Hayalindeki netler. İhtiyacın olan her şey. Tek platform.

Soru çözüm, yayın seti, birebir rehberlik, canlı dersler ve daha fazlası Kunduz’da. Şimdi al, netlerini artırmaya başla.

Biçim Bilgisi Soruları

%3D
tonguç
12. (1) Dedemin tarlaları, keçileri, birkac ineği ve tavukları vardı. (II) Ninemle küçük evin arkasındaki bahçeye sık sık
giderdik. (III) Ninem fideleri çapalar, ben ağaçların altında oynardım. (IV) Oğlaklara, tekelere alışmıştım ve inek-
lerden korkmuyordum.
Bu metindeki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I. cümlede belirtili isim tamlaması vardır.
B) II. cümlede ikileme, sıfat görevinde kullanılmıştır.
C) III. cümlede kişi zamiri vardır.
D) IV. cümlede bağlaç cümleleri birbirine bağlamıştır.
dan
O O'dan 6'ya Sözel
LE
Ortaokul Türkçe
Biçim Bilgisi
%3D tonguç 12. (1) Dedemin tarlaları, keçileri, birkac ineği ve tavukları vardı. (II) Ninemle küçük evin arkasındaki bahçeye sık sık giderdik. (III) Ninem fideleri çapalar, ben ağaçların altında oynardım. (IV) Oğlaklara, tekelere alışmıştım ve inek- lerden korkmuyordum. Bu metindeki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede belirtili isim tamlaması vardır. B) II. cümlede ikileme, sıfat görevinde kullanılmıştır. C) III. cümlede kişi zamiri vardır. D) IV. cümlede bağlaç cümleleri birbirine bağlamıştır. dan O O'dan 6'ya Sözel LE
19.
Hayvan beslemeye meraklı dört arkadaş, yukarıda görsellerine yer verilen hayvanları beslemek istemektedirler.
Fakat bu hayvanların bir arada kalmaları, birbirleri için tehlike oluşturduğundan bu, mümkün değildir. Hangi
hayvanın hangi hayvan için hayati tehlike oluşturduğu ile ilgili bazı tespitler aşağıdaki gibidir:
Kedi, tavuk için tehlikelidir.
Aslan, kedi için tehlikelidir.
Köpek, kedi için tehlikelidir.
Kedi, fare için tehlikelidir.
Aşağıda ismi verilen kişiler, kafalarındaki sıralamaya göre bu hayvanları aynı kafese koymak istemektedirler.
Aslan – Köpek – Kedi – Fare - Tavuk D
Fare – Köpek – Kdi – Aslan – Tavuk H
Tavuk – Kedi – Fare - Aslan – Köpek \a
Kemal:
Eren:
Selim:
Mehmet:
Kedi - Tavuk - Kopek – Fare - Aslan
|
Hayvanların kafese konulması ile ilgili dikkat edilecekler şöyledir:
Hayvanların kafese konulma işleminin sıralaması, soldan sağa şeklindedir.
İlk hayvan, kafese konulduktan sonra kafeste bulunan bu hayvandan dolayı tehlike yaşayacak olan hayvan
varsa kafese konulması düşünülen bu hayvan, kafese konulmayacaktır.
e1
Sıralamadan dolayı daha önce kafese konulan hayvan, kafese daha sonra konulacak hayvandan dolayı tehlike
yaşayacaksa tehlike yaşayacak olan da kafesten çıkarılacaktır.
Sonuçta birbirine tehlike yaşatmayacak olan hayvanlar, kafese konulmuş olacaktır. Bu yüzden kafese konul-
ması düşünülen hayvan sayısı azalmış olmaktadır.
Bu durumda hayvanları kafese koyma işlemi sonunda yukarıda isimleri verilen kişilerden hangisinin kafesin-
deki hayvan sayısı yanlış verilmiştir?
A) Kemal: 4
B) Eren: 4
C) Selim: 2
D) Mehmet: 4
BAŞKA
YAYINCILIK
7
E Diğer sayfaya geçiniz.
Ortaokul Türkçe
Biçim Bilgisi
19. Hayvan beslemeye meraklı dört arkadaş, yukarıda görsellerine yer verilen hayvanları beslemek istemektedirler. Fakat bu hayvanların bir arada kalmaları, birbirleri için tehlike oluşturduğundan bu, mümkün değildir. Hangi hayvanın hangi hayvan için hayati tehlike oluşturduğu ile ilgili bazı tespitler aşağıdaki gibidir: Kedi, tavuk için tehlikelidir. Aslan, kedi için tehlikelidir. Köpek, kedi için tehlikelidir. Kedi, fare için tehlikelidir. Aşağıda ismi verilen kişiler, kafalarındaki sıralamaya göre bu hayvanları aynı kafese koymak istemektedirler. Aslan – Köpek – Kedi – Fare - Tavuk D Fare – Köpek – Kdi – Aslan – Tavuk H Tavuk – Kedi – Fare - Aslan – Köpek \a Kemal: Eren: Selim: Mehmet: Kedi - Tavuk - Kopek – Fare - Aslan | Hayvanların kafese konulması ile ilgili dikkat edilecekler şöyledir: Hayvanların kafese konulma işleminin sıralaması, soldan sağa şeklindedir. İlk hayvan, kafese konulduktan sonra kafeste bulunan bu hayvandan dolayı tehlike yaşayacak olan hayvan varsa kafese konulması düşünülen bu hayvan, kafese konulmayacaktır. e1 Sıralamadan dolayı daha önce kafese konulan hayvan, kafese daha sonra konulacak hayvandan dolayı tehlike yaşayacaksa tehlike yaşayacak olan da kafesten çıkarılacaktır. Sonuçta birbirine tehlike yaşatmayacak olan hayvanlar, kafese konulmuş olacaktır. Bu yüzden kafese konul- ması düşünülen hayvan sayısı azalmış olmaktadır. Bu durumda hayvanları kafese koyma işlemi sonunda yukarıda isimleri verilen kişilerden hangisinin kafesin- deki hayvan sayısı yanlış verilmiştir? A) Kemal: 4 B) Eren: 4 C) Selim: 2 D) Mehmet: 4 BAŞKA YAYINCILIK 7 E Diğer sayfaya geçiniz.
Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi hem yapım hem çekim eki almıştır?
A) Durgun bir hali vardı bugünlerde.
B) Hiç olmadığı kadar sinirli duruyor.
C) Yoldan geçerken bize de uğra.
D) Maçın verdiği yorgunluğu güzel bir duş ile attım.
Ortaokul Türkçe
Biçim Bilgisi
Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi hem yapım hem çekim eki almıştır? A) Durgun bir hali vardı bugünlerde. B) Hiç olmadığı kadar sinirli duruyor. C) Yoldan geçerken bize de uğra. D) Maçın verdiği yorgunluğu güzel bir duş ile attım.
4.
Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinde ya-
pim ve çekim ekleri bir arada kullanılmamıştır?
A) Tanıklar ilk duruşmada olayı anlattı.
B) Çantasını akşamdan hazırlamayı unutmuş.
C) Hayvanlar yaylada rahatça besleniyor.
D) Belgesel izlemekten çok hoşlanırdı.
Ortaokul Türkçe
Biçim Bilgisi
4. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinde ya- pim ve çekim ekleri bir arada kullanılmamıştır? A) Tanıklar ilk duruşmada olayı anlattı. B) Çantasını akşamdan hazırlamayı unutmuş. C) Hayvanlar yaylada rahatça besleniyor. D) Belgesel izlemekten çok hoşlanırdı.
D) Ingilizce dersi cumartesi günü yapılacaktır.
Bir hanında 4 kat ve sekiz daire bulunmaktadır. Ayrıca bu haninda bakkal, kuaför,
kasap, muhasebeci, noter, oyuncakçi ve saatci vardır.
Bu dairelerden de bir tanesi de boş durumda-dir.
Kuaför ikinci katta yer almaktadır.
Noter altinci dairede yer almaktadır
Bakkal ve kasap ayni katta yer almaktadır.
Noterin hemen üstünde oyuncakçı yer almak-tadır.
7 ve 8. soruları bu bilgilere göre cevaplayiniz.
SORU 7
Verilen bu bilgilere göre aşağıdakilerden han-gisi kesinlikle yanlıştır?
A) Oyuncakçı sekizinci dairede yer almaktadır.
B) iş hanındaki boş daire birinci katta yer almak-tadır.
C) Kuaför üçüncü dairede yer almaktadır.
D) Saatçi beşinci dairede yer almaktadir.
SORU 8
budakilerden
Ortaokul Türkçe
Biçim Bilgisi
D) Ingilizce dersi cumartesi günü yapılacaktır. Bir hanında 4 kat ve sekiz daire bulunmaktadır. Ayrıca bu haninda bakkal, kuaför, kasap, muhasebeci, noter, oyuncakçi ve saatci vardır. Bu dairelerden de bir tanesi de boş durumda-dir. Kuaför ikinci katta yer almaktadır. Noter altinci dairede yer almaktadır Bakkal ve kasap ayni katta yer almaktadır. Noterin hemen üstünde oyuncakçı yer almak-tadır. 7 ve 8. soruları bu bilgilere göre cevaplayiniz. SORU 7 Verilen bu bilgilere göre aşağıdakilerden han-gisi kesinlikle yanlıştır? A) Oyuncakçı sekizinci dairede yer almaktadır. B) iş hanındaki boş daire birinci katta yer almak-tadır. C) Kuaför üçüncü dairede yer almaktadır. D) Saatçi beşinci dairede yer almaktadir. SORU 8 budakilerden
6. Aşağıdaki birleşik sözcüklerden hangisi di-
ğerlerinden farklı bir yolla oluşmuştur?
A) karayel
B) kuşburnu
C) Sonbahar
Yeşilpınar
UYGUN PRATİK DEFTER TÜRKÇE 6
Ortaokul Türkçe
Biçim Bilgisi
6. Aşağıdaki birleşik sözcüklerden hangisi di- ğerlerinden farklı bir yolla oluşmuştur? A) karayel B) kuşburnu C) Sonbahar Yeşilpınar UYGUN PRATİK DEFTER TÜRKÇE 6
6 ve 7. soruları aşağıdaki bilgilere göre birbirinden bağımsız olarak cevaplayınız.
Birden fazla burç bulunmaktadır Aslan, yengec, koc, boğa bunlardan bazılarıdır. Aşağıda bu bure-
lara ait bazı özellikler verilmiştir.
Koc
Boga
Asian
Yenges
Uzun boylu
Kısa boylu
Uzun boylu
Kisa boylu
Kahverengi saçlı Kahverengi sache Kahverengi saçle Siyah'sache
Kivircik saçle
Düz saçle
Kivircik sach
Duz sach
Asli, Bilge, Ceren, Derya adlı dört arkadaşın burçları birbirinden farklıdır. Bu arkadaşlar aralarında
burçlarla ilgili konuşmaktadır. Onlann konuşmalarından hareketle özellikleri şu şekilde belirtilmiştir
• Asli uzun boylu ve kahverengi saçlıdır. a Slon-koa
• Bilge düz saçlı değildir. aslan bog
Ceren ve Derya farklı burçlara sahipler.
• Aslı ile Ceren'in saç renkleri aynidir fakat boylan farklidir.
6 Tablodan ve verilen bilgilerden hareket 7 Bilge'nin koç burcu olduğu biliniyorsa
le hangisi söylenebilir?
Aslı'nın burcu hangisi olur?
At Aslider salida
Derya, uzun boyludur.
BY A
e Ceren, kevircik saclider
C) Yengec
D) Ash, kivircik saçlıdır.
D) Boga
Ortaokul Türkçe
Biçim Bilgisi
6 ve 7. soruları aşağıdaki bilgilere göre birbirinden bağımsız olarak cevaplayınız. Birden fazla burç bulunmaktadır Aslan, yengec, koc, boğa bunlardan bazılarıdır. Aşağıda bu bure- lara ait bazı özellikler verilmiştir. Koc Boga Asian Yenges Uzun boylu Kısa boylu Uzun boylu Kisa boylu Kahverengi saçlı Kahverengi sache Kahverengi saçle Siyah'sache Kivircik saçle Düz saçle Kivircik sach Duz sach Asli, Bilge, Ceren, Derya adlı dört arkadaşın burçları birbirinden farklıdır. Bu arkadaşlar aralarında burçlarla ilgili konuşmaktadır. Onlann konuşmalarından hareketle özellikleri şu şekilde belirtilmiştir • Asli uzun boylu ve kahverengi saçlıdır. a Slon-koa • Bilge düz saçlı değildir. aslan bog Ceren ve Derya farklı burçlara sahipler. • Aslı ile Ceren'in saç renkleri aynidir fakat boylan farklidir. 6 Tablodan ve verilen bilgilerden hareket 7 Bilge'nin koç burcu olduğu biliniyorsa le hangisi söylenebilir? Aslı'nın burcu hangisi olur? At Aslider salida Derya, uzun boyludur. BY A e Ceren, kevircik saclider C) Yengec D) Ash, kivircik saçlıdır. D) Boga
Bu medya metninin yazılış a
Al Olay yorumlama - Bilgi
W) Kültür aktarma - Olay y
Aman felek yandım senin elinden
Bu garip gönlüme sızlamak gelir
Ah ettikçe karlı dağlar inler
Haber aldım kervan ile yâr gelir
Dertli Kerem der kaşlar kemandir
Yâri görmeyeli hayli zamandır
Ellere yaz bahar çayır çimendir
Niçin bize yağmur ile kar gelir
10. Geçmişin büyük bilgel
yuvasına kavuşan bile
da kendisini yıkayan
gibi bilgenin önüne
madem siz derin b
celik dersi vermen
göstermemektir."
Bu metnin unsu
Bu şiirin ana duygusu aşağıdakilerden hangisidir?
Strateji Yayınları
A) Kişi kadro
B) Mekân (Y
C) Saman:
D) Olay: Bi
A/Sitem
BÖzlem
C) Kg amsarlık
Dj Korku
Ortaokul Türkçe
Biçim Bilgisi
Bu medya metninin yazılış a Al Olay yorumlama - Bilgi W) Kültür aktarma - Olay y Aman felek yandım senin elinden Bu garip gönlüme sızlamak gelir Ah ettikçe karlı dağlar inler Haber aldım kervan ile yâr gelir Dertli Kerem der kaşlar kemandir Yâri görmeyeli hayli zamandır Ellere yaz bahar çayır çimendir Niçin bize yağmur ile kar gelir 10. Geçmişin büyük bilgel yuvasına kavuşan bile da kendisini yıkayan gibi bilgenin önüne madem siz derin b celik dersi vermen göstermemektir." Bu metnin unsu Bu şiirin ana duygusu aşağıdakilerden hangisidir? Strateji Yayınları A) Kişi kadro B) Mekân (Y C) Saman: D) Olay: Bi A/Sitem BÖzlem C) Kg amsarlık Dj Korku
PARAGRAFTA ANLAM
12. Saf şiir anlayışında estetik tavır ön plandadır. Bu anlayıştaki şairler didaktik bilgilerden uzak durur, bir şey öğretmeyi değil sözcük-
ler arasındaki ses uyumunun çağrıştırdığı imgelerle insanın sanat zevkine hitap etmeyi amaç edinirler. Kısacası şiirde anlama fazla
önem vermezler.
Anlaşılmak için değil; duyulmak, hissedilmek için şiir yazarlar-
Aşağıda verilenlerin hangisi bu görüşleri benimseyen bir şair tarafından yazılmış olamaz?
B)
A)
Her şafak anunla uyanı, güler
Gümüş aydınlıkta serviler, güller
Serin hülyasıyla çeşmelerinin
Başındayım sanki bir mucizenin
Su sesi ve kanat çakırtısından
Bugün hava güzel
Bugün içim içime sığmıyor
Annemden mektup aldım
Memlekette gibiyim
Allaha çok şükür karnım tok
Elimi uzatsam kahve fincanı dudaklarımdadır
Billur bir avize Bursa'da zaman
D)
Titrek bir damladıt aksi, sevincin
Dolu rüzgârla çıkıp ufka giden yelkenli
Gidişin seçtiğin akşam saatinden belli
Ömrünün geçtiği sahilden uzaklaştıkça
Ve hayalinde doğan âleme yaklaştıkça
Dalga kıvrımları ardında büyür tenhalik
Başka bir çerçevedir, gitgide dünya artık
Yüzünün sararmış yapraklarında
Ne zaman kederden taşarsa için
Şarkılar taşırsın dudaklarında
Gözlerin kararan yollarda üzgün
Ve bir zambak kadar beyazdır yüzün
Ortaokul Türkçe
Biçim Bilgisi
PARAGRAFTA ANLAM 12. Saf şiir anlayışında estetik tavır ön plandadır. Bu anlayıştaki şairler didaktik bilgilerden uzak durur, bir şey öğretmeyi değil sözcük- ler arasındaki ses uyumunun çağrıştırdığı imgelerle insanın sanat zevkine hitap etmeyi amaç edinirler. Kısacası şiirde anlama fazla önem vermezler. Anlaşılmak için değil; duyulmak, hissedilmek için şiir yazarlar- Aşağıda verilenlerin hangisi bu görüşleri benimseyen bir şair tarafından yazılmış olamaz? B) A) Her şafak anunla uyanı, güler Gümüş aydınlıkta serviler, güller Serin hülyasıyla çeşmelerinin Başındayım sanki bir mucizenin Su sesi ve kanat çakırtısından Bugün hava güzel Bugün içim içime sığmıyor Annemden mektup aldım Memlekette gibiyim Allaha çok şükür karnım tok Elimi uzatsam kahve fincanı dudaklarımdadır Billur bir avize Bursa'da zaman D) Titrek bir damladıt aksi, sevincin Dolu rüzgârla çıkıp ufka giden yelkenli Gidişin seçtiğin akşam saatinden belli Ömrünün geçtiği sahilden uzaklaştıkça Ve hayalinde doğan âleme yaklaştıkça Dalga kıvrımları ardında büyür tenhalik Başka bir çerçevedir, gitgide dünya artık Yüzünün sararmış yapraklarında Ne zaman kederden taşarsa için Şarkılar taşırsın dudaklarında Gözlerin kararan yollarda üzgün Ve bir zambak kadar beyazdır yüzün
Sözel Mantik
wipa
ikişer daireli (doğu ve batı üç katlı bir apartmanda yaşayan-
lar apartmanlarının önüne soldan sağa 1,2,3,4,5 ve 6 nu-
maralarını vererek arabaları için park çizgisi çizmek istiyorlar.
Bu park çizimi hakkında bilinenler şunlardır:
1 ve 6. sıralara büyük araçlar için park yeri çizilecektir.
2. kat doğu ve 3. kat batı dairelerinin araçları büyüktür.
Birinci katta oturanlar araçları için çizilen park yerinin
yan yana olmasını istemektedirler.
• 3. kat doğu dairesinin aracının kendi karşı komşusunun
aracından hemen önce olmasını istemektedir.
İsteklerin tamamı yerine getirildiğine göre aşağıdakiler-
den hangisi kesinlikle söylenemez?
P
A) 2. kat doğu dairesinin aracı birinci sıradadır.
B) 3. kat doğu dairesinin aracı beşinci sıradadır.
C) 2. kat batı dairesinin aracı üçüncü sıradadır.
D) Birinci katların araçları ikinci ve üçüncü sırada olabilir.
Ortaokul Türkçe
Biçim Bilgisi
Sözel Mantik wipa ikişer daireli (doğu ve batı üç katlı bir apartmanda yaşayan- lar apartmanlarının önüne soldan sağa 1,2,3,4,5 ve 6 nu- maralarını vererek arabaları için park çizgisi çizmek istiyorlar. Bu park çizimi hakkında bilinenler şunlardır: 1 ve 6. sıralara büyük araçlar için park yeri çizilecektir. 2. kat doğu ve 3. kat batı dairelerinin araçları büyüktür. Birinci katta oturanlar araçları için çizilen park yerinin yan yana olmasını istemektedirler. • 3. kat doğu dairesinin aracının kendi karşı komşusunun aracından hemen önce olmasını istemektedir. İsteklerin tamamı yerine getirildiğine göre aşağıdakiler- den hangisi kesinlikle söylenemez? P A) 2. kat doğu dairesinin aracı birinci sıradadır. B) 3. kat doğu dairesinin aracı beşinci sıradadır. C) 2. kat batı dairesinin aracı üçüncü sıradadır. D) Birinci katların araçları ikinci ve üçüncü sırada olabilir.
KONU - 1
SÖZCÜK SIRALAMASI
Wow
own grand
amalan
for Art Me
KAVRU
onu gove witam
SI
ww
Jamme
Uu'nun kiralama
re Marsilik gelon SORG
dogru vertinti
une gore
far bir kavramlaringer
som
u tome vertien arcanter som
wek eeneklerden angiogrudur?
A) Adana Ankara
b) Adana Ankara
G) Adana Antalya Ana
Dj Adana Artvin Ana M
A
A
11
1
Saba Saher ----
Boy bwakilan yere seceneklerden hangiya-
niliwa verilen szokler sok sirasina göre
swalannwy olur?
A) Sevda
B) 50
C) Surat
D) Sahra
Numaralanmis görselleria
Sözik sırasına göre dizilire
dakilerden hangisi olur?
Uyanacak dat daar
och omruklatik
Kucaklayarak kustan
Yuva olacak onlara
Bu dizelerde alt gril
digerleriyle aynı kavran
Agaclar
c) Kuslar
A) 4.3-1-2
C) 2-1-3-4
1-44
1
denge deprem - dostandervig
korpus kalon - kapekaval
12. Seçeneklerdeki sözcükler, som
göre sıralanırsa hangisi son
naylon-nalinnaden - nem
B) Yuri
A) Yüzük
C) Yürek
D) Y28
IV
gargodan - gida - gofret-gugum
2
Bu görselde bos b
ram alanına göre
zilmalidir?
A) Basketbol, vole
B) Müzik, futbol,
C) Hokey, motor
D) Bisiklet, baskel
Numaralanmış bölümlerden hangileri sözlük
sıralamasına göre doğru sıralanmistir?
A) / vell
B) III ve IV
C) 7 ve it!
D) Il ve IV
TURKCEDESTRES YOK
CARI
10 BAŞARI VAR
PLUS TurkçeMino PLUS
Ortaokul Türkçe
Biçim Bilgisi
KONU - 1 SÖZCÜK SIRALAMASI Wow own grand amalan for Art Me KAVRU onu gove witam SI ww Jamme Uu'nun kiralama re Marsilik gelon SORG dogru vertinti une gore far bir kavramlaringer som u tome vertien arcanter som wek eeneklerden angiogrudur? A) Adana Ankara b) Adana Ankara G) Adana Antalya Ana Dj Adana Artvin Ana M A A 11 1 Saba Saher ---- Boy bwakilan yere seceneklerden hangiya- niliwa verilen szokler sok sirasina göre swalannwy olur? A) Sevda B) 50 C) Surat D) Sahra Numaralanmis görselleria Sözik sırasına göre dizilire dakilerden hangisi olur? Uyanacak dat daar och omruklatik Kucaklayarak kustan Yuva olacak onlara Bu dizelerde alt gril digerleriyle aynı kavran Agaclar c) Kuslar A) 4.3-1-2 C) 2-1-3-4 1-44 1 denge deprem - dostandervig korpus kalon - kapekaval 12. Seçeneklerdeki sözcükler, som göre sıralanırsa hangisi son naylon-nalinnaden - nem B) Yuri A) Yüzük C) Yürek D) Y28 IV gargodan - gida - gofret-gugum 2 Bu görselde bos b ram alanına göre zilmalidir? A) Basketbol, vole B) Müzik, futbol, C) Hokey, motor D) Bisiklet, baskel Numaralanmış bölümlerden hangileri sözlük sıralamasına göre doğru sıralanmistir? A) / vell B) III ve IV C) 7 ve it! D) Il ve IV TURKCEDESTRES YOK CARI 10 BAŞARI VAR PLUS TurkçeMino PLUS
1. bölüm
BİÇİM BİLGİSİ «<
ÖNEMLİ
Bir sözcüğün kökü ile o kökten türetilen sözcükler arasında bir anlam ilgisi vardır. Sözcüklerin kökü bulunurken buna
dikkat edilmelidir. Örneğin "balıkçı" sözcüğünün anlamli en küçük parçası 130" sözcüğüdür. Ancak"
ile
1993* arasında bir anlam ilgisi yoktur. Bu yüzden sözcüğün kökü“,
maz. Bu sözcüğün kökü"
[32
ya da "
134. ola-
35}"tir.
"Sıcaklık gölgede otuz dereceymiş." cümlesindeki “gölgede" sözcüğünün kökü "göl” değildir. "Göl" anlamlı bir sözcük-
tür. Ancak "göl" ile "gölge" arasında bir anlam ilgisi yoktur. Bu nedenle "gölgede" sözcüğün kökü “gölge"dir.
Bu cümledeki diğer sözcüklerin kökleri şunlardır:
[36)
[37]
(38)
ÖRNEK - 1
Şehirden (şehir) uzaklaştığında hava iyice kararmıştı. Atini, Türkmen (Türk) köylerine doğru sürdü. Kar kesilmiş (kes-), bulutlar
11
N
(bul) azalmıştı.
1
Bu metinde numaralanmış sözcüklerden hangisinin kökü, yay ayraç içinde yanlış verilmiştir?
B) II.
A) I.
D) IN
C) III.
ÇÖZÜM
Ortaokul Türkçe
Biçim Bilgisi
1. bölüm BİÇİM BİLGİSİ «< ÖNEMLİ Bir sözcüğün kökü ile o kökten türetilen sözcükler arasında bir anlam ilgisi vardır. Sözcüklerin kökü bulunurken buna dikkat edilmelidir. Örneğin "balıkçı" sözcüğünün anlamli en küçük parçası 130" sözcüğüdür. Ancak" ile 1993* arasında bir anlam ilgisi yoktur. Bu yüzden sözcüğün kökü“, maz. Bu sözcüğün kökü" [32 ya da " 134. ola- 35}"tir. "Sıcaklık gölgede otuz dereceymiş." cümlesindeki “gölgede" sözcüğünün kökü "göl” değildir. "Göl" anlamlı bir sözcük- tür. Ancak "göl" ile "gölge" arasında bir anlam ilgisi yoktur. Bu nedenle "gölgede" sözcüğün kökü “gölge"dir. Bu cümledeki diğer sözcüklerin kökleri şunlardır: [36) [37] (38) ÖRNEK - 1 Şehirden (şehir) uzaklaştığında hava iyice kararmıştı. Atini, Türkmen (Türk) köylerine doğru sürdü. Kar kesilmiş (kes-), bulutlar 11 N (bul) azalmıştı. 1 Bu metinde numaralanmış sözcüklerden hangisinin kökü, yay ayraç içinde yanlış verilmiştir? B) II. A) I. D) IN C) III. ÇÖZÜM
A) fener
fırıldak - havlu oro
6.
miras
mimar
DY
Vend
misket
Yukarıdaki sözcükler sözlük sırasına
göre sıralandığında sıralama aşağıda-
kilerden hangisi olur?
obrog A
A) misket - mimar - miras
De
B) mimar - miras - misket
C) mimar - misket - miras (8
Ortaokul Türkçe
Biçim Bilgisi
A) fener fırıldak - havlu oro 6. miras mimar DY Vend misket Yukarıdaki sözcükler sözlük sırasına göre sıralandığında sıralama aşağıda- kilerden hangisi olur? obrog A A) misket - mimar - miras De B) mimar - miras - misket C) mimar - misket - miras (8
uyerlerinden önce yer alanı boyayalım.
1. Med
...ed far
HE
F G
Bjö
V
TO
J
S
F
alim.
M
R
Y
Asağıda kelime çiftlerinden sözlükte diğerlerinden sonra yer alanı işaretleyelim.
P
A
çimen
demlik
I salkım
mezura
N o
vapur
filika
O
kestane
güverte
pedal
T
1 bakır
D köpek
orman
O
o
civata
I yağmur
I yelek
kedi
C
Aşağıdaki kelimeleri sözlük sırasına göre numara vererek sıralayalım.
O limon
köprü
çilek O fidan
tarçın O resim
m.
Ortaokul Türkçe
Biçim Bilgisi
uyerlerinden önce yer alanı boyayalım. 1. Med ...ed far HE F G Bjö V TO J S F alim. M R Y Asağıda kelime çiftlerinden sözlükte diğerlerinden sonra yer alanı işaretleyelim. P A çimen demlik I salkım mezura N o vapur filika O kestane güverte pedal T 1 bakır D köpek orman O o civata I yağmur I yelek kedi C Aşağıdaki kelimeleri sözlük sırasına göre numara vererek sıralayalım. O limon köprü çilek O fidan tarçın O resim m.
6. Söylenişleri aynı, anlam ve kökleri ayrı olan sözcüklere eş sesli (sesteş) sözcükler denir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisinde altı çizili sözcükler sesteştir?
A) Gözüm genç adamın kılık kıyafetindeki uyuma takılmıştı.
Her yere nazar boncuğu asmış; evde göz var, diyor sürekli.
B)• Lisansüstü eğitimini tamamlamak için Avrupa ülkelerinden birine göçtü.
• Üzerinde zıpladığı koltuk göçünce korkuyla annesini beklemeye başladı.
C). Bol tereyağlı
, salçalı yemekleri sayesinde hepimize kilo aldırmayı başardı.
• Üzerine salaş bir hırka, altına bol bir pantolon giyip gelmiş.
ÜNİTE 1
D). Bu hafta acil olarak teslim edilmesi gereken siparişlerim var.
İzmir'e vardık, akrabalarımızın gelin hiz
Ortaokul Türkçe
Biçim Bilgisi
6. Söylenişleri aynı, anlam ve kökleri ayrı olan sözcüklere eş sesli (sesteş) sözcükler denir. Buna göre aşağıdakilerden hangisinde altı çizili sözcükler sesteştir? A) Gözüm genç adamın kılık kıyafetindeki uyuma takılmıştı. Her yere nazar boncuğu asmış; evde göz var, diyor sürekli. B)• Lisansüstü eğitimini tamamlamak için Avrupa ülkelerinden birine göçtü. • Üzerinde zıpladığı koltuk göçünce korkuyla annesini beklemeye başladı. C). Bol tereyağlı , salçalı yemekleri sayesinde hepimize kilo aldırmayı başardı. • Üzerine salaş bir hırka, altına bol bir pantolon giyip gelmiş. ÜNİTE 1 D). Bu hafta acil olarak teslim edilmesi gereken siparişlerim var. İzmir'e vardık, akrabalarımızın gelin hiz
17. Yapım eki eklendiği sözcüğün anlamını, kimi za-
man da türünü değiştiren eklerdir. Çekim ekleri
ise eklendiği sözcüğün anlamını ya da türünü
değiştirmez.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde
altı çizili sözcük hem yapım hem de çekim eki
almıştır?
A) Etleri mangalda bir güzel pişirdi.
B) Hiç uyumadan derslerine çalıştı.
C) Samet, yazıcıdan çıktı aldı.
D) Onu görünce dünyalar benim oldu.
Ortaokul Türkçe
Biçim Bilgisi
17. Yapım eki eklendiği sözcüğün anlamını, kimi za- man da türünü değiştiren eklerdir. Çekim ekleri ise eklendiği sözcüğün anlamını ya da türünü değiştirmez. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük hem yapım hem de çekim eki almıştır? A) Etleri mangalda bir güzel pişirdi. B) Hiç uyumadan derslerine çalıştı. C) Samet, yazıcıdan çıktı aldı. D) Onu görünce dünyalar benim oldu.