Cümlede Anlam Soruları

16. Zaman zaman, duyarlı olduğu konularda onu kızdıracak sözler söylerdik fakat o, yine de bizi incit- mek istemez, bize hoşgörülü davranırdı. Bu cümlede altı çizili sözün yerine aşağıdaki deyimlerden hangisi getirilirse cümlenin an- lamı değişmez? A) başını ağrıtırdık B) bam teline basardık C) başına ekşirdik D) beynini yıkardık

5. Birbirinden farklı özelliklere sahip pek çok bitki türü gezegenimizin hemen her yerine yayılmış durumda. || Öyleki bazı bitki türleri çöllerde hatta dünyanın en soğuk kıtası olan Antarktika'da bile yaşayabiliyor. ||| IV Bu metindeki numaralanmış bölümlerin hangisinde yazım yanlışı yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV 3 TG-22

A) Kültür aktarma B) Olay yorumlama C) Bilgi aktarma D) İkna etme 17. Metinlerde anlatım, birinci kişi ve üçüncü kişi ağzından anlatım olmak üzere iki şekilde yapılır. Birinci kişi ağ- zıyla anlatımlarda yazar, kendi başından geçen veya içinde bulunduğu bir olayı anlatır. Bu tür anlatımlarda yazar, birinci tekil şahıs (ben) veya birinci çoğul şahıs (biz) eklerini kullanır. Üçüncü kişi ağzıyla anlatımlarda yazar, genellikle duyduğu veya gördüğü şeyleri anlatır. Bu tür anlatımlarda yazar, üçüncü tekil şahıs (o) veya üçüncü çoğul şahıs (onlar) eklerini kullanır. Buna göre aşağıdaki metinlerin hangisinde anlatım farklı bir kişi ağzından yapılmıştır? A) Bugün aklım Dorukisrak'a takıldı. Çifte gittim geldim, onu düşündüm. Dışarda kış geldim diyordu. Ahırdaki saman belli. Ben, öküzlerin tayın arpasına onu ortak edemem. B) Pis avludan alelacele geçti. Evin sofasına girer girmez kendisini ağır bir duman karşıladı. Karısı, ocağı tu- tuşturmak için olanca soluğu ile ateşi üflüyordu. Lakin ocaktaki çerçöp yaştı. C) Zayıflığından beklenmeyen bir zindelik vardı sığırın üstünde. Mustafa'nın yanına yaklaşmasını hiç yadır- gamadı. Mustafa, olmazsa küçük Hasan, çok zaman kendisini çevirir; zor güç üzerine atlar ve eve gelirdi. D) Mustafa kısrağa atladı. At yürüdü fakat Mustafa elindeki değnekle atı geri çevirmeye çalıştı. At, köye doğ- ru yarı sola döndü ve yürüdü. FENOMEN Diğer sayfaya geçiniz. 6

ILI INIF I SINAVI 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlem cümleye "üzülme, acıma" anlamı katmıştır? A) Hey viran olası dünya hey! BQff, sabahtan beri patladım sıkıntıdan! C)Yay Koca Ali vay, ne hale gelmiş adamcağız! D) Oh, kötü bir şey olacak diye ödüm koptu! 7.Kişisel yargıların belirtildiği cümlelere Öznel cümle'

6. 1. Bilgisizliğini ortaya koymaktansa sakla- mak iyidir. II. Çok bilen, bilgisini herkese göstermez. III. İnsan ne kadar az bilirse o kadar çok bildiğini sanır. IV. İnsanın bilmediği bir şey için bilmiyorum demesi de bir ilimdir. Numaralanmış özdeyişlerden hangileri anlamca birbirleriyle çelişmektedir? A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) III ve IV

13. Özne birinci tekil, ikinci tekil veya üçüncü tekil (ben, sen, o) ise yüklem birinci çoğul kişiye göre çekimlen- melidir. Özne insan ve çoğul ise yüklem tekil ya da çoğul ola- bilir. Ancak insan dışındaki varlıkların (hayvan, bitki vb.) çoğul şekilleri özne olduğunda yüklem daima tekil olur. bolo pre UYARI: İnsan dışındaki varlıklara insana ait özellikler katıl- mış yani kişileştirme sanatı yapılmış cümlelerde özne ço- ğul olduğunda yüklem tekil de çoğul da olabilir. . Öznede belgisiz zamir ya da belgisiz sifat varsa yük- lem tekil olur. Bu bilgiye göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde öz- ne-yüklem uyumsuzluğundan kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır? A) Ceviz toplayanlardan birkaçı güneşin etkisini azaltmak için şapka takmışlardı. B) Kartal, avını gözüne kestirmiş, onu yakalamak için ye- re doğru hamle yapmıştı. C) Sıradakiler, salgından dolayı aralarına mesafe koyuyor, birbirlerine yaklaşmıyorlardı. D) Kaptan, gemideki mürettebatı yanına çağırıp onlara ro- ta hakkında bilgi verdi. KÖŞEBİLGİ Yayınları

11. SÖZEL BÖ TÜRKÇE DENE Uzun mesafelere ulaşmak, yakın mesafeleri aşmakla mümkündür. Gazali Aşağıdakilerden hangisi anlam ilişkisi yönüyle bu cüm- leyle aynıdır? A) Yolda kalan arabaya benzin almak için yakındaki bir benzinliğe gitti. B) Başarılı bir öğrenci olmak istiyorsan planlı çalışmayı bilmelisin. C) Kar başladığından ilköğretim okulları tatil edilmiş. D) Lahana turşusunu, biber turşusundan daha çok severim. -KÖŞEBILGI Yayınları

11. Her mevsimiyle insanı ayrı ayrı saran Bunca güzelliği nasıl koyup gideceğiz Yaman çalacak o çalmayası saat yaman Geçmiş ola bir kez yumuldu mu gözlerimiz Bu dörtlükteki ana duygu aşağıdakilerden han- gisidir? A Sitem BYYaşama sevinci DXYalnızlık C)Ölüm korkusu

2 10. Sanatı tanımlama belirlemek, sanatın do- ğasına ters düşen bir konu, ister öykü ister şiir, ister roman olsun. Bir yapıt, yazarının o türdeki tanımını da sanat anlayışını da ortaya koyar. Çünkü sürekli değişim süreci içinde sanatçı da sanat ürünleri de değişir - Bu parçanın sonuna aşağıdakilerden hangisi getirilirse anlam bütünlüğü sağlanmış olur? A) bir önce yazdığını daha sonra beğenmeyen nice yazar vardır. By her tanım, tanım yapan yazarı bağlar. Csonra yazılan eserler, önceliklerden üstün olur. Dyyanlış yapılan tanımlar artık değiştirilemez. 12. 165

{ "Az söz erin yüküdür. Çok söz hayvan yüküdür." Bu dizelerde anlatılmak istenen, aşağıdakiler- den hangisidir? A) Anlatımda gereksiz uzatmalardan kaçınılması B) Konuşmanın insanla hayvanı ayıran temel nitelik olması CSözün, büyük bir etkileme gücü taşıması D) Az konuşan insanların daha çok saygı görmesi 14.

9. Yalvaç Ural'ın yazdığı şiirler çoğunlukla ağır bir dille yazılmış olsalar da çocuklar için yazdığı hikâyelerin akıcı dili çocukların seviyesine uygundur. Bu cümleden aşağıdakilerden hangisi kesin olarak çıkarılabilir? A) Herkes, Yalvaç Ural'ın şiirlerini anlaşılması zor olarak bilir. B) Yalvaç Ural'ın birden fazla türde eseri bulunmaktadır. C) Yalvaç Ural en çok çocuk kitapları yazmıştır. D) Yalvaç Ural, sadece çocuklar için eserler yazmıştır.

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısaltmaların yazımıyla ilgili bir yazım yanlışı vardır? B) A TBMM'ye Konya'dan bir heyet gelecekmiş. ABD'de meydana gelen şiddetli hortum mad zararlara yol açmış. C) BOTAŞ'ın yeni anlaşmalara açık olduğu duyuruldu. D) THY'nın uçak seferlerini ertelemesi bekleniy

9. Avucumun içi gibi bilirim şimdi Trakya'yı, Anadolu'yu Bu dizelerde vurgulanan öge aşağıdakilerden hangisidir? A) Özne B) Yüklem C) Belirtili nesne Zarf tamlayıcısı vua uanlıslığı kisiden kisiye değişen cümlelere öznel

im Deneme 25 STKLED 12. Bir kişiyi karakteristik özellikleriyle okuyucu kitlesine tanıtmak amacıyla yacilan edebi yazılara portre denir Part rede gözlem esastır. Özellikle roman türünde kahramanlar okuyucunun zihninde yer edinecek şekilde cardan dirilir Kahramanların hem fiziki hem de ruhsal durumları ayrıntılı bir gözlem gücüyle tasvir edilir Portreler, ziki portre ve ruhsal portre olmak üzere ikiye ayrılır 1. Fiziki Portre: Kişilerin dış görünüşlerinin anlatıldığı portrelerdir. Bu portrelerde kişilerin boyu, badani, yüz giyim kuşamı anlatılır. Ayıncı sifatlarla farklı yönler ön plana çıkarılır. 2. Ruhsal Portre: Bir kişinin iç dünyasını, alışkanlildanni, duygularını, tutum ve davranışlarını tasvir etmeye ruhsal portre denir. Buna göre aşağıdakilerinden hangisinde diğerlerinden farklı bir portre vardir? A) Acaba nesi var diye şaşkınlıkla bakındığım sırada yanımdan birinin geçtiğini fark ettim. Yaklaşık otuz yagla- rinda, şapkalı bir adamdı. Dilenci olduğunu düşünerek elimi cebime atmak üzereydim ki çok sakin bir tavırla ve mavi gözleriyle, eski bir tanıdıkmış gibi, gülümseyerek bana baktığını gördüm. B) Servet, içine kapanık, kimseyle konuşmayan ve utangaç bir gençtir. Yalnızca soru sorulunca cevap veren bir insandır. Sürekli kitap okur ve derin düşüncelere dalar. Aynı zamanda çok kırılgandir. Birisi on ufak kötü bir şey söylese hemen yüzü asılır. Her zaman gözleri uzaklara dalmaktadır C) Mehtap, uzun boylu, kısa saçlı, zayıf, küçük gözlü ve yuvarlık yüzlü bir genç kızdır. Mehtap'in elleri ve ayak- ları boyuna göre çok büyüktür. Kahverengi gözleri ve küçük çenesi ile narin bir görüntüsü vardır. Omuzlanı dar olduğu için olduğundan daha küçük görünmektedir D) Sabahın erken saatlerinde sıraya girdiğim postanede önümde duran kişi bana çok tanıdık gelmişti. Palfosu- nun kolları kendi kollarını kapatmış, saçları sol gözünün görüş alanını daraltmıştı. Bu yüzden göz rengini tam seçemiyordum. Kaşlarını çatınca bir harbe girdiğini düşünürdünüz. 3. Osmanlı Devleti's

10. Gözlerimde parıltısı bakır bir tasın, Kulaklarım komşuların ayak sesinde; Varsın yine bir yudum su veren olmasın, Baş ucumda biri bana "su yok" desin de! Kemalettin Kamu Bu dörtlüğün ana duygusu aşağıdakilerden han- gisidir? A) Hastalık x B) Yalnızlık D) Yoksulluk Sir Susuzluk

Bir cümleden yorum ve çıkarımlar sonucu edindiğimiz ikinci bir anlama örtülü anlam denir. Örtülü anlama gizli anlam da diyebiliriz çünkü ilk bakışta görünmez. Onu açığa çıkarmak için cümleyi yorumlamak gerekir. "Toplantıya Ali de geldi." cümlesini yorumladığımızda toplantıda Ali'den başka kişilerin de olduğunu ortaya çıkannz ve bu cümledeki örtülü yani gizli anlamı bulmuş oluruz. Daha sade ve daha mutlu bir hayat yaşıyorum artık. Kıskanmıyorum artık zengin insanların malını mülkünü. Bir simit, bir poğaça. Çayımı da içiyorum yanında. Oh ne ala! Onların olsun bütün zenginlikler. Onlann olsun hayahn çilesi, keşmekeşi, sahtelikleri. Ben mutluyum cebimdeki bozuk paraların şıngırtısından, dişimin arasında kalan simit susam- lanından. Hayattan zevk alınabileceğini anladım sonunda. Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisi bu parçadan çıkarılabilecek bir örtülü antam değildir? A) Onceden pek mutlu bir hayat sürmüyordum. B) Zengin insanların malını ve mülkünü kıskanırdım. D) Onceden çay ve simitten pek hoşlanmazdım. C) Oneeden hayattan zevk alınabileceğini bilmezdim.