Cümle Çeşitleri Soruları
Ortaokul Türkçe
Cümle ÇeşitleriTürkçe Deneme Sınavi - 5
KİTAPÇIĞI
8.
Sorel Bolum
Tarik, Türkçe öğretmeninin verdiği bir ödev için aşağıdaki metni yazmıştır.
Hava çok sıcaktı. Ayşe ninem, an kovanlarının yanından bana seslendi. "Çiğdem, bak antar bal yapmig."
dedi. Ben balı çok severim ama gözüm yeni olgunlaşan kirazlardaydı. Niner yanıma geldi, "Bütün ye-
mişler oldu. Dur sana biraz kiraz getireyim." dedi. Çok sevindim. "Nine, biraz da erik getirir misin?" di-
ye bağırdım. Yaz aylarını çok seviyorum, meyveleri çok güzel.
Öğretmen, metni okuduktan sonra Tarika şu önerilerde bulunmuştur:
- Bir şeyi olduğundan fazla büyüterek veya küçülterek anlatımı çarpıcı hale getirebilirsin.
Insan dışındaki varlıklara insana özgü nitelikler vererek daha etkileyici bir anlatima ulaşabilirsin.
Aralarında değişik yönlerden ilgi bulunan iki şeyden zayıf olanı kuvvetli olana benzetebilirsin.
Buna göre Tarık aşağıdaki metinlerden hangisini yazarsa öğretmeninin önerilerinin tümünü uygulamış olur?
A) Hava aşırı derecede sicaktı. Serinlemek için bahçeye çıkmıştım. Ayşe ninem, ar kovanlarının yanından bana seslendi. "Çig-
dem, bak arilar bal yapmış." dedi. Ben bali çok severim ama gözüm yeni olgunlaşan mis gibi kirazlardaydı. Ninem yanıma
geldi, "Bütün yemişler oldu. Dur sana biraz kiraz getireyim." dedi. Çok sevindim. "Nine, biraz da erik getirir misin?" diye ba-
ğırdım. Yaz aylarını çok seviyorum, meyveleri çok güzel.
B) Hava çok sıcaktı. Bahçede oyuncak ayıcığımla oynuyordum. Ayşe ninem,
kovanlarının yanından bana seslendi. "Çiğdem,
bak çalışkan arılar bal yapmış." dedi. Ben bali çok severim ama gözüm yeni olgunlaşan kirazlardaydı. Ninem yanıma geldi,
"Bütün yemişler oldu. Dur sana biraz kiraz getireyim." dedi. Çok sevindim. "Nine, biraz da erik getirir misin?" diye bağırdım.
Yaz aylarını çok seviyorum, meyveleri çok güzel, hepsi birbirinden enfes.
C) Hava âdeta bir fırının içi gibi sıcaktı. Ayşe ninem, ar kovanlarının yanından bana seslendi. "Çiğdem, bak arlar mis gibi bal
yapmış." dedi. Ben bali çok severim ama gözüm yeni olgunlaşan ve uzaktan bana göz kırpan kirazlardaydı. Ninem yanıma
geldi, "Bütün yemişler oldu. Dur sana biraz kiraz getireyim." dedi. Çok sevindim. "Nine, biraz da erik getirir misin?" diye ba-
ğırdım. Yaz aylarını çok seviyorum, meyveleri çok güzel, bütün ağaçların meyvelerini bir oturuşta yiyebilirim.
D) Hava çok sıcaktı. Ayşe ninem, ar kovanlarının yanından bana seslendi. "Çiğdem, bak arılar bal yapmış." dedi
. Ben balı çok
severim ama gözüm yeni olgunlaşan kirazlardaydi. Ninem yanıma geldi, "Bütün yemişler oldu. Dur sana biraz kiraz getire
yim." dedi. Çok sevindim. "Nine, biraz da erik getirir misin?" diye bağırdım. Yaz aylarını çok seviyorum, meyveleri çok
zel, bir oturuşta koca bir tabak kiraz ve eriği yiyebilirim.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde 1. cümlede verilen yargıdan II. cümlede verilen yargı kesin olarak çıkarılama
Ortaokul Türkçe
Cümle Çeşitleri8. Sinif Turice
1691
10.
12. I.
11.
Özne; yüklemin bildirdiği işi yapan, yüklemin bil-
dirdiği durumu üzerine alan ögedir. Nesne ise
cümlede öznenin yaptığı eylemden etkilenen
ögedir. "Ahmet elindeki bardağı yere düşürdü."
cümlesinde düşürme işini yapan "Ahmet "tir ve
cümlenin öznesidir. Ahmet'in düşürme eylemin-
den etkilenense elindeki bardak'tır ve "elinde-
ki bardağı" sözcük grubu cümlenin nesnesidir.
Nut
ğıd
A
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangi-
sinde "nesne" yanlış gösterilmiştir?
A) Aldığı eski evin bodrumundan hazine çıktı.
Bundan sonra söylediklerini asla dinlemem.
C) Yastığı bütün çalışmaları tek tek gösterdi.
D) Gelirinin tamamını ailesi için harcıyormuş.
MODEL EGİTİM YAYINLARI
13.
Balkon, odanın tek penceresinin yakınına kadar
geliyor. Genişçe bir pencere bu. Öyle ki balkon-
dan odanın içine bakılabilir. Büyük bir çalışma
masası, kütüphane, tek kişilik bir yatak, çalışma
masasının üzerinde bir telefon yatağın üzerin-
de çiçekli bir örtu, karşı duvarda dolaplar ve du-
vara gömme bir gardrop olan aydinlik bir oda go-
üzerinde ciltli kitaplar
Ortaokul Türkçe
Cümle Çeşitleri-One? Yazdigin roman mi?
Dege
Ya ne?
Birkaç destan
- Neyle ilgili
-Eski kahramanlann hayatlarıyla...
liginç, merakla bekliyorum o zaman
Bu metinde aşağıdaki noktalama işaretle-
rinden hangisinin örneği yoktur?
A) Anlatım olarak tamamlanmamış cümlelerin
sonuna üç nokta konur
B) Soru bildiren cümle veya sözlerin sonuna
soru işareti konur
C) Satır başına alınan konuşmaları göstermek
için uzun çizgi kullander
D) Hitap için kullanılan kelimelerden sonra vir-
gül konur
Ortaokul Türkçe
Cümle Çeşitleri10 11
Cümle Türleri
7. 1. Ya bu diyardan göçecs
2. Mustafa Bey vary
3. Burası haya
Numaral
Test
misti
4. 1. Tahtayı daha iyi görebilmek için ön sıralar.
-mal-me, -sızl-siz
deler aldığı hâlde
ani cümle biçimce
umca olumlu olabi-
gün
ğıdakilerden han-
cimce olumsuz bir
dan birine oturmuştu.
2. Üzerindeki tozlanmış kıyafetler, zor bir
geçirdiğinin göstergesiydi.
3. Arka sırada tek başına oturan çocuk, o gün
yine gelmemişti okula.
4. Yaşlı adam, çaresizce karşı tarafa bakıyor,
caddeyi nasıl geçeceğini düşünüyordu.
Numaralanmış cümlelerin özellikleriyle
ilgili söz alan-öğrenciler şunları söylüyor:
e rağmen beni ara-
ayla çok iyi anlaşır.
ğunda derdini kim-
umetli olduğunu hiç
saplanmış bir biça-
cağızın acı çığlığı."
före isim cümlesidir.
mlelerden hangisi
u cümle ile özdeş-
iğit Efe): 1. cümle olumlu, kurallı, birleşik,
eylem cümlesidir.
Dernet : 2. cümle tek yüklemli (basit) bir
cümledir.
Duru : 3. cümle olumsuz devrik, birle-
şik, eylem cünitesidir.
Selin: 4.cümle ortak özneli, sıralı cüm-
ledir.
Buna göre öğrencilerden hangisi yanlış
bilgi vermiştir?
Yiğit Efe
Duru
D) Selin
Demet
için kamyonet kira-
yanlış bir hareket
di.
bilyeleri çocukluğu
5. "Köy, eski şenliğini kaybettiği için çok üzülüyo-
rum." cümlesinin özellikleri aşağıdakilerin
hangisinde verilmiştir?
Ortaokul Türkçe
Cümle Çeşitleri3.SORU
5
Puan
Aşağıdakilerin hangisinde zıt anlamlı kelimeler
bir arada kullanılmamıştır?
A) Ali az çok biliyor.
B) Korkaklar asla cesur davranamazlar.
C) Eğri adımlarla doğru yollardan geçmez.
D) Gönülde Kalanlar yavaş yavaş ilerliyor.
Ortaokul Türkçe
Cümle Çeşitleri19. Aşağıdaki şiirlerden hangisi tema bakımından
diğerlerinden farklıdır?
Sen kocaman çöllerde bir kalabalık gibisin,
Kocaman denizlerde ender bir balık gibisin.
Bir isıtır, bir üşütür, bir ağlatır bir güldürür;
Sen hem bir hastalık hem de sağlık gibisin.
blonly
olunsa
B) Gözlerin ipek yoludur ömrümün
Akasya yüklü kervanlar geçer
Çan sesleri arasında bir fener
Yanar söner, yanar söner, yanar söner
Gözlerin ipek yoludur ömrümün
C) Gemiler geçer rüyalarımda,
Alli pullu gemiler, damların üzerinden;
Ben zavallı,
Ben yıllardır denize hasret,
Bakar ağlarım.
D) Ben sana hep üşüyordum
Çünkü kıştım, nakıştım
İnkâr etmiyorum da bunu
Seni sevmek gibi büyük işlere kalkıştım.
J
Ortaokul Türkçe
Cümle ÇeşitleriGörmüş ve geçirmiş denizin kalbine sindi.
ili sözcük
ATA YAYINCILIK-
a
D) 4.
13. Gönül dile gelir kaval sesinde.
Boz martılar düğün yapar Mersin'de,
Isparta'nın renk renk gül bahçesinde
Bülbüllerin neşesini gör şimdi.
-
den han-
(Abdurrahim Karakoç)
ha-
tir.
Bu dörtlüğün ikinci dizesinde bulunan söz sanatı aşağı-
dakilerden hangisidir?
dili
A) Benzetme
B) Kişileştirme
D) Konuşturma
ş cüm-
C) Abartma
O.NO
AD SOYAD
Ortaokul Türkçe
Cümle Çeşitleri1
TEST -
7.
4. Aşağıdakilerden bir paragraf oluşturul-
duğunda, hangisi bu paragrafın ilk cüm-
lesi olur?
A) Bereketli yağmurlar toprağın yüzünü
güldürmüş.
B) O yildan sonra olayın üstü örtülmüş ve
kimse merak etmemiş.
C) Komşularına bile yardım etmişler, böyle-
likle dolup taşmış mutfaklar.
D) O yıl öyle bereketli bir yıl olmuş ki tüm
ürünler iki katı hasat vermiş.
TÜRKÇE
Ortaokul Türkçe
Cümle ÇeşitleriTURKCE
&.SINIF
HAFTA SONU ÖDEVİ - 27
3. "Bizimkiler... Bizimkiler!.." diye bağırarak uyandı. Doğruldu. Üstündeki kertenkeleler kaçıştılar. Limana baktı.
2
Hakikaten, kalenin karşısına bir donanma gelmişti. Kadırgaların, yelkenlerin, küreklerin biçimine dikkat etti.
3
Sarardı. Gözlerini açtı. Kalbi, hızla çarpmaya başladı. Ellerini göğsüne koydu. Bunlar, Türk gemileriydi. Kenara
5
4
yanaşıyorlardı. Gözlerine inanamadı. "Acaba rüyam devam mı ediyor?" şüphesine düştü. Uyanıkken rüya
6
8
görülür müydü? Buna kanaat getirmek için elini ısırdı. Sonra da elini alnına vurdu. Evet, işte hissediyordu!
7
Uyanıktı ve gördüğü bir rüya değildi. O uyurken donanma, burnun arkasından birdenbire ortaya çıkmış olacaktı.
7
Sevinçten, hayretten dizlerinin bağı çözüldü: hemen çöktü. Kenara çıkan bölükler, ellerindeki al bayraklarla
9
11
kalenin etrafına doğru ilerliyorlardı. Birden kemikleri çatırdadı. Badem ağaçlarının çiçekli gölgeleriyle örtülen
12
yoldan yürüdü. Kenara doğru koştu, koştu...
Ömer Seyfettin, Forsa
Bu metindeki numaralanmış cümleleri türlerine göre aşağıdaki kutucuklara yerleştiriniz.
A
B
C
D
Bağlı Cümle
Basit Cümle
Birleşik Cümle
Sıralı Cümle
Ortaokul Türkçe
Cümle Çeşitleri10. Nazım Bey, yıllardır bu devlet dairesinde çalışır. Kendine yapılan tüm haksızlıkları görmezden gelir. Kendinden
yaşça küçük mesai arkadaşlarının onunla ilgili alaylı sözlerine kızsa da dişini sıkar, ses etmez. Gece gündüz de-
meden arayan patronunun oğluna bile tahammül eder. Her gün emekliliğine kalan günleri yeniden sayar. Na-
zim Bey her zaman hesabını bilerek yaşamıştır ancak o ne kadar hesabını bilen biriyse küçük oğlu Ramazan'ın
da bir o kadar gözü doymaz. Emeklilikle ilgili tek endişesi de bundan mütevellittir.
Aşağıdakilerden hangisi bu metindeki altı çizili deyimleri karşılayan kavramlardan biri değildir?
Al Katlanmak
B) Çalışkanlık
C) Tutumluluk
D) Açgözlülük
5
Ortaokul Türkçe
Cümle ÇeşitleriAşağıdaki cümlelerin çeşitlerini yanlarına yazımız,
Adam evini satmayı düşünmüyormus,
Yükleminin Türüne Göre....
Yükleminin Yerine Göre:.....
Anlamına Göre:..............
Yapısına Göre:....
Şiirlerim rüzgardır uzak daglardan esen,
Yükleminin Türüne Göre:...
Yükleminin Yerine Göre:....
Anlamına Göre:..........
Yapısına Göre:....
atış
Ortaokul Türkçe
Cümle ÇeşitleriDil Bilgisi - 1
busit
8. Alanya Kalesi'nin tarihi çok eskilere uzanır.
turemis
1
Kale, 13. yüzyılda Selçuklular tarafından
yapılmış olan kale, turistlerin ilgi odağı
2 birkset
oluvermiş ve hiç eskimeden bugüne kadar
3
gelmiştir.
Yukarıdaki parçada geçen altı çizili fiillerin
yapısı, sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde
doğru verilmiştir?
-
Aj basit - türemiş - birleşik
türemiş - türerniş - birleşik
basit - basit - türemiş
D) türemiş - türemiş - basit
Ortaokul Türkçe
Cümle Çeşitleri1. Tek yüklemli cümle
Örnek
Geçen yaz Ören'de tatil
yaptık.
II. Fiilimsi içeren cümle
Ömek
Günler su gibi akip geçti.
Yapılarına Göre
Cümleler
III. Birden çok yüklemli
cümle
Örnek
Önce denize girdim,
sonra güneşlendim.
IV. Bağlacı olan cümle
Örnek
Vücudum kızardı hatta
bazı yerler su topladı.
Tabloya göre hangi cümlenin açıklaması ile ör-
nek kullanimi uyuşmamaktadır?
C) 11.
D) IV.
B II
AV.
Ortaokul Türkçe
Cümle Çeşitleri1. Öğle sıcağında koyu sessizliğe bürünen mahallemiz,
akşam güneşin çekilmesiyle hareketlendi.
II. Babam oturma odasında gazetesini okuyor, annem
balkonda çamaşır seriyordu. Birden cok yütterlid
III. Kalabalık içinde siyah giyimli, uzun boylu biri
herkesin dikkatini çekiyordu.
IV. Şimdiki çocuklar her şeyi hazır buluyor, hiç çaba
harcamiyorlar.
16) Numaralanmış cümlelerin hangisi yapısı bakımından
özdeştir?
A) I ve II
B) I ve
C) live TV
D) II e IV
Ortaokul Türkçe
Cümle Çeşitleri12. Aşağıdaki cümleleri yapısı bakımından inceleyip uygun alana işaretleme yapınız. (5p)
Cümleler
Tek
yüklemli
Fiilimsi
bulunan
Birden çok
yüklemli
Bağlaci
olan
Her insan için öncelik, sevgi ve saygı olmalıdır.
V
Hem nazlanıyor hem de gelmek istiyor.
Kapıyı açtı, içeri girdi, etrafi inceledi.
V /
V
Büyük yazarların hepsi, dönemlerini
yansıtmışlardır.
Okumak, ufkunu açan yegâne şeydir.
✓
V
Ortaokul Türkçe
Cümle Çeşitleri2
18. Tuğçe Öğretmen, öğrencilerinden aşağıdaki tabloda yazan comleleri fillimisi var m, yok mu yönünden değerlendi
melerini ve uygun kutucuklara işareti koymalarını istemiştir.
Cümle
Fiilimsi Var
Fiilimsi Yok
Uyandığımız an, üçte birini arkada bırakmışızdır başlayan her günün.
"Yaşamak, bir ağaç gibi tek ve hür / Ve bir orman gibi kardeşçesine."
der şair
Denizlerin rengini ressamlara, dalgaların sesini müzisyenlere sorar-
san doğru cevabı alırsın.
Okulun girişindeki tabelada "Gece bitmeden gündüzü bulamazsın."
yazıyordu.
Tuğçe Öğretmen'in sorusuna doğru cevap veren tek kişi Çokay'dır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Çokay'ın işaretlediği tablodur?
A)
Var
Yok
B)
Var
Yok
C)
Var
Yok
D)
Var
Yol
1
✓
✓
✓
✓
✓
TÜRKÇE
TÜRKCE
DENEME - 5