Atasözü ve Deyimler Soruları
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimleri
il
G
3. Dilimizde "ağız" sözcüğüyle kurulmuş pek çok
deyim yer almaktadır. Bu deyimler insanların
durumunu anlatmak için sıklıkla kullanılır. Ör-
neğin eskiden söylediğinin tersini söyleyen-
ler için .............. deyimi, insanları mal
veya davranışlarıyla imrendiren kişiler için
deyimi; hakkında herkesin ko-
nuştuğu kişi veya durumlar için "B.
deyimi; bir işi istemeyerek gönülsüzce yapan
insanlar için .................." deyimi kullanılır.
Yukarıdaki metinde boş bırakılan yerlere
aşağıdaki seçeneklerde verilen deyimler-
den hangisi getirilemez?
A) Yarım ağızla yapmak
B) Ağız birliği etmek
C) Ağız değiştirmek
D) Ağız sulandırmak
**
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimler5. Deyimlerin anlamlarına uygun olmayan cümlelerde kullanılması anlatım bozukluğuna neden olur.
Cümlede ifade edilmek istenen anlamla deyimin anlamı örtüşmelidir.
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerin hangisinde deyim, kullanıldığı cümleye uygun düşmektedir?
A)
O kadar hastaydı ki yüzün-
den kan damlıyordu.
Bu işi yapmayı çok istiyor,
kendini naza çekiyordu.
B)
DY
Çocuklar sevinçten başları-
ni taştan taşa vuruyor.
Ürünleri bire bin katarak ta-
nitmayı seviyordu.
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve DeyimlerDüşünce
TEST-5
7. Türk toplumunda bilime ve sanata çok önem verilmiştir.
İlim ve sanat öğrenen bilim insanlarına, öğretmenlere,
sanatçılara çok değer verilmiş ve saygı gösterilmiştir.
Türkler ilme verdiği değer kadar cehalete karşı da sü-
rekli savaş vermiştir. Cehalet, bir toplumun çöküşünü
hazırlayan en önemli unsur olarak görülmüştür. Bu da
atasözlerine yansımıştır.
Aşağıdakilerden hangisi bu metinde anlatılan duru-
mu karşılayan atasözlerinden biri olamaz?
İlim, sahibine dost; mal, sahibine düşman kazandırır.
B) Âlimin bir saati, cahilin yüz saatinden daha kıymetlidir.
e) Zenginin sermayesi kasasında, âlimin sermayesi ka-
fasında.
D) Kıssadan hisse alınmalıdır.
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimlergisi
7
5 danışmayan
6 yolda
7 şaşmış
1 aşmış
2 dağı
3 düz
4 danışan
Numaralanmış
sözcüklerden anlamlı ve ku-
rallı bir cümle (atasözü) oluşturulursa sırala-
ma nasıl olur?
A) 4-2-1-5-3-6-7
B) 1-2-4-5-3-6-7
C) 4-2-1-3-5-7-6
D) 2-1-3-4-5-6-7
SADIK UYGUN YAYIN
10
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve DeyimlerM
İkileme)
olmak
etmek
numaralan-
z?
sözcükle-
Langisin-
söz ko-
ağa ara-
n.
şti.
leye
=inde
n.
er.
2.
S
SÖZCÜKTE ANLAM
Söz Öbekleri (Deyim, Atasözü, İkileme)
"Baş" kelimesi aşağıdakilerin hangisinde
bir deyim içinde kullanılmıştır?
A) Başına iğne batar gibi bir ağrı saplandı.
B) Istediğin oldu sonunda, başın göğe erdi mi?
C) Başta bulunan doku ve organlar çok hasas-
D) Düşen taş çocuğun başını yardı.
Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde bir ge-
leneğimize işaret edilmektedir?
A) Tek kanatla kuş uçmaz.
B) Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır.
C) Fazla aş ya karın ağrıtır ya baş.
D) Bir elin nesi var, iki elin sesi var.
3. "Küçük bir zararı önlemek için büyük bir zara-
ri göze almak yanlıştır." anlamına gelen söz
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yatan aslandan gezen tilki yeğdir.
B) Pire için yorgan yakılmaz.
C) iş bilenin, kılıç kuşananın.
D) Taşıma su ile değirmen dönmez.
6. SINIF TÜRKÇE GÜÇLENDİREN SORU BANKASI
4.
Ankara Yayıncılık
5.
KONU TESTI-6
Aşağıdaki atasözlerinden hangisi "Topalla
gezen, aksamak öğrenir." atasözü ile anlam-
ca ilişkili değildir?
GÜÇ
A) Körle yatan, şaşı kalkar.
B) Kir atın yanında duran, ya huyundan ya
suyundan...
C) Üzüm üzüme baka baka kararır.
D) Her yiğidin bir yoğurt yiyişi vardır.
1. Sakla samanı, gelir zamanı.
II. Baş başa vermeyince taş yerinden kalk-
maz.
III. Ak akçe kara gün içindir.
IV. Bir ipte iki cambaz oynamaz.
V. Bir elin nesi var, iki elin sesi var.
Numaralanmış atasözleri anlamına göre
ikişerli gruplandığında hangisi dışta kalır?
A) II..
B) III.
C) IV.
D) V
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikinci
cümle, birinci cümlede kullanılan deyimin
anlamını içermez?
A) Bütün gün oturup çene çalmıştı.
Gevezeliği bir gün başına iş açacaktı.
B) Babasına kavuşan çocuğun etekleri zil çaldı.
Kar tatilini duyan öğrenciler çok sevindiler.
C) Bu işi de eline yüzüne bulaştırmış.
Gereksiz işlerle vakit öldürüp duruyordu.
D) Pilisını pırtısını toplamış, o evi terk etmişt
Neyi var neyi yoksa, bütün eşyalarını a
oradan uzaklaştı.
ankarayayincilik.com.tr
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimler6. "Biz bilim insanları kumsalda çakıl taşları ara-
yan çocuklar gibiyizdir. Eğer ben arkadaş-
larımdan biraz daha fazla renkli çakıl taşları
toplayabildiysem bunun nedeni dizlerime ka-
dar suya girmeye cesaret edebilmemdir." (Sir
Isaac Newton)
Tecrübe, en geniş hayal gücüne sahip ro-
mancıdan daha fazla kaynağa sahiptir."
(Michael Faraday)
☐ "İnsanoğlunun bilinçli bir çabayla hayatını yü-
celtme konusundaki kesin kabiliyetinden daha
fazla cesaret verici bir gerçek tanımıyorum."
(Daniel Bernoulli)
▪ "Bilginin azı tehlikelidir ancak ondan daha teh-
likeli olan, bu tehlikeden uzak duracak kadar
çok şey bilen insandır." (Albert Einstein)
Bazı bilim insanlarından alınmış bu sözler ile
aşağıdaki atasözleri anlam olarak eşleştirildi-
ğinde hangisi dışarıda kalır?
A) Akıl akıldan üstündür.
B) Dağ ne kadar yüce olsa yol onun üstünden
aşar.
C) Cahile söz anlatmak, deveye hendek atlat-
maktan güçtür.
D) Abanın kadri yağmurda bilinir.
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimler5. Aşağıdaki deyimlerin anlamlarını karşılarına yazınız.
1 Eline ayağına kapanmakalvarmak
2 Kapı aralamak:
3
5
Eli kolu bağlı kalmak:
4 Ayakları geri geri gitmek: Bir Sen Hopmok you doble yere gitmek....istememeld
Giok colışmak.....
Dirsek çürütmek:
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimler5.
Dilimizde ağaçla ilgili birçok atasözü vardır.
Örneğin; erdemli, bilgili insan alçak gönüllü
olur anlamında
deyimini, her
şey bir sınıra kadar büyür, yükselir, bu sınırı
aşamaz anlamında ".................." atasözünü,
insanlar ancak, akrabaları, yakınları ve
yandaşlarıyla birlikteyken değerli ve güçlüdür
anlamında "
atasözünü insan
.......
ancak küçük yaşta kolay eğitilir büyüdükten
sonra ona yön vermek zordur anlamında
" atasözünü kullanırız.
35
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bu metinde
boş bırakılan yerlerden birine getirilemez?
A) Ağaç yaşken eğilir.
B) Ağaç meyvesi olunca başını aşağı salar.
C) Ağaç yaprağıyla gürler.
D) Ağaçtan maşa olmaz.
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimler2.
Bazen konuşmaya dalınca konunun nereye gide-
ceğinin, kullandığımız kelimelerin karşı tarafta
bir kırgınlık oluşturabileceğinin farkında olamıyor
birçok olumsuz duruma kapı aralıyoruz. Sonrasında
|
pişmanlık yaşasak da artık ok yaydan çıkmış oluyor.
11
O nedenle konuşurken ipin ucunu bırakmamalı
|||
daima dikkatli olmalıyız.
Verilen parçada numaralı sözcüklerin anlamları
aşağıdaki seçeneklerin hangisinde sırasıyla doğ-
<ru bir şekilde verilmiştir?
||
A) Neden olmak Geri dönüşü
olmamak
Neden olmak Geri dönüşü
olmamak
Neden olmak
|||
Dikkatli
olmak
Kontrolünde
olmak
Dikkatli
olmak
C) Geri dönüşü
olmamak
D) Neden olmak Dikkatli olmak Kontrolünde
olmak
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve DeyimlerDeyimler ve Atasözleri
5.
Yiğit yiğidin yoldaşı
At yiğidin öz kardaşı
Sağlıktır her işin başı
Gamlanma gönül gamlanma
Yiğit yiğide yad olmaz
İyilerde ham süt olmaz
Bin kaygı bir borç ödemez
Gamlanma gönül gamlanma
Gül dikensiz olmaz imiş
Bülbül gülsüz ötmez imiş
işe güce yetmez imiş
Eli yardan ayrılanın
Karacaoğlan, şiirlerinde halk dilinde yaygın olan atasözlerinden ve deyimlerden geniş ölçüde
yararlanmıştır. Bu nedenledir ki Karacaoğlan'ın şiirleri, insanımızın içliliğinin, duyma, düşünme
gücünün, dünyayı görüşünün en iyi yansıtıcısıdır ve ondaki dil "Türkçenin gücü"dür. İşte Ka-
racaoğlan'ın farklı şiirlerinde geçen atasözlerine örnekler.
TEST
1
Kara bağrım ezdin ne salınırsın
Altin pas tutmaz, ne silinirsin
Baktıkça gözüme hoş görünürsün
Bugün güzelliğin dünden ziyade
A) Borçlu ne denli üzülürse üzülsün borç sıkıntısından kurtulamaz.
B) İnsanın yapacağı her şey vücut sağlığına bağlıdır.
C) İyi veya güzel olan her şeyin az çok sıkıntı veren bir yanı da bulunur.
D) Çalışarak kazandığımız para, dar zamanımızda bizi sıkıntıdan kurtarır.
Test-01 Doğru
Aşağıdaki anlamlardan hangisi Karacaoğlan'ın şekilde verilen şiirlerindeki altı çizili ata-
sözlerinden herhangi birini karşılamaz?
KONU TEKRAR RAPORUM
15
ARTIK 6. SINIF
DEYİMLER VE
ATASÖZLERİ
5. SINIF TEKRARI
KONUSUNA HAZIRSIN.
ŞİMDİ
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve DeyimlerAşağıdaki cümlelerin hangisinde deyim kulla-
nılmamıştır?
A) Açtı ağzını yumdu gözünü, hepimize bağırdı.
B) O korkunç kazadan burnu bile kanamadan kur-
tuidu.
C) Onun kolunda altın bileziği var, hiç aç kalmaz.
D) Kamyonetin açık kalan kasasından her şey
yollara dökülmüş.
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimleralsöz
2. Artık genç değilim hatta orta yaşlı bile sayılamam.
Şu sıralar geçmişe dair düşüncelerimle ve pişman-
lıklarımla baş başayım. Düşünüyorum da ömrümü
yele vermişim meğer. İnsan, yaşamının sonbaha-
rinda anlıyor bazı şeyleri. Olsun, en azından bundan
sonra istediğim gibi yaşamak, kendimce yararlı işler
yapmak istiyorum. Her ne kadar geç kalmış olsam
da...
Bu metindeki altı çizili sözle anlatılmak istenen
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yaşamını boşa geçirmek
B) Savurgan bir insan olmak
C) Gençliğin kıymetini bilmemek
D) Ömrünü pişmanlıklarla geçirmek
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimler5.
Kurdun biri bir tarladan geçiyormuş boydan
boya arpa görmüş. Kurt ne yapsın arpayı?
Yiyemez ki! Bırakıp gitmiş, yolda önüne
bir at çıkmış. Onu görünce: "Ben de seni
arıyordum, şurada arpa buldum ama
yiyemedim. Sana sakladım bayılırım senin
dişlerinin gıcırtısına. Gel sen ye ben de
seyredeyim." demiş. At kanmamış bu sözlere:
"Yahu ben kurtları bilmez miyim? Sen arpa
yiyebilseydin karnını doyurmak zevkini bırakır
da kulaklarının zevkini düşünür müydün?"
demiş.
B
Bu parçadaki durumu
1. Ahmağa yüz, abdala söz vermeye
gelmez.
II. İnsan yedisinde ne ise yetmişinde de
odur.
III. Can çıkmayınca huy çıkmaz.
numaralı sözlerin hangileri karşılamaz?
B) Yalnız t
Ive Il
A) Ive t.
C) II ve II.
7.
olabilir
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimleranaht
TEST 5
5. Atasözleri konusunu öğrencilerine anlatan Türkçe Öğretmeni Yılmaz Bey öğrencileriyle "Emojilerle Atasözlerini
Bul" oyununu oynamış ve aşağıdaki görsellerde emojilerle anlatılan atasözlerini bulmalarını istemiştir. Doğru bulu-
nan her atasözünün 10 puana karşılık geldiği bu oyunda öğretmenin akıllı tahtada yer verdiği görseller şu şekilde-
dir:
18
B)
Özel Sorular
C)
D)
I.
III.
Buna göre aşağıdaki öğrencilerden hangisi tümünü doğru cevaplamıştır?
Ali
Bahar
İbrahim
Meral
MA
Başa gelmeyince
bilinmez.
Baş dille tartılır.
Baş dille tartılır.
Baş dille tartılır.
II.
IV.
Altın yere düşmekle
pul olmaz.
Altın yere düşmekle
pul olmaz.
Altın anahtar her
kapıyı açar.
Altın anahtar her
kapıyı açar.
Ağaç yaprağıyla
gürler.
Ağaç yaprağıyla
gürler.
Meyve veren ağacı
taşlarlar.
Meyve veren ağacı
taşlarlar.
IV
M
At adımına göre değil,
adamına göre yürür.
İki at bir kızağa bağlan-
maz.
İki at bir kızağa bağlan-
maz.
At adımına göre değil,
adamına göre yürür.
1. 8. st
öğre
par
.A
.r
.
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimler35. Konuşurken söze başladığınız sırada
karşınızdakinin, kaşlarını çattığını, asık
1
bir suratla sizi dinlediğini görürseniz
hevesiniz kırılır. Lafı kısa kesip bu
2
3
tatsız sohbeti bir an önce bitirmeye
bakarsınız. Bir de karşınızdakinin sizi
güler yüzle dinlediğini hatta
ağzınızın içine baktığını görecek
4
olsanız konuştukça konuşasınız gelir.
Bu metinde numaralanmış deyim-
lerden hangisi "isteği kalmamak"
anlamına gelmektedir?
A) 1
C) 3
B) 2
D) 4
MEB Ölçme. D
Ortaokul Türkçe
Atasözü ve Deyimler6.
Elimizde tutamadığımız tek şey zaman...
Bize verilen zamanın her saniyesini dopdolu geçi-
rip, ne yaptığını bilmeden oradan oraya savrulma-
ya bir son vermeliyiz. Çünkü zaman bize aldırış
etmeden geçiyor ve yaşam hiç beklemediğimiz bir
anda sona eriyor.
Verilen metinde "aldırış etmeden" sözcük grubu
yerine seçeneklerden hangisi getirilirse anlamda
bozulma olmaz?
A) kulak kesmeden
C) kulak tutmadan
B) kulak vermeden
D) kulak asmadan