; aynı sermaye zengine daha çok, fakire daha az gelir getirir. C C) Korkunun ecele faydası yoktur. Kişi korkmakla kendisine gelecek bir kötülüğü önleyemez. D) Komşu ekmeği komşuya borçtur. Komşular en küçük şey için bile birbirlerine muhtaçtır. O DO 6. SINIF TÜRKÇE

3. El ariftir, sevdir kendi kendini Dağıtırlar düzenini, fendini Alçaklarda otur, gözet kendini Kati yükseklerden uçucu olma Karac'oğlan söyler sözün, başarır Aşkın deryasını boydan aşırır Seni bir mecliste aciz düşürür Kötülerle konup göçücü olma Aşağıdaki atasözlerinden hangisi bu dizelerdeki öğütlerden herhangi biriyle ilgili degildir? A) Topalla gezen, aksamak öğrenir . B) Bıçağı kestiren kendi suyu, insanı sevdiren kendi huyu. C) Akılları pazara çıkarmışlar, herkes yine kendi aklını almış. D) Alçak uçan yüce konar, yüce uçan alçak konar,

Türkçe GO 19. Atasözleri ile ilgili sunum hazırlayan Merve aşağıdaki örnekleri kullanarak atasözlerinin özellikleri hakkında bilgi verecektir. Yalnız tas, duvar olmaz. Horozu çok olan köyde sabah geç olur. Bir elin nesi var, iki elin sesi var. Buna göre Merve'nin verdiği örnekler aşağıdaki özelliklerden hangisine uygun değildir? A) Bazı atasözleri eş ya da yakın anlamlıdır. B) Atasözleri yargısı tamamlanmış cümlelerden oluşur. Atasözlerinin bazıları zıt anlamlıdır. D) Bazı atasözleri hem gerçek hem mecaz anlamlıdır. ✓ 20. Alaida seciilil.

(1) Atasözlerinin bazıları gerçek anlam taşır. (II) Kimi atasözlerinde söz sanatlarına başvurulur. (III) Atasözleri- nin bazıları töre ve gelenekleri bildirir. (IV) Atasözleri kalıplaşmış sözlerdir; söz dizimi bozulamaz, yerine başka sözcük getirilemez. Bu parçada numaralanmış cümlelerdeki açıklamalara aşağıdaki atasözlerinden hangisi örnek olarak gösterile- mez? 61. cümle: Emanete hıyanet olmaz. ✓ B) II. cümle: Deveye “İnişi mi seversin yokuşu mu?" demişler “Düze kıran mi girdi?" demiş. III . cümle: Dost başa bakar, düşman ayağa. DIV . cümle: Babanın sanatı toruna mirastır. 113

ürkçe DENEME 1 - Atasözleri; uzun deneme ve gözlemlere dayanı- larak söylenmiş ve halka mal olmuş, öğüt verici nitelikteki sözlerdir. Yüzyılların birikimini Ayansi- tan atasözleri, hayatın her alanıyla ilgili blabilir. Söz gelimi "Kişi, az konuşursa hem çevresinde- kileri rahatsız etmemiş hem de daha az yanıl- mış olur; çok dinlemekle çok şey öğrenir." an- lamında "İyi düşünmeden yaptığımız öyle işler vardır ki sonra pişman olarak eski duruma dönmek isteriz ama artık o duruma dönme ola- nağı kalmamıştır." anlamında ----, "Ağzına gelen her sözü söyleme, bir sözün nereye varacağını iyi düşün; ondan sonra söyle.” anlamında "Dil, her yana dönebilir; önce söylediğini sonra başka biçimlere sokabilir." anlamında ise atasözleri kullanılır. - Aşağıdakilerden hangisi bu parçada boş bırakılan yerlerden herhangi birine getirilemez? A) Söz gümüşse sükût altındır. B) Sözünü bil, pişir; ağzını der, devşir. C) Atlan ok geri dönmez. Dl Dilin kemiği yok. dirilebilir? rak-için mücadele trimlar