Cümlede Anlam Soruları
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam3.
"Ama, fakat, ancak, lâkin" sözcükleri geçiş ve bağlantı ifadelerindendir. Eklendiği cümleden sonra düşüncenin
yönünün değiştiğini bildirir. Bu sözcüklerin kullanıldığı cümlelerde bu sözcüklerden önce olumlu bir durum
varsa olumsuz bir duruma, olumsuz bir durum varsa da olumlu bir duruma geçiş söz konusu olur.
Açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde diğerlerinden farklı bir duruma geçiş söz konusu-
dur?
ATüm hafta bu maçı bekledi fakat hava koşullarından maç iptal oldu.
BY Ona söylenenleri harfi harfine yaptı ancak sorunun kaynağını bulamadı
Hiç çalışmazdı ama derslerden sürekli yüksek notlar alırdı.
D) Derslerde sürekli söz isterd läkin sınavdan çok düşük not aldı,
Ortaokul Türkçe
Cümlede AnlamSÖZ SANATLARI ÇALIŞMA KAĞIDI
ETKİNLİK: Aşağıdaki cümleleri inceleyiniz. Bu cümlelerde bulunan söz sanatı
hangisi ise gerekli yere cümlenin rakamını örnekteki gibi yazınız.
1. Bütün işler, dağ gibi birikti önümüzde.
2. Bir sincap, diğerine dedi ki: "Birlikte gezelim."
3. Altın gibi saçlarıyla muhteşem görünüyordu.
4. Bir dikişte tüm nehri içip tüketmişti.
5. Neşeyle gülümsüyordu duvarlar, güneşi görerek.
6. Zengin düşler kuruyordu, fakir gerçeklerimiz.
7. Yoğun yağmurda şeker misali eridim.
8. Güneşten korkuyorum, dedi bir yarasa.
9. Kıyıdaki tekneler, beşik gibi sallanıyormuş!
10. Bir çocuk vardı, yok gibi öyle güzel!
11.Sular aktıkça hüzünleniyordu nehirler.
12.Küçük kız, bir üflesem uçacaktı.
13. Pencereme konan bir kuş. "Günaydın." dedi bana.
14. Kara gözlerinde bembeyaz hayaller yaşıyordu.
15. Kaya gibi sağlam kolları vardı adamın.
16. Yalnız kalacağım diye üzülüyordu minik bir yıldız.
17. Güller, boynunu bükmüş bakıyordu uzaklara.
18. Bavulları taşımaktan ayaklarım koptu.
19. Nereye gidiyorsun, dedi ağaçlar.
20. Keçi gibi inat ediyordu Mehmet dayım.
KARŞITLIK
KİŞİLEŞTİRME
1
ABARTMA
BENZETME
KONUŞTURMA
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam11 (1) Kuşlar kanatlarıyla özgürce uçabilmeleri dolayısıyla her zaman insanların ilgisini çekmiştir. (II) Bu nedenle her zaman
kuşları gözleyen, araştıran, izleyen meraklıları olmuştur. (III) Avrupa ve Amerika'da son derece yaygın olan kuş gözlem-
ciliği, son yıllarda Türkiye'de de yayılmaktadır. (IV) Tek başına Türkiye'deki kuş türlerinin sayısı hemen hemen Avrupa'da
bulunan kuş türleri kadardır.
Bu parçadaki sözcükleri "kuş" sözcüğünü çağrıştırması bakımından değerlendiren biri, aşağıdaki yorumlardan han-
gisini yaparsa doğru bir yorumda bulunmuş olur?
A) I. cümlede geçen "kanat, özgürlük, uçabilmek" ifadeleri "kuş" sözcüğünü çağrıştıran sözcüklerdir.
B) II. cümlede geçen "meraklı" ifadesi "kuş" sözcüğü ile aynı kavram alanındadır.
C) III. cümlede en az üç sözcük "kuş" sözcüğü ile aynı kavram alanına girer.
D) IV. cümlede "kuş" sözcüğünü çağrıştıran üç farklı kavrama yer verilmiştir.
Ortaokul Türkçe
Cümlede AnlamLI
5.
NEM
söz
zirme-
larına
m yar
ar
2) Aşağıdaki
cümleleri "amaç-
sonuç/neden-sonuç/koşul-sonuç" olarak
gösteriniz. (20 puan)
Ağır kaldırdığı için beli çok ağrıdı.
nede...
Balık tutmak için denize açıldık.
ama's
kosim!
Telefona çok bakarsan gözlerin bozulur.
kas..
Byngele....
Ödev yapmadım diye bana kızdı.
heden......
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam3. "Kesmek" kelimesi aşağıdaki cümlelerin hangisin-
de "güçleştirmek" anlamında kullanılmıştır?
A) Onunla görüşmeyi kesmeni istiyorum.
B) İlaç başının ağrısını bir türlü kesmedi.
C) Ağaçları kesenleri ihbar edebilirsin.
D Bu koydaki rüzgâr, gemilerin yolunu kesiyor.
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam6. 1. Bir insan konuşmadı da içine gömüldü mü sonu
felakettir.
"
Gördüğümüz şeyleri istediğimiz kadar anlatalım, gö-
rünen şey hiçbir zaman söylenen şeyin içine sığmaz.
III. Birini sevdiğinizi anlatmanın en kolay yolu, onun
yanında çok mutlu olduğunuzu söylemenizdir.
(IV. Insan her şeyi anlatamaz, zaten kelimeler her şeyi
anlatmaya yetmez.
Numaralanmış özdeyişlerden hangileri birbiriyle
aynı doğrultudadır?
A) I ve Il
C) II ve III
B) I ve IV
DN ve IV
9.
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam2. İnsanlar belli başlı renkleri kolayca algılar (idrak eder)
1
ve o rengi çağrıştıran (hatırlatan) kelimeler türetir. Bu
tüm kültürlerde hemen hemen aynıdır. Ancak yapı-
lan araştırmalarda kültürlerin bazı renklere belki de
ihtiyaçları (gereksinimleri) doğrultusunda dilde daha
çok yer verdiğini gözlemlemiş. Kırmızı ve sarı en çok
kullanılan renkler olarak ön plana çıkmış. Mesela göz
IV
alıcı (çok sevilen) ve olgun meyveler için kırmızı renk
kullanılmış.
Bu parçadaki numaralanmış kısımlardan hangisi
yay ayraç içinde verilen anlamı taşımamaktadır?
A) I
B) II
C)
(P) IV
lyum/ Serisi
2
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam5
Yılların içinden geçtikçe kişi, yaşamın bütün
karmaşıklığına sırtını dönüp daha basite veya
en basite varmak ister. Kişi her zaman karma-
şık olandan korkar ve basite yönelir. Bütün ya-
şamı topluca sırtlayan dertlerden sıyrılıp bire-
yin yaşam içindeki yerine, var olma sebebine,
küçük yaşamların ve ayrıntıların kalbine inmeyi
öğretir ona hayat.
Bu metinde altı çizili sözcük öbeği hangi an-
lama gelecek biçimde kullanılmıştır?
A Hayatın olumsuzluklarına aldırış etmemek
B Sakin bir kasabada toprakla meşgul olup
oyalanmak
Acılarla geçen geçmişini unutmaya çalış-
mak
Hatalarından ders alarak yeni bir başlangıç
yapmak
Ortaokul Türkçe
Cümlede AnlamZAşağıdaki cümleler olumluysa ilk daireyi, olumsuzsa ikinci daireyi, soru
cümlesi ise üçüncü daireyi işaretleyelim.
erhieca not
Küçük kuş önündeki yemi yemedi
Gökyüzü bulutlarla kaplıydı
Baban okula geldi mi
Cantanda kaç tane kitap var
Deredeki ördekler karaya çıktı
Sinan yarışmada iyi koşamadı
Annenin yaptığı sütlacı yedin mi
2. Sınıf 1. Dönem 16. Hafta
OOO
OOO
OOO
OOO
OOO
OOO
OOO
3
Önce
Sonra
aha sonra
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam1
9. (I) Bahar ve yaz aylarının vazgeçilmez
etkinliklerinden biri de bisiklete binmektir. (II) O hem
çok yararlı bir spor hem de keyifle gezmemizi
sağlayan bir eğlence aracıdır. (III) Üstelik doğa dostu
bir taşıttır bisiklet, öteki taşıtların aksine atmosfer için
zararlı hiçbir gaz açığa çıkarmaz. (IV) Başta Çin olmak
üzere birçok ülke için en önemli ulaşım aracı olan
bisiklet, Avrupa'da da çok yaygındır.
Numaralanmış cümlelerin hangisinde
neden-sonuç ilişkisi söz konusudur?
B) II.
C) III.
A) I.
D) IV.
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam2. Yapım eki alan fiillere "türemiş fiil" denir. Örneğin "Uzun
bir aradan sonra bizimle konuştu." cümlesinde "ko-
nuştu" fiili basit fiil, "Düğün tarihi dünürler arasında
konuşuldu." cümlesindeki "konuşuldu" fiili ise türemiş
fiildir.
Bu bilgilere göre aşağıdaki dizelerden hangisinde
altı çizili sözcük türemiş fiil değildir? X
A) Demeye kalmamış rüzgâr patlamış
Bir karayel, bir karayel ki
B) Kuşlar, yine kuruyor gökyüzü sofrasını
Yıldızlar, yine çağırıyor uçurtmaları
C) En azgın oğlunu salmış dünyaya
Saz eğilmiş, meşe dayanmış
D) Tecer der, çalınır gönlümde davul
Ana kız el ele, babayla oğul
3. (1) Bizim sokağın başına küçük bir çocuk parkı yapıldı ve
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam3.
Derler ki Anadolu'nun bir yerinde, diyelim Toroslardaki dağ köylerinin birinde
bir adam varmış. Bir karısı, biri kız biri oğlan, iki küçük çocuğu olan bir adam.
Yaşlıca, kendi hâlinde bir adam. Bir avuçluk toprağını ekip biçer, yiyeceği-
ni sağlar, tek gözlü toprak damının bahçesinde sebze yetiştirir, bu sebzele-
ri çoluğu çocuğu yermiş. Hatta konu komşuya bile yetermiş. Beş on davari
varmış. Karısı davarları sağar, bu sütün yoğurdunu yerler, ayranını içerlermiş.
Eli hünerli, gönlü zengin bir adammış.
Bu metindeki abartılı anlatım aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ailenin tek gözlü bir evde yaşaması
Bir ailenin dağ köyünde yaşaması
Bahçedeki sebzelerin komşulara da yetmesi
D) Adamın bir avuçluk toprağı ekip biçmesi
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "yıkmak" kelimesi verilen anlama uygun kullanılmamıştır?
Aşçiler yarım saat içinde koca binayı yıktılar: Kurulu bir şeyi parçalayarak dağıtmak
BBütün suçu küçücük çocuğa yıktı: Birine yüklemek
(C) Bu haberi duyan zavallı adam yıkıldı: Mahvina sebep olmak X
O kadar çelimsizdi ki bir omuz darbesi onu yere yıktı: Bir yana eğmek V
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam1. Aşağıda boş bırakılan ifadeleri uygun sözcüklerle tamamlayınız.
a. Birim zamanda alınan yola
b. Eşit zaman aralıklarında eşit yolların alındığı hareket çeşidine
c. Rüzgârın süratini ölçen alete
....... denir ve ......
e. Sürat birimlerine .....
.... denir.
harfi ile gösterilir.
d. Şehirler arası yollarda otobüslerin süratlerini ölçmek ve kaydetmek için kullanılan alete
..... örnek verilebilir.
hareket denir.
..... denir.
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam14. Anagram, bir sözcüğün harflerinin yerleri değişti-
rilerek yeni sözcükler oluşturulmasıdır. Anagram
bir sözcük oluşturmanın tek kuralı, aynı harfleri
kullanma zorunluluğudur. Örneğin "çakal-alçak",
"evli-veli" kelimeleri aynı harflerden oluşturulmuş
anagram sözcüklerdir.
Bu bilgiye göre aşağıdaki cümlelerin hangi-
sinde birbirinin anagramı olan kelimeler bir
arada kullanılmıştır?
TÜRKÇE
Fa
Faturaların asıl ve suretleri aynı sıra numara-
si ile numaralandırılmıştı.
Birbirimizden ayrılırsak başımıza bir iş gelir
diye endişeleniyordu yedi arkadaş.
Hayatını çeşitli bitkilerden imal ettiği parfüm
ve bazı ilaçları satarak kazanıyordu.
Su aramak için dışarı çıkmışken matarasını
içeride unuttuğunu fark etti.
5
1
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlamca ve
bilin-
stir.
puan
sırala-
Kivi,
zak
A
Şim
dar
diği-
ado,
opik
ado
Palme Yayınevi
PLM 8S322
15. Tüm canlılar gibi insanlar da yaşamlarını sürdürebil
mek için içinde bulundukları ve aynı zamanda ken
dilerini besleyen doğal çevreyi korumak zorunda
Yaşamımızı çevremizle uyum içinde ve dengeli sür
dürmemiz hâlinde hem gereksinimlerimizi karşılar
hem de gelecek kuşakların haklarını korumuş olu
ruz. Doğal çevrenin bozulmadan yarınlara taşınma
si, aynı zamanda yeryüzünde yaşayan milyonlarca
türün yaşam hakkına saygı göstermektir.
Bu parçaya göre gelecek nesillerin haklarının ko
runması, aşağıdakilerden hangisiyle mümkündür?
A Insanın gereksiz tüketimden kaçınmasıyla
B) Insanın, ikili iletişimine dikkat etmesiyle
Insanın dengeli beslenme alışkanlığının olmasıyla
Insanın, yaşamını çevresiyle uyum içinde ve den-
geli sürdürebilmesiyle
16.
A
Nasrettin Hoca'nın yaşamı konusunda ke
sin bilgiler yoktur. Fıkralarıyla ünlü bu halk
bilgesinin yaşamına ilişkin bilgiler fıkrala
rindan elde edilen ipuçlarına, halk arasında
yaşayan söylentilere, bazı eski kaynaklara
dayanır. Bu bilgilere göre Selçuklu Beylikleri
döneminde, Nasrettin Hoca Eskişehir'e bağ
li Sivrihisar'da doğdu. Köy imamı olan baba-
sından Arapça ve din dersleri aldı. Sivrihisar
ye Konya medreselerinde okudu. Bir dönem
Ir yaptığı
17. Fiilden
isim-fil
re fiilim
Buna
18
B
S
D
dizeler
A) I ve
C) Il ve
2003'te
okudu.
Bu cür
verilmi